به طور کلی سماق گیاهی چند ساله است که به صورت درختچه رشد می کند و معمولا ارتفاع آن به ۳ متر نیز خواهد رسید. درخت سماق در واقع ادویه معروفی می باشد که در غذاها مورد استفاده قرار می گیرد و علاوه بر استفاده به عنوان ادویه در طب سنتی نیز محبوبیت زیادی پیدا کرده زیرا این گیاه میوه های قرمز رنگی تولید می کند که این میوه را کوبیده و به عنوان ادویه مورد استفاده قرار می دهند.
آشنایی با کاشت درخت سماق
بهتر است بدانید که در واقع گیاه سماق درختچه ای است کوهستانی که دارای میوه های خوشه ای، قرمز رنگ و ترش می باشد و اغلب به صورت درختچه یا درخت های کوچک و به ارتفاع ۳ الی ۵ متر رشد می کنند و ساقه های آن دارای شاخه های فراوان و سبز رنگ هستند. برگ های سماق به شکل شانه ای بوده و از ۵ الی ۷ جفت برگچه پوشیده از کرک و بدون دمبرگ تشکیل شده است. جالب است بدانید که سماق از دسته خانواده بری های قرمز شناخته می شود و از آنجایی که سماق های معمولی با سماق های سمی وابسته به یکدیگرند بایستی در تهیه آن دقت داشته باشید زیرا در اثر تماس با سماق های سمی به سرعت جوش هایی روی پوست شما ایجاد خواهد شد. توجه داشته باشید که نحوه تشخیص سماق سمی از سماق معمولی بسیار راحت است زیرا سماق های سمی دارای رنگ سفید یا خاکستری هستند و اغلب از شاخه آویزان می شوند اما سماق های معمولی با رنگ های قرمز به شاخه های عمودی چسبیده اند. همچنین برخی دیگر از گونه های سماق تهاجمی هستند و گیاهان اطراف خود را نابود خواهند کرد و معمولا در ایالات متحده یافت می شود و همچنین ریشه کن کردن آن کار بسیار دشواری خواهد بود.
دستورالعمل کاشت بذر سماق:
توجه داشته باشید که برای کاشت درخت سماق از طریق بذر بایستی ابتدا بذور را درون یک ظرف پر از آبجوش قرار دهید و تا زمانی کهکاملا خنگ شود اجازه دهید بذرها داخل آن باقی بمانند. سپس ان ها را درون یک دستمال قرار دهید تا کاملا خشک شوند.
حال بایستی بذرها را درون ظرفی حاوی زهکشی قرار دهید و توصیه می شود که حتما بذور را در عمق یک سانتی متری خاک بکارید و بعد ظرف حاوی بذور را به مدت سه الی چهار ماه درون یخچال قرار دهید و در طول این مدت حتما باید ۱ سانتی متری قسمت بالایی بستر را مرطوب نگه دارید.
پس از گذشت این مدت می توانید بذر ها را از یخچال خارج کنید و آن ها را به کاغذ سنباده بمالید تا پوسته ها کاملا نازک شوند.
حال بایستی بذر ها را به عمق ۱.۵ سانتی متر درون ترکیب خاک های پیت ماس و پرلیت بکارید. توصیه می شود که برای کاشت بذرها از گلدان هایی ۸ الی ۱۰ سانتی متری دارای زهکشی استفاده نمایید و حداقل فاصله بین بذرها را ۳ سانتی متر در نظر بگیرید.
لازم است تا روی بستر را پلاستیکی نازک بکشید تا رطوبت فضای کشت تامین شود و همچنین گلدان را در معرض نورخورشید قرار دهید و زمانی که بستر در حال خشک بود اقدام به آبیاری کنید.
به طور کلی پس از گذشت ۲ الی ۴ هفته جوانه زنی بذرها کامل خواهد شد و توصیه می شود که پس از جوانه زنی گیاه پلاستیک را از روی بستر بردارید و زمانی که ارتفاع نهال ها به ۸ الی ۱۰ سانتی متر رسید آن ها را به گلدان های جداگانه حاوی خاک گلدان دارای زهکشی خوب منتقل کنید.
شرایط مورد نیاز برای پرورش سماق:
همانطور که می دانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی طی کنند نیاز به شرایطی دارند که شما بایستی آن را فراهم نمایید و به همین منظور در ادامه به بیان برخی از شرایط لازم برای پرورش و کاشت درخت سماق پرداخته ایم:
آبیاری:
توجه داشته باشید که گیاه سماق برای رشد نیاز به آبیاری منظم و به موقعی دارد و به همین خاطر بایستی تنها زمانی اقدام به آبیاری کنید که بستر کشت کامل خشک شده باشد زیرا انجام آبیاری بیش از حد می تواند موجب پوسیدگی ریشه و در نهایت از بین رفتن گیاه شود.
نور و دما:
از آنجایی که گیاه سماق متعلق به مناطق گرمسیری می باشد توصیه می شود که گلدان حاوی نهال های سماق را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید تا گیاه بتواند روند رشد خود را به درستی طی کند. همچنین توجه داشته باشید که درختچه سماق نسبت به دمای پایین بسیار حساس است و به همین خاطر توصیه می شود دمای محیط کشت کمتر از ۶ درجه سانتی گراد نباشد.
خاک و کوددهی:
همانطور که متوجه شدید بستر درخت سماق باید از زهکشی خوبی برخوردار باشد و همچنین از ترکیب خاک پیت ماس، پرلیت و دیگر تقویت کننده های خاک پر شده باشد. از آنجایی که گیاه سماق برای رشد نیاز به هیچ کود و تغذیه ای ندارد توصیه می شود خودسرانه اقدام به کوددهی گیاه نکنید.
خواص مصرف سماق:
بهتر است بدانید که سماق علاوه بر اینکه به عنوان ادویه مورد استفاده قرار می گیرد دارای مزیت های درمانی دیگری نیز می باشد که در ادامه سعی داریم به بیان خواص سماق بپردازیم:
نابود کننده اثرات بد آنزیم های تولید شده در بدن به علت خوردن گوشت کباب است.
تاثیر ضد میکروبی دارد و برای بیماران دیابتی بسیار مفید خواهد بود.
از بین برنده زمینه چربی در بدن است.
راه رسیدن به تناسب اندام و تغذیه مناسب می باشد.
مناسب برای تسکین درد معده و اختلالات گوارشی و درمان خونریزی معده است.
در رفع غلظت خون مفید است.
ناراحتی های گوارشی از جمله ناراحتی معده، ترش کردگی، علائم تب، یبوست و حرکت نامنظم روده را درمان می کند.
مضرات مصرف سماق:
توجه داشته باشید که اگرچه کاشت درخت سماق می تواند از جوانب مختلفی دارای فایده باشد و مصرف آن به عنوان چاشنی با غذاهای مختلف توصیه می شود اما مصرف آن برای افرادی که دارای معده حساسی می باشند مناسب نیست زیرا ممکن است در بدنشان ایجاد ناراحتی کند. همچنین بهتر است بدانید در صورتی که سماق به ویژه دانه های آن به خوبی تهیه نشده باشند می تواند برای از افراد مشکل ساز باشد.
