سفر به روستای گشت دهستانی بسیار دیدنی بلوچستان

روستای گشت سراوان یکی از روستاهای زیبای و تاریخی در شهرستان سراوان است
در این روستای زیبا و تاریخی حوزه علمیه نیز وجود دارد روستای گشت توسط دو قنات به دو بخش علیا و سفلی
تقسیم می‌شود. این روستای زیبا از نظر قدمت، قدمت طولانی تاریخی نیز دارد ما در این مطلب از پرشین وی
قصد داریم برای شما عزیزان سفر به روستای گشت دهستانی بسیار دیدنی بلوچستان آشنا کنیم

روستای گشت سراوان

روستای گشت یکی از روستاهای سراوان در استان سیستان و بلوچستان است.

این روستا بیشتر با حوزه علمیه خود شناخته می‌شود که اولین حوزه علمی در منطقه است.

گشت یکی از دهستان‌های بخش مرکزی شهرستان سراوان و ما بین دو شهرستان خاش و سراوان واقع شده است.
از طرف جنوب شرقی به شهرستان سراوان با مسافت ۶۵ کیلومتر و از طرف شمال غربی به شهرستان خاش با
مسافت ۹۵ کیلومتر محدود است.
گشت هم مرز خارجی دارد و هم مرز داخلی مرز خارجی با پاکستان و مرز داخلی بین منطقه سرحد و
مکران.

از نظر تاریخی دارای قدمتی طولانی است، به‌طوری که قبرستان قدیمی گشت به گفته باستان‌شناسان متعلق به دوران اشکانی و
ساسانی و مدعای قدمت دیرینه آن است و با شواهدی که باستان‌شناسان در کاوش‌های خود به دست آورده‌اند معتقدند گشت
محلی سرسبز و آباد بوده و علت این آبادانی از قدیم‌الایام تاکنون قرار گرفتن گشت در دشت حاصلخیز و وجود
آب زیرزمینی است که از قدیم به‌وسیله قنات و کاریزهایی مورد استفاده قرار گرفته است و هم‌اکنون نیز دو قنات
پرآب آن مایه خیر و برکت برای مردم گشت هستند.
با توجه به قنات‌ها و کاریزهای قدیمی در گشت شغل اصلی مردم کشاورزی بوده است.

محصولات زراعی آن نیز گندم، جو، ذرت است و در قدیم که کار نساجی سنتی در این روستا رواج داشته
پنبه نیز کشت می‌شده، ولی اکنون این محصول کشت نمی‌شود.
محصولات باغی آن نیز خرما، انار، انگور، زردآلو، پرتغال و…
است و مهم‌ترین محصول آن پیاز است که در فصل کاشت آن اکثر زمین‌ها به کشت آن اختصاص داده می‌شود.

علامه دهخدا گشت را بهشت معنی کرده است، شاید با توجه به این معنی، وجه تسمیه روستا به گشت وفور
آب و سرسبزی آن در گذشته باشد.
با این که اصل آن کشت و کشتار بوده و چون کشت و کشتار در زمان هلاکو خان مغول در
این محل صورت گرفته به این نام معروف شده باشد و به مرور زمان به گشت تغییر نام داده باشد.
شاهد بر این امر کوهی است در جانب شمال که محل شهادت مجاهدان مدافع این روستا نامیده می‌شود و به
کوه شهیدان معروف است.

جمعیت گشت
موقعیت مناسب و بین شهری گشت باعث شده است امکانات بهتری نسبت به سایر روستاهای قدیمی سراوان داشته باشد، چنان‌که
قبل از انقلاب دارای برق و آب لوله‌کشی بوده و از چندین سال قبل نیز مخابرات آن راه‌اندازی شده است.
همچنین قبل از انقلاب یک شعبه از کارخانه بافت بلوچ ایرانشهر در گشت راه‌اندازی شده و تا زمان انقلاب مشغول
به کار بوده، ولی بعد از انقلاب تعطیل شد.

