اغلب مشمولان خدمت سربازی در ایران به دنبال روش هایی هستند که بتوانند با استفاده از این روش ها معافیت گرفته و به سربازی نروند. روش های مختلف و شرایط خاصی برای دریافت معافیت وجود دارند که باید فرد این شرایط را دارا باشد، یکی از روش های کسب معافیت، کفالت پدر است که در این مطلب با شرایط آن آشنا خواهیم شد.
شرایط دریافت کفالت پدر
در ایران از سربازی با عنوان خدمت سربازی یاد می کنند که بر طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تمام مردان بالای ۱۸ سال ایرانی به جز موارد استثنا، را شامل می شود. گذراندن دوره سربازی برای کلیه مشمولان اجباری بوده و است و مشمولین قبل از پایان دوره سربازی از انجام دادن هر نوع خدمات دولتی و استفاده از برخی خدمات شهروندی محروم می گردند، مگر اینکه مدرک معافیت موقت داشته باشند. بیشتر مشمولان خدمت سربازی به دنبال روش هایی برای کسب معافیت هستند تا به خدمت سربازی نروند. روش های مختلفی برای کسب معافیت سربازی وجود دارد که شامل موارد زیر می شود:
- معافیت کفالت
- معافیت پزشکی
- معافیت تحصیلی
- معافیت خاص
در این مطلب می خواهیم با معافیت کفالت پدر و شرایط آن به طور کامل آشنا شویم، اگر به دنبال گرفتن معافیت پدر هستید، همراه ما باشید.
کفالت پدر
کفالت پدر بر دو نوع است، کفالتی که با توجه به سن پدر محاسبه می گردد، در صورتی که سن پدر بالاتر از ۷۰ سال تمام باشد، معافیت شامل حال او خواهد شد و کفالتی که با توجه به بیمار بودن پدر اختصاص می یابد و شرایط سنی در آن وجود ندارد. در مورد کفالت بالای ۷۰ سال مه توضیح خاصی وجود ندارد و با رسیدن سن پدر به ۷۰ سال شامل حال فرزند می گردد، اما در مورد بیماری، در ادامه با انواع بیماری ها و شرایط کفالت پدر آشنا می شویم.
انواع بیماری ها، نقض عضو، معلولیت و یا محجوریت با توجه به تبصره های ۱و ۴ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی در اظهار نظر شورای پزشکی در مورد نیازمندی بستگان مشمول به مراقبت و یا ناتوانی آن ها در مراقبت از مکفول ملاک می باشد که در ادامه آمده است:( یعنی شرایطی پدر باید داشته باشد تا پسر معاف گردد)
- ضعف شدید جسمی: یا کاشکسی که بنا به دلایل و نواقص و معایب مختلف ایجاد شده باشد و توان جسمی فرد را به حدی کم کرده باشد که شخص مورد معاینه(پدر) نتواند بدون کمک دیگری کارها، حوائج و تکالیف روزانه را انجام دهد و نیاز به کمک فرد دیگر داشته باشد و همچنین عملا در مراقبت از دیگران ناتوان شده باشد.
- دیابت شیرین مزمن: دارا بودن دیابت شیرین مزمن که به درمان مقاوم است و با عوارض پیشرفته چشمی، عصبی یا کلیوی و اختلال در عملکرد روزانه همراه باشد.
- آکرومگالی، ژیگانتیسم، کوشینگ، آدیسون: هر کدام از این موارد به شرطی که پیشرفته باشند و عوارض جسمی یا روانی و یا علائم بالینی برای شخص ایجاد گرده باشند، به همراه سوابق معتبر پزشکی و تایید متخصص غدد داخلی.
- بیماری های مزمن پوستی شدید: در صورتی که شدید، گسترده باشند و مقاوم به درمان و همچنین باعث اختلال در عملکرد زندگی فرد شده باشند و تایید متخصص مربوطه را نیز داشته باشند، همچنین فرد سابقه بستری در مراکز بیمارستانی را به مدت ۳ بار در بیمارستان ها و یا مراکز نیروهای مسلح داشته باشد.
