جناح‌های سیاسی به ویژه اصلاح‌طلبان که از نتیجه این انتخابات به دلیل ردصلاحیت‌های گسترده کاندیداهایشان، ناراضی بودند این گزاره را مطرح کردند که اصولگرایان با بهره بردن از نظارت استصوابی و کنار زدن رقیب، نه تنها از مشارکت حداقلی و نتیجه آن خشنودند بلکه حتی برای انتخابات ۱۴۰۰ هم تلاش دارند با استفاده از مشارکت حداقلی به پاستور برسند.

توپ در زمین اصلاح طلبان است یا اصولگرایان؟

این در حالی است که برخی از اصولگرایان ضمن رد این گزاره، بر مولفه مشارکت حداکثری تاکید کرده و اصلاح‌طلبان را مقصر مشارکت حداقلی مردم در انتخابات می‌دانند.آنچنان که لطف الله فروزنده از چهره‌های سیاسی اصولگرا و معاون پارلمانی رئیس دولت دهم در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین، ضمن اشاره به وجود نگرانی‌های ناشی از کاهش سطح مشارکت مردم در انتخابات مجلس، بر این باور است مشکلاتی که طیف دوم خرداد و اصلاح طلب برای کشور ایجاد کردند آسیب های بسیاری به مشارکت مردم وارد کرد.

غلامرضا مصباحی‌مقدم از اعضای جامعه روحانیت مبارز نیز، با بیان اینکه با عدم حضور اصلاح‌طلبان، نتیجه این شد که سطح مشارکت مردم کاهش پیدا کرد، تاکید کرد که اصلاح‌طلبان، خودشان عامل چنین مشارکت حداقلی شدند بنابراین اصلاح‌طلبان نباید مشارکت حداقلی را به پای دیگران بگذارند.

انتخاب مطلوب در مشارکت محدود ممکن است؟

اما فارغ از اینکه اصولگرایان مقصر کاهش مشارکت انتخاباتی در اسفند ۹۸ بودند یا اصلاح طلبان، سوال اساسی این روزهای هر دو طیف سیاسی این است که «چطور و با چه مکانیزمی مردم را پای صندوق های رأی بیاورند؟» و سوال مهمتر آنکه «آیا در مشارکت محدود، می‌توان به انتخاب مطلوب رسید؟»

در همین راستا،برخی چهره‌های سیاسی اصولگرا با تشریح راهکارهای مشارکت حداکثری، امید مردم به آینده، حل مشکلات اقتصادی و معیشتی را در صدر مولفه‌های مشارکت حداکثری تلقی کرده و ضمن اما و اگرهایی برای تحقق مشارکت حداکثری، آن را دور از ذهن نمی‌دانند.

حسین نجابت از اعضای جبهه پیروان خط امام و رهبری در گفت و گو با خبرآنلاین، با اشاره به اینکه برای انتخاب گزینه مطلوب باید مشارکت حداکثری رخ دهد یعنی هر چه مشارکت افزایش یابد سرمایه اجتماعی نیز افزایش می یابد، بر این باور است که به رغم ناراحتی مردم از شرایط اقتصادی، اما در مجموع مشارکت مردم در انتخابات کمتر از ۵۰ درصد نخواهد بود.

غلامحسین رضوانی از اعضای جبهه پایداری نیز بر این باور است که کسانی که طرفدار مشارکت محدود هستند در خوشبینانه ترین حالت، افراد نادانی هستند. او به خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید:« بهترین حالت برای ما همواره این گونه بوده و هست که مشارکت حداکثری مردم در انتخابات فراهم شود دلیل آن هم این است که صاحبان نظام و انقلاب، مردم هستند نه گروه های خاص.»

برخی همچون ناصر ایمانی از چهره‌های سیاسی اصولگرا در گفت و گو با خبرآنلاین بر این باورند که نه تنها نباید تجربه مشارکت حداقلی انتخابات مجلس یازدهم تکرار شود بلکه باید به این مولفه ایمان آورد که ، اگر کسی می‌خواهد نامرد انتخابات شود، ولو آنکه کاندیدای مطلوبی هم برای اداره کشور  باشد، باز هم باید گزاره مشارکت مردمی را هم در نظر داشته باشد چراکه اگر غیر این باشد این رئیس جمهور قدرت کافی برای انجام مسئولیت‌هایش را ندارند.

