کارگروه مبارزه با سرقت و قاچاق فیلم‌های سینمایی تا چه حد می‌تواند موفق باشد؟ / نظر احمدی، فرید، نشاط، نوروزبیگی، خوشبخت و میهن‌دوست درباره انتشار نسخه غیرقانونی آثار

110

1399/4/29

11:15


سمیرا افتخاری: سرقت و قاچاق فیلم‌های سینمایی در کشورمان این روزها به کمترین حد زمانی خود رسیده و با اکران آنلاین حتی کمتر از چند ساعت شده است.

کارگروه مبارزه با سرقت و قاچاق فیلم‌های سینمایی تا چه حد می‌تواند موفق باشد؟ / نظر احمدی، فرید، نشاط، نوروزبیگی، خوشبخت و میهن‌دوست درباره انتشار نسخه غیرقانونی آثار

سرویس سینمایی هنرآنلاین: کپی رایت نوعی حفاظت قانونی آثار علمی، ادبی و هنری است. این قانون شامل هر نوع عرضه‌ای از آثار است و به صاحب اثر اجازه می‌دهد که از حقوق انحصاری (به این معنی که فقط شامل صاحب اثر است و نه افرادی که به نحوی به اثر دسترسی دارند) که شامل تکثیر و اقتباس در شیوه بیان نو است، استفاده کند. این قانون حوزه کارهای ادبی، سینمایی، تولید موسیقی، ضبط صدا، نقاشی، عکاسی و نرم‌افزار، نمایش‌های زنده، پخش برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، و طراحی‌های صنعتی را شامل می‌شود. از سال 1886 بسیاری از کشورها در شهر برن باهم پیمان بستند تا از این قانون پیروی کنند و از سال 1967 مدیریت آن بر عهده سازمان جهانی حمایت از حقوق مایملک معنوی یا WIPO قرار گرفته است.

ایران بنا به دلایل بسیار ازجمله تحریم‌ها هرگز با سایر کشورها هم‌پیمان نشد و به همین دلیل قانون کپی رایت را مدنظر قرار نداد. حالا رعایت نشدن این قانون گریبان بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر را گرفته و این در سینما و موسیقی بیش از هر عرصه دیگری نمود پیدا کرده است. به‌طور مثال سینماگرانی که آثارشان به شکل غیرقانونی در سایت‌های خارجی بارگذاری می‌شود برای این که بتوانند جلوی ضرر و انتشار غیرقانونی آثارشان را بگیرند همواره با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند. یا وقتی آثار سینمایی بلافاصله از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان پخش می‌شوند این مشکلات برای سینماگران وجود دارد و به‌راحتی نمی‌توانند جلوی این اقدام را بگیرند.

قاچاق فیلم این روزها یکی از اصلی‌ترین معضلات سینماگران است و بخصوص با بحث اکران آنلاین این عمل مجرمانه بیش از گذشته خود را نشان می‌دهد. آثار سینمایی که به شکل آنلاین اکران شدند به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های مناسب بلافاصله و کمتر از چند ساعت نسخه قاچاق شده‌شان در خروجی کانال‌ها، صفحات و سایت‌های ایرانی و خارجی قرار گرفته و همین عامل نیز موجب متضرر شدن سازندگان آثار می‌شود. این اتفاق در خارج از ایران نیز امر مرسومی است با این تفاوت که به دلیل رعایت قانون کپی رایت مجازات سنگینی در انتظار متخلفان است و به همین دلیل قاچاق و سرقت فیلم‌های سینمایی به کمترین میزان ممکن رخ می‌دهد.

در ایران و در همین راستا از اواخر خردادماه سال جاری سید غلامرضا موسوی دبیر شورای عالی تهیه‌کنندگان سینمای ایران از تشکیل کارگروه مبارزه با سرقت و قاچاق فیلم‌های سینمایی با ریاست جانشین فرمانده نیروی انتظامی خبر داد تا پس از این تهیه‌کنندگان با خیال آسوده‌تری اقدام به نمایش آثارشان در فضای مجازی کنند.

