داشتن خواب مناسب یکی از نیاز های مهم انسان ها می باشد که اگر خواب کافی نداشته باشند امکان این که عوارض جبران ناپذیری روی جسم و روح فرد تاثیر بگذارد زیاد است. خواب احتیاج ضروری بدن را فراهم خواهد کرد که به نحوی موجب افزایش تمرکز، تقویت حافظه، کم شدن استرس و داشتن وزن مناسب می شود. در برخی افراد دیده شده که تا سرشان را بر روی بالشت می گذارند خوابشان می برد ولی برخی دیگر برای به خواب رفتن چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد و در طول خواب چنین بار بیدار خواهند شد که آن ها خواب با کیفیت را تجربه نخواهند کرد. بعضی مواقع می توان کم خوابی را با خوردن چند لیوان قهوه یا چند دقیقه چرت در بین روز از بین برد ولی اگر این مشکل همیشگی باشد روی ظاهر فرد اثر می گذارد و مدیریت اوضاع از کنترل خارج خواهد شد. با این وجود ما در این مقاله برای کسانی که از بی خوابی رنج می برند اطلاعاتی را در اختیارشان قرار می دهیم که تا بهتر بتوانند این اوضاع نابسامان را نظم ببخشند در ادامه همراه ما باشید.
درباره اختلال در خواب
اختلالات خواب به شرایطی گفته می شود که بر روی توانایی خوب خوابیدن فرد تاثیر می گذارد. این بی نظمی یک واکنش در بروز مشکل سلامتی به وجود می آید که از اضطراب زیاد بیشتر خواهد شد. درصد زیادی از مردم با اختلال در خواب مواجه هستند که مدت هاست با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند و دلیل آن هم به خاطر استرس بیش از حد یا عوامل بیرونی و برنامه فشرده در زندگی است. اگر این مشکل روزانه و به طور منظم در زندگی شخص اتفاق بیوفتد موجب می شود تا به اختلالات خواب منجر شود. این نابسامانی بسته به روش هر فرد متغیر است که چگونه به خواب می رود و در روز احساس کمبود خواب و خستگی می کند که روی خلق و خو و انرژی و سلامتش تاثیر بدی می گذارد. اختلالات خوابی می تواند نشان دهنده بروز یک بیماری روحی روانی یا جسمی باشد که با درمان ترکیبی مثل درمان پزشکی و روانپزشکی و تغییر در سبک زندگی رفع می گردد. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید ک فکر می کنید به این مشکل دچار شده اید بهتر است به دکتر مراجعه کنید و برای تشخیص مورد درمان قرار بگیرید.
علائم بروز و باعث اختلال
نشانه های این مشکل متفاوت است که اگر اختلالات خوابیدن بر اثر یک بیماری پدیدار شده باشد امکان دارد علائمی مختلف داشته باشد. این نشانه مانند: نیاز شدید در طول روز به چرت زدن، احساس خستگی روزانه، تحریک پذیری با استرس، نداشتن تمرکز حواس، افسردگی و شکل های بد به خواب رفتن و در خواب ماندن است که در فرد بروز خواهد داد. که این مشکل می تواند در جهت داشتن بیماری یا نداشتن سلامتی در فرد موجب شود تا به اختلال در خواب دچار گردد.
- استرس و اضطراب؛ با داشتن اضطراب می توان متوجه شد که در خوابتان تاثیر منفی گذاشته و خوابیدن را کمی دشوار خواهد کرد که با دیدن کابوس یا حرف زدن و راه رفتن در خواب می تواند خود را نشان دهد.
- مشکل تنفسی یا داشتن آلرژی؛ سرماخوردگی و حساسیت و یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی می تواند باعث ناتوانی تنفس در شب گردد که از راه بینی این مشکل در خواب به وجود می آید.
- درد حاد و مزمن؛ درد دائمی و کهنه در خواب رفتن فرد تاثیر بدی می گذارد که ممکن است با وجود به خواب رفتن با این درد از خواب برخیزید و از علت های آن می توان به آرتروز، سردرد و کمر درد مداوم، سندروم خستگی حاد، بیماری التهاب روده و سندروم درد عضلانی و اسکلتی همان فیبرومیالژیا اشاره کرد.
- نوکتوریا؛ تکرر ادرار یا نوکتوریا هم از باعث بروز اختلال در خواب است که در شب هنگام باعث می شود تا بیدار شوید. همچنین نداشتن تعادل هورمونی و بیماری دستگاه ادراری می تواند در این موقعیت نقش زیادی داشته باشد.
انواع اختلالات خواب چیست؟
این مشکل انواع مختلفی دارد که بعضی از آن ها به خاطر بیماری در بدن سلامت را به خطر می اندازد و زمینه ساز این اختلال می شود.