چه کسانی دنبال مشارکت محدود در انتخابات هستند؟

گرچه تاکید اکثر سیاسیون بر مشارکت حداکثری است اما در این میان، هستند سیاسیون و طیف‌های سیاسی که معتقدند در مشارکت حداقلی راحت‎تر پیروزی برای آنها حاصل می شود. حمیدرضا ترقی از اعضای شورای مرکزی موتلفه نیز به صورت جسته و گریخته، به نگاه این طیف از سیاسیون اشاره کرده و به خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید:« ممکن است کسی در یک جلسه خصوصی چنین تحلیلی را مطرح کرده باشد که مثلا با مشارکت حداقلی بهتر رأی کسب می‌کنیم! اما اینها نظرات شخصی است و تاکنون در قالب نظرات جمعی و گروهی و جناحی چنین چیزی مطرح نشده است.»

چهره‌هایی چون «احمد کریمی اصفهانی»، عضو جبهه پیروان خط امام نیز ضمن تاکید بر مشارکت حداکثری، در گفت و گو با خبرآنلاین، بر این باور است که باید تلاش کرد در شرایط مشارکت حداکثری به گزینه مطلوب رسید اما اگر هم مشارکت محدود و حداقلی رخ داد هم باید به گزینه مطلوب دست پیدا کنیم!

مهدی چمران نیز در گفت و گو با خبرآنلاین، تاکید می کد که مشارکت حداکثری یکی از ایده‌آل‌های اصولگرایان است. او با گریزی به لیست گزینه‌های احتمالی انتخابات ۱۴۰۰، بهترین گزینه را چهره‌ای جامع الاطراف می‌داند و در عین حال بر این باور است که مردم در انتخابات آینده، به واسطه تجربه چندین ساله، به شعارها توجه نخواهند کرد چراکه آگاه تر شده‌اند.

پیوند کاندیدای اصلح و مشارکت حداکثری

«کاندیدای اصلح و مشارکت حداکثری» دو گزاره‌ای هستند که این روزها به هم پیوند خورده‌اند؛ علاوه بر مهدی چمران، حسین ابراهیمی از اعضای جامعه روحانیت مبارز در گفت و گو با خبرآنلاین بر این باور است که این گونه نیست اعتقاد اصولگرایان به مشارکت حداقلی باشد بلکه باید حداکثری شرکت کنند. او نگاهی گذرا به اصلح بودن کاندیدا نیز دارد و می‌گوید باید مشروعیت با مقبولیت همراه باشد و بر این باوریم که صرف وجود مشروعیت کافی نیست و در مقابل صرف مقبولیت هم کافی نیست بلکه این دو باید با هم باشند. هر زمان کاندیدای اصلحی مطرح شود که بتواند به مردم بهتر خدمت کند اظهارنظر می‌کنیم. در مجموع هر کس بهتر بتواند کشور را اداره کند کاندیدای مطلوب تر ما خواهد بود.   

بخشی از اظهارات چهره‌های سیاسی اصولگرا در رابطه با بحث مشارکت حداقلی و حداکثری و ارائه راهکارهای افزایش مشارکت در جدول ذیل آمده است؛

اسامی/سمت

آیا با مشارکت محدود برای انتخاب مطلوب موافقید؟

 راهکارهای افزایش مشارکت چیست؟ 

غلامرضا مصباحی مقدم/سخنگوی جامعه روحانیت مبارز

به شدت با مشارکت محدود برای انتخاب مطلوب مخالفم و بارها اعلام کرده‌ام که جامعه روحانیت مبارز با مشارکت حداکثری مردم موافق است.

بهترین راهکار این است که هر دولت یا مجلسی که تشکیل می شود کارآمدی خود را به مردم اثبات کند و دلسوزی خودش را برای مردم نشام دهد بنابراین اگر مردم احساس کنند مجلس و دولت، مجلس و دولتی کارآمد هستند یقینا تشویق می‌شوند که بیشتر مشارکت کنند.

احمد کریمی اصفهانی / عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری

 

مسلما آنچه که نظر رهبری است حضور حداکثری برای صحنه بین‌المللی است چراکه برای کشور ما خوب است منتهی  این مسئله مهمی است که در پاسخ به سوال فوق، بر سر دو راهی قرار می‌گیریم مبنی بر اینکه بگوییم مشارکت حداکثری منتهی با گزینه مطلوب همراه باشد.

در مورد مشارکت محدود برای انتخاب مطلوب نیز، باید کسی باشد که دو جنبه را پوشش دهد بدین معنا که هم حضور بین‌المللی‌مان را با حضور حداکثری پوشش دهد و قابل قبول باشد و هم اینکه داخل را بتواند مدیریت کند که این بهترین گزینه است اما اگر نرسیدیم نمی‌دانم کدامیک را اولویت اول قرار بدهیم.

در حال حاضر نمی‌توان با شعار رو به جلو حرکت کرد و مردم را به صحنه آورد. اتفاقا باید فردی بیاید که قبل از هر چیز، توانمندی‌هایش مورد ارزیابی قرار گرفته باشد، کارنامه قابل قبولی هم داشته باشد مهمتر از همه اینکه آن فرد، برنامه علمیِ خوب و قابل قبولی داشته باشد از این رو وقتی می‌آید مردم امیدوار شوند.

فردی که برای کاندیداتوری ریاست جمهوری می‌آید باید در ابتدا اعتماد مردم را به خود جلب کند تا مردم بدانند سخنانی که از سوی آن کاندیدا مطرح می‌شود  قابل پیاده شدن است در واقع آن زمان است که می‌توان شاهد مشارکت حداکثری باشیم بنابراین اگر به این مرحله برسیم روشن است که چنین فرد توانمندی می‌تواند مشکلات و معضلات داخلی را حل کند.

حمیدرضا ترقی/عضو حزب موتلفه

با توجه به اینکه در قانون اساسی تاکید شده که نظام جمهوری اسلامی با تکیه بر آراء مردم شکل گرفته و در عین تاکیدات مقام معظم رهبری در همه انتخابات ها مبنی بر مشارکت حداکثری به نظر می‌رسد که اصولا نظر و ایده ای غیر از مشارکت حداکثری چندان قابل توجیه نیست.

مهمترین مسئله در ایجاد انگیزه برای مشارکت مردم در انتخابات، این است که به آینده امیدوار باشند و احساس کنند فردی که می‌خواهد کاندیدا شود برنامه ای برای حل مشکلات مردم دارد.

نکته دیگر اینکه فردی که می خواهد نامزد شود تیم همراهش را هم بتواند به مردم معرفی کند و در عرصه اقتصادی و فرهنگی و غیره، چه مشاورینی دارد و با چه کسانی مشورت می کند اینها تا حدودی انگیزه مشارکت را افزایش خواهد داد اما در عین حال اغلب انگیزه‌ها به همان حل مشکلات اقتصادی شان باز می‌گردد.

حسین ابراهیمی / عضو جامعه روحانیت مبارز

اعتقاد بنده به مشارکت حداقلی نیست بلکه بر این باورم، مشارکت حداکثری مطلوب همه مسئولان و مردم است چراکه انقلابی که مردم با آن همه شور و هیجان به پا کرده‌اند و امام (ره) هم توانست دل‌ها را تسخیرکند همان تفکر و نگاه باید در انتخابات حاکم باشد.

عملکرد مسئولان می‌تواند مردم را به صحنه آورد اگر مسئولان خدمتگزار مردم باشند و در عمل هم نشان دهند دلسوز مردم بوده و به دنبال حل مشکلات مردم هستند یقینا افزایش مشارکت اتفاق می‌افتد. در حال حاضر بر این باورم که اگر مشکلات معیشتی مردم حل شود مشارکت افزایش خواهد یافت.

مهدی چمران/ عضو شورای ائتلاف

 

اصلا بنده به مشارکت محدود فکر نمی‌کنم از این رو مشارکت باید مشارکت عموم باشد لذا هر چه حضور مردم بیشتر و گسترده‌تر باشد از نظر من مطلوب تر و بهتر است.

 یکی از بهترین راهکارها، خوب کار کردن مسئولان است  بنابراین اگر به مشارکت اجتماعی بالا نیاز داریم باید به خوبی کار کنیم و در مدیریت توانمند باشیم. اگر ضعیف و بی فکر عمل کنیم یقینا مردم از انتخابات دلزده می‌شوند.

حسین نجابت/ عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری

 

 اصلا بحث گزینه مطلوب با مشارکت محدود مطرح نیست برای انتخاب گزینه مطلوب باید مشارکت حداکثری رخ دهد یعنی هر چه مشارکت افزایش یابد سرمایه اجتماعی نیز افزایش می یابد.

ممکن است در انتخابات گذشته مجلس به دلایل متعددی، به ویژه در تهران حضور کم بود اما انتخابات برگزار می شود و در نتیجه تاثیری نمی گذارد اما از نظر اجتماعی هر چه مشارکت مردم در انتخابات بیشتر باشد به تناسب آن سرمایه اجتماعی نیز افزایش پیدا می کند و همه هم باید برای آن تلاش کنند.

