خواص شیر مادر برای نوزاد و معرفی ترکیبات موجود در آن

خواص شیر مادر برای نوزاد و معرفی ترکیبات موجود در آن


منبع: آرگا

126

1399/4/27

18:37


از شیر مادر می توان به عنوان نخست نوشیدنی که به نوزاد تازه متولد شده خورانده می شود، نام برد. کیفیت و ارزش این ماده غذایی برای نوزاد قابل قیاس با هیچ نوع تغذیه دیگر نمی باشد. برای آشنایی بیشتر با خواص شیر مادر در این بخش از مجله آرگا با ما همراه شوید.

شیر مادر دارای مزایا و فوابد بسیاری است که هیچکس قادر به انکار آن نمی باشد. در این باره دانستنی های بسیاری وجود دارد که در این مقاله به معرفی هریک از آنان پراخته ایم.

در ادامه این مطلب با ما همراه شوید تا علاوه بر خواص شیر مادر مطالبی را در جهت ترکیبات موثر و مناسب این نوشیدنی در بدن نوزاد مطالعه نمایید.

آشنایی با خواص شیر مادر

شیردهی برای نوزاد اغلب به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می گیرد؛ روش مستقیم شیر خوردن نوزاد به واسطه پستان مادر می باشد، و روش غیر مستقیم با استفاده از شیر دوش است. طبق توصیه های جهانی توسط سازمان بهداشت، به تمام مادران تاکید می شود که تا ۶ ماهه اول زندگی نوزاد، تغذیه او را از طریق شیر خود تامین کنند.

پس از ۶ ماهگی اگر فرزند شما آمادگی ها لازم را جهت خوردن غذا های جامد کسب کرد، می توان از دیگر مواد غذایی جهت تغذیه نوزادتان کمک بگیرید. خواص شیر مادر برای نوزاد به حدی فراوان و بسیار است که نمی توان آثار آن را در دسته های دیگر مواد غذایی قرار داد. تاثیر تغذیه از شیر مادر را علاوه بر سنین کودکی می توان در بزرگسالی نیز مشاهده کرد. در ادامه این مطلب با ما همراه شوید تا به خوبی با خواص شیر مادر و تاثیراتی که بر بدن می گذارد، آشنا شوید.

آشنایی با ترکیبات موجود در شیر مادر

همان طور که تاکنون مطالعه کردید، تنها منبع مقذی تغذیه برای نوزاد، شیر مادر می باشد که از ترکیبات ویتامینی فوق العاده ای برخوردار می باشد. همچنین برخی از عناصر و ترکیبات موجود در این شیر از بروز برخی عفونت ها و ابتلا به بسیاری از بیماری ها جلوگیری می کند. گفتنی است که پروتئین موجود در شیر مادر ،بسیار سبک و قبل هضم تر در مقایسه با شیر گاو برای نوزادان و کودکان سنین پایین تر می باشد. در ادامه این مطلب برخی از ترکیبات مناسب و ویتامین های موجود در شیر مادر را مطالعه می کنید.

  • پروتئین ها

شیر موجود در پستان خانم ها از دو نوع پروتئین به نام های وی و کازئین تشکیل شده است. نسبت این دو پروتئین به یک دیگر ۴۰ به ۶۰ می باشد که هر کدام دارای خاصیتی منحصر به فرد می باشد. پروتئین دسته وی خالص ،با کیفیت و بسیار ارزشمند می باشد، و پروتئین دسته کازئین نیز از منابع اصلی در تامین کلسیم بدن به شمار می رود. تعادل در وجود این دو پروتئین سبب هضم آسان و راحت شیر مادر در بدن نوزاد می شود که سبب بهبود بسیاری از عملکرد های گوارشی در بدن نیز می شود. همچنین از دیگر نقش های پروتئین در بدن می توان به جلوگیری از عفونت و ابتلا به برخی از بیماری ها اشاره کرد. در ادامه با دیگر انواع پروتئین ها آشنا خواهید شد؛

لاکتوفین:

این نوع پروتئین در بدن نیز از رشد باکتری و انتشار عفونت ها در بدن جلوگیری می کند، همچینن با تاثیر گذاری بر سیستم گوارش بدن به بهبود عملکرد های آن می پردازد.