به همین دلیل به سراغ محمد احمدی تهیه‌کننده و دبیر این کارگروه، مهرداد فرید تهیه‌کننده و عضو شورای عالی تهیه‌کنندگان، محمد نشاط تهیه‌کننده، جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده، مهرداد خوشبخت کارگردان و اسماعیل میهن‌دوست فیلمساز رفتیم تا نظر آن‌ها را درباره عملکرد این کارگروه و همچنین نبود حمایت از قانون کپی رایت در ایران جویا شویم.

پیگیری در خارج از کشور آسان‌تر از داخل است

محمد احمدی تهیه‌کننده و دبیر کارگروه مبارزه با سرقت و قاچاق فیلم‌های سینمایی در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره ماحصل جلساتی که تاکنون در این کارگروه برگزار شده است توضیح داد: ما جلسه‌ای با سردار هداوند در مورد موضوع سرقت و قاچاق فیلم‌های سینمایی داشتیم که بسیار از آن استقبال کردند و گفتند در این زمینه قطعاً کمک‌های لازم را انجام خواهند داد و خودشان نیز ریاست این کارگروه را بر عهده گرفتند. جلساتی در این زمینه برگزار کردیم و منتظر هستیم تا با رئیس پلیس فتا نیز جلسه‌ای در این زمینه داشته باشیم.

او ادامه داد: بر همین اساس با دوستان یکسری از سایت‌های غیرقانونی که در این زمینه فعالیت می‌کردند شناسایی کردیم و فهرستی از آن‌ها را در اختیار پلیس قرار دادیم. همچنین فهرستی از کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرامی و حتی گوگل آماده کردیم و با حقوقدانان وارد مذاکره شدیم تا بدانیم حق و حقوق تهیه‌کنندگان در شرایط اینچنینی چگونه است و از چه راه‌هایی می‌توانند شکایت کرده و آن را به نتیجه برسانند. پیگیر هستیم و امیدواریم که مسئولین همکاری لازم را با ما داشته باشند و جلوی سرقت و قاچاق فیلم‌ها هرچه سریع‌تر گرفته شود.

احمدی در ادامه در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان جلوی سایت‌هایی مانند یوتیوب را که اقدام به نمایش آثار ایرانی به شکل غیرقانونی می‌کنند گرفت، گفت: قدم اول را برای سایت‌های داخلی برداشتیم و قدم بعدی یوتیوب است که چندین شرکت برای آن اعلام آمادگی کردند تا ما بتوانیم رایت فیلم را با قوانین موجود در اختیارشان قرار دهیم تا این اتفاق به شکل قانونی رخ دهد و چنانچه فیلمی غیرقانونی روی خروجی رفت در صورت نیاز، آن‌ها به‌عنوان نماینده قانونی ما اقدامات لازم را انجام دهند. چرا که به دلیل پرداخت وجه و به دلیل حفظ منافع خود، به شکل قانونی می‌توانند کل سایت‌هایی که اقدام به عرضه غیرقانونی کردند را مسدود کنند. بعضی از کارها انجام شده و یکسری قراردادها همان‌طور که گفتم بسته شده‌اند تا به شکل رسمی پخش فیلم‌ها انجام شود و اگر به مورد غیرقانونی برخوردیم جلوی آن گرفته ‌شود. ضمن این که باید یک اطلاع‌رسانی میان همکاران داشته باشیم ولی مشخصاً در خارج از کشور دردسر کمتری داریم تا داخل کشور. وقتی رایت به شرکت‌هایی که نمایندگی دارند سپرده شود خود آن‌ها اقدامات لازم را انجام می‌دهند و با مدارک لازم جلو می‌روند. اما در داخل مشکلات بسیاری داریم چرا که اغلب مدیران سایت‌ها در شهرستان‌ها هستند و در آنجا فعالیت می‌کنند و پیدا کردن آن‌ها سخت است، اما پلیس فتا انرژی لازم را گذاشته تا در این زمینه همکاری لازم را با ما داشته باشد و این جای تشکر دارد. باید همه دست به دست هم دهیم تا منافع حاصل از فروش فیلم به مالکین آن‌ها برسد.

