بیماری اگزمای پوستی چیست؟ + علت و درمان اگزما پوست

اگزما (Eczema) یکی از مشکلات پوستی هست که معمولا با لکه‌های پوستی ملتهب، خارش‌دار، ترک خورده، خشک و خشن همراه هست و گاهی اوقات ممکنه باعث ایجاد تاول روی پوست بشن.

اگزمای پوستی ممکنه در اثر استفاده از محصولات شیمیایی مختلف، مصرف برخی مواد غذایی و تماس با مواد آلرژی‌زا، دود، گرده گل و گیاه، صابون‌های معطر و رایحه‌ها به وجود بیاد و تقریبا تمام افراد برای یکبار هم که شده چنین مشکل پوستی رو تجربه کردند.

درماتیت آتوپیک (atopic dermatitis) یکی از شایع‌ترین انواع اگزما هست. اصطلاح آتوپیک به مجموعه شرایطی گفته میشه مربوط به سیستم ایمنی بدن هست که با التهاب پوست همراه بوده و ممکنه در هر سن و سالی ایجاد بشه.

در این مقاله از زیبامون دات کام توضیح میدیم که اگزما یعنی چه، چه علائمی به همراه داره، روش‌های درمانی و علل ایجاد کننده این مشکل پوستی چیست و چگونه میتونیم از بروز اگزما پوستی جلوگیری کنیم. با ما همراه باشید و اطلاعات خودتون رو در این زمینه افزایش بدید.

بیماری اگزما پوستی چیست؟

اگزما اصلاحی برای گروهی از شرایط و مشکلات پوستی هست که باعث التهاب و تحریک پوست میشن و شایع‌ترین نوع ان درماتیت آتوپیک یا اگزمای آتوپیک هست. آتوپیک به تمایل فرد به ابتلا به بیماری‌های آلرژیک مثل آسم و تب یونجه اشاره دارد.

اگزما در حدود 10 تا 20 درصد نوزادان و 3 درصد از کودکان و بزرگسالان رو تحت تاثیر قرار میده و بیشتر کودکان تا رسیدن به سن 10 سالگی معمولا این مشکل پوستی رو تجربه میکنن.

هیچ درمان قطعی و دائمی برای اگزمای پوستی وجود نداره اما می‌تونید علائم اگزمای پوستی رو با درمان و جلوگیری از عوامل تحریک کننده، کنترل کنید. اگزما واگیردار و مسری نیست و از یک فرد به فرد دیگه منتقل نمیشه!

حتما بخوانید: روش های مراقبت از پوست اگزمایی در زمستان

علائم اگزما چیست؟

علائم اگزما با توجه به اینکه یک شخص، در چه سنی به این مشکل پوستی مبتلا میشه، متفاوت هست. اگزمای پوستی یا درماتیک آتوپیک در نوزادان بسیار شایع هست و به شکل لکه‌های خشک و پوسته پوسته بر روی پوست ظاهر میشه و معمولا خارش شدیدی هم دارند.

مالش و خارش مداوم اگزمای پوستی ممکنه باعث ایجاد عفونت پوستی بشه و لازمه که حتما نحوه مراقبت از اگزمای پوستی رو بدونید تا مانع از شدید شدن این مشکل پوستی بشید.

برخی از نشانه‌ها و علائم اگزمای پوستی عبارت است از:

• پوست خشک و پوسته پوسته شده
• گر گرفتگی پوست
• خارش
• زخم باز یا زخمهای عفونی روی پوست

البته لازمه بدونید علائم اگزما در کودکان و بزرگسالان متفاوت هست. در زیر بخشی از این تفاوت‌ها رو به طور جزئی‌تر بیان کردیم:

علائم اگزما پوستی در نوزادان

علائم اگزمای پوستی در نوزادان زیر 2 سال شامل موارد زیر هست:

• بثورات بر روی پوست سر و گونه
• بثوراتی که قبل از نشت مایع، دارای حباب می‌شوند
• بثوراتی که باعث ایجاد خارش شدید در پوست نوزاد شده و با اختلال خواب همراه هست.

