براساس گفته برخی کارشناسان، متخصصان و اعلام سازمان جهانی بهداشت، افزایش غلظت آلاینده‌ها از جمله ذرات معلق می‌تواند بر شیوع ویروس کرونا موثر باشد. ذرات معلق یکی از آلاینده‌های شاخص کلانشهرها است که بر اثر انتشار مستقیم و واکنش‌های شیمیایی ایجاد می‌شود. این آلاینده عموما در روزهای سرد سال سبب کاهش کیفیت هوا و غبار آلود شدن آسمان می‌شود. عمده‌ترین منبع انتشار این آلاینده احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال سنگ و چوب، خودروها و ماشین آلات دیزلی و فاقد فیلتر دوده، فرآیندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها (اگزوز، لنت، لاستیک و ...) است.

مواجهه کوتاه مدت با این آلاینده می‌تواند منجر به تشدید علایم بیماری‌های قلبی و ریوی و علایم تنفسی شود همچنین مرگ و میر زودرس و تشدید بیماری‌های قلبی و ریوی از جمله اثرات سوء ذرات معلق است.

به گفته کارشناسان سلامت کشور، سالانه ۴۶۸ هزار و ۶۸۲ سال عمر هدر رفته از آلودگی هوا داریم و بررسی‌ها نشان دادند که علت مرگ‌ها در ۶.۵ درصد از سکته‌های قلبی، ۸ درصد از سکته‌های مغزی و ۱۱ درصد از سرطان‌های ریه، منتسب به آلودگی هوا است. همچنین سالانه ۱۱ هزار مرگ در کشور منتسب به آلودگی هوا ثبت می‌شود و ۸.۹ درصد از مرگ‌های طبیعی نیز به علت آلودگی هوا رخ می‌دهد.

دکتر عباس شاهسونی - رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - در خصوص افزایش احتمال موارد مرگ به علت ابتلا به کووید ۱۹ در صورت مواجهه طولانی مدت با آلاینده های هوا هشدار داده و گفته است: نتایج بررسی های انجام شده در برخی از کلانشهرهای کشورنشان دهنده این است که به ازای هر ۱۰ میکروگرم افرایش غلظت ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون، احتمال مرگ به علت کووید ۱۹ را ۶ درصد، دی اکسید نیتروژن ۱۵ درصد و ازن را ۷ درصد افزایش می دهد.

وی با اشاره به شروع فصل سرد سال و افزایش غلظت آلاینده های هوا به علت وارونگی دما، از مردم درخواست کرده است:که در روزهای آلوده کمترین تردد را در سطح شهر داشته باشند.

حسین شهیدزاده - مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران - نیز  گفته است: سازمان جهانی بهداشت ابتدا به این نتیجه رسیده بود که ارتباط مشخص و مستقیمی بین این دو موضوع وجود ندارد اما با گذر زمان تحقیقات بیشتر نشان دادند که ویروس کرونا می‌تواند از طریق ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون منتقل شود بنابراین آلودگی هوا امکان ابتلا به بیماری کووید ۱۹ را افزایش می‌دهد. نه تنها ارتباط مستقیمی بین آلودگی هوا و شیوع بیماری کووید ۱۹ و احتمال افزایش تلفات وجود دارد بلکه آلاینده‌های هوا سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شوند و از این جهت نیز می‌توانند راه را برای ابتلا به بیماری هموار کند.

چندی پیش نیز عیسی کلانتری - رییس سازمان حفاظت محیط زیست – ضمن اشاره به همزمانی آلودگی هوا طی امسال با شیوع ویروس کرونا، اعلام کرده است: که بر اساس مقالات علمی هر واحد افزایش در غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، ۸ درصد تلفات بیماران کرونایی را بیشتر می‌کند و حتی در برخی مقالات این رقم ۱۵ درصد است.

با توجه به آنچه گفته شد یادآوری رعایت چند نکته در این روزها ضرورت دارد:

* مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، کودکان و سالمندان، زنان باردار و کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند از فعالیت‌های طولانی و سنگین خارج از منزل خودداری کنند. سایر افراد نیز فعالیت‌های طولانی و سنگین خارج از منزل را تا حد امکان کاهش دهند.

* عموم شهروندان از فعالیت‌های ورزشی در فضای بیرون بپرهیزند و یا در فضای بسته ورزش کنند.

*برای مقابله با اثرات کوتاه مدت آلودگی هوا از جمله سردرد، سرفه و تنفس سخت، حساسیت پوستی و حساسیت‌های بینی، چشم‌ها و گلو می‌توان مصرف شیر و مایعات را در اولویت قرار داد همچنین مصرف سبزیجات دارای برگ سبز و پهن برگ‌ مانند کلم بروکلی، اسفناج و کاهو، طی روزهای آلوده به بدن کمک می‌کند.

*سیب نیز از جمله میوه‌هایی است که بیشترین تاثیر را بر سلامت دستگاه تنفسی دارد.

*کلیه شهروندان هنگام سوخت‌گیری در جایگاه‌ها دقت لازم را داشته باشند و از سرریز شدن بنزین و سایر سوخت‌ها جلوگیری کنند.

*اقداماتی مانند روشن کردن آتش در معابر، سوزندان لاستیک، عملیات قیرکاری و عمرانی سبب افزایش آلودگی هوا می‌شود بنابراین توصیه می‌شود تا بهبود کیفیت هوا از این اقدامات خودداری شود.

*رعایت الگوی مصرف سوخت و دقت لازم در استفاده از وسایل حرارتی مانند آبگرمکن، بخاری و تأسیسات گرمایشی برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه حرارت در فضاهای مسکونی، تجاری و اداری از دیگر راهکارهایی است که می‌توان با رعایت آن از آلوده‌تر شدن هوا جلوگیری کرد.

*افرادی که مجبورند طی روزهای آلوده در بیرون از منزل فعالیت کنند از ماسک‌های مخصوص P۲ یا N۹۵ استفاده کنند.

* باید توجه کرد که صرف وجود ماسک ورود آلاینده‌ها را کاهش نمی‌دهد، بلکه باید درست از ماسک استفاده کنیم و ماسک به خوبی بر روی صورت کیپ شود و از کناره‌های آن هوا وارد نشود.

* از بردن وسایل نقلیه به بیرون تا حد امکان خودداری شود و فعالیت‌هایی که منجر به آلودگی هوا می‌شود، کاهش یابند.

* استفاده از مقدار زیادی مایعات که در این میان آب بهترین آن‌هاست.

* مصرف شیر کم‌چرب نیز مفید است چراکه شیر مانع جایگزین شدن سرب در بدن  می‌شود.

در شرایط همزمانی آلودگی هوا با شیوع ویروس کرونا بهتر است افراد تا جای ممکن در منزل بمانند و برای کارهای غیرضروری از خانه خارج نشوند همچنین لازم است افراد استفاده مداوم از ماسک در فضای خارج از منزل را در اولویت خود قرار دهند.