دکتر هلن جوانمرد دندانپزشک مجرب اطفال، در واکنش به رشد روز افزون پوسیدگی دندان در میان کودکان توضیح می دهد:
پوسیدگی دندان کودک، یکی از مشکلات رایج و شایع در مورد دندان های شیری است. پوسیدگی دندان در کوکان موجب می شود که ساختار دندان تخریب شود و مشکلاتی مانند سخت شدن عمل جویدن و بروز مشکلات تغذیه ای و نیز احساس درد شدید درد دندان که تحمل آن در اغلب اوقات برای کودکان دشوار است شود. البته از بین رفتن دندان علاوه بر ایجاد مشکلات پزشکی و سلامتی موجب ایجاد نازیبایی در ناحیه دهان کودک نیز می شود که این مورد در بسیاری از مواقع از لحاظ روحی نیز باعث آسیب دیدن کودک خواهد شد.
مشکل پوسیدگی دندان در کودکان، به علت رخ دادن در سنین بسیار پایین، همراه با معضلات و دشواری های درمانی برای بیمار و دندانپزشک اطفال همراه خواهد بود.
در کل باید گفت که اگر پوسیدگی دندان کودک به صورت فعال و کنترل نشده رخ بدهد، سلامتی عمومی کودک را نیز به خطر خواهد انداخت. چرا که آسیب دیدن دندان باعث می شود که تغذیه یک کودک نیز تحت تاثیر قرار بگیرد و مواد ضروری برای رشد، به اندازه کافی به بدن او نرسد. که اسیب چنین موردی علاوه بر کودکی در بزرگسالی نیز گریبانگیر خواهد بود.
یک واقعیت گریز ناپذیر در رابطه با پوسیدگی دندان های کودک آن است که پوسیدگی دندان، هیچ گاه مانند سرماخوردگی و یا برخی از بیماری های دیگر بدون درمان و به صورت خود به خودی رفع نخواهد شد و برای درمان مراجعه به پزشک و انجام مراحل دندانپزشکی اطفال بدون بیهوشی به صورت کامل ضروری است.
از آن جایی که دندان های کودکان شیری است در برخی از مواقع دیده می شود که مشکلات آن ها جدی انگاشته نمی شود با این تصور که این دندان به زودی خواهد افتاد. همین تصور باعث می شود که زمانی کودک را برای مراجعه به دندانپزشک بیاورند که دچار درد شدید، و حتی آبسه و عفونت پیشرفته شده باشد و دندانپزشک مربوطه پس از معاینه کامل دندان های کودک پی ببرد که بیش از یک دندان ناسالم و آسیب دیده در دهان او وجود دارد. البته ناگفته نماند که کودک نیز به دلیل کم بودن سنش، قدرت بیان کامل آن چه که به لحاظ درد در دندانش می گذرد را ندارد. به همین خاطر بهتر است که به طور مرتب برای معاینه دندان های کودک به دندانپزشک کودکان برای معاینه مراجعه کرد تا از این طریق، هم از سلامت دندان های کودک دلبندمان با خبر شویم و هم در صورت وجود مشکلات دهانی و دندانی، هر چه سریعتر، درمان را آغاز نماییم.
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، زمانی می توان گفت که فردی از سلامتی کامل برخوردار است که هم به لحاظ جسمی، هم به لحاظ روحی و روانی، و هم به لحاظ اجتماعی از سلامت کامل برخوردار باشد. یعنی اینکه اگر فردی از لحاظ روحی و اجتماعی دارای آرامش و سلامت باشد ولی دندان هایش سالم نباشند، در کل یک فرد سالم محسوب نمی شود.
یکی از آمارهای رسمی ثابت کرده که اکثر کودکان دچار پوسیدگی در دندان های شیری شان هستند اما به این مشکل شان رسیدگی نمی کنند. با افزایش سن، مشکل پوسیدگی دندان ها افزایش می یابد و به مرور زمان اکثر دندان ها، یکی پس از دیگری دچار پوسیدگی خواهند شد. البته این موضوع، بیانگر کامل این معضل نیست چرا که بیماری های مربوط به دندان، ارتباط مستقیمی با بیماری های سیستمیک بدن نیز دارند.
