از هنرمندان مدرن تا نوگرایان معاصر / نگاهی به آثار 15 هنرمند ایرانی در آرت‌فر ابوظبی

سرویس تجسمی هنرآنلاین: دوازدهمین دوره‌ آرت‌فر ابوظبی ۲۹ آبان تا ۶ آذر به صورت مجازی برگزار شد. در این رویداد ۷۰ گالری از کشورهای مختلف جهان حضور داشتند که در این میان گالری خاک تنها نماینده ایران بود. این گالری با آثاری از ۶ هنرمند ایرانی در بخش مدرن و معاصر آرت‌فر ابوظبی حضور داشت و آثاری از کوروش شیشه‌گران، گلناز فتحی، امیرمسعود اخوانجم، ماندانا مقدم، مجتبی رمزی و نرگس هاشمی را به نمایش گذاشت.

با این حال حضور هنرمندان ایرانی در این رویداد تنها به گالری خاک محدود نمی‌شد و چند گالری‌ خارجی نیز آثار هنرمندان ایرانی را به نمایش گذاشتند. گالری لیلا هلر که در نیویورک و دوبی فعالیت می‌کند آثاری از مارکو گریگوریان، رضا درخشانی و عارف منتظری را در این رویداد هنری ارائه کرد. حافظ گالری از عربستان با اثر محمد بارنگی حضور داشت و گالری ایزابل فن دن آیند از امارات متحده عربی آثار رامین حائری‌زاده، رکنی حائری‌زاده، هاله رجاییان و حسام رحمانیان را نمایش داد. گالری المرسا از امارات متحده عربی نیز اثری از ناصر عصار را ارائه کرد تا در مجموع آثار 15 هنرمند ایرانی در این رویداد بین‌المللی حضور داشته باشد.

ورودی غرفه گالری خاک با اثری از کوروش شیشه‌گران مزین شده بود. این اثر که "گلدان" نام دارد با استفاده از همان شیوه آشنای شیشه‌گران در استفاده از خط به وجود آمده است. خطوط منحنی و درهم پیچیده‌ای که با لطافت و در عین حال با صلابت روی بوم حرکت می‌کنند و فرم‌های مختلف را به وجود می‌آورند، این بار به گلدانی آبی با گلی قرمز تبدیل شده‌اند.

از گلناز فتحی 5 اثر در این غرفه به نمایش درآمد. در آثار انتزاعی او غلبه با رنگ سیاهی است که بر روی زمینه سفید قرار گفته و سطح بوم را به بخش‌های هندسی تقسیم کرده است و در کنار آن اغلب یک رنگ دیگر مانند قرمز یا سبز نیز به چشم می‌آید که در تضادی شدید با فضا است.

امیرمسعود اخوان جم با یکی از مجسمه‌های استیل خود حضور داشت. او معمولا مجسمه‌های عظیمی را با استفاده از استیل براق و جلا یافته می‌سازد که بیشتر فرم‌های حیوانی در آنها دیده می‌شود. اما این بار با مجسمه کوچکی مواجه شدیم که از پیچ و تاب خطوط منحنی به وجود آمده است.

ماندانا مقدم یک اثر آینه‌کاری ارائه کرده است که در آن ترکیبی از فرم‌های هندسی مختلف وجود دارد و شکستن فرم‌ها و درهم کردن آنها باعث شده است در عین هندسی بودن اثر، با فرمی نو مواجه باشیم. این اثر در عین حفظ قرینگی، در بخش‌هایی تغییر شکل داده تا در همه جهات قرینه نباشد. قطعات آینه در بخش داخلی به شکلی در کنار هم قرار گرفته‌اند که همگی به یک نقطه مرکزی برسند و بار دیگر بر اصول هندسه سنتی تاکید کنند.

از مجتبی رمزی نیز دو مجسمه از مجموعه جغدهای او به نمایش درآمد که در یکی از آنها با ترکیب جالبی از سر قوچ و جغد مواجه هستیم، به گونه‌ای که دماغ و چشم‌های جغد با جمجمه و شاخ‌های قوچ شکل گرفته است. اما قرار گرفتن این ترکیب بر روی صندلی باعث شده است او شخصیتی انسانی پیدا کند.

از نرگس هاشمی نیز تابلوی نقاشی به نمایش درآمد که از مجموعه آثار هندسی او با ریزه‌کاری‌های بسیار ظریف و منظم است. این آثار مانند کاغذ‌های شطرنجی هستند که در آنها مربع‌های بزرگ و کوچک، علامت خورده و رنگ می‌شوند و فرم‌های هندسی را به وجود می‌آورند که یادآور اشکال معماری اسلامی، کتیبه‌ها و کاشی‌های باستانی است.

در گالری لیلا هلر نکته قابل توجه آن است که تعدادی از آثار برای نمایش بهتر و درک بیشتر مخاطب، به صورت ویدئوی سه بعدی و متحرک نیز نمایش داده می‌شوند، از جمله اثر آینه‌کاری عارف منتظری که مخاطب می‌تواند نورهای مختلف روز و بازتاب مناظر مقابل اثر را به‌صورت شبیه‌سازی شده در آن مشاهده کند.

اثر رضا درخشانی با عنوان "بزم صورتی" فیگورهایی مبهم و پنهان زیر رنگ‌ها را با پوشش کهن ایرانی نشان می‌دهد و تعدادی از آنها به نشانه جشن و سرور، سازی به دست دارند. شخصیت‌های اثر او گویی از دل نگارگری‌های ایرانی بیرون آمده‌اند و با وجود آنکه هیچ تصویر واضحی از آنها دیده نمی‌شود، به چشم مخاطب آشنا می‌آیند.

از مارکو گریگوریان یکی از کارهای کاهگلی او مربوط به سال 1963 به نمایش درآمد که با متریال خاک و ترکیب مواد اجرا شده است. مارکو با به‌کارگیری کاهگل و برجسته‌سازی سطح اثر، ماده‌ای جدید را وارد نقاشی کرد. 

اثر محمد بارنگی در غرفه حافظ گالری، "رقص غزال‌" نام دارد و یک اثر چاپ دستی روی بوم دست‌ساز است. تمام سطح کار با فیگورهایی پوشیده شده در جهت‌های مختلف شناور هستند و زمینه خالی کار، حس تعلیق آنها را بیشتر می‌کند. در اطراف این غزال‌ها یک فرم از نقوش ایرانی به کار رفته است که در پارچه‌های قلمکار و شاید زمانی در ظروف و سایر لوازم کاربردی ایرانی دیده می‌شد.

در غرفه گالری ایزابل فن دن آیند، اثر مشترک رامین حائری‌زاده، رکنی حائری‌زاده و حسام رحمانیان با عنوان reem park به نمایش درآمد. در این نقاشی که با اکریلیک روی بوم کشیده شده و بیش از سه متر طول دارد، فیگورهایی با پوشش امروزی دیده می‌شوند درحالی‌که محیط اطراف و حتی صورت آنها با نقوش هندسی یا موتیف‌های سنتی پوشیده شده است.  

هاله رجاییان نیز با استفاده از آبرنگ، زغال و کلاژ کاغذ، الگویی تکرار شونده از یک فرم هندسی را به وجود آورده است که با وجود این تکرار، دارای تفاوت‌هایی در ترکیب‌بندی هر بخش است و تنوعی را در دل این یکنواختی به وجود آورده است.

گالری المرسا نیز اثری از ناصر عصار را به نمایش گذاشت که متعلق به سال 1963 است. بر روی زمینه خاکی رنگ این تابلو با تاش‌های رنگ زرد و قهوه‌ای مواجه هستیم که یک ترکیب‌بندی متمرکز را ایجاد کرده‌اند و حرکت ناگهانی قلم باعث شده است لکه‌های رنگ یا خطوط نازکی در اطراف این نقطه مرکزی وجود داشته باشد.

گفتنی است با وجود پایان یافتن دوازدهمین دوره‌ آرت‌فر ابوظبی همچنان این امکان وجود دارد که علاقه‌مندان نمایشگاه مجازی و سه‌بعدی آن را در نشانی https://www.abudhabiart.ae/ بازدید کنند.