مدگرایی؛ از تغییر مداوم خود تا خلق شخصیت‌های جدید

سرویس مد و لباس هنرآنلاین: این سخن ادوارد بارنت تایلور جامعه‌شناس بریتانیایی کاملاً بجا و مناسب در مورد خود بوده که مد نیز مدلی از آن است. اینکه برخی جریانات در زندگی افراد به‌گونه‌ای در گذشته باقی می‌مانند که گویی هرگز وجود نداشته‌اند.

بر اساس نظر ژیل لیپووتسکی ادیب، فیلسوف و جامعه‌شناس فرانسوی نیز مد نوع جدیدی شخص خلق کرده است؛ شخصی که با هیچ‌چیز یا هیچ‌کس ارتباط قوی برقرار نمی‌کند و به‌طور مداوم در حال تغییر شخصیت و سلایق خود است.

هنگامی‌که لباس‌های مد روز را از این شخص جدا سازیم از او چه چیزی باقی می‌ماند؟

هالی بروباچ کارشناس حوزه مد می‌گوید که لباس‌های قدیمی را در کمد لباس خود نگه می‌دارد گرچه هرگز قصد ندارد که دوباره آن‌ها را بپوشد.

این کار از روی احترام به شخصیت‌هایی انجام می‌شد که در گذشته در نقش آن‌ها ظاهر شده است چراکه آن‌ها شخصیت‌های خوبی بودند؛ هر شخصیت به شخصیت دیگری منجر و سپس ناپدید می‌شدند و این امر موجب می‌شد که او لباس‌های زیادی را پشت سر بگذارد.

بسیاری از افراد، ستاره‌های عرصه سینما و موسیقی جهان را که دائماً با استفاده از سبک‌های جدید، خود را بازآفرینی می‌کنند، نمونه بارز سوژه‌های اخیر یا پست مدرن می‌دانند.

گفته شده است که مد، جوهر گمشده خود پست مدرن است که همواره می‌بایست در جستجوی نسخه جدید خود باشد.

اما این خود تداوم چندانی ندارد؛ خودی که ناپدید می‌شود بدون آنکه حتی آن خود واقعی باشد که می‌بایست.

پل ریکور فیلسوف فرانسوی میان دوجانبه خود تمایز قائل می‌شود که به ترتیب عبارتند از جنبه مشابهت و جنبه خودی. جنبه مشابهت با این مسئله سر و کار دارد که فرد در جریان تغییر و تحولات، همان شخص قبلی باقی بماند گرچه یک شخص تغییرات زیادی را در طول زندگی متحمل می‌شود.

و ما بر این باوریم که این همان شخص است که تمام این تغییرات را ایجاد کرده است.

دومین جنبه خود، چیزی است که ریکور از آن با عنوان جنبه خودی یاد می‌کنند این بعد خود با خود هویتی در ارتباط است؛ اینکه شخص موجودی بازتاب‌دهنده بوده و با خودش در ارتباط است. ریکور هم بر بعد مشابهت و هم بر جنبه خودی تأکید می‌ورزد و هر دو جنبه را برای داشتن یک خود ضروری می‌داند.

اما این دو جنبه مشابهت و خودی چگونه طی تعریف مطرح‌شده از مد با یکدیگر در ارتباط هستند؟

جنبه‌های خودی و مشابهت در جریان تحلیل عملکرد مدگرایی باید در بافت و موقعیت مناسبی قرار گیرند؛ بافت و موقعیتی که به ما گوید شخص در گذشته که بودن و در آینده چه فردی خواهد شد.