کم کاری غده هیپوفیز، تاثیر بر قد کودک دارد؟

منبع: نی نی بان

112

1399/11/4

15:36


کم کاری غده هیپوفیز

 
کم کاری غده هیپوفیز، شایعترین بیماری غدد درون ریز همراه با کوتاهی قد است.۲۵٫ درصد کودکان با قد کمتر از ۳ انحراف معیار (SDS ) از قد طبیعی، کمبود هورمون رشد دارند. شیوع نقصان هورمون رشد ۱ در۳۵۰۰ تا۴۰۰۰تولد زنده است.
در هر حال کمک‌کاری هیپوفیز، اختلال نسبتا غیرشایعی در دوران کودکی است و در جریان این اختلال، کمبود هورمون رشد به تنهایی (۵۰ تا۷۰درصد موارد) یا همراه با کمبود سایر هورمونهای غده هیپوفیز در زمینه بیماری هیپوفیز یا هیپوتالاموس ایجاد میشود و بر اساس نوع کمبود هورمونی، علائم ایجاد شده، متغیر خواهد بود.
 

علل کم کاری غده هیپوفیز

از علل کم کاری هیپوفیز میتوان به علل اکتسابی، ژنتیک و موارد نامشخص اشاره کرد. علل اکتسابی در کودکان و به خصوص بالغین شایعتر بوده و شامل اشعه، ضایعات التهابی و ارتشاحی و خودایمنی و بعد از جراحی و ضربه وکم کاری تیروئید است. از علل ژنتیک موتاسیون در ژن PROP-1 شایعترین علت مادرزادی کمبود چند هورمونی هیپوفیز است.
 

تشخیص کم کاری غده هیپوفیز

تشخیص کم کاری هیپوفیز بر اساس تاریخچه، معاینه بالینی و استفاده از یافته های آزمایشگاهی و پرتوشناسی است. یافته های قابل انتظار کمبود هورمون رشد شامل موارد زیر است:
 

الف-تاریخچه کم کاری غده هیپوفیز

دوران نوزادی

  • خفگی هنگام تولد
  • وضعیت سر جنین هنگام تولد
  • زردی طول کشیده و سیانوز (کبودی) و آپنه (ایست تنفسی) و تشنج و افت قند خون نوزادی

سنین بالاتر

  • سردرد
  • دو بینی
  • اختلال بینایی
  • پرنوشی
  • پر ادراری
  • عدم افزایش رشد قدی مناسب
  • شرح حال از رادیوتراپی
  • شرح حال از عفونت سیستم عصبی مرکزی
  • شرح حال از ضربه به سر
  • علایم ناشی از تومور داخل جمجمه
  • علایم ناشی از کمبود هورمون های دیگر هیپوفیز
  • تاریخچه مثبت کمبود هورمون رشد درخانواده
 

ب-معاینه بالینی کم کاری غده هیپوفیز

معاینه جمجمه ای- صورتی

یافته ها

  • شکاف کام و لب
  • وجود دندان پیشین نوزادی
  • جمجمه گرد
  • پل بینی فرو رفته
  • بینی کوچک
  • پیشانی برجسته
  • گردن کوتاه
  • چشمهای برجسته
  • حنجره کوچک
  • صدای زیر

رشد و تکامل

  • در بدو تولد طبیعی ولی در یک سالگی ممکن است قد زیر ۴ انحراف معیار از قد طبیعی باشد.
  • کاهش سرعت رشد قدی
  • وزن برای قد طبیعی ولی هر دو به نسبت سن کاهش یافته اند
  • دستها و پاها کوچک
  • ظاهر خپل

ظاهر اندامهای جنسی

  • کوچکی آلت تناسلی
  • اندام جنسی کوچک برای سن
  • تاخیر در صفات ثانویه جنسی
 

یافته های آزمایشگاهی و پرتوشناسی

  • کاهش سطح سرمی IGF1 و IGFBP3
  • کاهش ترشح هورمون رشد در دو تست تحریکی هورمون رشد
  • تاخیر سن استخوانی
  • کلسیفیکاسیون ناحیه زین ترکی در گرافی یا سیتی اسکن سر
  • ارزیابی ارتفاع و حجم هیپوفیز و وجود هیپوفیز خلفی نا به جا
 

غده هیپوفیز

نکات مهم درباره کم کاری غده هیپوفیز

علایم کمبود هر کدام از هورمونهای هیپوفیز علایم کم‌کاری ارگانهای هدف است.
در اینجا علایم کمبود هورمون رشد ذکر شده است و علایم ناشی از کمبود سایر هورمونها در مباحث مربوطه ذکر خواهد شد.
بعضی از علایم، مربوط به بیماری زمینه ای مانند علایم ناشی از تومورها هستند.
عملکرد طبیعی غده تیروئید برای تولید هورمون رشد لازم است، بنابراین همیشه باید قبل از انجام تستهای تحریکی هورمون رشد، هورمونهای تیروئید بررسی شوند.
 

تشخیص کم کاری غده هیپوفیز

سرعت رشد قدی کمتر از ۵ سانتیمتر در سال با قد کمتر از ۲ انحراف معیار از قد طبیعی و تاخیر سن استخوانی ۲ سال و بیشتر نسبت به سن و جنس، کمبود هورمون رشد را مطرح می کند. کمبود اکتسابی هورمون رشد در هر سنی ممکن است رخ دهد و در صورت شروع حاد آن ممکن است قد کودک در محدوده طبیعی باشد، بنابراین شک بالینی قوی جهت اثبات این کمبود مهم است، زیرا تستهای آزمایشگاهی به اندازه کافی اختصاصی نیستند.
بعد از رد کم کاری تیروئید تعیین سطوح سرمی IGFBP3 و IGF1 دو تست تحریکی هورمون رشد انجام می شود و در آنهایی که ضایعه مشخص سیستم عصبی مرکزی، یا شرح حال مثبت از دریافت اشعه و یا یک نقص مادرزادی دارند، انجام یک نوبت تست تحریکی هورمون رشد برای تشخیص کمبود آن کافی است.

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو