پژو ۴۰۵ آنقدر در ایران قدمت پیدا کرده، تکرار شده و تنوع داشته که به یک سبک رانندگی، مسافرت و حتی زندگی تبدیل شده است. پژو ۴۰۵ با اهدای پلتفرمش به دیگر تولیدات ایران‌خودرو مانند سمند و سورن و پارس، یک ژانر را در خودروسازی ایرانی تعریف کرده است. در فیلم و سریال‌هایمان سال‌هاست نقش‌های مهمی را ایفا می‌کند.
مهم‌ترینش را در قالب پژو ۴۰۵ سبز یشمی معروف سریال شاهگوش ایفا کرد. خیلی وقت‌ها هم نقش خودروی پلیس مخفی‌ها را بازی کرده تا به نقش حقیقی‌اش در ناوگان نیروی انتظامی و کلانتری کشور نزدیک شود. حتی شخصیت اول ناوگان تاکسیرانی را هم بازی می‌کند. ۴۰۵ چنان در جای‌جای کشور ردپایی را برجای گذاشته که تقریباً هیچ ایرانی‌ای نمی‌تواند بگوید تا به حال سوار این خودرو نشده است. اما مدتی است که خبرهایی از توقف تولید این ژانر پررنگ خودروسازی به گوش می‌رسد.
تفاوت پژوهای ایرانی و فرانسوی
تولید پژو ۴۰۵ از سال ۱۹۸۷ میلادی در فرانسه آغاز و در سال ۱۹۹۶ در این کشور و سایر سایت‌های اروپایی‌اش پایان یافت. اما از آنجا که پژو از سودجوترین شرکت‌های خودروسازی جهان است، خط تولید این خودرو را در کشورهایی دیگر از جمله ایران، زیمباوه و آرژانتین فعال نگه داشت. پژو ۴۰۵ علاوه بر این کشورها در تایوان، لهستان، انگلیس و اندونزی نیز تولید می‌شد که در این کشورها همزمان با فرانسه یا پیش از آن تولیدش متوقف شد.
اما در این میان طولانی‌ترین زمان تولید ۴۰۵ به ایران تعلق دارد. واردات این خودرو در ایران از سال ۱۳۶۷ شمسی آغاز شد و پس از 3 سال در پایان دهه 60 شمسی قرارداد مونتاژ این خودرو در کشور بین ایران و فرانسه امضا شد. شروع مونتاژ ۴۰۵ در کشور با قطع واردات خودرو مواجه شد و همین امر موجبات توجه هرچه بیشتر به این خودرو را فراهم آورد. ناگفته نماند ۴۰۵ در زمان ورود به ایران، خودروی لوکس و مدرنی در جهان محسوب می‌شد.
برتری‌های این خودرو مانند سیستم تعلیق، سیستم فرمان و امکانات رفاهی فراوانش در مدل فول باعث شد تا بتواند در سال ۱۹۸۸ با فاصله عنوان خودروی سال اروپا را به دست آورد؛ آن هم پس از شکستن رکوردهای مختلف فروش یکی پس از دیگری. همچنین عرضه این خودرو در تیپ‌ها و مدل‌های مختلف امکان خرید به طیف وسیعی از اقشار مختلف جامعه را می‌داد. ۴۰۵ در ابتدا با تیپ محدودتر و ارزان‌ترش یعنیGL وارد تهران شد، اما به دلیل عدم استقبال از آن، ایران‌خودرو اقدام به واردات 405 GLX كرد و پس از آن نیز مونتاژ این خودرو را در همین تیپ ادامه داد.
اما چرا این خودرو با وجود بقا در بازار کشور و فروش بالایش هیچ‌گاه رضایت خریداران را به طور کامل جلب نکرد و همواره انتخابی از روی ناچاری محسوب می‌شد؟ ایران‌خودرو با شروع مونتاژ این خودرو در داخل تغییرات زیادی در آن اعمال کرد که منجر به افت کیفی آن در زمینه‌های مختلف شد. تغییرات از حذف تزئینات داخلی کابین و نشانه‌های طراحی پژو آغاز شد، پلاستیک سخت جای خود را به تودوزی‌های چرم و چوب و مخمل داد. صندلی‌های راحت پژو تغییر کرده و صندلی‌های ناراحت ایران‌خودرو جایگزین شدند. سیستم تعلیق مثال‌زدنی خودرو که در زمان تولید تحسین کارشناسان را برانگیخته بود، با تغییر مهندسی در فنربندی خودرو و تایرهای نامتناسب با موتور کیفیت خود را از دست داد.
علاوه بر این نمی‌توان اختلاف فاحش مونتاژ پژو را با ایران‌خودرو فراموش کرد. در نظر بگیرید که پژو ۴۰۵ فول‌آپشن در زمان تولید در فرانسه از تجهیزاتی مانند سانروف، مه‌شکن، آینه‌های برقی، 4 شیشه بالابر برقی، تهویه اتوماتیک، قفل مرکزی، رینگ‌های آلومینیومی، تنظیم ارتفاع روغنی و چراغ شور برخوردار بوده و حتی در بعضی از مدل‌ها با سیستم 4 چرخ متحرک تولید شده است. بعضی از این امکانات هیچ‌گاه به ۴۰۵ های موجود در ایران اضافه نشد.
مصر، مهد دیگر ۴۰۵
نکتهٔ آخر اینکه پژو 405 GLX به غیر از ایران همچنان در مصر هم تولید می‌شود، اما مصری‌ها هم این میان گرفتار انحصار ایران‌خودرو شده‌اند. خط تولید ۴۰۵ در مصر متعلق به ایران‌خودروست و این کمپانی در مصر هم تولید ۴۰۵ را رها نمی‌کند که احتمالاً به دلیل سود بالای تولید این خودروست. باید تا پایان خرداد منتظر ماند و دید آیا این کمپانی وطنی از این سود کلان چشم‌پوشی می‌کند یا خیر!