 دبیر کارگروه مبارزه با سرقت و قاچاق فیلم‌های سینمایی همچنین درباره این که آیا می‌توان جلوی زمان انتشار نسخه‌های غیرقانونی را گرفت، اظهار کرد: ما تمام تلاشمان را می‌کنیم و از متخصصین سایت‌های اینترنتی نیز دعوت کردیم تا ببینیم چه کارهایی می‌شود کرد تا با تأخیر این اتفاق رقم بخورد و یا سایت‌هایی که اقدام به این کار می‌کنند بلافاصله بسته شوند. پلیس فتا قول داده تا در صورت اطلاع این کار را انجام دهد، اما ازنظر تخصصی و علمی با بسته شدن کانال‌ها و یا صفحات در فضای مجازی آن‌ها می‌توانند به‌سرعت اقدام کرده و یک صفحه جدید باز کنند، بنابراین ما باید سرعت عمل بیشتری داشته باشیم تا ضرر نکنیم. همچنین باید فرهنگ‌سازی شود تا مخاطبان نیز غیرقانونی دانلود نکنند. باید تبلیغات وسیع در این زمینه داشته باشیم. در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا که همه چیز مجازی شده است باید انرژی‌مان را صرف این کنیم تا مردم بیشتر رعایت کنند و غیرقانونی کاری انجام ندهند. به‌هرحال قاچاق فیلم و یا دانلود غیرقانونی آن نیز یک نوع دزدی است.

 

او همچنین با اشاره به این که ما از پذیرش قانون کپی رایت بسیار خوشحال می‌شویم ادامه داد: پذیرش این پیمان‌نامه دست ما نیست و به جاهای بزرگ‌تری مانند مجلس برمی‌گردد، ضمن این که جریمه این دست اقدامات بسیار سبک است و اگر مدیر سایتی را که غیرقانونی این کار را انجام می‌دهد، دستگیر کنند به دلیل این که جریمه بسیار پایینی برایش در نظر گرفته شده است و سودی که او از این کار به دست می‌آورد دوباره به سراغ همین کار رفته و آن را در جایی دیگر دنبال می‌کند. باید ابتدا جریمه‌ها سنگین شوند تا افراد خیلی تمایلی به این کار نداشته باشند و کپی رایت را نیز پیگیری کنند.

چشم‌انداز ما کاملاً مثبت است

مهرداد فرید دیگر عضو شورای عالی تهیه‌کنندگان نیز در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره کارگروه قاچاق فیلم و فعالیت‌هایی که تاکنون در این زمینه انجام شده است، توضیح داد: مدتی است در شورای عالی تهیه‌کنندگان موضوع قاچاق فیلم‌ها جدی گرفته شده است و کارگروهی در این زمینه به مدیریت سردار هداوند جانشین فرمانده نیروی انتظامی تشکیل دادیم که قدم‌های اولیه در این زمینه را برمی‌داریم. قاچاق فیلم‌های سینمایی به تعداد تماشاگران وی‌او‌دی‌ها خیلی صدمه نمی‌زند چرا که گروه‌هایی که فیلم تماشا کردن از وی‌او‌دی‌ها را انتخاب کردند، اغلب افرادی هستند که به شکل قاچاق فیلم نمی‌بینند و از این نظر منحنی فروش پلتفرم‌ها افت نمی‌کند. درواقع از حمایت سه میلیون نفری جمعیتی حدود 85 میلیون نفر برخوردار است که تصمیم دارند از طریق فضای مجازی فیلم را ببینند و برای آن پول پرداخت کنند. این مسئله به معنای عدم پیگیری موارد نیست، پیش‌بینی ما این است که ظرف سه سال آینده این رقم دو برابر می‌شود و اگر ادامه یابد چشم‌انداز ما کاملاً مثبت است و این فرهنگ‌سازی کمک به اکران آنلاین و خرید اثر توسط مخاطبان می‌کند؛ کارگروه مبارزه با قاچاق فیلم نیز با جدیت پیگیر است تا مسیرهای اشتباه مسدود شوند و از سوی دیگر به نحوی پیش می‌رود تا قاچاق فیلم برای قاچاقچیان مقرون‌به‌صرفه نباشد. یعنی در شرایطی اثر در اختیار مصرف‌کننده قرار گیرد که هزینه تماشای فیلم از طریق پلتفرم‌ها تفاوت چندانی با قاچاق ندارد و خود مصرف‌کننده تصمیم بگیرد تا به شکل قانونی اثر را ببیند.

