نوزاد شش ماهه

به شما مادر اومایی عزیز تبریک می گوییم که تا این جای کار به خوبی از عهده بزرگ کردن و نگه داری فرزندتان بر آمده اید. امیدواریم از تمام لحظاتی که در کنار فرزندتان بوده اید نهایت لذت را برده باشید. در این مقاله می خواهیم همه نکات و مواردی که به صورت هفته به هفته در ماه ششم برای فرزند شما اتفاق می افتد را برایتان توضیح دهیم تا با آمادگی بیشتری وارد زندگی نوزاد شش ماهه شوید. پس تا پایان با ما همراه باشید.

در این مقاله می خوانیم:

نوزاد شش  ماهه در هفته اول

نوزاد شش ماهه بسیار شیرین است و هر روز کارهای عجیب و غریب تازه ای انجام می دهد. در ادامه هفته اول از ماه ششم زندگی نی نی شما را بررسی می کنیم:

چگونگی رشد نوزاد شش ماهه

با رشد نوزاد و فعال تر شدن او، می توانید لباس های راحت تر تنش کنید. لباس های نرم انتخاب کنید که باعث ساییده شدن بدن نوزاد نشود. لباس های گشاد و راحت به نوزاد آزادی عمل بیشتری می دهد تا بتواند به راحتی بازی کند. 

از لباس هایی که دکمه دارند یا گره می خورند استفاده نکنید زیرا در هنگام خواب، بازی و راه رفتن نوزاد او را اذیت می کنند.

زندگی شما با نوزاد شش ماهه: موادغذایی مناسب بخورید!

مراقبت از نوزاد کاری خسته کننده است که نیاز به انرژی زیادی دارد. غذاهای سنگین باعث خواب آلودگی می شود بنابراین سعی کنید غذاهای مغذی و سبک مصرف کنید تا هم انرژی کافی داشته باشید و هم بتوانید از فرزندتان مراقبت کنید. در اینجا غذاهای مناسب ذکر شده است:

صبحانه را فراموش نکنید.

بعد از یک شب بی خوابی به دلیل بیدار شدن های مکرر برای نوزاد صبحانه خوردن کاری سخت است. اما نباید نسبت به آن بی اهمیت باشید. پروتئین مانند تخم مرغ و کربوهیدارت های سبک مانند جو با گردو و کشمش به شما انرژی می دهد.

میوه و سبزیجات بخورید.

سعی کنید همیشه میوه و سبزیجات در یخچال داشته باشید و تا جایی که می توانید آن ها را به وعده های غذایی خود بیفزایید به عنوان مثال سبزیجات به سوپ اضافه کنید. یا میوه به ماست، شیر یا آبمیوه خود بیفزایید یا آن ها را به تنهایی بعنوان میان وعده مصرف کنید. میوه ها و سبزیجات علاوه بر کم کالری بودن سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند که قدرت بدنی را زیاد می کنند.

هله هوله نخورید.

سعی کنید مواد مغذی با انرژِی بالا مانند بادام یا بادام زمینی، ماست پر پروتئین و شکلات های کم قند را جایگزین هله هوله کنید. میوه خشک، کشمش، تخمه کدو، شکلات و آجیل بخورید.

کربوهیدارت مصرف کنید.

کربوهیدرات حاوی انرژی زیادی است. بنابراین سعی کنید به مقدار مناسب کربوهیدرات سالم مصرف کنید. پاستا، نان و جو بخورید.

نوشیدنی سالم مصرف کنید.

سعی کنید بدنتان را از کم آبی دور نگه دارید. کم آب شدن بدن نیز باعث خستگی می شود. بنابراین روزانه مقدار زیادی آب بنوشید. آبمیوه های مصنوعی، نوشابه و نوشیدنی های کافئین دار به مقدار کم بخورید. مراقب مقدار قند مصرفی خود باشید و اگر نوزاد را شیر می دهید سعی کنید کافئین مصرف نکنید.

تکامل نوزاد شش ماهه در هفته اول

در این بخش با تکامل نوزاد در شش ماهگی آشنا می شوید:

غلتیدن

قوی شدن عضلات گردن و بازوی نوزاد در این ماه به او اجازه می دهد به اطراف غلت بزند. کودک در این سن شروع به غلت زدن می کند و ممکن است پیش از چهار دست و پا رفتن این کار را شروع کند. فرزند شما شروع می کند مهارت های جدید یاد می گیرد و دوست دارد محیط اطراف را بهتر بشناسد. 

غلت زدن کاری سرگرم کننده برای نوزاد است اما شما را اذیت می کند. بنابراین در هنگام عوض کردن پوشک او را تنها نگذارید و روی تخت یا سطوح بلند مراقبش باشید. همچنین حواستان باشد که در نزدیکی او وسایل خطرناک نباشد.

رفتارهای اجتماعی کوچولوی شما

در این سن نه تنها نوزاد از توجه دیگران خوشحال می شود بلکه خودش نیز شروع به ارتباط برقرار کردن می کند. ممکن است با دیدن لبخند غریبه ها خوشحال شود و به سمتشان برود اما نگران نباشید هنوز هم به توجه و علاقه شما بیشتر از همه نیاز دارد.

در این سن نوزاد متوجه می شود شما از کدام رفتارهایش خوشتان می آید و کدام یک را نمی پسندید. بنابراین هر کاری می کند که توجه شما را جلب کند. او تلاش می کند هر کاری انجام دهد تا واکنش مثبت شما را ببیند. بنابراین فراموش نکنید هنگامی که کار خوبی انجام می دهد عکس العمل مثبت نشان دهید. این کار باعث می شود یاد بگیرد چه رفتارهایی درست و چه رفتارهایی غلط است و در برخورد او با اطرافیان در آینده نیز تاثیرگذار است.

نکته واضح این است که فرزند شما در این سن راه های جدیدی برای جلب توجه شما پیدا کرده است و دیگر از گریه استفاده نمی کند. همچنین در سه ماه آینده راه هایی پیدا می کند که بفهمید به چه فکر می کند، چه می خواهد و نیاز دارد. اگر شما دائما در این ماه ها با او صحبت کنید و یا برایش قصه بخوانید زودتر کلمات را یاد می گیرد و حرف می زند.

معمولا پزشکان توصیه می کنند از ماه ششم دادن غذاهای جامد را طبق برنامه مشخص به نوزاد شروع کنید. با دادن غذاهای جامد رنگ و بوی مدفوع فرزندتان عوض می شود و نباید بابت آن نگران شوید. اگر مدفوع او سفت است، میوه ها و سبزیجات جدید به او بدهید تا یبوست نوزاد برطرف شود. 

نوزاد شش ماهه در هفته دوم

در این ماه ها نوزاد هر هفته هم از نظر رفتاری و هم از نظر رشدی تغییراتی می کند. در ادامه به بیان نکات مهم در هفته دوم از ماه ششم زندگی او می پردازیم:

چگونگی رشد نوزاد شش ماهه در هفته دوم

نوزاد در این سن وسیله ها را از یک دست به دست دیگر می دهد اما تا دو تا سه سالگی نمی تواند تفاوت بین دست راست و چپش را متوجه شود.  نوزاد را مجبور نکنید از یکی از دست هایش استفاده کند زیرا این کار باعث مشکلات بعدی در انتخاب دست برای نوشتن می شود. بگذارید راحت باشد و از همه توانایی هایش استفاده کند. 

زندگی شما با نوزاد شش ماهه: مقایسه فرزندتان با دیگر کودکان

این مسئله طبیعی است هنگامی که کودکی همسن نوزاد خودتان می بینید که در زمینه ای از فرزند شما پیشرفته تر است، نگران شوید. باید بدانید  هر نوزادی به شکلی خاص رشد می کند و هر نوزاد 6 ماهه توانایی های فیزیکی و رفتاری متفاوتی با سایر هم سالان خود دارد. اگر نگران فرزند خود هستید، بهتر است از جداول و نمودارهای رشد استفاده کنید ولی او را با دیگران مقایسه نکنید.

