ایجاد ضعف پا، ممکن هست به دلایل مختلفی ایجاد بشه و یک پا یا هر دو پا رو تحت تاثیر قرار بده. این مشکل، ممکنه به طور کاملا ناگهانی ایجاد بشه و تا چند روز یا چند هفته هم ادامه داشته باشه!
گاهی اوقات ممکن هست، ضعف پا، نشانه‌ای از وجود یک بیماری خاص در بدن باشه که نیاز به درمان پزشکی داره و ممکنه یکی از مسائل جدی باشه که سلامتی بدن رو به خطر بندازه و باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه بشه تا علت اصلی ایجاد این مشکل بررسی و درمان‌های لازم برای ضعف پا تجویز بشه.
ما در این بخش از زیبامون دات کام، به تمام علتهای ایجاد کننده ضعف پا اشاره کردیم و برخی از نشانه‌ها و روشهای درمانی این مشکل رو هم بهتون معرفی کردیم. با ما همراه باشید و اطلاعات خوبی در این زمینه کسب کنید.
ضعف پا یا ضعف عضلات پا چه ویژگی‌هایی داره؟
ضعف پا یا ضعف عضلانی پا زمانی اتفاق میافته که تمام تلاش شما، برای انقباض یا به حرکت درآوردن طبیعی پا بی نتیجه هست و نمیتونید این کار رو مثل همیشه انجام بدید. از این مشکل گاهی اوقات به نام کاهش قدرت عضلانی، ضعف عضلانی و عضلات ضعیف هم یاد میشه.
در واقع، ضعف کوتاه مدت عضلانی، ممکنه برای هر فردی به وجود بیاد. به عنوان مثال، بعد از یک تمرین ورزشی سخت، عضلات شما خسته میشن و ممکنه این خستگی رو به شکل ضعف در پا احساس کنید. این ضعف در عضلات پا معمولا بعد از استراحت کردن بهبود پیدا می‌کنند و جای نگرانی ندارند.
اما اگر ضعف عضلانی مداوم دارید و یا اینکه ضعف عضلات بدن و پاها بدون دلیل مشخص و قابل توضیح ایجاد شده باشه، ممکنه نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشه و باید این موضوع رو جدی بگیرید و حتما به پزشک مراجعه نمایید.
اگر مغز، سیستم عصبی، عضلات یا اتصالات بین آنها، آسیب دیده یا تحت تاثیر یک بیماری قرار گرفته باشند، ممکن هست عضلات به طور طبیعی، منقبض نشوند. این موضوع میتونه باعث ایجاد ضعف عضلانی به ویژه ضعف در پا بشه.
علائم شایع همراه با ضعف پا چیست؟
احساس ضعف در پاها ممکن هست با علائم دیگری هم همراه باشه که برخی از شایع‌ترین علائم همراه با ضعف پا عبارتند از:
- ناتوانی در حرکت دادن پاها یا به اصطلاح فلج شدن
- سوزن سوزن شدن پاها
- بی حسی در پاها
- درد پا
- ایجاد مشکل در ایستادن یا راه رفتن
- کمر دردی که به پشت پاها نیز سرایت میکند!
حتما بخوانید: کاهش درد زانو با تمرین ورزشی
علت ضعف پا چیست؟
ضعف پا ممکنه به دلایل سیستمیک، شرایط التهابی یا عوارض برخی داروها به وجود بیاد. این دلایل میتونن بر روی اعصاب، ستون فقرات و حتی مغز تاثیرگذار باشند و منجر به ایجاد ضعف پا بشن. بهترین درمان برای ضعف پا، به دلیل ایجاد کننده آن بستگی داره که معمولا برای فرد نامشخص هست اما با مراجعه به پزشک و انجام معاینات و آزمایشات مربوطه و همچنین تشخیص درست پزشک، علت ضعف پا مشخص میشه و درمان مناسبی برای این مشکل تجویز خواهد شد. در ادامه به برخی از دلایل ایجاد کننده ضعف پا اشاره کردیم:
1. بیماری سیستمیک
برخی از بیماریهای سیستمیک میتونن چندین قسمت از بدن رو تحت تاثیر قرار داده و منجر به ایجاد ضعف پا بشن:
- آسیب به سیستم عصبی: سیستم عصبی از دو قسمت تشکیل شده، سیستم عصبی مرکزی که شامل مغز و نخاع هست و سیستم عصبی محیطی که شامل تمام اعصابی هست که سیستم عصبی مرکزی رو به سایر قسمت‌های بدن متصل میکنه. آسیب به مناطق خاصی از مغز، نخاع یا اعصاب محیطی که به پاها متصل هستند، میتونه منجر به ضعف پاها بشه. این مشکل ممکنه آسیب به مغز در نتیجه سکته مغزی یا رشد غیر طبیعی باشه. آسیب به نخاع در اثر ضربه، عفونت، صدمه به اعصاب محیطی ناشی از دیابت و کمبود ویتامین‌های خاص هم میتونن منجر به این آسیب شده و ضعف پا رو به وجود بیارن.