او درباره نحوه مبارزه با قاچاقچیان آثار سینمایی نیز اظهار کرد: با توجه به تعاملاتی که با پلیس فتا داشتیم و هم در عمل و هم در کلام این را ثابت کردند، فضای مجازی و کانال‌ها و صفحات را می‌توانند کنترل کنند. درواقع بسیاری از صفحاتی که منشأ این قاچاق بوده‌اند شناسایی و مسدود شده‌اند و افراد متخلف نیز دستگیر شده‌اند. این اقداماتی است که پلیس فتا تاکنون انجام داده و ما نیز پیگیر هستیم به‌محض شکایت از سوی مخاطبین یا صاحبان آثار در کمتر از 24 ساعت با شناسایی متخلفان مسدود می‌شوند و تنبیه قانونی نیز برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. با توجه به این که برای هر بار بسته شدن یک کانال مخاطبان آن ریزش دارند و تا صفحه بعدی بخواهد سر و شکلی بگیرد که مخاطب به آن اعتماد کند، پلیس فتا آن‌ها را شناسایی کرده و دوباره صفحات متخلف مسدود می‌شوند، در این شرایط قطعاً تماشاگر ترجیح می‌دهد از مسیر درست آثار را پیگیری کند.

فرید در خاتمه گفت: کارگروه به شکل هفتگی جلسات خود را برگزار می‌کند و به دنبال شناسایی کانال‌های غیرقانونی است و اینستاگرام و یوتیوب نیز همکاری لازم را با صاحبان آثار دارند و راه‌هایی گذاشته شده است تا صاحبان آثار بتوانند جلوی قاچاق آثار را به شکل غیرقانونی بگیرند. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که آینده سینما به نفع تماشاگرانی است که از طریق آنلاین به تماشای آثار می‌نشینند.

مبارزه با قاچاق فیلم کار هزینه‌بر و سختی است

اما جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده سینما که در این مدت دو فیلم "مهمان خانه ماه نو" و "کشتارگاه" را به شکل آنلاین، اکران کرد در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین دراین‌باره گفت: متأسفانه در زمانی که فیلم ما به شکل آنلاین اکران شد و بعد هم بلافاصله فیلم قاچاق شد، کارگروه نتوانست اقدام مؤثری انجام دهد و با وجود آنکه اعتراض کردیم و حتی قرارداد کپی رایت نیز از ما گرفتند که اگر فیلم قاچاق شد بتوانند جلوی آن را بگیرند، اما عملاً این اتفاق رخ نداد و نتوانستند کاری در این زمینه انجام دهند. چرا که شبکه‌های ماهواره‌ای فیلم را پخش کردند و این بیشتر به ما ضربه زد. به‌هرحال جلوی قاچاق فیلم را گرفتن، کار بسیار سخت و هزینه‌بری است. چون باید به لحاظ قانونی و قضایی وارد عمل شد و اغلب شبکه‌های خارجی نیز با نمایش یک قرارداد جعلی کار خود را قانونی جلوه می‌دهند، بنابراین ما در این زمینه نمی‌توانیم کاری انجام دهیم.