به این معنی که فردی که دچار بیماری های لثه باشد احتمال ابتلای او به بیماری های، قلبی و ریوی، آرتیت روماتوئید، افزایش می یابد و در برخی از زنان نیز ممکن است باعث بروز مشکل زایمان زودرس و به دنیا آوردن نوزاد کم وزن شود.
پوسیدگی دندان در کودکان چگونه رخ می دهد؟
پوسیدگی دندان یک بیماری عفونی است که عوامل مختلفی بر بروز و پیشرفت آن تاثیر می گذارند. طبق تحقیقات انجام شده، مکشوف به عمل آمده است که اسیدی که باکتری های دهان تولید می کنند باعث از بین رفتن مواد معدنی دندان ها و در نتیجه بروز پوسیدگی شان می شود.
البته شکل آناتومیک دندان ها و محل قرارگیری آن ها، رژیم غذایی و عدم رسیدگی به دندان ها به معنی مداوم نبودن مسواک زدن و استفاده منظم از نخ دندان و دهان شویه، نیز از جمله مواردی است که در بروز پوسیدگی دندان ها تاثیر بسیار زیادی دارد.
عوارض پوسیدگی دندان کودکان چیست؟
از آن جایی که پوسیدگی دندان ها، یک بیماری دردناک محسوب می شود در نتیجه عمل جویدن مواد غذایی برای کودک، دشوار خواهد شد. بسیاری از اوقات دیده شده است که یک کودک هنگام جویدن غذا، به علت احساس درد ناشی از پوسیدگی دندان از خوردن غذا به طور کامل انصراف دهد و والدین او، علت این رفتارش را کم اشتهایی و یا بدغذایی تلقی کنند. در صورتی که با رفع مشکل پوسیدگی دندان، امکان بازگشت تمایل کودک برای کامل خوردن غذا فراهم می شود و وضعیت تغذیه او بهبود می یابد. در این حالت مواد مغذی کافی به بدن کودک می رسد و سلامتی او چه در کودکی و چه در بزرگسالی تضمین خواهد شد.
یکی دیگر از عوارض پوسیدگی دندان، عدم توانایی بدن در ایجاد و حفظ فضای لازم برای رویش دندان های دائمی است. در صورت نبودن فضای کافی برای رشد دندان های دائمی، بسیاری از اوقات، دندانپزشک، مجبور به کشیدن دندان ها و یا ارتودنسی آن ها شود.
از جمله دیگر عوارض عدم درمان پوسیدگی دندان کودکان می توان به ایجاد نازیبایی ظاهری اشاره کرد که بر اعتماد به نفس و روابط اجتماعی او تاثیر نامطلوب خواهد گذارد.
آیا قطره آهن سبب پوسیدگی دندان های کودک می شود؟
پاسخ این پرسش علی رغم تصور برخی از والدین منفی است. قطره آهن با وجود آنکه سبب تغییر رنگ دندان کودک می شود، باعث پوسیدگی دندان او نخواهد شد. بهتر است پس از مصرف قطره آهن، والدین دهان کودک را با یک قطعه گاز پارچه ای به همراه آب، تمیز کنند.
سلامت دندان مادر و پدر چه تاثیری بر میزان سلامتی دندان های کودک خواهد گذاشت؟
حقیقت این است که رعایت بهداشت دهان و دندان، در دوران بارداری یکی از مسائلی است که تاثیر بسیار زیادی بر سلامتی دندان های کودک خواهد گذارد. حتی هنگام شیردهی کودک، چه از طریق سینه انجام شود و چه از طریق شیشه شیر، باید همراه با مراقبت از دندان های کودک باشد.
نا گفته نماند که میکروب های پوسیدگی زا از دهان پدر و مادر می توانند به دهان کودک انتقال یابند؛ بنابراین بهتر است که پدر و مادر کودک نیز مراقبت بهداشت دهان و پوسیدگی های دندان های شان باشند
