بیماری جذام یک عفونت باکتریایی مزمن و پیش رونده است که در اثر باکتری به نام مایکوباکتریوم لپره ایجاد می شود. این عفونت ابتدا عصب های دست و پا، پوست، جداره ی بینی و مجرای فوقانی تنفسی را تحت تأثیر قرار می دهد.
جذام باعث ایجاد زخم های پوستی، آسیب های عصب ها و ضعف ماهیچه ها می شود. این بیماری در صورت درمان نشدن می تواند باعث بدشکلی شدید و معلولیت قابل توجه شود.
جذام یکی از قدیمی ترین بیماری ها در تاریخ مکتوب است. اولین اشاره ی مکتوب به بیماری جذام به حدود سال ۶۰۰ پیش از میلاد مسیح بازمی گردد.
جذام در بسیاری از کشورها بیماری شایعی است، به خصوص آن هایی که آب و هوای گرمسیری یا نیمه گرمسیری دارند.
علائم جذام
نشانه های اصلی بیماری جذام عبارتند از:
- ضعف عضلات
- بی حس شدن دست ها و پا
- ظاهر شدن زخم های پوستی
زخم های پوستی ناشی از بیماری جذام باعث می شوند فرد تماس فیزیکی، دما و درد را کمتر حس کند. این زخم ها حتی پس از گذشت چند هفته نیز التیام نمی یابند. رنگ این زخم ها اندکی روشن تر از رنگ عادی پوست بوده یا ممکن است بر اثر التهاب قرمز باشد.
جذام چگونه منتقل می شود؟
باکتری مایکوباکتریوم لپره عامل بیماری جذام است. تصور بر این است که جذام از طریق تماس با ترشحات مخاطی فرد مبتلا منتقل می شود. این اتفاق معمولاً با سرفه یا عطسه ی فرد مبتلا به جذام رخ می دهد.
این بیماری سرایت پذیری بالایی ندارد. با این حال، تماس نزدیک، مکرر و طولانی مدت با فرد مبتلا به جذام می تواند منجر به انتقال این بیماری شود.
باکتری عامل جذام سرعت تکثیر بسیار پایینی دارد. این بیماری یک دوره ی نهفتگی دارد (فاصله ی میان ابتلا به بیماری و آشکار شدن نشانه های آن) که به طور متوسط ۵ سال به طول می انجامد.
نشانه های این بیماری ممکن است تا ۲۰ سال آشکار نشود.
درمان جذام
سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۹۵ یک روش چند دارویی برای درمان همه ی انواع بیماری جذام ساخت. این درمان در سرتاسر دنیا در دسترس قرار دارد.
علاوه بر این، بسیاری از آنتی بیوتیک ها با از بین بردن باکتری عامل جذام، این بیماری را درمان می کنند.
همچنین ممکن است پزشک داروهای ضد التهابی برای فرد مبتلا تجویز کند. درمان جذام ماه ها و احتمالاً تا یک تا دو سال به طول خواهد انجامید.
عوارض بالقوه جذام
تأخیر در تشخیص و درمان جذام می تواند عوارض جدی داشته باشد که عبارتند از:
- بدشکلی
- ریزش مو، به خصوص ابروها و مژه ها
- ضعف عضلات
- وارد شدن آسیب دائمی به عصب های دست و پا
- ناتوانی در استفاده از دست و پا
- گرفتگی مزمن بینی، خونریزی بینی و فروپاشی بینی
- ورم عنبیه چشم
- آب سیاه، نوعی بیماری چشمی که به عصب چشم صدمه وارد می کند
- نابینایی
- اختلال نعوظ
- ناباروری
- نارسایی کلیوی
پیشگیری از جذام
بهترین راه برای پیشگیری از جذام خودداری از تماس طولانی مدت و نزدیک با فرد مبتلا به این بیماری است.