او همچنین درباره چرایی پذیرش اکران آنلاین بیان کرد: ما فکر کردیم شاید زیرساختی برای اکران آنلاین و اینترنتی فراهم شده است، اما شکایت‌ها نیز نتیجه‌ای به همراه نداشت یا اگر هم داشت به ما اطلاعی ندادند.

تهیه‌کننده "کشتارگاه" ادامه داد: از آنجا که ما عضو کشورهای قانون کپی رایت جهانی نیستیم، بنابراین ابتدا باید این فرهنگ‌سازی در داخل انجام شود تا مردم عادت به تماشای شرعی و قانونی فیلم‌ها کنند. در بحث خارجی هم کار حقوقی سنگینی نیاز دارد و باید با وکلای حقوقی قراردادی شکل بگیرد تا فیلم تحت مالکیت یک شرکت خارجی قرار گیرد و در صورت قاچاق بتوان از طریق این شرکت‌های خارجی اقدامات لازم را انجام داد، اما این اتفاق با شرکت‌های ایرانی میسر نیست چون همان‌طور که گفتم جزو کشورهای تابع حفظ قانون کپی رایت نیستیم. این کار به دوندگی بسیار نیاز دارد به این دلیل که سرمنشأ قاچاق بسیار متعدد است و تنها در گفتمان این اتفاق رخ داده است.

نوروزبیگی ادامه داد: در حال حاضر اکران از سر ناچاری است، به این دلیل که سینمایی نداریم که فیلمی در آن به نمایش درآید و شرایط نیز به‌گونه‌ای نیست که بتوان به آن امید داشت. اگر اکران آنلاین اکران موفقی می‌بود قطعاً الان برایش صف کشیده بودند و دعوا بر سر اکران بود که این اتفاق رخ نداده است. اکران آنلاین می‌تواند ادامه داشته باشد، به‌شرط آنکه شرایط اکران مناسب برایش فراهم باشد.

اجرای قانون مستلزم پای کار آمدن نهادهای مرتبط است

مهرداد خوشبخت کارگردان نیز درباره معضل قاچاق فیلم اظهار کرد: زمانی فیلم‌های بسیاری تولید می‌شد و جوانان فیلم‌های مستقل تولید می‌کردند که با بودجه کم و عموماً به شکل هنری ساخته می‌شدند و ایده‌هایی نیز بعضاً برای ارائه داشتند. بخش اکران و پخش نیز عمدتاً با آن‌ها کنار نمی‌آمدند و به شکل عمومی این فیلم‌ها اکران نداشتند. بنابراین سیستم دولتی گروه هنر و تجربه را راه‌اندازی کرد تا این فیلم‌ها نیز خروجی پیدا کنند که هم باری از اکران برداشته شود و هم باری که روی دوش فیلمساز بود برداشته شود. سیستم هنر و تجربه پس از مدتی سازوکار خود را پیدا کرد و فیلم‌ها نیز دیده شدند و حاصل این اتفاق سود دو طرف بود. الان این امکان در بحث اکران به شکل آنلاین ایجاد شده است تا کمی از بحث مافیای پخش کاسته شود. در حال حاضر می‌توانیم فیلم‌ها را به سه شکل اکران عمومی، آنلاین و هنر و تجربه داشته باشیم. اما این که پول فیلم آیا از طریق این شیوه‌ها بازگردانده می‌شود یا نه هنوز از طریق اکران آنلاین اتفاق نیفتاده و هرچند که به لحاظ اقتصادی وضعیت مشخص‌تری دارد، اما تا با قاچاق فیلم مبارزه نکنیم این اتفاق میسر نیست. در دنیا نیز بحث قاچاق فیلم وجود دارد، اما تعدادش کمتر است و شاید در دنیا این رقم 30 درصد باشد، در حالی که در ایران این رقم 80 درصد است. یعنی فیلم‌ها بلافاصله و در سطح گسترده قاچاق می‌شوند و ما تا به آن 30 درصد نرسیم نمی‌توانیم سرمایه را برگردانیم چون فیلمسازی گران شده است. در حال حاضر کف مبلغ سرمایه ساخت یک فیلم پنج میلیارد تومان است و این در بخش اکران آنلاین برگردانده نمی‌شود، چون فیلم قاچاق می‌شود. البته که در این میان مبارزاتی برای جلوگیری از قاچاق فیلم صورت گرفته، باید قانون را سفت و سخت گرفت و اجرای آن نیز مستلزم پای کار آمدن نهادها و ارگان‌های بسیاری است که فکر نمی‌کنم به این زودی در این زمینه اتفاقی رخ دهد. بنابراین اکران آنلاین همه پول را برنمی‌گرداند، اما راهی برای نفس کشیدن است.

