علائم بارداری خارج از رحم چیست ؟ | علت و درمان

بارداری یکی از پیچیده ترین موضوعاتی هست که خانمها تجربه می کنند و ممکنه در طول دوره بارداری اتفاقات و مشکلاتی پیش بیاد که از قبل پیش بینی شده نیستند! بارداری خارج از رحم یکی از این مشکلات هست که ممکنه هر خانمی که قصد باردار شدن داره، تجربه کنه.

بارداری با تخمک بارور شروع میشه. به طور معمول، تخمک بارور شده باید به پوشش رحم متصل بشه اما گاهی اوقات ممکنه این تخمک بارور شده در خارج از حفره رحم کاشته بشه و باعث ایجاد بارداری خارج از رحم بشه.

بارداری خارج از رحم معمولا در لوله رحمی اتفاق می افته که تخمک ها رو از تخمدان به رحم منتقل میکنه. به این نوع از حاملگی بارداری خارج از رحم یا بارداری لوله ای گفته میشه. 

گاهی اوقات هم ممکنه بارداری خارج از رحم در قسمتهای دیگر بدن مثل تخمدان ها، حفره شکم یا قسمت تحتانی رحم (دهانه رحم) رخ بده و به واژن متصل بشه!

حاملگی خارج از رحم نمیتونه به طور طبیعی ادامه داشته باشه چرا که تخمک بارور شده در محل مناسب قرار نداره و نمیتونه زنده بمونه و در صورت عدم درمان، بافت در حال رشد ممکنه باعث ایجاد خونریزی تهدید کننده بشه.

در ادامه با زیبامون دات کام همراه باشید و اطلاعات دقیق و کاملی رو در رابطه با علت، علائم و درمان بارداری خارج از رحم کسب کنید.

علائم بارداری خارج از رحم چگونه است؟

در ابتدا ممکنه هیچ علائمی رو مشاهده نکنید. اما با این حال برخی از زنانی که بارداری خارج از رحم دارند، علائم اولیه بارداری مثل پریود نشدن، حساس شدن سینه ها و حالت تهوع رو دارند و تست بارداری آنها مثبت خواهد بود. 

همزمان با رشد تخمک بارور شده در مکان نامناسب، علائم و نشانه ها بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. برخی از مهم ترین علائم بادرای خارج از رحم عبارتند از:

• خونریزی واژن و درد لگن

اولین و هشدار دهنده ترین علامت بارداری خارج از رحم خونریزی واژن و ایجاد درد لگن هست. اگه خون از لوله فالوپ نشت کنه، ممکن هست درد خیلی زیادی رو در قسمت شانه احساس کنید و یا تمایل به اجابت مزاج داشته باشید. علائم خاص هر فرد به محل جمع شدن خون و تحریک اعصاب بستگی داره.

• درد شکم

ممکن هست در اثر بارداری خارج از رحم، دردهایی رو در شکم به ویژه در یک سمت و پایین شکم احساس کنید. این درد ممکن هست به طور ناگهانی یا تدریجی ایجاد بشه و ممکن هست مداوم یا موقتی باشه.

البته لازمه بدونید درد شکم دلایل مختلفی از جمله مشکلات معده، نفخ و غیره داره و لزوما به این معنی نیست که بارداری خارج از رحمی دارید.

• احساس درد در نوک شانه ها

درد نوک شانه دردی غیر معمول هست؛ این درد معمولا در قسمتی که شانه تمام میشه و بازو شروع میشه، احساس خواهد شد. به طور دقیق، دلیل بروز این درد مشخص نیست اما گفته میشه که یکی از نشانه های بارداری خارج از رحم هست که منجر به ایجاد برخی از خونریزی های داخلی هم میشه. بنابراین در صورت تجربه چنین دردی لازمه که حتما به پزشک مراجعه کنید.

• احساس درد و ناراحتی در هنگام رفتن به توالت

ممکن هست در توالت و به هنگام ادرار کردن یا اجابت مزاج دچار درد و ناراحتی شوید. برخی از تغییراتی که در روده و مثانه ایجاد میشن در دوران بارداری طبیعی هستند و این علائم ممکنه به دلیل عفونتهای ادراری یا مشکلات معده به وجود بیاد. اما اگر احساس کردید که باردار هستید و این علائم رو هم بیشتر از همیشه مشاهده کردید، لازمه که حتما به پزشک مراجعه کنید.