- اسکار و کلوئید ناشی از سوختگی: که باعث اختلال در عملکرد حداقل ۲ اندام به طور کامل شده باشد و یا بیشتر از ۵۰ درصد بدن را در بر گرفته باشد و همچنین تمایل به زخم شدن و چسبندگی به اطراف را داشته و باعث اختلال در عملکرد فرد شود.
- انواع نوروپاتی و میوپاتی های اولیه و ثانویه: که در مراحل استقرار یافته و پیشرفته باشند که منجر به ناتوانی و اختلال در ایستادن و حرکت شده اند.
- همی پلژی، پاراپلژی یا کوادری پلژی: که باعث ناتوانی و اختلال در عملکرد روزانه فرد شده باشند.
- پارکینسون: بیماری پارکینسون که در مراحل پیشرفته باشد و علائم بالینی واضح داشته و همچنین باعث ایجاد اختلال در عملکرد روزانه فرد شده باشد که متخصص آن را تایید نماید.
- دمانس یا آلزایمر: در صورتی که بیماری در مرحله پیشرفته باشد و علائم بالینی واضحی داشته و در عملکرد روزانه اختلال ایجاد نموده باشد، به همراه تایید متخصص بیماری های اعصاب و روان.
- مولتیپل اسکلروزیس استقرار یافته: که با نقص نورولوژیک شدید ناتوان کننده و یا عود کننده همراه شده باشد که در عملکرد فرد اختلال ایجاد می شود.
- صرع گراندمال: جنرالیزه مقاوم به درمان با مصرف حداقل دارو، اگر حداقل فرد ۵ سال سابقه بیماری داشته و در عملکرد روزانه اش اختلال ایجاد شده باشد. با شرط ثابت شدن از مراکز درمانی نظامی و یا دانشگاهی.
- ضایعات عروقی مغزی: کلیه ضایعات عروقی و مغزی به همراه نقض یا علائم عصبی شدید با عارضه پایدار که باعث ناتوانی و اختلال در عملکرد روزانه فرد شده باشد.
- بیمارهی های روانی مزمن: که شدید و مقاوم به درمان باشند مثل اختلال سایکوتیک، خلقی و دو قطبی که سابقه حداقل سه مرتبه بستری در بیمارستان های روانپزشکی دانشگاهی و یا نیروهای مسلح را داشته باشند به همراه تایید پزشک.
- انواع نقص عقلانی و کند ذهنی ها: عقب ماندگی ها با ضریب هوشی زیر ۳۵، به همراه اختلال عملکرد رفتاری و اجتماعی همراه با تایید مرکز تخصصی نظامی یا دانشگاهی.
- بیماری ها، تروماها و اعمال جراحی ستون فقرات: تمام بیماری ها، تروماها و اعمال جراحی که بر روی ستون فقرات انجام شده باشد و باعث نقص عصبی حرکتی همراه با حسی استقرار یافته در دو اندام و یا اختلالات اسفنکتری به همراه فقدان ارزش کاری یک اندام شده اند.
- جراحی مغز: هر نوع عمل جراحی انجام شده روی مغز که عارضه پایدار و ناتوان کننده بعد از عمل ایجاد کرده باشند.
- بیماری مزمن و انسداد شدید ریه: اگر به همراه FEV1 کمتر از ۴۰ درصد بوده و غیر قابل درمان باشند.
- سابقه جراحی ریه و قفسه صدری: که باعث FEV1 کمتر از ۴۰ درصد به شکل پایدار شده باشند.
- قطع یا از کار افتادگی اندام فوقانی:
- قطع کامل هر دو دست از قسمت مچ به بالا و یا قطع کامل یک دست از قسمت مفصل کتف، قطع شدن پنج انگشت به شکل کامل همان قطع دست از مچ تلقی می گردد.