نسخه‌ای که تکثیر می‌شود دیگر قابل کنترل نیست

اسماعیل میهن‌دوست دیگر فیلمسازی است که خود با این معضل دست‌به‌گریبان بوده است. فیلم "ترومای سرخ" او در سایت یوتیوب به شکل غیرقانونی پخش شد و او برای جلوگیری از این اقدام راهکارهای مختلفی را پشت سر گذاشت. میهن‌دوست نیز در این زمینه می‌گوید: برای معضل اکران آنلاین فقط بحث تولید و توزیع داخل کشور نیست و مسئله دیگری مطرح می‌شود که اصولاً آینده صنعت سینما در گرو این مسئله است که باید آن را حکومت حل و فصل کند که آن نیز قانون کپی‌رایت است. وقتی در فضای اینترنت اثری توزیع می‌شود در وهله نخست ترسی که بر فیلمساز و تهیه‌کننده مستولی می‌شود ترس قاچاق و انتشار غیرقانونی است. چون وقتی نسخه اینترنتی قاچاق می‌شود، دیگر کسی برای دیدن آن پول پرداخت نمی‌کند. البته موضوع دیگری هم مطرح است ولی خیلی تعیین‌کننده نیست منظورم این نکته است که قبلاً یک نفر پول بلیت یک نفر را برای تماشای سالن می‌داد، اما الان ممکن است یک نفر بلیت بخرد در حالی که ممکن است مثلاً چهار نفر اعضای خانواده فیلم را بینند.