- آسیب به ماهیچه‌ها: برخی از بیماریها میتونن عضلات پا رو تحت تاثیر قرار داده و منجر به ضعف پاها بشن. این بیماریها ممکن هست ژنتیکی باشند و یا ممکن هست خود به خود ایجاد بشن.
- رشد غیر طبیعی: رشد غیر طبیعی سرطانی و غیر سرطانی در مغز، نخاع یا اعصاب محیطی، میتونن در سیگنال دهی از مغز به پاها تداخل ایجاد کنند و منجر به کاهش توانایی حرکت دادن پاها و ایجاد ضعف پا بشن.
- اختلالات مرتبط با مصرف الکل: استفاده طولانی مدت و بیش از حد از الکل هم میتونه منجر به ایجاد ضعف در پاها و همچنین آسیب به عضلات و عصبها در پا بشه.
2. شرایط التهابی
- عفونتها: عفونتهای باکتریایی یا ویروسی میتونن به مغز، نخاع یا اعصاب، آسیب وارد کنند و منجر به ایجاد ضعف در پاها بشن.
- بیماریهای خود ایمنی: یک بیماری خود ایمنی زمانی اتفاق میافته که سیستم ایمنی بدن، که معمولا برای محافظت از شما در برابر بیماریها و عفونتها کار میکنه، در عوض شروع به حمله به سلول‌های سالم بدن میکنه! گاهی اوقات این بیماریهای خود ایمنی میتونن بر روی عضلات یا اعصاب پاها تأثیر بگذارند و منجر به ضعف پا بشن.
3. عوارض جانبی داروها
برخی از داروها اگرچه تاثیر خوبی در درمان برخی بیماریها دارند اما میتونن با تاثیر بر روی عضلات پا، منجر به ایجاد ضعف پاها بشن. این داروها عبارتند از:
- داروهای کاهنده کلسترول مانند statins
- برخی از انواع شیمی درمانی برای سرطان یا بیماری های خود ایمنی
- داروهای ضد التهاب مانند steroids
4. لغزیدن دیسک کمر
ستون فقرات، از 26 استخوان به نام مهره تشکیل شده است. در بین تمام این مهره‌ها، دیسک‌های نرمی وجود داره که با ماده ژله‌ای پر شدند. این دیسک‌ها مثل یک زیرسازی برای مهره‌های دیسک کمر محسوب میشن و این مهره‌ها رو سر جای خودشون نگه میدارن. اگرچه معمولا از لغزیدن دیسک کمر به عنوان یک مشکل یاد میشه، اما در حقیقت هیچ چیز از جای خود جابه جا نشده است! بلکه در واقع پوسته خارجی دیسک پاره میشه و مایع ژله مانند درون دیسک، بیرون میزنه. این مشکل معمولا با نام لغزیدن دیسک شناخته شده هست.
این بیرون زدگی مایع درون دیسک، ممکن هست باعث ایجاد فشار بر روی عصب خاصی بشه و درد ایجاد کنه. افراد مسن بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند و معمولا بعد از بلند کردن یک جسم سنگین اتفاق میافته و میتونه منجر به ضعف پا هم بشه.
از رایج‌ترین علائم لغزیدن دیسک کمر میتونیم به کمر درد متوسط، کمر دردی که به سمت پایین پا کشیده میشه، بدتر شدن کمر درد هنگام نشستن و ایستادن و ضعف پاها اشاره کنیم.
5. دیستروفی عضلانی بکر (Becker muscular dystrophy)
دیستروفی عضلانی بکر یا به اختصار (BMD)، یک بیماری ژنتیکی هست که منجر به تحلیل رفتن عضلانی پیش‌رونده میشه. علت ایجاد این مشکل، جهش ژنی هست که باعث ایجاد پروتئین حمایتی عضلات به نام دیستروفین میشه. دیستروفین، ماده‌ای ضروری برای حفظ و ثبات ماهیچه‌ها هست که در افراد مبتلا به دیستروفی عضلانی بکر، به میزان کافی وجود نداره و میتونه منجر به ایجاد ضعف پا و مشکلات حرکتی بشه.
6. سکته مغزی یا Tia
سکته مغزی زمانی اتفاق میافته که خون رسانی به مغز، به دلیل انسداد قطع بشه و یا رگ خونی در مغز ترکیده باشه. این مشکل میتونه باعث بی حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازوها یا پاها بشه. از دیگر علائم و نشانه‌های سکته مغزی میتونیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- گیجی ناگهانی
- ایجاد مشکل در صبحت کردن
- سر درد ناگهانی و شدید
- افتادگی یک طرف صورت و لبخند کج!
7. سندرم گلین باره (Guillain-Barré syndrome)
این سندرم یک اختلال خود ایمنی نادر هست که به اعصاب بدن حمله میکنه و باعث ایجاد گز گز و ضعف در پا میشه. این ضعف میتونه به سرعت گسترش پیدا کنه و اگر بلافاصله درمان نشه، ممکن هست کل بدن رو فلج کنه! از دیگر علائم سندرم گلین باره میتونیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- خارش یا احساس سوزن سوزن شدن و گزگز در مچ و انگشتان دست و پا
- درد شدیدی که شبها بیشتر میشه
- ایجاد مشکل در حرکات چشم و صورت
- ایجاد مشکل در کنترل مثانه و روده
علت این بیماری مشخص نیست اما معمولا در اثر عفونتهایی مثل آنفولانزا معده یا عفونت تنفسی ایجاد میشه.
8. مولتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis) یا ام اس
MS یک بیماری خودایمنی در سیستم عصبی مرکزی هست و سیستم ایمنی بدن به میلین که غلاف محافظ اطراف اعصاب هست، حمله میکنه. این بیماری معمولا در افراد بین 20 تا 50 سال تشخیص داده میشه و میتونه طیف گسترده‌ای از علائم رو ایجاد کنه که شایع‌ترین علائم ان بی حسی، ضعف در عضلات دست و پا، خستگی، مشکل در راه رفتن، اختلالات بینایی، درد حاد و مزمن و اسپاسم عضلانیهست.
حتما بخوانید: خطرات بی تحرکی را جدی بگیرید
درمان خانگی ضعف پا
تمام علائم ضعف پا باید توسط پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار بگیره. با این حال، اگر ضعف پا تدریجی بوده و یا در اثر ضربه و آسیب ایجاد شده، میتونید با روشهای خانگی، ضعف پا رو درمان کنید و از این مشکل خلاص شوید.
استراحت کردن
برخی از دلایل ضعف پا به ویژه مواردی که در اثر آسیب دیدگی یا کشیدگی ایجاد شدن معمولا بعد از استراحت کردن برطرف میشن و نیاز به درمان خاصی ندارند.
ورزش کردن
انجام تمرینات قدرتی و مقاومتی که برای عضلات پا طراحی شدند هم میتونه در درمان ضعف پا موثر باشه. تمرین ورزشی اسکات و لانگ، برای ایجاد استقامت در عضلات پا بسیار مفید هستند و میتونید در خانه انجام بدید. البته مشورت با پزشک و دریافت حرکات ورزشی از پزشک متخصص تاثیر خیلی بهتری در این زمینه خواهد داشت.
ماساژ دادن پاها
اگر ماساژ دادن پاها به درستی انجام بشه، میتونه به تحریک گردش خون در پاها و محل آسیب دیده، کمک کنه. افزایش جریان خون، میتونه مواد مغذی به عضلات ضعیف پا برسونه و به بهبود ضعف پا کمک میکنه. اما با این حال، ماساژ دادن پا به روش نادرست میتونه درد و ناراحتی رو بیشتر کنه. بنابراین بهتره این کار رو زیر نظر افرادی که در زمینه ماساژ تخصص دارند انجام بدید.