گشت که هم‌اکنون به عنوان شهر یاد می‌شود، زمانی دیاری سرسبز و پر آب بوده و در بیشتر ایام دارای
حاکمیت محلی بوده است.
تا زمان‌های نه چندان دور فعلی و حتی تا سی و چهل سال پیش در کوهپایه‌های جنوبی گشت یا در
دره‌های شمالیان جنگلات گز و تاگز موجود بودند تا جایی که علامه دهخدا در کتاب خود از شهر گشت به
بهشت یاد کرده است.

انواع حیوانات وحشی وحتی خرس‌های قهوه‌ای متمایل به سرخ در اطراف گشت وجود داشتند.
گشت شهری آباد و پررونق بوده است.
در این منطقه به‌خاطر آبادانی و شکار فراوان، و وفور گوشت، شاید اول گوشت نامیده شده است که به تدریج
گشت معرب آن شده است.
از آثار تاریخی شهر گشت می‌توان به قلعه تاریخی، قبرستان ماقبل میلاد، سنگ‌نگاره‌های بندیک و سنگ‌نگاره‌های رزک و دو قنات
قدیمی شهر گشت نام برد.
قبرستان قدیمی شهر گشت که بر اساس کارشناسی‌هایی که باستان‌شناسان ایتالیایی در این محل انجام داده‌اند قدمتی حدود ۲۵۰۰ ساله
دارد.

قلعه باستانی گشت

همچنین گشت دارای قلعه باستانی است که یادآور مبارزات و رشادت‌های مردم سرحد و گشت در برابر نیروهای انگلیسی دایر
است و قدمتی ششصد ساله یا بیشتر دارد.

حوزه علمیه
از دیگر نماهایی که باعث شده نام گشت شهره عام و خاص گردد، حوزه علمیه عین‌العلوم آن است که قدمتی
بیش از هفتاد سال دارد و اولین حوزه علمیه بلوچستان است که در سال هزار و سیصد و پنجاه و
هشت توسط عالم و عارف بزرگ بلوچستان مولانا سید عبدالواحد گشتی معروف به (حضرت صاحب) تاسیس شد.

مذهبشان اهل سنت و جماعت حنفی اند و با زبان بلوچی و لهجه مکرانی گویش می‌کنند، اما گویش آن‌ها به
علت آن که در مرز سرحد و مکران واقع شده‌اند و قرابت فامیلی نزدیکی با اقوام ساکن در سرحد ریگی‌ها
دارند، نسبت به سایر نقاط مکران شباهت بیشتری با گویش سرحدی دارد و کلمات مشترک زیادی با سرحدی‌ها دارند..

تپه‌های نمکی

پدیده‌ای طبیعی و کم‌نظیر هم در مرکز این روستا قرار دارد که خیلی‌ها آن را مهم‌ترین پدیده طبیعی بلوچستان می‌دانند.
تپه‌ای نمکین مملو از املاح معدنی که آرام آرام از دل آب جوشیده و بر سطح زمین روان می‌شود.
این تپه نمک به جا مانده از این آب است و در گذشته مورد احترام مردم قرار داشته است.
مردم معتقد بودند که اگر پای دزد را در این آب فرو کنند در آن گیر می‌کند و برای رهایی
از آن باید حیوانی قربانی کنند!

تپه‌های نمکی و چشمه‌های گوگردی روستای «گشت» از جاذبه‌های طبیعی استان است که سالانه
پذیرای گردشگران بسیاری است.
این پدیده طبیعی یک نوع آبفشان نمکی است که پس از خارج شدن از درون زمین و جدا شدن آب
از املاح نمکی آن به مرور زمان تپه‌های نمکی تشکیل می‌شود.

نمک این منطقه به سبب خلوص زیاد و داشتن ید می‌تواند برای مصارف درمانی و خوراکی داشته باشد.
گوگرد موجود در آب این چشمه‌ها خاصیت درمانی فراوانی برای پوست دارد.