او ادامه داد: در شکل سابق همیشه فاصله‌‌ای میان اکران در سینما و عرضه نسخه نمایش خانگی وجود داشت و وقتی اکران تهران و شهرستان‌ها تمام می‌شد نسخه دی‌وی‌دی به بازار عرضه می‌شد و بعد وی‌او‌دی‌ها و آنلاین. درست است که آن زمان هم قاچاق وجود داشت اما آن قاچاق یک رویه و قاعده نبود بلکه استثنا بود. این‌طور نبود که هر فیلمی که به روی پرده می‌رود نسخه قاچاقش بیرون بیاید. در آن زمان فیلم که در سینما اکران می‌شد، هم‌زمان با اکران سینما قاچاق و نمایش آنلاین و دانلود فیلم رویه نبود. استثنائاتی بود که نسخه‌ برخی فیلم‌ها لو می‌رفت و قاچاق می‌شد. آن زمان فیلم وقتی به نسخه خانگی می‌رسید و دی‌وی‌دی آن بیرون می‌آمد این اتفاق رخ می‌داد. اما صاحب فیلم درآمد اکران سینما را داشت. الان چون اکران سینما حذف شده نگرانی این است که اگر به‌تنهایی با اکران آنلاین نمایش فیلمی را شروع کنند عملاً هم میزان درآمد سینما را از دست خواهند داد و هم شرایط را برای انتشار نسخه‌های غیرقانونی فراهم می‌کنند. از آنجا که ما قانون کپی‌رایت نداریم، نمی‌توانیم از این جهت آثارمان را در اینترنت محافظت کنیم چه در داخل کشور و چه خارج از کشور. نسخه‌ای که تکثیر می‌شود دیگر قابل کنترل نیست و همه آن را دست‌به‌دست می‌کنند، بدون آنکه پولی بابتش پرداخت کنند. این عارضه هم معضل قانونی دارد و هم فرهنگ‌سازی که نیازمند صرف زمان است تا برای مخاطبین جا بیافتد که محصولات فرهنگی را تکثیر نکنند و حقش را بپردازند. رفع این معضل مستلزم صرف زمان که مسئولین فرهنگی باید برای آن فکری کنند. جالب است این موضوع برای مخاطب خارجی جا افتاده ولی برای ما ایرانی‌ها این اتفاق رخ نداده است. چه ایرانی داخل کشور و چه ساکن خارج از کشور. فیلم "ترومای سرخ" که در تعطیلات نوروز نسخه وی‌او‌دی آن توسط فارابی منتشر شد، بلافاصله از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش شد و سایت‌های غیرقانونی به‌سرعت آن را کپی کردند و لینک دانلود غیرقانونی گذاشتند. وقتی آمار بازدید و کامنت‌ها را در سایت‌های ایرانی چون پراود و جی الویز که غیرقانونی فیلم‌ها را پخش می‌کنند، دیدم مشخص بود اغلب مخاطبان ایرانی خارج از کشور هستند. آن‌ها نیز متأسفانه عادت کرده‌اند رایت فیلم خارجی را در سایت‌های قانونی پرداخت می‌کنند، اما در مورد فیلم ایرانی رعایت نمی‌کنند. به‌هرحال این مستلزم فرهنگ‌سازی است. باید در افکار عمومی، روشنفکران، هنرمندان و متولیان جامعه این فرهنگ‌سازی را انجام بدهند. "ترومای سرخ" در یوتیوب غیرقانونی منتشر شد و من بارها ایمیل زدم که من صاحب فیلم هستم و آن را از روی سایت بردارید، اما چون از ایران ایمیل می‌زدم و ایران تابع قانون کپی‌رایت نیست ترتیب اثر ندادند، بنابراین مجبور شدم سراغ شرکتی بروم که ثبت در خارج است و از طریق آن‌ها پیگیر این موضوع شدم تا فیلم از روی یوتیوب برداشته شد. این معضلی است که دولت باید آن را حل کند چون آینده اکران در اینترنت و وی‌او‌دی‌ها است. نسبت درآمد فیلم‌ها به‌ویژه با شیوع کرونا طوری است که روز‌به‌روز سهم درآمد فیلم‌ها از محل اکران سینما کمتر و کمتر خواهد شد، و جای آن را اکران آنلاین خواهد گرفت البته اکران سینما از بین نخواهد رفت. اما بخش اصلی را اکران آنلاین به خود اختصاص خواهد داد.

فیلم‌های اکران آنلاین سوختند

محمد نشاط نیز دیگر تهیه‌کننده‌ای است که در این مدت فیلم "بهت" او به شکل آنلاین اکران شد و در همان ساعات ابتدایی اکران نسخه قاچاق آن نیز بیرون آمد. او نیز در گفت‌وگو با هنرآنلاین به این نکته اشاره کرد و گفت: اگر بخواهند می‌توانند جلوی قاچاق و سرقت فیلم را بگیرند، اما ما مشکل اصلی‌مان این است که می‌خواهند کار انجام دهند یا صرفاً نمایش است. اگر بخواهند می‌توانند چون ابزار قدرت را دارند و راه آن را نیز بلد هستند. سرمایه ما با این شرایط که ظرف چند ساعت فیلم قاچاق می‌شود به باد می‌رود. فیلمی که با شرایط سخت مادی ساخته می‌شود و چند سال پشت درهای اکران می‌ماند، وقتی یک ساعت بعد از اولین اکران قاچاق می‌شود سرنوشتش معلوم است. ما دلمان خوش بود که با اکران آنلاین مشکلات اکران در سالن‌های سینمایی را دیگر اینجا نداریم که متأسفانه این‌گونه نیست چرا که تفاوت در بحث تبلیغ و نگرش نسبت به آثار کاملاً متفاوت است و در بحث نمایش نیز مشکلاتی از این دست دارند که برای همه فیلم‌ها یکسان نبوده است. تا زمانی که در مورد نحوه توزیع به همه فیلم‌ها به یک چشم نگاه نشود و از آن‌ها به یک شکل نگهداری نشود، مشکلات بسیاری وجود خواهد داشت.