۱. بی خوابی به مجموعه ای از ناتوانی در به خواب رفتن و ماندن گفته می شود که به ممکن است به علت پرواز زدگی می تواند باشد. همچنین می تواند به خاطر ایجاد اضطراب یا استرس باشد که مشکل گوارشی یا هورمونی ایجاد کند و به نشانه یک بیماری دیگر باشد که در حالت کلی بی خوابی به همه منظور مضر است و موجب مشکلاتی از قبیل؛ افسردگی، وزن زیاد، نداشتن تمرکز، تحریک پذیری و بروز نابسامانی در کار یا درس و تحصیلات خواهد شد. در ایالات متحده آمریکا افراد زیادی به بی خوابی دچار هستند که بزرگسالان به ۵۰% موجب این اوضاع می شوند و بیشتر در میانسالان به چشم می خورد. در کل ۳ نوع بی خوابی وجود دارد که به شرح زیر است:
- گذرا؛ وقتی بی خوابی در هر زمانی فقط برای چند شبانه روز طول می کشد.
- متناوب؛ وقتی بی خوابی به صورت دوره ای اتفاق می افتد.
- مزمن؛ وقتی که بی خوابی به شکل منظم به مدت ۱ ماه ادامه پیدا می کند.
۲. آپنه خواب یا قطع موقتی تنفس که در شبانه زمان خواب رخ خواهد داد و باید این وضعیت را جدی گرفت که بدن کمتر اکسیژن دریافت خواهد کرد و این عمل موجب می شود تا در خواب بیدار شوید.
۳. پاراسومنیاها گروهی از اختلال در خواب است که موجبه ایجاد حرکت یا رفتار هایی در هنگام خواب به شکل غیر طبیعی می شود که مثل: حرف زدن، راه رفتن در خواب، ناله کردن و کابوس های شبانه در خواب و شب ادراری و دندان قروچه و فشردن فک بر هم دیگر می شود.
۴. سندروم پای بی قراری به معنی نیاز داشتن شدید پا که وقتی حسی شبیه سوزش و مور مور شدن به وجود می آید. این نشانه روزانه در فرد ظاهر می شود که بیشتر در شب رایج است.سندروم پای بی قرار با داشتن مشکل جسمی سلامتی مثل: بیماری پارکینوس، ADHD ارتباط دارد که به خاطر دلیل نامشخصی شکل می گیرد.
۵. نارکولپسی از حملات قلبی می باشد که روزانه اتفاق می افتد. پس فکر نکنید در طول روز یکدفعه به خواب می روید. این اوضاع زمانی رخ می دهد که به فلج خواب منجر شود موقعیتی می باشد که قادر نیست بعد از بیدار شدن بلافاصله از خواب برخیزید و بدن و سر خود را تکان دهید. نارکولپسی به خودی خود رخ می دهد اما بیشتر به خاطر اختلالات عصبی خاصی مثل: MS اسکلروز چندگانه ارتباط دارد.
تشخیص این اختلالات چگونه نمایان می شود؟
در مرحله اول دکتر از شما یک معاینه ای فیزیکی می کند که اطلاعات و نشانه ها برای سابقه پزشکی جمع آوری شود سپس آزمایش های مختلفی را تجویز می کند که همه آن ها در تعیین دوره درمان مناسب خودش برای اختلال ضروری و مهم است که به شرح زیر آورده ایم:
پلی سومنوگرافی یا تست خواب: زمانی که مطالعه ای در خصوص خواب و سطح اکسیژن و حرکت در بدن و امواج مغزی را دریافت و برآورد می کند تا موقع مشخص شدن برای اختلال در خواب چگونه رخ دهد.
آزمایش خون ژنتیک: وقتی ۱ آزمایش که بیشتر برای تشخیص نارکولپسی و سایر مشکلات سلامتی دیگر می باشد زمینه ساز مشکلاتی دیگر خواهد بود.
الکترو انسفالوگرام: این آزمایش فعالیتی الکتریکی می باشد که در مغز مورد بررسی قرار می گیرد و احتمالاتی مربوط به این فعالیت را دقیق می شناسد.
نحوه درمان این پریشانی چگونه است؟
درمان اختلال در خواب بسته به نوع و علت آن زمینه های مختلفی دارد که به شکل ترکیبی با درمان پزشکی و تغییر در سبک زندگی انجام می شود.
- درمان پزشکی برای این پریشانی در خواب امکان دارد شامل مواردی همچون: داروی آلرژی یا سرماخوردگی، قرص های خواب آور، محافظ دندانی (معمولا برای دندان قروچه)، داروهای مربوط به مشکلات سلامتی زمینه‌ای، مکمل های ملاتونین و دستگاه تنفس و جراحی آپنه ی خواب می باشد.
- تغییر در سبک زندگی هم می تواند با کیفیت خواب تا حد زیادی بهبود ببخشد که به خصوص وقتی به درمان پزشکی مورد انجام قرار می گیرد. که با در گنجاندن سبزیجات و ماهی در برنامه غذایی و کمتر مصرف کردن قند و شکر، محدود کردن مصرف کافئین در عصر و آخر شب ها، نوشیدن آب کم در زمان قبل خواب، کمتر مصرف کردن الکل و تنباکو، داشتن ورزش برای کاهش استرس و اضطراب، کم مصرف کردن وعده های کربوهیدرات قبل از خواب و داشتن برنامه دقیق در زندگی و پایبندی به قانون است. خوابیدن و بیدارشدن در ۱ ساعت مشخصی که هر روز می توان با کیفیت خواب را به میزان قابل توجهی زیاد کرد. در صورتی که امکان دارد در آخر هفته وسوسه شوید تا بیشتر بخوابید اما کار می تواند بیدار شدن در طول هفته را برای شما دشوار تر کند.