- قطع کامل یک پا از مفصل هیپ و یا قطع هر دو پا از بالای مچ پا
- قطع یک پا و یک دست هر دو از قسمت بالای مچ
- نارسایی مزمن کبد عارضه دار و یا سیروز پیشرفته کبد
- بیماری التهاب مزمن و شدید روده: مانند کرون، کولیت اولسرو که با توجه به درمان بهبود نیافته و با مداخله جراحی نیز همچنان فعال باشند و در عملکرد فرد اختلال ایجاد نموده باشند.
- کولیستومی دائمی: با تایید متخصص مربوطه
- بدخیمی های بدن: تمامی بدخیمی های بدن که پیشرفته و مقاوم به درمان بوده و باعث ناتوانی فرد شوند. سرطان های قابل درمان و محدود که متاستاز نداده و عوارض ندارند شامل این بند نمی گردند.
- تومورها و آدنوپاتیهای مزمن: که غیر قابل درمان مدیاستن بوده و با علائم فشاری بر مدیاستن همراه بوده و در عملکرد روزانه فرد اختلال ایجاد نموده باشند.
- اختلالات انعقادی به شکل هموفیلی A یا B یا اختلالات خونریزی دهنده شدید: اگر مقدار فاکتور انعقادی کمتر از ۱ درصد باشد و باعث اختلال در عملکرد فرد شود.
- نارسایی کلیه: نارسایی مزمن کلیه با GFR زیر ۱۰ و یا نیاز به دیالیز دائم و یا پیوند کلیه وجود داشته باشد.
- کلیه عمل های جراحی در سراسر دستگاه ادراری: که باعث تغییر دایمی مسیر ادراری شده باشد و انواع پیوندها مثل پیلوستومی، نفروستومی، اورتروستومی- جلدی و سیستوستومی.
- فیستولهای مثانه به رکتوم: که غیر قابل درمان باشند.
- برداشتن کامل مثانه
- کلیه: برداشتن هر دو کلیه یا پیوند کلیه و یا برداشتن یک کلیه با وجود اختلال در عملکرد کلیه مقابل.
- مشکلات بینایی: فقدان در هر دو چشم یا اینکه هر دو چشم فاقد بینایی باشند. همچنین اگر بنا بر هر علتی دید هر دو چشم در مجموع کمتر از ۳۰ درصد دید یک چشم باشد، شامل می شود.
- کری کامل یا کاهش شنوایی: اگر با وجود درمان و اصطلاحات لازم مثل استفاده از سمعک مقدار کاهش شنوایی در هر دو گوش، هر گوش به شکل جداگانه بیشتر از ۷۰ دسی بل باشد.
- کری ولالی: همراه با تایید متخصص گوش و حلق و بینی از مراکز درمانی نظامی یا دانشگاهی.
- عمل های جراحی و بیماری های حلق و حنجره مادرزادی یا اکتسابی: که اصلاح پذیر نباشند و باعث اختلال دائم در صحبت و تغذیه شده اند مانند فیستول غیر قابل اصلاح تراشه به مری.
- بیماری های مادرزادی، اکتسابی، تومورال یا التهابی قلبی، آئورت و دیگر سرخرگ ها: مانند کوارکتاسیون، آنوریسم ها، اتساع سرخرگ های ریوی، کانال آرتریل باز، تنگی شریان ریوی اصلی، فیستولهای شریانی وریدی در صورتی که عارضه دار باشند و غیر قابل اصلاح باشند و با جراحی و اختلال در عملکرد روزمره فرد همراه باشند.
- بیماری های عروق کرونر: (انفارکتوس میوکارد و آنژین صدری) که با توجه به درمان های لازم باعث نارسایی قلبی با EF زیر ۳۵ درصد شده و در عملکرد روزانه فرد اختلال ایجاد نموده و به تایید مراکز درمانی یا دانشگاهی رسیده باشند.