مسئولان ما از دولت گرفته تا مجلس و قوه قضاییه نباید به گونه ای رفتار کنند که مردم حس کنند دعوا و اختلاف بین آنها حکمفرماست. 

حفظ آرامش و تلقین امید به مردم را باید در دستور کار خود قرار دهند در واقع اگر مردم امیدشان را از دست بدهند و انتخابات را بی فایده بدانند در انتخابات شرکت نمی کنند بنابراین ما هم باید به آنها امید تزریق کنیم که از مهمترین مقولات است نباید جنگ و جدل و مناقشه به مردم منتقل کنیم.

غلامحسین رضوانی/ عضو جبهه پایداری

ما صرف نظر از اینکه خودمان استدلال داریم و معتقدیم اما با تاکیدات مکرری که رهبری درباره مشارکت دارند و قبلا نیز امام داشتند همواره طرفدار مشارکت حداکثری مردم بوده و هستیم و انشاءالله خواهیم بود کسانی که طرفدار مشارکت محدود هستند از نظر بنده در خوشبینانه ترین حالت افراد نادانی هستند.

درباره راهکارهای افزایش مشارکت می‌توان گفت که علاوه بر روشنگری های همه افرادی که می توانند موثر باشند، عملکرد مسئولان هم می تواند موجب دلسردی یا دلگرمی شود. بنابراین عملکردهای مطلوب مسئولان می تواند موجب افزایش مشارکت شود هر چند بنده معتقد بودم و هستم چون مردم خودشان را صاحب انقلاب می دانستند علی رغم اینکه برخی ها بذر یأس می پاشند باز هم متعهدانه در انتخابات شرکت خواهند کرد.

عباس سلیمی نمین/فعال سیاسی اصولگرا

انتخاباتی که در آن قشر اندکی، امکان مشارکت و رشد داشته باشند به هیچ وجه مطلوب نیست.

 احزاب با مردم صادقانه سخن بگویند.

وظیفه سنگین شورای نگهبان و قوه قضاییه در انتخابات/مانع نفوذ افراد فاسد به انتخابات شده و برخورد با آنها

قوه قضاییه از ورود به پول‌های کثیف به انتخابات جلوگیری کند.

مردم نباید با یک یا دو انتخاب مأیوس شوند.

 

جواد آرین منش/نماینده ادوار مجلس

رئیس جمهوری که انتخاب می شود باید نماینده همه اقشار جامعه بوده و در غیر این صورت از پشتوانه مردمی و مقبولیت لازم برخوردار نخواهد بود.

باید زمینه ای را فراهم کرد که همه اقشار جامعه، پای صندوق های رای بروند. با مشارکت حداکثری و هر نتیجه‌ای که مردم رقم زنند؛ موافق هستم.

برای رقم زدن مشارکت حداکثری، شورای نگهبان باید به گونه ای عمل کند که آحاد ملت، گروه های سیاسی و همه سلیقه های سیاسی احساس کنند که نماینده‌ایی در انتخابات دارند و مشارکت می کنند.

در غیر این صورت بنابر عملکرد شورای نگهبان، اگر احساس کنند انتخابات مهندسی شده و باید از بین گزینه های شورای نگهبان یکی را انتخاب کنند؛ حق دارند که در پای صندوق های رای حضور پیدا نکنند. 

ناصر ایمانی/فعال سیاسی اصولگرا

اگر کسی که می خواهد نامرد انتخابات شود، ولو آنکه کاندیدای مطلوبی برای اداره کشور  باشد، باز هم اگر مشارکت مردمی نباشد این رئیس جمهور قدرت کافی برای انجام مسئولیت‌هایش را ندارند.

مجلس یازدهم اگر واقعا مجلس کارآمدی هم باشد، اما با مشارکت ضعیف مردم همراه بود و این اتفاق نباید تکرار شود. 

تشویق تبلیغاتی مردم به اینکه در انتخابات شرکت کنند، عدم نزاع های بی فایده سیاسی برای آنکه فضای انتخابت مشوش نشود، عدم اتهام زنی و لکه دار کردن کاندیداها توسط جناح های مختلف، امیدوار کردن مردم به آینده نظام سیاسی، برنامه دادن کاندیداها برای ریاست جمهوری خود از جمله راهکارهایی است که می توان مشارکت مردم را در انتخابات افزایش داد.

محمد تقی رهبر/عضو جامعه روحانیت مبارز

انتخاباتی مطلوب است که اکثریت مشارکت همراه باشد. زیرا مشارکت حداکثری هم آبروی نظام و تودهنی به دشمن است و هم وفاداری به خون شهدا.

 

بنابراین مشارکت محدود مطلوب نبوده و باید برای آن بود تا حضور مردم  پای صندوق های رای پرشکوه باشد.

متاسفانه فشارهای اقتصادی زیادی بر زندگی مردم سایه انداخته است و باید برای کم شدن این فشارها تلاش کرد.

گرانی، بیماری و بیکاری دست به دست هم داده و معیشت مردم را سخت کرده است.

فردی هم که کاندیدای انتخابات می شود، باید شناخته شده، توانمد و متعهد، دارای تجربه مدیریتی، ولایتمدار و ... داشته باشد.

برای مردم باید مشوق هایی را فراهم کرد، جلوی گرانی را گرفت و فردی صالح، انقلابی که توجه‌اش معطوف مردم بوده و وابستگی سیاسی ندارد، روی کار بیاید. 

 

حسین سبحانی نیا/نماینده پیشین مجلس

هرچه مشارکت مردم در انتخابات بیشتر باشد، قطعا برای مصلحت و تحکیم نظام موثرتر است.

 به همین دلیل بارها رهبر انقلاب بر مشارکت حداکثری در همه انتخابات ها تاکید داشتند. در انتخابات پیش رو نیز، حضور مردم پای صندوق های آرا، نشان دهنده مشارکت ملت در سرنوشت سیاسی و اجتماعی‌شان بوده و همچنین دلیلی بر شعور و آگاهی سیاسی مردم برای اداره نظام است. بنابراین باید برای مشارکت حداکثر مردم تلاش کرد. 

برای افزایش مشارکت، باید زمینه سازی هایی صورت بگیرد از جمله، تببین آثار مشارکت سیاسی و دلایل مثبت آن برای مردم. زیرا آنها از مسئله گرانی و فرهنگی گلایه مند هستند. راه علاج این گلایه مشارکت حداکثری برای انتخاب کاندیدایی است که در خدمت مردم بوده و از حقوق آنان دفاع کند. این موضوع نیاز به فرهنگ سازی دارد و مسئولان مربوطه مانند صداوسیما به آن بپردازنند.

همچنین شورای نگهبان، وزارت کشور و ... باید با نگاهی منصفانه به جامعه،  زمینه حضور افرادی که دلسوز نظام و دارای سواق مثبت هستند را فراهم کنند.

ناظمی اردکانی/عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری

هر چقدر مشارکت مردم در انتخابات، بیشتر باشد پشتوانه‌ای محکم برای نظام و انقلاب است.

اگر فردی که پیروز انتخابات شده، دارای آرای حداکثر باشد، تصمیمات شجاعانه اتخاذ کرده و آن ها را اجرا می کند. پشتوانه‌ی آرا محدود، قطعا هم استحکام نظام را متزلزل کرده و فرد پیروز نمی تواند تصمیمات شجاعانه خود را عملیاتی کند.

برای حضور حداکثری مردم در انتخابات، باید امید آنان به آینده افزایش پیدا کند و بدانند که با شرکت در پای صندو های رای، ارای موثری دارند و تصمیم سازی کنند.

نهادهای اصلی در کشور و قوای سه گانه شامل مجلس، قوه قضاییه و قوه مجریه، با کارآیی و عملکردشان در ماه های آینده امید آفرین باشند و رضایت مردم را جلب کنند.

قوه قضاییه، با عملکرد موثر در مبارزه با فساد، اعتماد مردم را به خود جلب کرده و در حضور آنها در انتخابات تاثیر دارد. مجلس هم باید برای جلب رضایت مردم قدم های بیشتری بردارد. قوه مجریه هم در مسائل اقتصادی باید تلاش بیشتری کند. مشکلات معیشتی مردم را از حضور در انتخابات مایوس می کند و قوه مجریه برای کم کردن سختی معیشتی باید تصمیمات بهتری بگیرد.

اختلافات قوای سه گانه به حداقل برسد و هرچه همگرایی آنان بیشتر شود، مردم نسبت به آینده امیدوارتر شده و اعتماد بیشتری به نظام دارد.

 

 

لطف الله فروزنده/معاون پارلمانی رئیس دولت دهم

بنده بر این باورم که مشارکت و انتخاب گزینه مطلوب منافاتی با هم ندارد. به باور بنده مشارکت محدود اصلا متصور نیست. یقینا مشارکت حداکثری است و مردم مشارکت خواهند کرد.

کارآمدی دولت، حل مشکلات اقتصادی و امید مردم به آینده از راهکارهای افزایش مشارکت است.