کلستروم:

این پروتئین از اولین مایعات ترشح شده توسط پستان شیری مادر می باشد که به رنگ زرد می باشد. کلستروم حاوی مقادیر بالایی از آنتی بادی است که در تقویت سیستم ایمنی نوزاد نقش به سزایی را ایفا می کند. این نوع پروتئین که توسط سیستم ایمنی بدن ساخته شده است، از ابتلا به انواعی از بیماری ها جلوگیری می کند و با حمله به ویروس ها و باکتری آنان را از بین خواهد برد. این پروتئین ارزشمند نوزاد را از بسیار بیماری های ارثی محفوظ می دارد و از ایجاد بسیار آلرژی و حساسیت ها نیز جلوگیری می کند. مادران شیر ده با مصرف ماهی می توانند میزان ترشح و تولید کلستروم را افزایش دهند.

لیزوزیم:

لیزوزیم نیز از دیگر انواع پروتئین های آنزیمی می باشد که در بدن نوزاد بسیاری از مسومیت های غذایی را رفع می کند. همچنین این پروتئین با افزایش رشد باکتری های مفید روده فرایند گوارش را بهبود می بخشد و از ایجاد التهاب و عفونت در این بخش نیز جلوگیری می کند.

  • چربی ها

شیر مادر دارای مقادیر بسیاری از چربی می باشد که در سلامتی نوزاد نقش به سزایی را ایفا می کند. از تاثیراتی که چربی در بدن نوزاد می گذارند، می توان به رشد صحیح مغز، جذب بیشتر ویتامین و تامین مواد اولیه کالری مفید در بدن نوزاد اشاره کرد. همچنین چربی در شکل دهی شبکیه چشم و تشکیل سیستم عصبی بدن تاثیر به سزایی را دارا می باشد. گفتنی است که چربی در ۳ ماهه آخر بارداری در بدن مادر به میزان چشم گیری وجود دارد و پس از زایمان بخشی از آن به شیر منتقل می گردد.

  • ویتامین ها

سطح ویتامین های موجود در شیر مادر، رابطه مستقیمی با نوع تغذیه مادر دارد. اهمیت تغذیه مادر در این جا مشخص می شود که چه نوع ویتامینی در شیر مادر برای انتقال به نوزاد وجود دارد. از جمله ویتامین های محلول در چربی شیر مادر می توان به A،D،K،E اشاره کرد. همچنین ویتامین های محلول در آب نیز به دسته های ویتامین C، ریبوفلاوین، نیاسین و اسید پانتومیک تقسیم می شوند. ازاین رو بسیاری از مشاوران تغذیه نوزادان، به مصرف ویتامین توسط مادر تاکید بسیار دارند.

  • آهن

آهن به مقدار خیلی کم در شیر مادر وجود دارد، اما گفتنی است که همین میزان کم نیز برای سلامتی نوزاد کافی می باشد. نوزادر از طریق نوشیدن شیر به خوبی آهن را جذب می کند و در تکامل سیستم های بدنی از او کمک می گیرد. قابل به ذکر  است که نوزاد در صورت فقدان آهن به عارضه هایی همچون کم خونی، ضربان قلب بالا، رنگ پریدگی و ضعف جسمانی مبتلا می شود.

  • فلوراید

همچنین از دیگر ترکیبات موجود در شیر مادر می توان به فلئوراید اشاره کرد. این ماده معدنی به عنوان ضروری ترین املاح برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی آنان به حساب می آید.

