قوانین موتور و دوچرخه سواری بانوان در ایران

دوچرخه سواری بانوان از نظر قانون

یکی از مسائلی که بعد از اجرای طرح کاهش ترافیک از آن متاثر بود، رواج دوچرخه سواری است. افراد زیادی به دوچرخه سواری روی آورده و مسیرهای طولانی خود را با دوچرخه طی می ‌کنند.

خانم ‌های زیادی نیز در بین این افراد دوچرخه سوار دیده می ‌شوند. طی سال ‌های اخیر، دوچرخه سواری بانوان یکی از مسائلی بود که در بین گروه مذهبی جامعه و دیگر افراد به یک بحث چالشی تبدیل شد.

به طور کلی، مسائل مربوط به ورزش زنان در ایران، همیشه با نظرات سیاسی و امنیتی همراه بود و با دیدگاه سیاسی و مذهبی به این مسائل نگاه شده است.

ممنوعیت دوچرخه سواری زنان در اصفهان

دوچرخه سواری زنان در اصفهان در اردیبهشت ماه سال گذشته، خبری در رسانه ها مبنی بر ممنوع اعلام کردن دوچرخه سواری بانوان توسط دادستانی اصفهان منتشر شد. طبق حکم صادر شده، نیروی انتظامی موظف بود تا با دوچرخه سواران زن برخورد کرده و مدارک شناسایی آن ‌ها را جلب کند.

در صورت نداشتن مدارک شناسایی، دوچرخه آن‌ ها توقیف شده و به پارکینگ منتقل شود. بر اساس همین دستور دادستانی اصفهان، ایستگاه ‌های دوچرخه در شهر اصفهان به زنان و افراد زیر ۱۵ سال دوچرخه نداد.

از نظر دادستان عمومی و انقلاب اصفهان، دلیل این موضوع، اعتراض ائمه جمعه و خانواده شهدا نسبت به دوچرخه سواری خانم‌ ها در اماکن عمومی است.

همچنین او یکی از دلایل عمده ممنوعیت دوچرخه سواری زنان را تعرضات و مزاحمت هایی که برای خانم‌ های دوچرخه سوار پیش می ‌آید می ‌داند. اما ایشان هیچ ایده‌ ای در مورد نحوه برخورد با این مزاحم‌ ها نیز نداشتند.

طی بازتاب این خبر در فضای مجازی، واکنش ‌های زیادی از سوی مردم نسبت به این موضوع ایجاد شد.

تا این ‌که معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، در مورد این موضوع گفت:

«دوچرخه سواری بانوان محدودیت قانونی ندارد و قانونی نداریم که دوچرخه ‌سواری خانم‌ ها را ممنوع کرده باشد.»

صدور گواهینامه موتور برای بانوان

گواهینامه موتور برای بانوانمرداد ماه سال پیش، شکایتی توسط زنی موتور سوار در اصفهان خبرساز شد. یکی از شعبه ‌های دیوان عدالت اداری نسبت به شکایت این زن مبنی بر عدم صدور گواهینامه موتور سیکلت، حق را به شاکی داده و پلیس را ملزم به صدور گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان کرد. از آن تاریخ به بعد، زنان نیز می ‌توانند نسبت به دریافت گواهینامه موتور سیکلت، بدون هیچ محدودیتی اقدام کنند.

دوچرخه سواری بانوان از نظر قانونی

طبق گفته معاون فرهنگی قوه قضاییه در مورد حکم شرعی و قانونی دوچرخه سواری و موتور سواری بانوان:

«در فرهنگ اسلام، سوار زین شدن برای بانوان مکروه است اما حرام نیست. از طرف دیگر به زنان دستور داده شده کاملا با عفاف و حجاب در صحنه اجتماع ظاهر شوند. موتور سواری هیچ اشکال شرعی ندارد اما از منظر عفاف و حجاب، سوار شدن بر موتور ممکن است باعث شود تا حجاب خانم‌ ها کمتر رعایت شود.»

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه ایران در مورد دستور دادستان اصفهان مبنی بر ممنوعیت دوچرخه سواری زنان گفته است این موضوع برداشت ناقص از قانون است.

او قبل از این اعلام کرده بود:

« دوچرخه ‌سواری زنان بر اساس قانون اگر با رعایت ضوابط شرعی باشد، منعی ندارد».

طبق گفته حجت الاسلام هادی صادقی، معاونت فرهنگی قوه قضاییه، در مورد دوچرخه سواری بانوان:

«اگر این حکم شرعی از یک فقیهی پرسیده شود که آیا سوار شدن بر موتور اشکال دارد، جواب این است که ظاهراً موتور سواری اشکال ندارد اما اگر با عفاف آنها منافات پیدا کند، اشکال دارد.»

او همچنین در مورد موضوع موتور سواری خانم‌ ها از نظر شرعی و قانونی گفت:

« عناوین دینی احکام مختلفی پیدا می‌ کند که ممکن است در چند حکم اشکالی نداشته باشد اما در چند حکم دیگر اشکال پیدا کند بنابراین اگر می‌ گوییم ذاتاً سوار شدن بر زین موتور برای خانم ‌ها اشکال ندارد، نتیجه این نیست که خانم ‌ها می ‌توانند به هر صورتی موتور سواری کنند.»

ایشان در ادامه گفتند: «باید با حفظ عفاف و حجاب زن در استفاده از این وسیله نقلیه، راهکار مناسبی اتخاذ شود.» او همچنین در مورد این موضوع گفته است: «این موضوع بهانه ‌ای شده تا برخی بخواهند به مراجع حمله کنند و بگویند این مسائل مبنای شرعی ندارد در حالیکه هیچ اطلاعی از مسائل شرعی ندارند. اگر حجاب و عفاف در این زمینه رعایت شود مطمئنا مراجع هم مخالفتی نخواهند کرد.»

معصومه ابتکار در مورد دوچرخه سواری بانوان گفته است:

«دوچرخه سواری بانوان در فضا‌ های ورزشی قطعاً ممنوع نیست، مسأله دوچرخه‌ سواری از ابعاد و زوایای مختلف مهم است، زیرا بحث ورزش است، دولت در چارچوب قانون حرکت می‌ کند و ما قانونی در این زمینه نداریم که آن کار را ممنوع کرده باشد، از قدیم خانم ‌ها برای تردد از دوچرخه استفاده می‌ کردند، نمی ‌دانم به چیزی استناد شده است، از سوی دیگر دوچرخه، موتور نیست که بگوییم گواهینامه لازم دارد، از قدیم خانم‌ ها برای تردد از دوچرخه استفاده می ‌کردند؛ این وسیله بسیار سالم است، به کاهش آلودگی هوا کمک می‌ کند و از طرفی بر سلامتی بانوان تأثیر گذار است.»

سهیلا جلودار زاده، فعال حوزه زنان و عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، در باره این موضوع گفته دوچرخه سواری یک حرکت ورزشی و یک نوع جا به جایی است که مثل اسب سواری یا خودرو یا اتوبوس از نظر شرعی اشکالی ندارد.

او همچنین گفته است:

«تاکنون فتوایی مبنی بر حرام بودن دوچرخه سواری ندیدم و فعل مباح که می ‌تواند حریمی شخصی برای استفاده کننده ایجاد کند، نباید از طرف مراجع قانونی ممنوع اعلام شود.
از طرفی با توجه به این که سوار شدن به اتوبوس و مینی بوس و تاکسی هنگام شلوغی و ازدحام برای زنان عذاب آور است، چنانچه زنان بتوانند مسافتی را با دوچرخه یا موتور طی کنند هیچ گونه اشکالی ندارد.
این قضیه نیز مانند ورود به ورزشگاه‌ ها که بی‌ هیچ دلیل منطقی به نظر برخی منتقدان، ایراد دارد، هیچ منع قانونی و شرعی ندارد.»

حیدر علی عابدی نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی، درباره دوچرخه سواری بانوان گفته است:

«اصفهان در دوچرخه سواری پیشتاز است و برخی از بانوان اصفهانی با پوشش اسلامی در سطح شهر دوچرخه سواری می ‌کنند و از نظر ما مشکلی وجود ندارد که زنان با پوشش مناسب دوچرخه سواری کنند کما اینکه در این مدت هم برخی از بانوانی که دوست داشتند با دوچرخه تردد کنند هم در شهر حضور داشتند.
البته پارک بانوان هم وجود دارد و زنان می‌ توانند در پارک بانوان دوچرخه سواری کنند.»