• علائم اورژانسی بارداری خارج از رحم

اگر تخمک بارور شده در لوله رحم به رشد خودش ادامه بده، میتونه باعث پاره شده لوله رحم بشه و احتمال داره خونریزی شدیدی در داخل شکم ایجاد بشه. از علائم این واقعه تهدید کننده زندگی میتونیم به احساس سبکی شدید و غش و شوک اشاره کنیم.

گاهی اوقات هم ممکنه بارداری خارج از رحم به قدری ادامه دار باشه و تخمک بارور شده آنقدر بزرگ بشه که بتونه لوله رحم رو بشکافه و در این مورد پارگی لوله رحم اتفاق میافته. پارگی لوله رحم جز مشکلات بسیار جدی و تهدید کننده زندگی هست و برای ترمیم لوله رحم باید جراحی انجام بشه. از جمله علائم پارگی لوله رحم میشه به موارد زیر اشاره کرد:

• یک درد تیز، ناگهانی و شدید در شکم
• احساس سرگیجه یا غش کردن
• احساس بیماری
• رنگ پریده شدن

در صورت مشاهده هر یک از این علائم لازمه که هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.

علت بارداری خارج از رحم

حاملگی لوله ای - متداول ترین شکل بارداری خارج از رحم هست و معمولا زمانی ایجاد میشه که تخمک بارور شده در مسیر رحم گیر میکنه. این مشکل معمولا زمانی اتفاق می افته که بخشی از لوله رحم به التهاب آسیب دیده یا از بین رفته باشه.

به طور کلی، علت حاملگی خارج از رحم همیشه روشن نیست. اما در برخی از موارد ممکنه عواملی مانند عدم تعادل هورمونی، رشد غیر طبیعی تخمک بارور، ناهنجاری های ژنتیکی، نقایص هنگام تولد و شرایط پزشکی خاص از جمله علت های بارداری خارج از رحم هست.

حتما بخوانید: برنامه غذایی در دوران بارداری + عکس فهرست غذاهای مناسب در حاملگی

چه عواملی ریسک و خطر بارداری خارج از رحم را افزایش میدهند؟

گاهی اوقات ممکنه در اثر برخی از عوامل مختلف، خطر بارداری خارج از رحم برای برخی از افراد افزایش پیدا کنه. این عوامل عبارتند از:

• تجربه بارداری خارج از رحم قبلی: اگر قبلا این نوع از حاملگی رو تجربه کرده باشید احتمال اینکه مجددا با این مدل از بارداری مواجه بشید هم وجود خواهد داشت.

• التهاب یا عفونت های منتقله از طریق رابطه جنسی: عفونتهای مثل سوزاک یا کلامیدیا از جمله عفونت هایی هستند که معمولا از طریق رابطه جنسی منتقل میشن و باعث ایجاد التهاب در لوله ها و سایر اندام های مجاور خواهند شد و خطر بارداری خارج از رحم رو افزایش میدن.

• درمان های مخصوص باروری: برخی تحقیقات نشون دادند زنانی که از روش لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا روش های درمانی مشابه استفاده می کنند، احتمال بارداری خارج رحمی برای آنها وجود داره. ناباروری به خودی خود هم ممکنه خطر این نوع از حاملگی رو افزایش بده.

• جراحی لوله فالوپ: جراحی کردن لوله فالوپ بسته یا آسیب دیده هم از جمله مواردی هست که ممکنه خطر بارداری خارج از رحم رو بیشتر کنه.

• استفاده از دستگاه IUD برای جلوگیری از بارداری: اگر از دستگاه IUD برای جلوگیری از بارداری استفاده می کنید، احتمال باردار شدن شما بسیار نادر خواهد بود اما اگر با وجود IUD باردار شوید، احتمال اینکه این بارداری خارج از رحم باشه، بسیار زیاد خواهد بود.

• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن قبل از بارداری میتونه خطر بارداری خارج رحمی رو افزایش بده. هرچه بیشتر سیگار بکشید، این خطر نیز بیشتر خواهد بود.

• سابقه جراحی لگن ، جراحی شکم یا سقط جنین متعدد
• سابقه آندومتریوز
• بالا بودن سن مادر

بارداری خارج از رحم چه زمانی مشخص میشود؟

بارداری خارج از رحم با استفاده از معاینات فیزیکی قابل تشخیص نیست. بنابراین اگر به هر دلیلی احساس کردید که بارداری شما خارج از رحم هست باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید تا با استفاده از روشهای پزشکی این موضوع بررسی و تشخیص داده بشه.

سونوگرافی از طریق واژن یکی از اصلی ترین روش ها برای تشخیص بارداری خارج از رحم هست. در این روش ابزار مخصوص سونوگرافی درون واژن قرار میگیره تا پزشک با دقت ببینه ساک حاملگی درون رحم قرار داره یا نه!

علاوه بر این، انجام آزمایش خون برای تشخیص میزان hCG و پروژسترون در خون نیز یکی دیگه از روش های تشخیص بارداری خارج از رحم هست. این موارد، هورمونهایی هستند که در دوران بارداری ترشح میشن. اگه طی چند روز سطح این هورمون ها کاهش پیدا کنه یا ثابت بمونه و کیسه حاملگی در سونوگرافی وجود نداشته باشه، بارداری احتمالاً خارج از رحم هست.

بنابراین اگه از باردای خود مطلع هستید و در هفته 4 تا 12 قرار دارید و با علائم درد شدید و خونریزی مواجه شدید لازمه که به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کنید تا بررسی های لازم و ضروری انجام بگیره.

حتما بخوانید: ماه زیبایی جنین چه ماهی است؟ نکات عالی برای زیبا و باهوش شدن جنین

روش های درمان بارداری خارج از رحم چیست؟

در حاملگی خارج از رحم جنین امکان رشد کردن نداره و همچنین این نوع از حاملگی برای مادر بی خطر نیست! برای سلامت فوری مادر و باروری سالم و درست لازم هست که جنین در اسرع وقت خارج بشه. روشهای درمان بارداری خارج از رحم با توجه به محلی که حاملگی در ان اتفاق افتاده متفاوت هست اما به طور کلی از 2 روش درمانی برای این مشکل استفاده میشه:

1. درمان بارداری خارج از رحم با دارو

اگر بارداری خارج از رحم دارای عوارض جانبی نباشه ممکنه از دارو برای درمان این مشکل استفاده بشه. یکی از داروهای رایج برای درمان حاملگی خارج از رحم داروی متوترکسات (methotrexate) یا روماتروکس (Rheumatrex) هست. با تزریق این داروی قدرتمند، تقسیم سلولی توده خارج از رحم متوقف میشه و از رشد جنین جلوگیری خواهد شد. برای اطمینان از کارآیی دارو باید مرتبا آزمایش خون بدید. هنگامی که دارو موثر باشه، علائمی شبیه به سقط جنین ایجاد می کند. این علائم عبارتند از:

• گرفتگی عضلات شکم
• خون ریزی
• خروج بافت و لخته خون

بعد از استفاده از این دارو تا چند ماه نمیتوانید باردار شوید.

2. عمل جراحی برای درمان بارداری خارج از رحم

بسیاری از پزشکان برای درمان بارداری خارج از رحم توصیه میکنند که با استفاده از عمل جراحی جنین رو خارج کرده و آسیب بافت رو ترمیم کنند. این جراحی ممکنه به روش لاپاراسکوپی (laparoscopy) یا لاپاراتومی (laparotomy) انجام بگیره.

برای جلوگیری از بارداری خارج از رحم چه باید کرد؟

پیش بینی و پیشگیری در این مورد امکان پذیر نیست اما میتونید از طریق حفظ سلامت باروری خود، خطر بارداری خارج از رحم رو کاهش بدید. به طور منظم به پزشک زنان مراجعه کنید و وضعیت سلامت دستگاه تناسلی خودتون رو مورد بررسی قرار بدید و معاینات منظمی که مخصوص زنان هست رو حتما انجام بدید.

حتما بخوانید: کاهش وزن و تناسب اندام در دوران قبل و بعد از بارداری

سخن آخر

بارداری خارج از رحم یکی از مشکلاتی هست که ممکنه برای هر خانم در طول دوره بارداری آن ایجاد شود. در صورتی که از بارداری خود اطمینان دارید و در طول هفته های اولیه بارداری متوجه درد و خونریزی غیر طبیعی شدید لازمه که حتما این موضوع رو به پزشک اطلاع بدید تا بررسی های دقیق و کاملی برای بررسی مشکل انجام بگیره.