به طور کلی درختان بلوط را می توان درختانی زیبا و مقاوم در برابر خشکسالی دانست که فواید بسیار زیادی هم برای حیات وحش و مردم دارند. در واقع درخت بلوط یکی از ارزشمند ترین درختان جهان می باشد که به همین خاطر دوست داران طبیعت آن را به عنوان گنج مهم سال می شناسند و در پی کاشت و پرورش بیشتر درخت بلوط می باشند.
آشنایی با نحوه کاشت بلوط
بهتر است بدانید که درخت بلوط در واقع از دسته گیاهانی است که عمر طولانی دارد و گاهی اوقات می تواند تا ۲۰۰۰ سال زنده بماند. این درخت قادر است تا ارتفاع ۱۵ ال ۴۰ سانتی متری به خوبی رشد نماید و با وجود اینکه درختی همیشه سبز محسوب می شود اما در مناطق سردسیر دچار ریزش برگ می شود. از آنجایی که دارای چوب هایی بسیار سخت و محکمی می باشد اغلب از آن برای تولید چوب استفاده می کنند که امروزه به منظور قطع بی رویه درختان بلوط این درخت باارزش در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. در واقع درخت بلوط علاوه بر چوب باارزشی که دارد دارای میوه هایی باارزش هم می باشد که از آن ها می توان به میوه های بلوط آردی اشاره نمود که اغلب برای تهیه نان بلوط مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین از میوه های درخت بلوط به منظور تغذیه دام ها نیز استفاده می شود. جالب است بدانید که میوه، پوست، گال و برگ بلوط کاربرد درمانی زیادی دارد و معمولا در طی سنتی مورد استفاده قرار می گیرند و همچنین از دانه، گال و برگ های درت بلوط در صنایع مختلف چرم سازی و رنگرزی استفاده می شود.
دستورالعمل کاشت بلوط:
توجه داشته باشید که دستورالعمل کاشت درخت بلوط چندان پیچیده نیست و در ادامه شما را با اصول و دستورالعمل کاشت این گیاه باارزش درون گلدان و یا فضای بیرون آشنا خواهیم کرد:
کاشت دانه های بلوط درون گلدان:
به طور کلی پیش از کشت بذور بلوط بایستی آن ها را به مدت ۴ تا ۶ ساعت درون آب معمولی نگهداری نمایید و سپس با استفاده از محلول های قارچ کش مانند کاپتال ضدعفونی نمایید.
برای کاشت در این روش می توانید از گلدان های پلاستیکی ۱۷ سانتی متری استفاده نمایید. البته پیش از کشت باید ته گلدان چند سوراخ ریز ایجاد کنید تا آب اضافی از آن خارج گردد.
گلدان را باید از ترکیبی حاوی خاک برگ، رس و ماسه تا ارتفاع سه چهارم کامل پر کنید و در حین پر کردن گلدان آن را به آرامی بر روی زمین بکوبید تا خاک متراکم گردد.
حال بایستی دو عدد بذر بلوط را درون گلدان به صورت برعکس و یا از نوک تیز آن درون خاک قرار دهید و سپس ۳ تا ۵ سانتی خاک روی آن بپاشید و با دست به آرامی فشرده نمایید.
توصیه می شود که گلدان حاوی بذور بلوط را بر روی زمین ست کنار باغچه و یا بستر موزائیک در فضای باز قرار دهید تا از حرکت ریشه در خاک جلوگیری شود.
البته اگر قصد نگهداری آن در فضای داخلی یا گلخانه را دارید بایستی گلدان را در فضایی قرار دهید که از پشت پنجره نور کافی دریافت نماید.
توجه داشته باشید که مهم ترین مرحله آبیاری درست پس از کاشت است و بایستی تا جایی ادامه دهید که خاک بستر به صورت کامل خیس شود و آب اضافی از سوراخ زیر گلدان خارج گردد.
در صورت قرار دادن نهال های بلوط در محیط، در طول فصول سرد سال معمولا آبیاری از طریق برف و باران انجام می شود و تنها در سال های خشک که بارندگی کم است و همچنین در تابستان های گرم و خشک که بایستی هر دو هفته یک مرتبه گیاهتان را آبیاری نمایید.
کاشت دانه های بلوط در طبیعت:
توجه داشته باشید که پس از طی کردن مراحل انتخاب و نگهداری از بذر بلوط می توانید برای کشت در عرصه اقدام نمایید. به همین خاطر محل کشت این یاه بایستی در مکانی سایه گیر همراه با خاک نرم باشد.
توصیه می شود چاله ای دایره ای شکل به قطر ۲۵ سانتی متر بکنید و بذور بلوط را در عمق ۷ تا ۸ سانتی متری سطح خاک قرار دهید زیرا در این عمق نسبت به عمق ۴ تا ۵ سانتی متر زنده ماندن گیاه افزایش می یاید.
بهتر است درون هر چاله حدود ۴ تا ۶ بذر بلوط قرار دهید و آن را با خاک پر کرده و آبیاری را انجام دهید.
توجه داشته باشید مدت زمانی که از کاشت دانه های بلوط بگذرد شما با تولد گیاهان جوانی که به تازگی سر از خاک بیرون آورده اند مواجه خواهید شد.
البته که چندی بعد یعنی زمانی که قامت جوانه ها به حدود ۱۰ سانتی متر رسید ناچار خواهید بود از بین آن ها دست به انتخاب بزنید و نهال هایی که ضعیف تر هستند و کوچک مانده اند را حذف نمایید و تنها ۲ تا ۳ جوانه قوی را باقی بگذارید.
البته ممکن است از بین بردن این جوانه ها حس ناخوشایندی در شما ایجاد کند اما مطمئن باشید که کار درستی انجام داده اید و بلوط های باقی مانده که بعدها تبدیل به یک درخت قوی و زیبا خواهند شد این قدرت و زیبایی را مدیون شما خواهند بود.
به صراحت می توان گفت که این مکانیسم نوعی انتخاب طبیعی است که در طبیعت موجودات ضعیف محکوم به فنا هستند و این تنها قوی ترها هستند که به صورت طبیعی امکان رشد و بالندگی پیدا می کنند.
شرایط مورد نیاز برای پرورش بلوط:
همانطور که می دانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی طی کنند نیاز به شرایطی دارند که شما بایستی آن را فراهم نمایید و به همین منظور در ادامه به بیان برخی از اصول و شرایط لازم برای کاشت و پرورش بلوط پرداخته ایم:
آبیاری:
توجه داشته باشید که آبیاری مناسب در واقع شانس رشد جوانه های بلوط و تبدیل شدن آن ها به درخت را افزایش می دهد. انجام آبیاری به ویژه در دو تا سه سال اولیه کشت بسیار حیاتی است. توصیه می شود که در فاصله بین دو آبیاری اجازه دهید تا سطح بستر کامل خشک شود و سپس اقدام به آبیاری نمایید.
نور:
توصیه می شود تا در مورد فضای کشت بذور بلوط حتما اطلاعاتی کسب کنید تا نهال ها از خطر چریده شدن در امان باشند و همچنین ساعاتی از روز سایه گیر بوده و نهال بلوط در برابر نور شدید آفتاب قرار نگیرد.
خاک:
معمولا برای بستر نهال های بلوط بایستی از ترکیب خاک های شنی و ماسه ای استفاده نمایید و انجام زهکشی خاک را به هیچ وجه از یاد نبرید. همچنین می توانید از تقویت کننده های خاک مانند پرلیت و پیت ماس هم در بسترگیاهتان استفاده کنید.
کوددهی:
بهتر است بدانید که انجام کوددهی در سال های اولیه کشت بلوط موجب سوختگی ریشه های حساس و نازک آن می باشد. به همین خاطر در این دوره بایستی برای تغذیه بلوط از کودهای سبکی که مخصص چمن هم هستند استفاده نمایید. بایستی سطح خاک را در طول اوایل بهار با این نوع کود به صورت کامل بپوشانید. همچنین کود مصرفی نباشد حاوی هیچ گونه علف کشی باشد.