حتما بخوانید: آموزش ماساژ برای رفع خستگی ساق پا کمر صورت + آموزش تصویری
پیاده روی
پیاده روی یکی از روزشهای کم شدت و سبکی هست که حتی وقتی عضلات پا دچار ضعف باشند هم میشه انجام داد و کمک میکنه تا عضلات پا همیشه فعال باشند و قدرت توده کلی پاها رو حفظ میکنه. این روزش آرام میتونه به انعطاف پذیری و تقویت عضلات پا کمک کنه و باعث افزایش جریان خون در بافت آسیب دیده و ضعیف پا میشه. افرادی که پاهای ضعیفی دارند باید پیاده روی رو با سرعت آهسته و کم شروع کنند و به تدریج مسافت و سرعت پیاده روی رو افزایش دهند.
فیزیوتراپی
مراجعه به فیزیوتراپیست یکی از مطمئن‌ترین و بهترین روشها برای درمان ضعف عضلات پا هست و کمک میکنه تا این مشکل به بهترین شکل ممکن برطرف بشه. زیرا تمرینات فیزیوتراپی برای تامین نیاز بیمارن طراحی میشه و با هدف فعال کردن عضلات ضعیف، تقویت قدرت و انعطاف پذیری عضلات و انعطاف پذیری مفاصل برای گسترش دامنه حرکتی انجام میشه.
برای ضعف پا و بدن چی بخوریم؟
یک رژیم غذایی سالم و متعادل، تاثیر خیلی خوبی در تقویت عضلات بدن داره و کمک میکنه تا ضعف بدن و پاها به تدریج بهبود پیدا کنه. کمبودهای تغذیه‌ای میتونن گردش خون و سطح انرژی بدن رو مختل کنند، و منجر به ضعف عضلانی پاها خواهند شد. در ادامه چند ماده مغذی و مفید برای درمان ضعف بدن و پا رو معرفی کردیم:
- پروتئین: مثل گوشت حیوانات، ماهی، سویا، تخم مرغ، نخود، عدس، ماست و آجیل که برای ساخت و حفظ توده و قدرت عضلانی ضروی هستند.
- کلسیم: شامل محصولات لبنی، سبزیجات سبز برگ، کدو سبز، لوبیای سبز، کلم بروکلی، انواع خاصی از ماهی، غلات مانند جو دوسر، سبزیجات دریایی مانند جلبک دریایی، توفو و غذاهای غنی شده از کلسیم مانند غلات و آب پرتقال.
- منیزیم: شامل سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، غلات سبوس دار، دانه کدو تنبل، لوبیای سیاه، شیر سویا و مغزهایی مانند بادام هندی و بادام.
- کربوهیدرات: شامل برنج قهوه‌ای، انواع توت، ماست، عدس، جو، کلم بروکلی، غلات سبوس دار.
- نوشیدن مایعات: ضعف و گرفتگی عضلات پا میتونه نشانه کم آبی بدن باشه. بنابراین بهتره روزانه 7 تا 8 لیوان بنوشید و از سبزیجات و میوه‌های آبدار و تازه استفاده کنید.
- ویتامین D: کمبود ویتامین دی یکی دیگه از عوامل ایجاد کننده ضعف عضلانی هست. به همین دلیل بهتره میزان ویتامین D بدن ارزیابی بشه و در صورت کمبود این ویتامین، حتما از قرصهای مکمل ویتامین دی استفاده بشه.
سخن آخر
ضعف ناگهانی پا میتونه نشونه یک مسئله پزشکی جدی باشه و اگه مطمئن نیستید که دلیل ایجاد این ضعف چی هست لازمه حتما به پزشک مراجعه کنید. دلایل مختلفی باعث ایجاد ضعف در پا میشن که معمولا با ایجاد مشکل در را رفتنف گزگز شدن پا، بی حسی و درد پا همراه هستند که لازمه در صورت بروز هر یک از این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی این مشکل مورد ارزیابی قرار بگیره و درمان مناسبی برای آن تجویز بشه.
