بیماری سپسیس به دلیل واکنش بدن به یک عفونت به وجود می آید. وقتی که بدن برای مبارزه با عفونت و واکنش نسبت به آن مواد شیمیایی را آزاد می کند، به خاطر برخی اتفاقات این واکنش از حالت تعادل خارج شده و در این زمان این مشکل اتفاق می افتد. در واقع این مشکل وقتی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به منظور مبارزه با عفونت و درمان آن بیش از حد واکنش نشان دهد. برای بررسی روش های درمان سپسیس همراه ما باشید.
درمان بیماری سپسیس
سپسیس یک نوع بیماری تهدید کننده برای زندگی می باشد که در اثر واکنش بدن نسبت به عفونت ها به وجود می آید. سیستم ایمنی بدن، فرد را از بسیاری بیماری ها و عفونت ها حفاظت می نماید. ولی ممکن است در برخی موارد در پاسخ به یک عفونت بیش از حد کاهش یابد. این بیماری زمانی به وجود می آید که مواد شیمیایی سیستم ایمنی بدن به خاطر مبارزه با عفونت به جریان خون وارد شود و باعث بروز التهاب در کل بدن شود. این بیماری درموارد شدید ممکن است باعث بروز شوک سپتیک در فرد شود که نیاز به درمان فوری دارد. طبق اطلاعات بدست آمده در طی سال حدود ۱.۵ میلیون نفر به این مشکل دچار می شوند. برای بررسی بیشتر این بیماری و روش های درمان سپسیس در این مطلب همراه ما باشید.
علائم مختلف بیماری
قبل از هر چیزی باید بدانید که سه مرحله از سپسیس وجود دارد: سپسیس، سپسیس شدید و شوک سپسیس. این بیماری ممکن است در زمانی اتفاق بیافتد که فرد در بیمارستان در حال بهبودی از یک بیماری است. ولی همیشه هم اینطور نیست، در صورت بروز علائم مختلف بیماری سپسیس باید برای درمان فوری به پزشک مراجعه نمایید و هر چه سریعتر به دنبال معالجه آن باشید تا احتمال زنده ماندن بیشتر شود. در ادامه با علائم هر یک از مراحل این بیماری آشنا می شویم:
سپسیس:
علائم مختلف این بیماری در مراحل اولیه شامل موارد زیر می شود، برای اینکه پزشک این مشکل را تشخیص دهد باید حداقل دو مورد از این علائم را داشته باشید:
- داشتن تب بالای ۳۸ درجه و یا درجه حرارت پایین تر از ۳۶ درجه سانتی گراد.
- داشتن ضربان قلب بیش از ۹۰ ضربان در هر دقیقه.
- تنفس بالاتر از ۲۰ تنفس در هر دقیقه
- داشتن عفونت احتمالی یا تایید شده در فرد
سپسیس شدید:
در زمان نارسایی اندام، سپسیس شدید اتفاق می افتد، به منظور تشخیص سپسیس شدید و اقدام برای درمان بیمار باید یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشد:
- تغییر رنگ تکه هایی از پوست
- کاهش در ادرار
- تغییر در توانایی ذهنی
- کاهش میزان پلاکت
- مشکلات تنفسی
- عملکرد غیر طبیعی در قلب
- لرز به دلیل کاهش دمای بدن
- غش کردن
- ضعف شدید
شوک سپتیک:
علائم شوک سپتیک مشابه علائم سپسیس شدید می باشد و به جز آن فشار خون فرد بسیار پایین است.
عوارض جدی بیماری سپسیس
درست است که این بیماری به شکل بالقوه تهدید کننده زندگی است، اما این میزان مشکل از خفیف تا شدید تغییر می کند. در موارد خفیف سرعت بهبودی و درمان بیشتر است. بر طبق تحقیقات انجام شده شوک سپتیک نزدیک به ۵۰ درصد مرگ و میر دارد. مبتلا شده به عفونت شدید خطر ابتلا به عفونت ها را در آینده بیشتر می کند. سپسیس شدید یا شوک سپتیک همچنین باعث ایجاد عوارضی خواهد شد. بروز لخته های خون کوچک در بدن از جمله این عوارض است، این لخته ها از رسیدن جریان خون و اکسیژن به اندام های مختلف بدن جلوگیری کرده و مسیر را مسدود می کنند و این موضوع باعث خطر از کار افتادن اندام ها و مرگ خواهد شد.