حتما بخوانید: بیماری پوستی اگزما در کودکان

علائم اگزمای پوستی در کودکان

علائم و نشانه‌های اگزمای پوستی در کودکان 2 سال و بالاتر به شرح زیر هست:

• بثوراتی که در پشت چین آرنج و زانو ایجاد میشن
• بثوراتی که بر روی گردن، مچ دست، مچ پا، چین بین باسن و پاها به وجود میان
• بثورات ناهموار و برآمده روی پوست
• بثوراتی که میتونن روشن یا تیره باشن
• ضخیم شدن پوست به همراه خارش دائمی

نشانه‌های اگرمای پوستی در بزرگسالان

این علائم درماتیت آتوپیک در بزرگسالان بسیار شایع هست:

• بثورات پوسته پوسته‌تر از آنچه که در پوست کودکان ایجاد میشه
• بثوراتی که معمولا در چین آرنج، زانو یا گردن به وجود میاد
• بثوراتی که قسمت اعظم بدن رو میپوشونه
• پوست بسیار خشک در مناطق آسیب دیده
• بثوراتی که به طور دائمی خارش دار هستند
• عفونتهای پوستی

بهترین درمان اگزما چیست؟

همونطور که قبلا اشاره شد، هیچ درمان قطعی برای اگزما وجود نداره! در واقع هدف اصلی روشهای درمانی این بیماری پوستی، بهبود پوست آسیب دیده و جلوگیری از شدت گرفتن علائم اگزمای پوستی هست.

پزشکان معمولا یک طرح درمانی رو با توجه به شرایط سنی، علائم و وضعیت اگزما پوستی بیماران تجویز میکنن تا شرایط پوستی حالت عادی پیدا کنه. برای برخی از افراد، اگزمای پوستی با گذشت زمان بهبود پیدا میکنه و به طور کلی از بین میره و برای برخی دیگر به یک مشکل پوستی مادام العمر تبدیل میشه.

در ادامه به برخی از بهترین گزینه‌های درمانی برای اگزما پوست اشاره کردیم:

مراقبت و درمان خانگی برای اگزما پوست

در ادامه چندین درمان خانگی اگزما رو بهتون معرفی کردیم که میتونید با استفاده از این روشها، سلامت پوستتون رو حفظ کنید و علائم اگزما رو به حداقل برسونید:

• حمام کردن با آب ولرم
• استفاده از کرم مرطوب کننده بلافاصله بعد از حمام برای حفظ رطوبت بیشتر در پوست
• استفاده روزانه و مرتب از مرطوب کننده پوست
• پوشیدن لباس‌هایی با پارچه نخی و نرم
• اجتناب از پوشیدن لباس‌هایی که دارای الیاف خشک و خشن و خراش دار هستند
• اجتناب از پوشیدن لباسهای تنگ
• استفاده بیشتر از مرطوب کننده در آب و هوای سرد و خشک
• استفاده از شوینده غیر صابونی و یا صابونهای ملایم و بدون عطر برای پاکسازی پوست
• خشک کردن ملایم و آرام پوست با یک حوله نرم و لطیف بعد از حمام یا شستن صورت
• در صورت امکان، جلوگیری از تغییر حرارت سریع بدن و انجام فعالیتهایی که باعث تعریق شدید میشن
• شناختن و اجتناب از مواردی که باعث تحریک و ایجاد اگزما پوستی میشن
• کوتاه نگه داشتن ناخن برای جلوگیری از خراشیدن پوست
• امتحان کردن و استفاده از داروهای طبیعی مثل آلوئه ورا، روغن نارگیل و سرکه سیب برای کمتر شدن علائم اگزما

حتما بخوانید: درمان های خانگی و ساده اگزما دست

داروی اگزما چیست؟

پزشکان میتونن با توجه به شرایط پوستی و نوع اگزمایی که بر روی پوست ایجاد شده، چندین نوع دارو تجویز کنند که برخی از این داروهای اگزما عبارتند از:

• کرم یا پماد کورتیکو استروئید موضعی (Topical corticosteroid): این پماد، یک داروی ضد التهابی برای پوست هست و میتونه علائم اصلی اگزما مثل التهاب و خارش رو برطرف کنه. 

• کورتیکواستروئیدهای سیستمیک (Systemic corticosteroids): اگر داروی موضعی کورتیکواستروئید موثر نباشه، پزشک ممکنه کورتیکواستروئیدهای سیستمیک تجویز کنه. این موارد به صورتت یا قرص خوراکی در دسترس هستند. نکته‌ای که در رابطه با این نوع از دارو اگزما وجود داره این هست که فقط باید برای مدت زمان کوتاهی مورد استفاده قرار بگیرند و استفاده از این داروها، حتما زیر نظر پزشک باشه.

• آنتی بیوتیک (Antibiotics): اگر اگزما پوستی با عفونت پوستی همراه باشه ممکنه پزشک برای درمان این مشکلات پوستی از آنتی بیوتیک استفاده کنه.

• داروهای ضد ویروس و ضد قارچ: اگر اگزما پوست با عفونت ویروسی و عفونت قارچی پوست همراه باشه، پزشک از داروهای ضد ویروس و ضد قارچ برای معالجه این مشکل پوستی استفاده خواهد کرد.