ممکن است فرزند شما روی مهارتی خاص تمرکز کرده باشد. بنابراین بهترین مرجع برای اطمینان از رشد مناسب نمودار رشد می باشد. اگر فکر می کنید نوزاد شما در یادگیری یا رشد در زمینه ای خاص تاخیر دارد به پزشکش اطلاع دهید.

تکامل نوزاد شش ماهه در هفته دوم

در این بخش با تکامل نوزاد در هفته دوم شش ماهگی آشنا می شوید:

زبان اشاره

اگر می خواهید به فرزندتان زبان اشاره بیاموزید الان وقتش رسیده است. فهمیدن زبان و استفاده از مهارت های حرکتی در این زمان از توانایی صحبت کردن او بیشتر است. بیشتر بچه ها زودتر از این که کلمات خداحفظی یا آن جا را نگاه کن یاد بگیرند، دست تکان دادن یا اشاره کردن را یاد می گیرند. 

سعی کنید در هنگامی که می خواهید از کلمه ای خاص استفاده کنید علامت اشاره با دست را نیز انجام دهید. بعدها نوزاد یاد می گیرد با زبان اشاره جملات طولانی را به شما بفهماند.

بازی کردن

نوزاد بازی هایی که در آن از حرف زدن و صدا استفاده می شود را دوست دارد. نوزاد بازی کردن و شالاپ شولوپ آب یا صدای کوبیدن اسباب بازی به زمین را دوست دارد. به نوزاد نشان دهید چگونه می تواند با این صداها خود را سرگرم کند. او با این کار شناخت بیشتری از محیط پیدا کرده و راحت تر ارتباط برقرار می کند و از این کار لذت می برد. 

نوزاد شش ماهه درهفته سوم

در ادامه نکات مهم درباره هفته سوم از ماه ششم بارداری را با هم مرور می کنیم:

چگونگی رشد نوزاد شش ماهه در هفته سوم

اگر هنوز شروع به دادن غذاهای جامد به نوزاد نکرده اید به زودی نوزاد به شما نشان می دهد آماده خوردن غذای جامد است. در این زمان او برای نشان دادن علاقه اش به غذا دستش را به طرف غذا دراز می کند. نوزاد اشتهای زیادی دارد اما چون دندان ندارد، سعی کنید با غذاهای نرم و آبکی تر شروع کنید.

مقداری موز، آواکادو یا پنیر نرم، هلو، گلابی، انگور، گیلاس بدون هسته، هویج پخته شده، سیب زمینی و نخود پخته شده به او بدهید. با رشد نوزاد می توانید از غذای خودتان نیز به او بدهید. برای جلوگیری از گیر کردن غذا در گلوی کودک، او را در هنگام غذا خوردن بنشانید و خودتان نیز همراهیش کنید. به علاوه سعی کنید یک دفترچه داشته باشید و هر هفته غذایی جدید به او بدهید تا هم متوجه شوید از چه چیزهایی بیشتر خوشش می آید و هم حساسیت های غذایی او را بهتر بشناسید.

زندگی شما در نوزاد شش ماهه: برای خودتان وقت بگذارید!

• برای والدینی که تازه بچه دار شده اند، توجه به خود در آخرین قسمت لیست کارها قرار دارد. کارهای منزل، سرکار رفتن و مراقبت از نوزاد به شما زمان کافی نمی دهد به خودتان فکر کنید. اما بدون توجه به خود نمی توانید از پس کارهای دیگر برآیید و خیلی زود خسته و کلافه می شوید.
• سعی کنید فعالیت های اضافی را حذف کنید تا بتوانید به خودتان توجه کنید. همچنین می توانید از کمک دیگران نیز استفاده کنید.
• سعی کنید در کارهای منزل از همسرتان کمک بگیرید تا زمان بیشتری داشته باشید. 
• برای خودتان فعالیتی خاص مانند کلاس ورزش یا بیرون رفتن با دوستان را در نظر بگیرید و حتما انجامش دهید.
• در زمان های خالی برای خودتان وقت بگذارید و فعالیت های مربوط به خودتان را انجام دهید.
• از والدین دیگر نیز بپرسید چطور زمان را تنظیم می کنند و در این زمینه مطالعه کنید.