- نارسایی پیشرفته قلبی: همراه با علائم بالینی واضح که با وجود درمان های لازم EF زیر ۳۵ درصد باشند.
- عمل های پیوند عروق کرونر یا تعویض دریچه های قلب و یا گذاشتتن پیس میکرهای دائمی: که با انجام عمل های جراحی و درمان های لازم، نارسایی قلب با فشار سهمی کمتر از ۳۵ درصد در آن وجود داشته باشد.
- آریتمی ها و بلوک های قلبی: که با وجود درمان لازم باعث نارسایی قلبی با EF زیر ۳۵ درصد شده باشند و امکان عملکرد های روزانه وجود نداشته باشد.
- کاردیومیو پاتی هیپرتزفیک مقاوم به درمان و عارضه دار: که باعث اختلال در عملکرد روزانه فرد شده باشد.
- افزایش اولیه یا ثانویه فشار خون شریان ریوی: همراه با نارسایی قلبی یا EF زیر ۳۵ درصد به هر علتی که باشد.
- اختلالات عروقی: که باعث فلبیت همراه با ورم شدید و مزمن اندام شده باشد و اندآرتریت مسدود کننده که باعث اختلال در عملکرد روزانه فرد شده باشند. اما اگر فرد اعتیاد به مواد تزریقی داشته باشد و مشکل فلبیت او به خاطر این باشد شامل او نخواهد شد.
- آرتریت های مزمن شدید و ناتوان کننده: که با تغییر در شکل استخوان ها همراه باشند و جمود در مفاصل بزرگ (بیشتر از یک مفصل) و ستون فقرات که از فعالیت های روزانه پیشگیری کنند.
- جذام: در صورت تشخیص متخصص پوست و تایید مراکز مبارزه با جذام در مرحله ایزوله شدن بیمار، تا وقتی که خطر واگیر بودن بیماری وجود داشته باشد.
- مبتلایان به سل ریوی یا خارج ریوی: در صورت فعال بودن و مقاوم به درمان بودن بعد از تمام شدن دوره درمان که باعث محدودیت و یا از کار افتادگی شود البته با تایید مراکز تخصصی مربوطه.
- ابتلا به اچ آی وی: در صورت اثبات و با حداقل یک آنتی HIV و Pcr مثبت به همراه عوارض و ایجاد اختلال در عملکرد روزانه فرد.
- عقب ماندگی ذهنی شدید: و عمیق و یا بیماری روانی شدید، مزمن و ناتوان کننده و مقاوم نسبت به درمان مثل سلیکوز که اشخاص مبتلا به آن محجور شناخته گردند.
معافیت کفالت پدر بیمار
شرایط معافیت کفالت پدر بیمار به این معنا می باشد که پدر فرد مشمول به خاطر بیماری های مانند مشکلات قلبی، دیسک کمر و … با تایید شورای پزشکی معتبر این امکان را فراهم می نماید که تنها فرزند پسرش معافیت کفالت پدر از طریق بیماری قلبی یا دیسک کمر را دریافت کند. یعنی شرایط کفالت پدر وقتی محیا می شود که فرد مشمول تنها فرزند ذکور خانواده باشد.
معافیت کفالت پدر همانطور که مشخص است به معنای معافیت پدر از کار افتاده می باشد، زیرا امکان دارد پدر بیمار فرد شامل شده از کار افتاده باشد. البته معافیت کفالت مادر نیز به همین روش است ولی شرایط سن در ان وجود ندارد.
سن پدر بالای ۶۵ سال
فقط فرزند پسر سالم بالای ۱۸ سال پدرانی که بیشتر از ۷۰ سال سن داشته باشند، می توانند معافیت کفالت ۶۵ سال را بگیرند. در رابطه با سن پدر فرد مشمول شده برای معافیت باید یادآوری نماییم که با توجه به قوانین جدید دریافت کفالت پدر، افرادی که پدرشان کمتر از ۷۰ یال باشد نیز شامل معافیت می شود، البته پدر فرد باید بیمار یا از کار افتاده باشد و شرایط او تایید شده باشد.