بیشتر بدانید از موقعیت جغرافیایی و زیست محیطی شهرستان سراوان

موقعیت جغرافیایی شهرستان سراوان در نقشه، ۶۲ درجه و ۲۰ دقیقه طول جغرافیایی و ۲۷ درجه و ۲۲
دقیقه عرض جغرافیایی می باشد. ارتفاع این شهرستان از سطح دریا ۱۱۶۵ متر و مسافت آن تا تهران
۱۹۰۶ کیلومتر است. شهرستان سراوان با مساحت  ۱۶۰۹۶ کیلومتر مربع دارای ۸ دهستان بنام های
گشت، حومه، ناهوک، جالق، کله گان، کوهک و اسفندک، کشتگان، بم پشت می باشد و مردم
این شهرستان با گویش بلوچی صحبت می کنند.

آب و هوای شهرستان سراوان در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل است. کوه های
کوه سفید گشت ، کوه سرخ در بم پشت ، از مرتفع ترین کوههای این شهرستان محسوب
می شوند . رشته کوه سیاهان طولانی ترین رشته کوه در این شهرستان می باشد که از نزدیکی های
تفتان شروع و تا ناهوک در محدوده پاکستان ادامه دارد . از رودخانه های شهرستان سراوان می توان به ماشکید، سیمش و روتک اشاره نمود.

محصولات کشاورزی شهرستان سراوان

خرما، مهمترین محصول کشاورزی شهرستان سراوان است. شهرستان سراوان با دارا بودن نخلستان‌های
عظیم به عنوان قطب تولید خرما و در نوع خود بهترین خرمای مضافتی ایران را داراست. ۶۰ نوع مختلف
از خرما در این شهرستان کشت می شود که در نوع خود بی نظیر است. خرمای مضافتی داودی،
مضافتی معمولی،ربی سیاه هسته،زرد دان، ربی معمولی، حلیله ، راسکوائی، دنبه، ودرود،
گرارمال، ربی دان ، یک مشتی، رنگنو، ماکیلی، گوزلو، حلیله دان، شندشکن ، پیو، مرس، سراسپید،
دیداری، سبزو ،خشکیج، بهن لدی، وش کنک، ببگمه جنگی ، پیمازو، سونت گراگ، زرد دان شهر ،

جرپان، سکی دان، چرپان بادو، هادوکی، پشتو، گهربا، دگو، کلوت، ساپو ، کروچ بی هسته، کلگی،
برنی، وشتام  ، دراز دان، گلدو، جوزبولک، کیاس کنک، وشدان، جوابنزین، شکری کنک، شکری، ابو
از مشهور ترین انواع خرمای شهرستان سراوان می باشند. دیگر محصولات از قبیل گندم، محصولات
گلخانه ای و جو، انار، انگور، برنج، پرتقال، لیمو، گوجه نیز در شهرستان سراوان کشت می شود.

پیشینه تاریخی شهرستان سراوان

پیش از سال ۱۳۰۵ شمسی نام این محل «شستون» بود که به تدریج بر وسعت آن افزوده
شد و به سراوان معروف‌شد. آثار به دست آمده در سراوان نشان می دهد که این شهرستان سابقه تاریخی و تمدن بسیار کهنی دارد. سراوان در سال ۱۳۲۶ به شهرستان تبدیل شده است.

خوراک در شهرستان سراوان:

خوراکهای محلی با استفاده ازمواداولیه موجود درمنطقه تهیه می شود که از معروف ترین آنها میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

۱٫       شو لو و کشک از آرد ذرت آرد گندم و ادویه مخصوص تهیه می شود .

۲٫       تباهه خوراکی از گوشت بوده که گوسفند را به مدت یک تا دو سال پروار و ذبح می کنند ،
گوشت انرا تکه تکه کرده و پس از اندود نمک ، زرد چوبه و پودر انار دانه معمولا در فضای باز و یا داخل اتاق بزرگ آویخته و پس از خشک شدن در فصل زمستان از آن استفاده می گردد .

رگردشگرها / sbportal