چه زمان هایی نوزاد من نیاز دارد به اورژانس منتقل شود؟

در صورت بروز حساسیت شدید، انسداد راه تنفسی یا حمله آسم باید نوزاد را به اورژانس ببرید. همچنین اگر نوزاد شما خیلی فعال است، ممکن است زخمی شود یا چیزی قورت دهد که راه تنفسی اش را مسدود کند. بهتر است در این سن تنها نماند تا این مشکلات به حداقل برسند. 

چگونه خود را برای اورژانس آماده کنم؟

پیش از اینکه اتفاقی برای نوزاد بیفتد، محل نزدیک ترین اورژانس را یاد بگیرید. در آنجا از شما می خواهند فرمی پر کنید بنابراین دفترچه بیمه نوزاد و شماره تماس و نام پزشک نوزاد را همیشه به همراه داشته باشید. 

در این زمان ها چگونه می توانم فرزندم را آرام کنم؟

سعی کنید خود را آرام نشان دهید. توجه بیش از حد، کودک را نگران می کند. پوشک برای او ببرید و لباس هایش را عوض کنید. کتاب یا اسباب بازی مورد علاقه اش را به او بدهید و برای یک یا دو وعده غذا ببرید. پیش از غذا دادن به نوزاد، از پزشک بپرسید آیا مشکلی ندارد به او غذا بدهید؟

تکامل نوزاد شش ماهه در هفته سوم 

در این بخش با تکامل نوزاد در هفته سوم شش ماهگی آشنا می شوید:

تحریک حواس نوزاد

فرزند شما در این سن با تمام حواس خود به کاوش می پردازد. مطمئن شوید به چیزهایی که دست می زند امن و تمیز هستند و مراقب باشید چیزی در دهان نکند. او توپ های لاستیکی نرم، وسیله های خزدار و صدای جرنگ جرنگ را دوست دارد. می توانید پارچه های مختلف را کنار هم بگذارید و واکنش نوزاد به بافت آن ها را ببینید. همچنین باید روزانه اسباب بازی های او را بشویید تا در صورتی که آن ها را وارد دهان خود کرد کمتر در معرض انواع بیماری ها قرار بگیرد. 

زمان داستان

کتاب خواندن در این زمان بخصوص با صدای خود شخصیت های قصه باعث بهبود مهارت گفتاری نوزاد می شود و او را در آینده به کتاب خواندن علاقه مند می کند. مهم نیست چه کتابی انتخاب می کنید. کتاب های بزرگ که رنگارنگ هستند، کتاب های با تصاویر مختلف و بافت های مختلف نیز جذاب هستند.

نوزاد تا 9 تا 12 ماهگی نمی تواند کتاب را باز کند و ممکن است صبر نداشته باشد تا کنارش بنشینید و کتاب بخوانید. کتاب خواندن فرصتی مناسب است تا کنار او باشید و او را نوازش کنید.

نوزاد شش ماهه در هفته چهارم

در پایان به هفته آخر ماه ششم زندگی نوزاد شما می رسیم. با هم ببینیم در این هفته چه اتفاقی می افتد:

چگونگی رشد نوزاد شش ماهه در هفته چهارم

- در این سن نوزاد به حیوانات پارچه ای علاقه مند می شود. حتی آن را نوعی حامی می داند و همه جا همراه خود خواهد داشت. این علاقه نشانه یادگیری استقلال است و کم کم نوزاد از شما فاصله می گیرد.

- سعی کنید اسباب بازی های نرم برای او بخرید. همچنین توپ، عروسک و بلوک ها نیز اسباب بازی های مناسبی هستند.

- هنگامی که اسباب بازی دلخواه نوزاد را از او می گرید واکنش اعتراضی او را می بینید.

زندگی شما با نوزاد شش ماهه: با پدر بزرگ و مادر بزرگ با اشتیاق برخورد کنید!

- پدر بزرگ و مادر بزرگ گاهی خیلی بیش از حد محبت می کنند.

- اگر در قوانین شما برای تربیت و رفتار با نوزاد دخالت می کنند، سعی کنید خیلی تدافعی با آن ها برخورد کنید. ممکن است آنها تجربه زیادی داشته باشند اما شما پدر و مادر فرزند خود هستید و بهتر است گاهی این نکته را به آن ها یادآوری کنید.

- سعی کنید از تجربه آنها استفاده کنید و از آن ها تشکر کنید.

- نوزاد از این که مورد توجه قرار بگیرد ناراحت نمی شود مگر این که این توجه با ساعت خواب او یا غذا خوردن او تداخل داشته باشد. بیش از حد هدیه دادن به نوزاد از طرف پدربزرگ و مادربزرگ مشکل ساز است. سعی کنید در ابتدا از آن ها تشکر کنید سپس توضیح دهید چه چیزی را برای فرزند خود ترجیح می دهید.

آسم در نوزاد شش ماهه

آسم نوعی بیماری رایج بین نوزادان است که به دلیل باریک بودن راه تنفسی یا تورم آن باعث دشوار شدن تنفس می شود و بیشتر در شش ماهگی خودش را نشان می دهد. حمله آسم در اثر حساسیت های ناشی از حیوانات، گرد و خاک و گرده و قارچ، دود سیگار و عفونت های تنفسی و تنفس هوای سرد ایجاد می شود. اگر چه آسم مشکلی جدی است اما کودکانی که آسم دارند با مدیریت درست می توانند زندگی طبیعی و فعالی داشته باشند. همچنین شدت آسم با رشد نوزاد و گشاد شدن راه تنفسی کاهش می یابد. اما با جلوگیری از مواردی که بعنوان دلایل ایجاد آسم گفتیم تا حد زیادی می توانید از آن جلوگیری کنید. 

علائم آسم چیست؟

اگر نوزاد خیلی سرفه می کند، سابقه خانوادگی آسم دارید یا حساسیت دارد ممکن است دچار آسم شود. علائم حمله آسم شامل تنفس سریع، سرفه طولانی، خس خس کردن، سوت کشیدن گلو در هنگام بازدم، خستگی و کبودی پوست می باشد.

اگر فکر می کنید نوزاد دچار حمله آسم شده است یا به سختی نفس می کشد بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. همچنین اگر سر انگشتان و لب ها کبود شده یا نوزاد گیج می باشد نیز به اورژانس مراجعه کنید. اگر نوزاد به خاطر سرفه، خس خس کردن یا تنفس سخت نمی تواند بخوابد با پزشکش تماس بگیرید.

اگر نوزادم آسم داشته باشد چه کاری باید انجام دهم؟

اگر نوزاد آسم دارد ابتدا باید با پزشک مشورت کنید. به کمک پزشک می توانید عواملی که باعث  حملات آسم می شوند مانند دود سیگار، حساسیت یا عوامل محیطی را کنترل کنید. بنابراین باید برای کنترل آسم و درمان آن آموزش ببینید. استفاده از تهویه و کنترل دمای سر و گردن فرزند امری مهم در درمان آسم است.

انجام آزمایشات حساسیت نیز کمک می کند تا عوامل محیطی را از بین ببرید. بهتر است برای کاهش عوامل حساسیت زا، از داشتن پرده یا فرش های پرزدار و حیوانات خودداری کنید.
روش های درمان شامل مصرف قرص های ضد تورم برای کاهش تورم راه تنفسی، گشاد کننده راه تنفسی، آنتی بیوتیک (در صورت عفونت راه تنفسی) و تشخیص عوامل حساسیت زا و دوری از آنها می باشد. 

ویتامین ها و مکمل ها برای نوزاد شش ماهه

برخی مادران درباره زمان و مقدار ویتامین ها و مکمل های مورد نیاز کودک خود نگران هستند که در ادامه اطلاعات کاملی در این مورد را برایتان توضیح می دهیم:

آیا خیلی زود است که به فرزندم ویتامین و مکمل بدهم؟

ویتامین آ د از روز اول برای نوزادی که شیر مادر می خورد و نوزادی که کمتر از 32 اونس شیر خشک در روز می خورد، توصیه می شود.  اگرچه این مسئله درست است که بدن ویتامین د را بعد از قرارگیری در آفتاب تولید می کند، اما سعی کنید فرزندتان را کمتر در معرض آفتاب قرار دهید. پوست نوزاد بسیار نازک و حساس است و قرار گیری در آفتاب باعث سرطان پوست و چروک شدن پوست در سال های بعدی او می شود. کرم ضد آفتاب نوزاد را در آفتاب محافظت می کند اما از رسیدن اشعه ها به پوست برای تولید ویتامین د نیز جلوگیری می کند.

با افزایش غذاهای جامد که حاوی ویتامین هستند، پزشک مکمل ها را توصیه نمی کند. کودکی که مواد غذایی مختلف مصرف می کند نیازی به مکمل ندارد. مکمل های ویتامین در حالتی ضروری است که نوزاد شما نارس باشد، وزن کمی داشته باشد یا خیلی کوچک باشد، یا شیر مادر یا شیر خشک کم بخورد و غذاهای مختلف مصرف نکند یا مشکلی داشته باشد که نتواند به راحتی غذا بخورد. بنابراین تا پزشک توصیه نکرده است به مکمل نیازی ندارد و نگرانش نباشید.

چطور متوجه شوم نوزادم چه چیزی نیاز دارد؟

بهتر است برای مصرف کافی ویتامین ها و مواد معدنی با پزشک مشورت کنید. بدون مشورت با پزشک به هیچ عنوان به نوزاد مکمل یا ویتامین ندهید. همچنین برای انتخاب رژیم غذایی با یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا مطمئن شوید همه مواد مورد نیاز بدن نوزاد با مصرف غذاهای متنوع و سالم به بدن او می رسد.

در صورت نگرانی مشکلی ندارد به نوزادم ویتامین اضافی بدهم؟

ویتامین باید مطابق با دستور پزشک و به مقداری که پزشک تجویز کرده است مصرف شود. مقدار زیاد ویتامین مانع جذب مواد مغذی لازم دیگر می شود و گاهی نیز خطرناک است.

رژیم غذایی گیاه خواری برای نوزاد شش ماهه

سوال اول: آیا می توانم رژیم گیاه خواری به نوزاد بدهم؟

بله، می توانید تمام مواد معدنی، ویتامین ها و پروتئین های مورد نیاز را از رژیم غذایی گیاهی مناسب به نوزاد بدهید. در واقع این رژیم در 6 ماهگی طبیعی است. نوزاد 6 ماهه بیشتر مواد مغذی را از شیر مادر یا شیر خشک دریافت می کند و اولین غذای جامد برای نوزاد می تواند میوه و سبزیجات له شده باشد.

سوال دوم: به چه چیزهایی باید توجه کنم؟

رژیم غذایی متعادل برای هر نوزادی واجب است. نوزاد به پروتئین نیاز دارد تا رشد کند بنابراین سعی کنید در رژیم گیاهی آن را تامین کنید. به پزشک نوزاد بگویید از رژیم گیاهی استفاده می کنید. زیرا در هنگامی که برخی مواد مغذی شامل ویتامین د، ب 12، کلسیم و روی مصرف می کند نیاز به مراقبت ویژه دارد. رژیم گیاهی آهن کمی دارد بنابراین مطمئن شوید که نوزاد از سبزیجاتی مانند اسفناج و حبوبات آهن به مقدار لازم مصرف می کند. 

سوال سوم: منابع غنی از پروتئین و سایر مواد مغذی در رژیم گیاهی چیست؟

منابع جایگزین گوشت برای نوزاد شامل پنیر، موز، غلات و ماست است. 

نکته پایانی ...

در پایان امیدواریم از این ماه نیز لذت ببرید و نوزاد شما با مراقبت ها و شرایط مطلوب دچار هیچ مشکلی نشود. اما اگر هم این اتفاق افتاد لطفا آرامش خود را حفظ کنید و بدانید که این موضوع فقط برای نوزاد شما نیست و خوشبختانه برای اکثر بیماری های نوزادان در این زمان راه های درمان مناسب و کارآمدی وجود دارد.