او در پاسخ به این سؤال که آیا بعد از انتشار نسخه غیرقانونی فیلم اقدامی انجام داده‌ است یا خیر، توضیح داد: من بلافاصله پس از اینکه فیلم قاچاق شد، اقدام کردم اما گفتند کاری از دستمان برنمی‌آید. بنابراین با دوستانی که تجربه‌ای در این زمینه دارند و درگیر این ماجرا بودند قرار شد نامه‌ای به وزیران ارتباطات و ارشاد بنویسیم و انتظارات و خواسته‌هایمان را مطرح کنیم که متأسفانه به دلیل شرایط موجود فعلاً مسکوت مانده است و دلیل آن را هم نمی‌دانم. حتی به ما گفتند کانال‌هایی را که اقدام به انتشار لینک دانلود غیرقانونی کرده‌اند شناسایی کنیم و اعلام کنیم تا جلوی آن‌ها را بگیرند که باز هم این اتفاقات رخ نداد.

نشاط افزود: با مسئولین که صحبت کردیم گفتند لینک‌های داخلی را می‌توانند مسدود کنند، اما در مورد لینک‌های خارجی در حالی که آن‌ها پربیننده‌تر هستند، نمی‌توانند کاری انجام دهند. پس از اعلام ما به آقای طباطبایی‌نژاد معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی دراین‌باره اقدامات لازم انجام شد و لینک صفحات داخلی مسدود شدند، اما کانال‌های خارجی نتیجه‌ای به همراه نداشته و این مشکلات هم از آنجا نشات می‌گیرد که ما عضو کشورهای حافظ قانون کپی رایت نیستیم. متأسفانه فیلم‌های اکران آنلاین به دلیل قاچاق آثار و پخش آن‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای سوختند.

او همچنین درباره چرایی پذیرش اکران آنلاین اظهار کرد: ما چاره‌ای نداشتیم چون بین شرایط بد و بدتر گیر کرده‌ایم. برای اکران در سالن‌های سینمایی باید چند سال منتظر بمانیم تا فیلم‌های دوستان ابتدا به نمایش درآیند و بعد نوبت ما شود و با توجه به شیوع کرونا الان شرایط بسیار خطرناک است و نمی‌دانیم سر سینما قرار است چه بلایی بیاید. برای اکران آنلاین فکر می‌کردیم شرایط بهتر از اکران در سالن سینماست و از آنجا که مردم در خانه هستند و از شبکه نمایش خانگی نیز استقبال شده است قطعاً از آثار ما نیز استقبال می‌شود، اما این‌طور نبود چون در درجه اول فیلم‌ها بلافاصله قاچاق شدند که این درباره سریال‌ها نیز شامل این امر هستند، اما با یک تأخیر زمانی چون تا نسخه خانگی و فیزیکی آن به بازار بیاید مستلزم زمان است، اما در مورد فیلم‌های اکران آنلاین خیلی سریع و تقریباً هم‌زمان این اتفاق رخ داد. مورد بعدی نحوه توزیع و تبلیغ آثار است که همان‌طور که گفتم بین فیلم‌ها تفاوت قائل شده‌اند و مکرر دراین‌باره صحبت کردیم اما فایده نداشت و درنهایت نیز رهایش کردیم. بنابراین در مورد اکران آنلاین نمی‌دانم قرار است چه اتفاقی رخ دهد. در حال حاضر بخشی از آنچه فکر می‌کردیم میسر نشد، اما حرکت خوبی است در صورتی که این دو فاکتور در آن اعمال و بررسی شود.

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو