چطور برای بارداری آماده شویم؟

اگر شما و همسرتان قصد بچه دار شدن دارید و تصمیم گرفته اید تا پدر و مادر شوید به شما تبریک می گوییم. پدر و مادر شدند وظیفه سنگینی است است و بایستی پیش از اقدام به بارداری به برخی نکات توجه نمود. به گفته اکثر کارشناسان و مادران، اقدامات قبل از بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سعی کنید قبل از بارداری در مورد مسائل مختلفی که پیش روی شما قرار خواهد گرفت آگاهی یافته و حداقل برخی اقدامات ضروری قبل از بارداری را انجام دهید.
داشتن آمادگی جسمی پیش از بارداری کمک شایانی به داشتن تجربه ای شیرین از این دوران کم نظیر و به یاد ماندنی در زندگی شما خواهد نمود.

مراجعه به پزشک قبل از بارداری
قبل از اقدام به بارداری برای انجام آزمایش های روتین قبل از بارداری و معاینات پیش از حاملگی به پزشک مراجعه کنید. پزشک به شما کمک می کند تا موارد و داروهای مورد نیاز خود را بشناسید. فراموش نکنید مصرف بعضی از داروها برای اقدام به بارداری و در دوران بارداری می تواند مشکل ساز و خطر آفرین باشد.

بررسی سابقه بیماری ‌های والدین و خانواده هایشان
در اولین مراجعه خود به پزشک پیش از اقدام به بارداری، اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید یا قبلا مبتلا بودید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در حال حاضر بیماری زمینه‌ای دارید حتماً قبل از مشاوره با پزشک زنان و اقدام به بارداری، با پزشک خودتان در مورد بیماری صحبت کنید. شاید شما به علت عوارض داروهایی که در دوران بیماری مصرف کرده اید، یا اینکه بدنتان هنوز به حالت اولیه بازنگشته است، هنوز اجازه بارداری را نداشته باشید. اگر دارویی مصرف می‌کنید حتماً پزشکتان را مطلع کنید حتی اگر به نظر خودتان دارو مهمی نباشد. پزشک طبق تشخیص خود دوز و مقدار مصرف دارو را برای شما تنظیم کرده یا حتی ممکن است دارو را قطع کند. مصرف بعضی داروها در بارداری تراتوژن‌زا است.
اگر سابقه این بیماری ها را داشته اید و یا در خانواده شما یا همسرتان فردی مبتلا به این بیماری ها بوده است، حتما پزشک را در جریان بگذارید:
سابقه فشارخون
دیابت
مشکلات تیروئیدی
بیماری‌های ژنتیکی
بیماری‌های واراثتی خاص
بیماری عفونی
ایدز
هپاتیت
سابقه تبخال
زگیل تناسلی
اگر در خانواده تان سابقه سقط مکرر دارید، پزشک را مطلع کنید. شاید مراقب­های بارداری ویژه ای نیاز داشته باشید. اگر دوره قاعدگی نامنظمی دارید، با پزشک مطرح کنید تا بررسی های لازم را انجامد دهد.

بررسی سابقه عمل جراحی
برای اقدام به بارداری موفق، سابقه هر نوع عمل جراحی در قبل به خصوص در حاملگی های قبلی باید به پزشک اطلاع داده شود. مانند:
سابقه عمل سرکلاژ
دوختن دهانه رحم
میومکتومی
لاپاراسکوپی
لاپاراتومی

مشکلات مادر و جنین در بارداری های قبلی
اگر پیش از این تجربه حاملگی ناموفق داشته اید و یا در دوران بارداری پیشین خود دچار این مشکلات شده اید، حتما به پزشک زنان مراجعه کرده و وی را در جریان بگذارید:
پاره شدن کیسه‌ی آب
سقط جنین
زایمان زودرس
مرده زایی
تولد نوزاد نارس
تولد نوزاد کم وزن
مشکلات مادرزادی
IuGR یا محدودیت رشد داخل رحم
پره اکلامپسی (یک عارضه بارداری که چند اندام بدن را درگیر می کند و عمدتا به دلیل فشار خون بالا در مادر رخ داده و سبب بروز خطرات جدی برای جنین می گردد)
مسمومیت بارداری
دیابت بارداری
سابقه آمبولی (حرکت یک توده مثل چربی یا لخته خون در رگ های خونی)
DVT (لخته شدن خون) در حاملگی قبلی یا قبل از بارداری
کنده شدن جفت
مشکلات حین زایمان و بعد زایمان
خونریزی بعد زایمان
دوقلوزایی و چندقلوزایی
سابقه تزریق خون
بیماری‌های ژنتیکی در فرزندان قبلی
اسپیانا بیفیدا (شکاف مادرزاد بین مهره ها یا بیرون زدگی نخاع)
مشکلات هیدروسفالی (وجود آب در مغز) و میکروسفالی (کوچک بودن دور سر) در نوزاد قبلی

سابقه مصرف دارو
مصرف هر دارویی را پیش از اقدام به بارداری به پزشک خود اطلاع دهید. هر دارویی دارای برخی عوارض جانبی است که می تواند بر میزان موفقیت اقدام شما برای حاملگی اثرگذار باشد. پزشک به صلاح دید خود دارو را قطع و یا دوز آن را تنظیم می نماید. حتی قطع مصرف دارو نیز باید با نظارت پزشک باشد. پس هیچ گاه خودسرانه دارویی را قطع یا شروع به مصرف نکنید.

آزمایشات روتین قبل اقدام بارداری
قبل از اقدام به بارداری، بهتر است برخی آزمایش ها را انجام دهید تا علاوه بر اطلاع از میزان آمادگی بدنتان برای مواجهه با این رویداد جدید، از میزان کمبودهای منابع غذایی بدن و ویتامین ها و … مطلع شوید. اگر تمام این فاکتورها نرمال باشد، اجازه بارداری دارید. و اگر مشکلی در هریک وجود داشته باشد، یا بایستی پیش از بارداری برطرف شوند یا در حین بارداری مراقبت های ویژه به همراه دارد.
لیست آزمایش های ضروری که از اقدامات ضروری قبل از بارداری است عبارتند از:
بررسی کم خونی
تعیین گروه خونی مادر
نوع Rh
آزمایش تیروئیدی
قند خون
پرولاکتین خون
سطح ویتامین D3
بررسی عفونت‌های ویروسی بدن مادر
سرخجه
توکسوپلاسموز (ضعف در سیستم ایمنی بدن به علت وجود برخی انگل ها در بدن)

 مصرف مکمل های دارویی
دکتر Wider متخصص زنان و زایمان در امریکا می گوید: “هر خانومی که در ۳ تا ۶ ماه آینده قصد باردار شدن دارد بایستی از امروز روزانه یک قرص مولتی ویتامین و ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند.” طبق گفته نشریه March of Dimes، مصرف ویتامین های گروه B قبل از بارداری و در اوایل این دوران می­تواند تا ۷۰% باعث کاهش نقص مغزی و اشکالات ستون فقرات در هنگام تولد گردد. قرص های مولتی ویتامین سرشار از مواد مغذی دیگری است که برای داشتن یک بارداری سالم مهم و ضروری به نظر می رسد. مصرف آهن برای جلوگیری از کم خونی در بارداری و مصرف کلسیم برای داشتن دندان ها و استخوان های قوی در فرزند شما ضروری است. روزانه یک زنگ هشدار برای مصرف هر کدام از داروهای مکمل تنظیم کنید تا به شما یادآور شوند. اگر از بلعیدن قرص متنفر هستید، از مکمل هایی که به شکل جویدنی مصرف می شوند استفاده کنید.

واکسیناسیون و ایمن‌ سازی قبل از بارداری
بدن هر انسانی پس از ابتلا به یک بیماری عفونی میکروبی یا ویروسی، در خون پادتن می سازد. برخی از این پادتن ها برای همیشه در خون ما باقی مانده و تمام عمر از ابتلای مجدد به آن بیماری ها مصون خواهیم ماند. به عنوان مثال اگر کسی در کودکی آبله مرغان گرفته باشد، در تمام عمر دیگر دچار این بیماری نخواهد شد. چون پادتن های موجود در خون به محض ورود عامل این بیماری به بدن آن را شناخته و با آن مقابله خواهند نمود.
واکسن ها میکروب های ضعیف شده یا کشته شده عامل بیماری هستند که با تزریق به بدن، خون را وادار به ساختن پادتن علیه آن می کنند. با این عمل بدن در برابر آن ویروس واکسینه شده و هرگز دچار آن نخواهد شد. از مهمترین زمان های برای واکسن زدن، واکسیناسیون در بارداری است. واکسن هایی مانند سرخجه باید قبل از حاملگی به مادر تزریق شده باشد تا از ابتلا به آن جلوگیری کند. برخی بیماری ها که اثری بر جنین ندارند، نیاز به واکسیناسیون قبل از بارداری ندارند.
اکثر مردم نسبت به سرخک، اوریون، فلج اطفال و دیفتری واکسینه شده‌اند.
احتمال کمی وجود دارد که ویروس آبله‌مرغان، از مادر به جنین منتقل شود. اگر می‌دانید هرگز به آبله مرغان مبتلا نشده‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید تا قبل از اقدام به بارداری، در مورد امکان واکسیناسیون مشورت کنید.

وزن متعادل
یکی از اقدامات ضروری قبل از بارداری آن است که تلاش کنید تا وزن خود را متعادل نگه دارید. اگر روشی را برای کاهش وزن خود و رسیدن به یک وزن ایده آل سراغ دارید، الان زمان اجرای آن رسیده است. زنان دارای وزن متعادل، بارداری سالم تری داشته و زایمان کم خطرتر و پس از آن عوارض پس از زایمان کمتری را تجربه خواهند نمود. اضافه وزن در بارداری دارای خطراتی برای مادر و جنین است. پس تلاش کنید تا با روشی منطقی و علمی به وزن متعادل برسید. یکی از این روش ها ورزش پیش از بارداری و همچنین ورزش در بارداری است. ورزش کردن چند بار در هفته به شما کمک بسیاری برای کاهش وزن و سلامت جسمی می نماید. حتی پیاده روی و قدم زدن نیز برای سلامت بدن بسیار مفید و در دوران بارداری بسیار با اهمیت است. اگر لاغر هستید و کمبود وزن دارید، پیش از اقدام به بارداری سعی کنید تا اندکی وزن گرفته و به وزن ایده آل برسید. در دوران بارداری بدن مادر به تغذیه جنین کمک می­کند. پس بایستی ذخایر ویتامین، پروتئین و مواد معدنی مناسبی داشته باشید. اگر می خواهید بدانید که این وزن ایده آل چقدر است باید به شما بگوییم که شاخص توده بدنی (BMI) ایده آل یک زن باردار بین ۱۹ تا ۲۴ است.

بهداشت دهان و دندان
آیا ا کنون به این نکته دقت کرده اید که مادران باردار بیشتر دچار دندان درد و پوسیدگی دندان می شوند؟ به نظر شما قبل از بارداری چه کنیم که دچار دندان درد نشویم؟
در دوران بارداری به دلیل تغییر شگرف هورمون های بدن مادر، برخی از این هورمون ها بر سرعت پوسیدگی دندان اثر گذاشته و مادر را وادار به مراجعه به دندان پزشک می کند. همچنین بدن مادر وظیفه تامین کلسیم مورد نیاز جنین را دارد. اگر میزان کلسیم به اندازه کافی نباشد، از استخوان و دندان گرفته می شود که سبب بروز دندان درد و پوکی استخوان در آینده در مادران خواهد شد. پس علاوه بر مصرف میزان مناسبی از کلسیم، پیش از بارداری به دندانپزشک مراجعه کرده و از سلامت دندان های خود مطمئن شوید.
به خاطر داشته باشید که حین بارداری، به دلیل ممنوعیت مصرف اکثر داروها، مصرف قرص مسکن و آمپول های سر کننده دندانپزشکی محدودیت داشته و ترمیم دندان در این دوره مشکلات فراوانی را به همراه خواهد داشت. پس مراجعه به دندانپزشک را می توان از اقدامات ضروری قبل از بارداری دانست.