عوامل ایجاد کننده سپسیس
همانطور که اشاره شد هر نوع عفونتی می تواند باعث ایجاد سپسیس گردد، ولی برخی از انواع عفونت ها خطر بروز آن را بیشتر می کنند، این موارد عبارتند از:
- عفونت ذات الریه
- عفونت شکمی
- عفونت کلیه ها
- عفونت در خون
بر طبق اعلام موسسه ملی علوم پزشک عمومی در هر سال تعداد افراد مبتلا به سپسیس بیشتر می شود، دلایلی که باعث این افزایش می شوند ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
- جمعیت پیری، چون این بیماری در افراد سالمند شایع تر می باشد.
- افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی، این مشکل وقتی ایجاد می شود که یک آنتی بیوتیک دیگر توانایی ار بین بردن باکتری ها را نداشته باشد.
- افزایش تعداد مبتلایان به بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند.
چه افرادی در معرض ابتلا به سپسیس هستند؟
هر کسی می تواند به این بیماری مبتلا شود اما برخی از افراد امکان مبتلا شدنشان نسبت به دیگران بیشتر است. افرادی که در معرض خطر قرار دارند شامل موارد زیر می شوند:
- افراد سالمندان و کودکان و خردسالان
- اشخاصی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، مثل بیماران مبتلا به ایدز یا کسانی که در شیمی درمانی برای سرطان هستند.
- بیمارانی که در بخش مراقبت های ویژه تحت معالجه قرار دارند.
- اشخاصی که در معرض دستگاهای تهاجمی مانند سوند داخل وریدی یا لوله های تنفسی قرار گرفته اند.
سپسیس در نوزادان
سپسیس نوزادی وقتی اتفاق می افتد که کودک در اولین ماه زندگی خود دچار عفونت خونی گردد. این بیماری در نوزادان بر حسب زمان عفونت طبقه بندی می گردد، با توجه به اینکه عفونت در طی مراحل تولد (شروع اولیه) یا بعد از تولد (شروع دیر) به وجود آمده باشد، پزشک کمک می کند که والدین تصمیم بگیرند چه نوع درمانی را برای نوزاد استفاده شود. نوزادانی که در زمان تولد نارس باشند یا وزن کمی داشته باشند مستعد به ابتلا به سپسیس در اواخر هستند. چون سیستم ایمنی بدن آنها نابالغ است. علائم برای نوزادان می تواند کم و غیر خاص باشد، برخی از این علائم شامل موارد زیر می شود:
- بی حالی نوزاد
- خوب شیر نخوردن
- داشتن درجه حرارت پایین بدن
- آپنه یا همان توقف موقت تنفس
- تب
- رنگ پریدگی
- گردش خون ضعیف پوست با اندام های سرد
- تورم در شکم
- استفراغ
- اسهال
- تشنج
- زردی در پوست و سفید شدن چشم ها (زردی)
- مشکلات تغذیه
یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در نوزادان سپسیس نوزادی است، ولی می توان با تشخیص و درمان زود رس کودک را مداوا و درمان نمود. با درمان بیمار هیچ مشکل دیگری به وجود نخواهد آمد. در حال حاضر با غربلگری جهانی مادران و انجام آزمایش مناسب برای نوزادان، خطر ابتلا به این بیماری در نوزادان کمتر شده است.
سپسیس در سالمندان
همانطور که مشخص است سیستم ایمنی بدن با افزایش سن ضیف می گردد، از این رو سالمندان در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. در یک تحقیق انجام شده بر روی افراد بالای ۶۵ سال، مشخص شد که حدود ۷۰ درصدد از آنها به این بیماری مبتلا شده اند. علاوه بر این بیماری های مزمن مثل دیابت، بیماری های کلیوی، سرطان، فشار خون بالا و بیماری ایدز معمولا در افراد ابتلا به سپسیس دیده می شود. از شایع ترین بیماری هایی که باعث بروز این بیماری در سالمندان می گردد می توان به بیماری های تنفسی مانند ذات الریه یا بیماری های دستگاه تناسلی مانند عفونت دستگاه ادراری اشاره نمود. دیگر عفونت های به خاطر زخم یا پارگی پوست نیز می توانند به پوست آلوده مبتلا گردند، اگر مدتها فرد متوجه این عفونت ها نگردد ممکن است دچار بیماری سپسیس شود. سردرگمی یا بد رفتاری از علائم شایع در سالمندان هستند که باید در آنها به دنبال عفونت باشید.