کفالت پدر در صورت داشتن برادر
حال می خواهیم بدانیم که معافیت پدر با وجود داشتن برادر امکان پذیر است یا نه؟ در شرایط معافیت کفالت پدر با توجه به دفترچه نظام وظیفه عمومی فرد مشمول باید تنها فرزند پسر خانواده باشد و اگر برادر ارشد یا بالاتر از ۱۸ سال داشته باشد، با توجه به تشخیص شورای پزشکی برای کفالت باید برادر او به خاطر بیماری توانایی سرپرستی از پدر را نداشته باشد. با این وجود معافیت کفالت با دارا بودن برادر انجام می پذیرد.
پدر بیمار
همانطور که اشاره شد از شرایط اولیه معافیت کفالت پدر، سن پدر است که سن پدر باید بالاتر از ۷۰ سال باشد و یا با توجه به تایید شوری پزشکی با وجود داشتن سن کمتر از ۷۰ سال نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشد.
همچنین از دیگر شرایط کفالت پدر این است که فرد مشمول تنها فرد پسر بالای ۱۸ سال خانواده باشد و مشمول غیبت سربازی نداشته باشد.
مدارک مورد نیاز
مشمولان برای تقاضا دادن معافیت کفالت باید مدارک مورد نیاز مبنی بر بیماری یا سن پدر و مدارک عنوان شده را ارائه دهند. در ابتدا باید مدارک اولیه تهیه شده و به سازمان نظام وظیفه عمومی تحویل شود. به منظور اطلاع دقیق از مدارک با مشاوران در این زمینه تماس بگیرید. مدارکی مثل کپی شناسنامه، کارت ملی فرد مشمول و پدر او و همچنین برگ شماره ۵ دفترچه نظام وظیفه عمومی و دیگر مدارک باید آماده و تحویل شود. بعد از تحویل مدارک زمانی تعیین می شود و جلسه ای برای رسیدگی تشکیل خواهد شد و در صورت تایید مدارک و صحت اطلاعات فرد شامل معافیت می شود.
کفالت پدر بزرگ
معافیت کفالت پدر بزرگ نیز دارای شرایط خاص خود است و فرد مشمول باید تنها نوه پسر سالم بالایی ۱۸ سال باشد و فرزندان او فوت شده باشند. و صلاحیت او برای نگهداری از پدر بزرگ به تایید شورای پزشکی نیروی انتظامی رسیده باشد.
شرایط معافیت در حالت کلی
با توجه به مطالب ارائه شده در بالا تقریبا با تمام شرایط کفالت پدر آشنا شدیم، اما می خواهیم جمع بندی کلی در مورد این شرایط داشته باشیم:
- در صورتی که فرزند پسر خانواده تنها فرزند باشد، نمی تواند از کفالت پدر استفاده کند، به جز مواردی که سن پدر ۷۰ سال تمام باشد، پدری که بیمار باشد و بیماری او ثابت شده باشد و همچنین سن فرد مشمول بالای ۱۸ سال باشد.
- تاثیر تغییرات سنی در شناسنامه پدر فرد مشمول
- تاریخ مدت زمان کفالت پدر
- چگونگی وضعیت فرزندان در زمان معافیت کفالت پدر
- فرزندی که سرپرستی مادر بدون شوهر را داشته باشد و تنها فرزند خانواده باشد.
- برادری که سرپرستی خواهر مجرد فاقد پدر را داشته باشد.
- نوه ای که سرپرستی پدربزرگ یا مادربزرگ بر عهده او باشد.
- اشخاصی که دارای فرزند کوچک باشند و همسرشان فوت شده باشد تا زمانی که ازدواج نکرده باشند می توانند از شرایط استفاده نمایند.
- فرزندان و خانواده شهدا و مفقود الاثرها تحت کفالت پدر بوده و معاف هستند.
