دکتر بهمن عابدی کیاسری، متخصص ویروس شناسی پزشکی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران زندگی درباره آخرین تحقیقات انجام شده در مورد واکسن کرونا گفت: مطالعات زیادی در خصوص واکسن انجام شده و چندین مطالعات بالینی بزرگ انجام و یا در حال انجام است که نتایج آن در حال اعلام می باشد. اگر واکسن ایمن و موثر باشد باید توسط سازمان های تایید شده و مسئول در سطح ملی کشورها تایید شود مثل FOA و یا سازمان غذا و دارو در ایران.
وی افزود: اگر واکسنی تایید گردد سازمان بهداشت جهانی شرایط را برای دسترسی آن برای عموم مردم دنیا تسهیل می کند. پیش بینی ها می گوید که اوایل سال ۲۰۲۱ این واکسن می‌تواند توزیع گردد اما چالش‌های عمده بر سر راه است: ۱. مطالعات بالینی فاز ۳ در سطح جمعیت بزرگ انسانی(ده‌ها هزار نفر) ۲. بررسی توسط ارگان های غیر وابسته از نظر تاثیر و ایمنی واکسن شامل استانداری‌های ملی در سطح کشور ها و سپس از اخذ تاییدیه سازمان بهداشت جهانی (pre-qualification)
۳. یک پنل از متخصصین WHO که اصطلاحاً SAGE نام دارند نتایج واکسن آن کشور را آنالیز خواهند کرد شامل مستندات بیماری گروه‌های سنی و فاکتورهای خطر. این گروه ها خواهند گفت که آیا میشود واکسن را مصرف کرد و اگر بله چگونه. ۴. واکسن باید در اندازه های بزرگ و به میزان انبوه تولید گردد که این بزرگترین چالش است. ۵. توزیع واکسن در نهایت باید در فرایند قانونی پیچیده و مدیریت مناسب ذخیره واکسن و کنترل درجه حرارت انجام پذیرد.
وی در مورد اینکه تاثیر واکسن کووید ۱۹ روی پاندمی کنونی به عوامل متعددی مرتبط است اظهار داشت: این موارد شامل؛ میزان تاثیر این واکسن و زمان دسترسی به آن و تعداد افرادی که در جهان آن را مصرف خواهند کرد و به آن دسترسی خواهند داشت. اکثر دانشمندان بر این باورند که این واکنش قطعاً ۱۰۰ درصد موثر نخواهد بود. انواع مختلف واکسن در دنیا در حال توسعه و تولید است شامل: ۱. واکسن غیر فعال یا ضعیف شده. ۲. واکسن وکتور ویروسی. ۳. RNA یا DNA واکسن. ۴. پروتئین نوترکیب
دکتر عابدی افزود: آیا واکسن، آیسن مولانن ایجاد می کند یا نه هنوز معلوم نیست اما باورها بر این است که ایمنی آن طولانی مدت نخواهد بود و واکسن هایی که تاکنون به مراحل پایانی تایید رسیده‌اند رژیم ۲ دوزی دارند.
این ویروس شناس تصریح کرد: در خصوص توزیع عادلانه در سطح جهان سازمان بهداشت جهانی ساز و کارهایی را ایجاد نموده است که بتوانند دسترسی مساوی را در سطح دنیا با اولویت گروه های پرخطر ایجاد کند اما چقدر این ساز و کارها موفق خواهند شد مسئله دیگری است که باید دید ایران نیز به این ساز و کار سازمان بهداشت جهانی پیوسته است یا خیر. شتاب دهنده ACT سازمان بهداشت جهانی یک همکاری جهانی است برای توسعه تولید و دسترسی مساوی به تست ها درمان و واکسن کووید ۱۹. CEPPنیز با همکاری سازمان بهداشت جهانی در تلاش است تا تاثیر کند توسعه واکسن را و ضمانت کند دسترسی مساوی همه کشورها در جهان را.
وی با بیان اینکه تاکنون پاندمی جهانی جان صدها هزار نفر را در جهان گرفته است گفت: از نظر اقتصادی برآوردها نشان می‌دهد که واکسن کووید ۱۹ می‌تواند از دست رفتن نزدیک به ۴۰۰ بیلیون دلار اقتصاد جهانی در هر ماه جلوگیری کند. بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده در سایت سازمان بهداشت جهانی تا ۱۲ نوامبر ۲۰۲۰ تعداد ۴۸ کاندیدای واکسن کووید ۱۹ در فاز بالینی (clinical) می‌باشند. تعداد ۱۶۴ کاندیدای واکسن نیز در فاز مطالعات پیش بالینیpreclinical هستند.
دکتر عابدی اظهار داشت: اکثر کشورها در لیست تهیه شده وجود دارند از کشور ما ایران نیز چند شرکت در لیست ۱۶۴ کشور که در مرحله پیش بالینی هستند وجود دارند. در فاز بالینی از ایران هیچ شرکتی نیست. البته سازمان بهداشت جهانی اعلام نموده است که این لیست به معنی ارزیابی و تایید سازمان بهداشت جهانی نیست فقط ظرفیت‌های اعلام شده کشورها می باشد. تکنولوژی های بکار گرفته شده توسط این کشورها که مجموعه فاز بالینی و پیش بالینی ۲۱۲ کشور می باشند به ترتیب بیشترین تکنولوژی به کار گرفته شده عبارتند از:
۱.پروتئین ساب یونیت رقم ۸۰
۲.وکتور رقم ۳۲
۳.ار آن ای RNA رقم ۲۷
۴.دی آن ای DNA رقم ۲۰
۵.ذرات شبه ویروسی VLP رقم ۱۸
۶.غیر فعال (کشته) رقم ۱۸
۷.زنده تخفیف حدت یافته رقم ۳
شفقنا
