سلامت نیوز:طی چند روز گذشته حداقل ۱۱۷ پرنده مهاجر در میانکاله تلف شدند و فاجعه سال گذشته دوباره تکرار شد. در بهمن ۹۸ بود که ۵۰ هزار پرنده مهاجر بیدلیل در تالاب میانکاله تلف شدند و در آن زمان عواملی از جمله مسمومیت، آلودگی بوتولیسم، آنفلوآنزای پرندگان، آلودگیهای محیط زیستی و حتی اقدام عمدی شکارچیان منطقه که در آب سم ریخته بودند نیز مطرح شد، که هیچ کدام به طور ۱۰۰ درصدی مورد تایید قرار نگرفت، تا اینکه همزمان با آن اتفاق بار دیگر پرندگان مهاجر تلف شدند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ، یک ماه پس از آن بحران، متنی منتسب به تعدادی از شکارچیان مازندران منتشر شد که در آن گفته شده بود این شکارچیان به صورت عامدانه و در اعتراض به عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست تالاب را آلوده کرده بودند. این افراد اعلام کردند به دلیل خلف وعده دولت در موضوع شکار پرندگان مهاجر با وجود صدور مجوز، آنها برای «اخطار» به دولتمردان اقدام به تزریق سم به دریا و مراتع میانکاله کردهاند.
امسال نیز طی روزهای اخیر در تالاب میانکاله و خلیج گرگان صدها پرنده مهاجر آبزی تلف و لاشه آنها جمعآوری شده است، این درحالی است که تالاب به عنوان یکی از ۹ ذخیرهگاه مهم زیستکره کشور سالانه میزبان بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار پرنده از ۱۵۰ گونه مختلف است.در رابطه با اتفاق سال گذشته و مرگ حدود 50 هزار پرنده مهاجر، عيسي کلانتري رئيس سازمان حفاظت محيط زيست گفته بود: من اصلا معتقد نيستم که مردم سم در تالاب ميانکاله ريختهاند و ايجاد سم بوتوليسم در درياچه باعث مرگ پرندگان شد. اين سم در شرايط بدون هوازي در کف درياچه توليد ميشود.باکتري بيهوازي در هر جايي که شرايط ورود هوا نداشته باشد شروع به فعاليت ميکند و بوتوليسم ميسازد. اين باکتري اگر اکسيژن باشد، فعال نميشود، ولي اگر اکسيژن نباشد شروع به فعاليت ميکند. آب ميانکاله، آبي است که ورودي ندارد و جريان آب رودخانههاي بالا دست قطع شده است و در پايين دست نيز ارتباط با دريا قطع شده، چون دريا عقب نشيني کرده است.
وي در ادامه افزود: آب ميانکاله به شکل درياچهاي کوچک مانده و جريان هوا درون آن نيست و باکتريها شروع به فعاليت ميکنند. وقتي غلظت باکتريها از حدي بالاتر ميرود پرندههايي که آنجا آب ميخورند اين سم طبيعي وارد بدنشان ميشود و ماهيچههايشان را از کار مياندازد و در نهايت خفه ميشوند. بايد بگويم دو کيلو سم بوتوليسم قدرت کشتن تمام مردم زمين را دارد،يعني هر گرم از اين سم ميتواند 4 ميليون نفر را بکشد.
ماهيها در برابر اين سم مقاومتر هستند، ولي مقاومت پرندهها کمتر است و تنها راه مقابله با توليد اين سم اکسيژندار کردن آب از طريق جريان داشتن رودخانهها است. بايد آب جاري به ميانکاله ورود پيدا کند يا از دريا آب را پمپاژ کنيم و از طريق رودخانه وارد ميانکاله شود. البته پرندگان ميانکاله را کساني کشتند که حق آبه خود را در بالا دست برداشتهاند و اجازه نميدهند رودخانه وارد درياچه شود.
موضوع در دست بررسي است
با اين حال و در روزهاي اخير در روزهاي نهم، دهم و يازدهم بهمن ماه 42 قطعه پرنده تلف شدهاند و تلاشها همچنان ادامه دارد. به موجب قانون در سال 99 هيچ پروانهاي براي شکار و صيد در استان مازندران صادر نشده است اما باز هم از شهروندان خواهش داريم به علت شيوع بيماري آنفلوآنزاي فوق حاد پرندگان به هيچ وجه اقدام به شکار و صيد نکنند.
اما براي بررسي بيشتر اين موضوع، مديرکل حفاظت محيط زيست استان مازندران ميگويد: بررسي علتهاي اين حادثه و براساس پروتکلها، برعهده سازمان دامپزشکي است و هنوز پاسخ قطعي درباره تلف شدن ندادند، اما طبق بررسيهاي اوليه انجام شده بحث بيماريهاي ويروسي مانند آنفلوآنزا و نيوکاسل منتفي است.
ما از رفتار نحوه تلف شدن اين پرندگان احساس ميکنيم همان اتفاق سال گذشته در حال رخ دادن است و آنها از سم بوتوليسمي که در تالاب تشکيل ميشود، ميميرند. حسينعلي ابراهيمي، در رابطه با موضوع ريختن سم در ميانکاله توسط شکارچيان، دامداران و کساني که سازمان حفاظت از محيط زيست فعاليت آنها را محدود ميکند، اظهار کرد: سال گذشته نيز از لاشههاي پرندگان نمونهبرداري شد و بررسي شائبه مسموميت آنها به وسيله سم نيز مطرح شد و حتي از آب و رسوب هم نمونهگيري ميشود، ولي سال گذشته نيز آثاري از وجود سم شيميايي در ميانکاله نديديم.
سال گذشته مرگ و بيماري پرندگان 55 روز به طول انجاميد و پهنه وسيع 45 کيلومتري را شامل ميشد. چه سمي و چند ميليون ليتر ميتواند اين پهنه را آلوده کند؟ از سوي ديگر چرا فقط پرندگان و گونههاي خاصي تلف ميشوند و ديگر آبزيان ميميرند. در اين بين نيز شکارچيان غيرمجاز و کارشناسان فرضيههاي مختلفي را تعريف ميکنند.
تکرار فاجعه جاي سوال دارد
اما اينکه در بهمنماه دو سال اخير اين پرندگان تلف شدهاند مقداري مشکوک نيست. وي در پاسخ به اين موضوع نيز ميافزايد: ما نيز اين صحبت را قبول داريم و براي ما نيز سوال است و بايد در انتظار پاسخ نهادهاي علمي باشيم. يکي از حدسيات ما اين است که در قبل از بهمن سال 98 سرماي هوا و چند روز بعد از آن گرماي شديد را تجربه کرديم و همين امر موجب تشکيل سم بوتوليسم در آب شد. امسال نيز همين شرايط آب و هوايي دوباره تکرار شد و ممکن است که اين تغييرات اقليمي در فعال شدن بوتوليسم موثر باشد.