• آنتی هیستامین: اگر اگزما پوستی ناشی از یک حساسیت باشه، معمولا انتی هیستامین تجویز میشه تا خارش پوست در شب کاهش پیدا کنه. زیرا این دارو خواب آلودگی زیادی رو به همراه خواهد داشت.

• مهار کننده موضعی کلسینورین (Topical calcineurin inhibitors): این دارو باعث سرکوب کردن فعالیت سیستم ایمنی بدن میشه، التهاب پوستن از اگزما رو کاهش میده و از عود کردن این مشکل جلوگیری میکنه.

• مرطوب کننده‌های ترمیم کننده: این مدل از مرطوب کننده‌ها مانع از کاهش آب و رطوبت در پوست شده و برای ترمیم پوست بسیار موثر و مفید هستند.

• فتوتراپی (Phototherapy): این روش درمانی شامل قرار گرفتن در معرض امواج UVA یا UVB هست و تاثیر خوبی در درمان درماتیت متوسط داره و یک پزشک در تمام طول درمان، پوست رو از نزدیک کنترل میکنه.

حتی اگر بیماری اگزما پوستی قابل درمان نباشه، لازمه هر فرد متناسب با شرایط و ویژگی‌هایی که داره با تشخیص و تجویز پزشک، حتما از یک روش درمانی استفاده کنه. همچنین لازمه حتی بعد از بهبود پوست، باز هم از روشهای مراقبتی استفاده کنید زیرا ممکنه پوستی که یکبار به اگزما مبتلا شده، مجددا تحریک بشه و این مشکل پوستی دوباره به وجود بیاد.

حتما بخوانید: راه های درمان خانگی و مقابله با اگزمای پوستی

علت و دلیل اگزما پوستی چیست؟

به طور کلی علت و دلیل خاص ایجاد کننده اگزما ناشناخته هست! اما بسیاری از متخصصان بهداشت و پزشکی معتقدند که این مشکل پوستی به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی به وجود میاد. 

به بیان بهتر، اگر والدین به اگزما یا درماتیت آتوپیک مبتلا باشند، فرزندان انها هم به احتمال زیاد با این مشکل پوستی مواجه خواهند شد. اگر هر دو والدین این مشکل رو داشته باشند، احتمال بسیار بیشتری برای مبتلا شدن فرزندان هم وجود داره.

برخی از دلایل و عوامل ایجاد کننده بیماری اگزما عبارتند از:

• مواد تحریک کننده: این مواد شامل صابون‌ها، شوینده‌ها، شامپوها، مواد ضد عفونی کننده، آب میوه‌های تازه، گوشت و سبزیجات هستند.

• آلرژن‌ها: گرد و غبار، حیوانات اهلی، گرده گل و گیاه و کپک‌ها میتونن منجر به اگزما بشن و نوعی اگزمای آلرژیک رو به وجود بیارن.

• میکروب‌ها: این مورد شامل میکروبهایی از جمله استافیلوکوکوس اورئوس، ویروس‌ها و برخی قارچ‌ها هستند که میتونن باعث به وجود اومدن اگزما بشن.

• دمای گرم و سرد: گاهی  اوقات هوای بسیار گرم یا سرد، رطوبت زیاد یا کم، تعریق ناشی از ورزش هم میتونن منجر به ایجاد اگزما پوست بشن.

• مواد غذایی: لبنیات، تخم مرغ، دانه‌ها و آجیل، محصولات سویا و گندم هم یکی دیگه از عوامل ایجاد کننده اگزما هستند.

• استرس: اگرچه استرس و اضطراب دلیل اصلی ایجاد کننده اگزما نیستند اما میتونن شرایط پوستی و علائم اگزما رو بدتر کنند.

• هورمون‌ها: خانم‌ها ممکن هست علائم اگزما رو در هنگام تغییر در سطح هورمونهای بدن مثل دوران بارداری یا در بعضی از دوره‌های قاعدگی مشاهده کننده و یا در این مواقع، اگزما در آنها افزایش پیدا کند.

سخن آخر

اگزما، یک بیماری التهابی شایع برای پوست هست که رایج‌ترین نوع آن درماتیت اتوپیک نام دارد. اگزمای پوستی بیشتر در نوزادان و کودکان ایجاد میشه اما ممکنه در همه افراد در هر سن و سالی که باشند هم ایجاد بشه.

اگرچه درمان قطعی و دائمی برای اگزما وجود نداره اما افراد میتونن با استفاده از روش‌ها و درمانهای خانگی، مرطوب کننده‌ها، داروها و پمادها و ایجاد تغییر در سبک زندگی، اگزما رو درمان و از ایجاد این مشکل پوستی پیشگیری کنند.