  • کربوهیدرات

از اولین لاکتوز ها می توان به کربوهیدراست ها در شیر مادر اشاره کرد که حدود ۴۰ درصد از کالری مورد نیاز بدن را تامین می کنند. گفتنی است که لاکتوز از رشد باکتری های ناسالم در معده جلوگیری و به جذب هر چه بیشتر کلسیم، فسفر و منیزیوم می انجامد. از دیگر خواص شیر مادر می توان به این چنین ترکیبات و املاح اشاره کرد که بدن نوزاد را از بسیار بیماری و عفونت ها محفوظ نگه می دارد.

معرفی خواص شیر مادر

تا به حال از ترکیبات و املاحی که در درون این نوشیدنی معجزه گر وجود دارد، آشنا شدید. از این جا به بعد نیز خواص شیر مادر و فوایدی را که در بدن نوزاد در پی دارد، مطالعه می کنید.

  1. آغوز از اولین و بهترین نوشیدنی ها برای مراقبت از نوزاد در مقابل بسیاری از بیماری های عفونی می باشد. قابل به ذکر است که این ماده شگفت انگیز فقط در ساعات اولیه از شیر مادر وجود دارد.
  2. سلول های زنده و املاحی که در شیر مادر وجود دارند، از خواص ضد میکروبی برخوردار می باشند که در نتیجه تغذیه از آن سبب کاهش  ابتلا به انواعی از بیماری های گوارشی و تنفسی می شود.
  3. قابل به ذکر است، نوزادانی که از شیر مادر خود تغذیه کرده اند؛ خیلی کمتر به بیماری هایی همچون آسم، اگزما و انواعی از آلرژی ها مبتلا می شوند. این در حالی است که دیگر نوزادانی که از خواص شیر مادر بهره نبرده اند، در سنین پایین به بسیاری از بیماری ها مبتلا شده اند.
  4. از دیگر فواید شیر مادر می توان به سلامتی قلبی و عروقی در سنین بالا اشاره کرد. طبق تحقیقات انجام شده، کسانی که از شیر طبیعی مادر خود برای تغذیه استفاده نکرده اند در سنین بالا به عارضه هایی همچون کلسترول و فشار خون بالا مبتلا شده اند.
  5. چربی و پروتئین موجود در شیر مادر قابلیت هضم کنندگی و بهبود فرایند سیستم گوارش را دارا می باشد. زمان تغذیه نوزاد از شیر مادر می توان آثار کمتری از قولنج، نفخ، استفراغ و حساسیت را در بدن آنان مشاهده کرد.

  • نکته هایی شگفت انگیز در رابطه با شیر مادر

  1. گفتنی است که همواره با رشد کودک، ترکیبات شیر نیز به میزان چشم گیری تغییر پیدا می کنند. با افزایش هر وعده غذایی برای نوزاد، میزان چربی نیز در آن افزایش می یابد؛ به این صورت که در ابتدا شیر حالتی رقیق و آبکی را دارا می باشد و به مراتب غلیظ و غلیظ تر می شود. این تغییرات سبب کاهش تشنگی و گرسنگی در نوزاد می شود.
  2. شیر مادر با دارا بودن ترکیبات منحصر به فرد از پرخوری های نوزاد جلوگیری می کند و در میزان طبیعی او را سیر می کند. در هنگام تغذیه با شیر خشک، در بسیاری از نوزادان دیده شده که با نوشیدن های بیش از حد به چاقی کودکی مبتلا شده اند.
  3. همچنین شیر مادر با دارا بودن آب کافی، تشنگی نوزاد را بر طرف می کند دیگر نیازی به نوشیدن آب به صورت جداگانه ندارد. این فواید شیر مادر در نوزادانی که در نواحی آلوده زندگی می کنند، بسیار تاثیر گذار است چرا که از نوشیدن و ورود باکتری های مضر به معده نوزاد جلوگیری می کند.
  4. شیر مادر سرشار از ترکیبات فوق العاده می باشد که یک سوم انرژی و مواد مغذی مورد نیاز کودک را در نیم سال دوم زندگی تامین می کند. به همین جهت نیم سال دوم زندگی هر نوزاد را از نظر تغذیه بسیار حیاتی و مهم به شمار می آورند. در این حالت شما می توانید به کنار مواد غذایی کمکی از شیر طبیعی غافل نشوید.
  5. گفتنی است که وجود ویتامین هایی همچون سدیم و پروتئین از آسیب رساندن به کلیه ها پیشگیری می کند.
  6. از ویژگی و خواص شیر مادر می  توان به عدم آلودگی، پاکیزگی، عاری از هر گونه خطر مسمومیت، دارایی درجه حرارت مناسب و بی نیاز به تجهیزات خاص اشاره کرد.

