تهیه اطلس باستان شناسی کشور به یکی از دغدغه ها تبدیل شده است

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده، تهیه اطلس باستان شناسی کشور به یکی از دغدغه ها تبدیل شده است.

مسیر پایانی یکی از دغدغه های باستان شناسی

اصلا ایده تهیه نقشه باستان شناسی ایران بصورت رسمی توسط مرحوم عزت الله نگهبان در حدود 54 سال قبل مطرح شد؛ ایده ای که هر قدر به زمان معاصر نزدیکتر شد، از فیش برداری اطلاعات و تهیه آرشیو و بایگانی کردن اطلاعات به اهداف گسترده تر و تجهیزات پیشرفته تری رسیده است.

سال 1386 گروه نقشه باستان شناسی تصمیم به اجرای طرح نقشه باستان شناسی با استفاده از تکنولوژی به روز و کارآمد گرفت و در نهایت با برگزاری جلسات مختلف چگونگی نقشه تهیه باستان شناسی، قابلیت ها، ویژگی های آن در راستای اهداف کوتاه، بلند، میان مدت و بلندمدت بررسی شدند تا لایه های اطلاعاتی مربوط به باستان شناسی ایران و سایر علوم میان رشته ای براساس نیاز روی نقشه باستان شناسی جانمایی شوند.

اما از سوی دیگر با تکمیل این نقشه که خود به مرور اطلس باستان شناسی را تکمیل می کند، لایه های مربوط به محیط زیست ایران، منابع معدنی، زمین شناسی، اقلیم، مکان های سیاسی و تقسیمات کشوری در نقشه پایه شکل می گیرند و در نهایت انبوهی از اطلاعاتِ مکانی در اختیار می گیرد که می تواند در سنجش فعالیت های عمرانی استفاده شود و پوشش آثار باستان شناسی ایران را با توجه به لایه های اطلاعاتی دیگر نشان دهد، نقشه ای که قطعا در دسترس عموم قرار دادنش به این حوزه تاریخی و پژوهشی آسیب های غیرقابل جبرانی را هم وارد می کند.

اکنون روح الله شیرازی، رئیس پژوهشکده باستان شناسی از روند تهیه این نقشه و در ادامه تهیه اطلس باستان شناسی کشور می گوید.

او با تاکید بر پیشرفت های بسیار خوبی که تهیه اطلس باستان شناسی و به ویژه نقشه باستان شناسی داشته، می گوید: با توجه به طی شدن مراحل بارگذاری سامانه نقشه باستان شناسی کشور در سرور پ‍ژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه، پیش بینی می شود این سامانه که با کمک دانشکده جغرافیایی دانشگاه تهران طراحی و آماده سازی شده، از اوایل آبان جاری عملکرد آزمایشی خود را آغاز کند که اکنون نقاط روی این سامانه در حال بارگذاری هستند.

او با بیان اینکه در حال حاضر داده ها به صورت منظم روی نقشه قرار می گیرند تا طرح تکمیل شود، ادامه می دهد: سامانه جدید تازه طراحی شده، تفاوت هایی با سامانه قدیمی دارد. این اکنون کامل تر و بهتر است و می توان اطلاعات را به درستی و به صورت مفصل تر روی نقشه قرار داد، بگونه ای که نقطه گذاری و عملکرد توصیفی و تصویری نیز روی نقشه جایگاه خاص خود را دارند.

این باستان شناس با تاکید بر اینکه در سامانه قدیمی نقشه باستان شناسی بخش زیادی از اطلاعات جانمایی و ثبت شده اند، می افزاید: آن فقط در دسترس پژوهشکده باستان شناسی است، هر چند سامانه جدید نیز هیچ گاه در دسترس همگان قرار نمی گیرد، چون نمی توان این اطلاعات را به طور کامل در فضاهای عمومی قرار داد، اما با این وجود هر دو سامانه بعنوان مکمل یکدیگر باقی می مانند، چون بخش زیادی از اطلاعات در این سال ها در آن ثبت شده اند و قطعا حدود دو سال برای وارد کردن اطلاعات به سامانه جدید زمان نیاز است.

رئیس پژوهشکده باستان شناسی اما با تاکید بر اینکه بررسی های باستان شناسانه برای تکمیل نقشه اکنون در همه استانها در حال انجام است و باستان شناسان برخی استانها نیز اقدامات نهایی برای تکمیل کار خود را انجام می دهند، ادامه می دهد: از سوی دیگر تهیه و تدوین این نقشه در برخی استان های دیگر ناقص تر است و به همین دلیل در حال انجامِ برنامه ریزی هایی برای استانهایی هستیم که در این زمینه با نواقصی مواجه هستند تا با هدایت برنامه های بررسی و شناسایی، به تکمیل سریعتر آن کمک کنیم.

به گفته رئیس پژوهشکده باستان شناسی، استانهایی مانند فارس، خوزستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان از پیشرفت خوبی در این زمینه برخوردار بوده اند و استانهایی مانند کرمان و خراسان جنوبی نیز وضعیت نسبتا خوبی در پیشرفت تکمیل نقشه دارند.

شیرازی اما درباره تهیه «اطلس باستان شناسی کشور» اظهار می کند: نخست باید نقشه باستان شناسی را تهیه و تدوین کرد، چون بعد از تکمیل نقشه، طبیعتا اطلس باستان شناسی نیز آماده می شود. در واقع اطلس و نقشه باستان شناسی بگونه ای با یکدیگر در ارتباطی نزدیک هستند و تا زمانیکه نقشه کامل نباشد، اطلس کاملی برای باستان شناسی کشور نخواهیم داشت.