آیا سپسیس بیماری مسری می باشد؟
باید بدانید که بیماری سپسیس مسری نیست، با این وجود عوامل بیماری زا که باعث بروز عفونت شده و به سپسیس می انجامند ممکن است مسری باشند.
روش های تشخیص
در صورتی که هر یک از علائم این بیماری را مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام آزمایشاتی عفونت را تشخیص داده و میزان و شدت آن را تعیین می کند. یکی از اولین آزمایش های انجام شده در این مورد آزمایش خون می باشد، خون فرد باید به دلیل عوارض مختلفی مانند: عفونت، مشکلات لخته شدن،عملکرد غیر طبیعی کبد یا کلیه ها و کاهش مقدار اکسیژن مورد بررسی قرار می گیرد.
علاوه بر آزمایش خون آزمایشات دیگری نیز باید صورت گیرد از جمله:
- آزمایش ادرار به منظور بررسی باکتری های موجود در ادرار
- آزمایش ترشح زخم به منظور بررسی یک زخم باز برای عفونت
- آزمایش ترشح مخاط به منظور شناسایی میکروب های مسئول عفونت
در صورتی که پزشک با انجام آزمایشات عنوان شده نتواند منبع عفونت را تعیین نماید، ممکن است یکی از روش های زیر برای بررسی نمای داخل بدن مورد استفاده قرار بگیرد:
- استفاده از اشعه ایکس برای مشاهده ریه ها
- سی تی اسن برای دیدن عفونت های احتمالی در آپاندیس و لوزالمعده یا روده ها
- سونوگرافی به منظور مشاهده عفونت ها در کیسه صفرا یا تخمدان ها
- انجام اسکن ام آر آی که باعث شناسایی عفونت های بافت نرم می شود.
روش های بهبود بیماری سپسیس
اگر بیماری سپسیس به سرعت درمان نشود به سرعت باعث شوک سپنتیک شده و می تواند منجر به مرگ شود. پزشکان از داروهای مختلفی برای درمان سپسیس استفاده می کنند. از جمله این داروها عبارتند از:
- آنتی بیوتیک ها از روش IV به منظور مبارزه با عفونت
- داروهای وازوکتیو به منظور افزایش فشار خون
- استفاده از انسولین برای ثابت نگه داشتن قند خون
- استفاده از کورتیکواستروئیدها به منظور کاهش التهاب
- استفاده از مسکن ها
اگر بیمار به عفونت کلیه ها دچار شده باشد برای درمان دیالیز باید انجام شود. کلیه ها برای فیلتر مواد زائد مضر، نمک و آب اضافه خون کمک کننده است. در دیالیز یک دستگاه این عمل ها را انجام خواهد داد. در برخی موارد بیمار ممکن است به منظور از بین بردن منبع عفونت به عمل جراحی نیاز داشته باشد که شامل تخلیه آبسه پر از چرک یا از بین بردن بافت آلوده می شود.
بهبودی از بیماری سپسیس وابسته به شدت وضعیت بیمار و شرایطی که امکان دارد داشته باشد دارد. اغلب افراد زنده مانده از بیماری کاملا بهبود یافته اند، با این وجود دیگران اثرات ماندگار را گزارش داده اند.
روش های پیشگیری از سپسیس
انجام روش ها و اقدامات مختلفی می تواند از شیوع عفونت سپسیس جلوگیری کرده و آن را کمتر کند. برخی از این موارد عبارتند از:
- انجام واکسیناسیون به موقع
- مراقبت نمودن صحیح از زخم، شستن دست و حمام کردن مرتب
- در صورت مشاهده عفونت اقدام به درمان فوری آن
نکات مهم درباره سپسیس:
همواره توجه داشته باشید که هر نوع زخم کوچک و عفونت موضعی و یا خراش بر روی پوست که می تواند باعث ورود باکتری ها به داخل بدن و پوست شود، می تواند منجر به بیماری سپسیس گردد. از این رو با رعایت نمودن بهداشت به ویژه بهداشت دست ها و شست و شوی به موقع آنها و ضد عفونی کردن، تمیز نگه داشتن زخم های ایجاد شده در بدن اجازه ندهید تا باکتری ها وارد بدن شوند و در خون ایجاد عفونت کنند.