  • تاثیری که بر بدن نوزاد می گذارد

  1. تغذیه به وسیله شیر مادر تاثیر به سزایی در ایجاد ارتباط عمیق روحی و عاطفی بین کودک و مادر دارد. این کار تاثیرات بسیار خوب و مطلوبی بر روحیه نوزاد می گذارد که در بزرگسالی آنان را از امنیت روانی بیشتری برخوردار می کند.
  2. برای نوزادان نارس و آنانی که ضعف دارند؛ شیر آغوز بهترین می باشد. برای این کار باید با شیر دوش به استخراج آن از پستان مادر بپردازید و سپس با وسیله قطره چکان به دهان نوزاد بریزید. قابل به ذکر است که برقراری تماس های فیزیکی در بهبود روند رشد و پرورش نوزادان نارس بسیار تاثیر گذار است.
  3. به دلیل نسبت مناسب در بین کلسیم و فسفر، عمل جذب املاح و ویتامین ها به خوبی انجام می گیرد. قابل به ذکر است که کمبود کلسیم و پوکی استخوان در کودکانی که از شیر مادر تغذیه کرده اند، بسیار کمتر دیده شده است.
  4. نوادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، خیلی کمتر از دیگر نوزادان به بیماری مبتلا می شوند و خیلی کم پیش می آید که محبور به بستری در بیمارستان شوند.
  5. از دیگر فواید شیر مادر می توان به روحیه بخشیدن نوزاد اشاره کرد. چرا که با عمل مکیدن علاوه بر رفع احساس گرسنگی در برخورد با تماس فیزیکی نوزاد به مراتب آرام تر می باشد.
  6. نکته دیگر نیز کاهش مرگ های ناگهانی در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه کرده اند، بسیار کمتر می باشد.

توصیه هایی برای افزایش شیر مادر

برای افزایش شیر مادر راهکارهای زیر را اجرا کنید:

  1. در میان وعده های غذایی خود، از استفاده و مصرف آجیل های روغنی و میوه های خشک شده غافل نشوید.
  2. آب بسیار بنوشید چرا که این عمل در فرایند شیر دهی تاثیر به سزایی را دارا می باشد.
  3. مصرف سبزیجاتی همچون اسفناج، کدو سبز، شنبلیله، کاهو، ذرت، برگ ریحان، شوید، سیب زمینی، نخود سبز، زیره سیاه و سبز، هویج، چغندر، سیب، زنجبیل، رازیانه و سیر که به افزایش شیر مادر منجر می شود، فراموش نکنید.
  4. در وعده های غذایی خود مایعات و مصرف غذا های آبکی را فراموش نکنید.
  5. از تغذیه های مقوی همچون آبگوشت، سوپ و آش به خوبی استفاده کنید.
  6. ماهی و غذاهای دریایی به علت دارا بودن چربی مناسب و امگا ۳ در افزایش فواید شیر مادر بسیار تاثیر گذار است.
  7. غلاتی را همچون برنج قهوه ای، نان سبوس دار و جو را در وعد های غذایی خود اضافه کنید.
  8. از تاثیرات فوق العاده ای که مصرف سبزی، گوشت بره، نان، ران مرغ، برنج، روغن زیتون، روغن کنجد و کلزا در بدن می گذارد، به خوبی استفاده کنید.
  9. از ادویه هایی همچون زیره سیاه، زردچوبه، شوید خشک شده و نعناع در طعم دهی غذا برای افزایش شیر استفاده کنید.

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو