نقاشان بزرگ جهان؛ بیوگرافی و نقاشی‌های کلود مونه + تصاویر

نگاهی به زندگی نامه و آثار کلود مونه، نقاش امپرسیونیست 

کلود مونه (۱۴ نوامبر ۱۸۴۰ - ۵ دسامبر ۱۹۲۶) بنیانگذار نقاشی دریافتگری (امپرسیونیسم) فرانسوی بود. اصطلاح امپرسیونیسم از یک از نقاشی‌های او با عنوان دریافتی از طلوع آفتاب گرفته شده است.

بیشتر بدانید : گزارش تصویری: شاهکارهای کلود مونه

در پاریس متولد شد و در ژی ورنی زندگی اش پایان گرفت. در آکادمی سویس و مدرسهٔ هنرهای زیبای پاریس تحصیل کرد. با پیسارو، رنوار، سیسلی آشنا شد؛ با مانه و کوربه دیدار کرد. در سال ۱۸۷۴ (میلادی) نخستین نمایشگاه امپرسیونیستها بر پا شد؛ مونه تا سال ۱۸۸۲ در این نمایشگاه و نمایشگاه‌های بعدی شرکت جست. مجموعهٔ تابلوهای نیلوفرهای آبی را در سال ۱۸۹۹ آغاز کرد . از ۱۹۱۴ به بعد در دوره‌ای طولانی به کشیدن چنین تابلوهایی پرداخت. در ۱۹۲۱ مجموعه‌ای از کارهایش مورد قبول دولت واقع گردید و نارنجستان پاریس برای نگهداری آنها بازسازی شد.

ونه مهم‌ترین نمایندهٔ دریافتگری به شمار می‌رود. آثار زیادی از وی به جای مانده و در بسیاری از نگارخانه‌های مهم دنیا از آنها نگهداری می‌شود.

بیشتر بدانید : "بهار" در آثار نقاشان بزرگ: ون گوگ، کلود مونه و ... + عکس

بیماری کلود مونه

مونه در ۲۰ سال پایانی عمرش از بیماری آب مروارید رنج می‌برد که به نوبه خود باعث شد تا کارهای وی به دو دوره قبل و بعد از بیماری تقسیم شود.

بیوگرافی کلودمونه

در سال ۱۸۴۰ در ژی ورنی در هشتاد کیلومتری پاریس چشم به جهان گشود و دوران کودکی خود را در لوهاور سپری کرد و در سال ۱۸۸۳به زادگاهش بازگشت وغیر از سفرهایی کوتاه که به لوهاور، نرماندی و هلند داشته است، بیشتر عمر خود را در ژی ورنی و پاریس به سر برده است و مشهورترین اثر او امپرسیون (طلوع ناگهانی خورشید)نام دارد که اسم سبک امپرسیون نیز از همین اثر که توسط یک منتقد به استهزا گرفته شده بود نامگذاری شده است. مونه در طول عمر خود با انسانهای مشهوری چون، آگوست رودن ، گوستاو ژوفروآ ، اکتاو میرابو ، اوژن بودن ، «ببر فرانسه» کلمانسو و ادگار دگا رابطه ی صمیمی داشت و در طول زندگی ۸۷ ساله ی خودش آثار زیادی خلق کرد و رویکردی جدید به ادبیات و هنر بخشید و شاید امپرسیونیسم جزء معدود اتفاقاتی باشد که گوی سبقت رااز ادبیات ربوده است.

بیشتر بدانید : شاهکارهای هنری پل سزان، کلود مونه و ... در حراجی ساتبیز + عکس

مونه و امپرسیونیسم

در کتاب های مرجع تاریخ هنر مونه و مانه را پدارن سبک امپرسیونیسم دانسته‌اند، سبکی که در نیمه دوم قرن ۱۹، قرن روشنگری و نبوغ، قرن فلسفه و علوم جدید پا به عرصه ی هنر گذاشت، همانطور که در رئالیسم ادبی از نقاشی این سبک در قرن ۱۷ وام گرفته و به نوعی سبک رئالیسم با پایه های نظری خود که بر گرفته از فلسفه ی پوزیتویسم و رنسانس قرن ۱۶ بود . اساساً سبک رئالیسم (به خصوص در رمان ) را پایه گذاری کرد.

درباره سبک امپرسیونیسم

سبک امپرسینیسم یک شبه زاده نشد و پایه های آن را می توان در آرای هگل و نیچه و فلسفه ی نسبی گرایی آنها دید . سبکی که بیش از هر سبک نقاشی از ادبیات مدرن و به خصوص داستان کوتاه و اشعار مدرنیستی وام گرفته و اما چرا و به چه دلیل می توان گفت که سبک مدرنیسم در ادبیات خود را وام دار این سبک یا به نوعی این مکتب می داند . امپرسیونیسم هنری است شهری نه تنها به خاطر اینکه نقاشی را از دشت به شهر باز میگرداند، بلکه جهان رااز دریچه ی چشم فرد شهر نشین می نگرد وبه برداشتهایی از برون القا شده با اعصاب خسته ی انسان مدرن واکنش نشان می دهدو در واقع نقطه اوج رشدی را تشکیل می دهد که در آن عناصر پویا و زنده ی تجربه مورد توجه قرار می گیرند و یکسره جهان بینی ایستای قرون وسطایی را منسوخ می سازد ومی توان آن را استیلای لحظه بر بقا و تداوم و این احساس که هر پدیده یک منظومه ی گذرا وتکرار نشدنی دانست که عبور دوباره نمی‌پذیرد، یعنی جهانی که پدیده هایش دائماً در جریان و تحولند ودر مقایسه تمامی هنرهای پیش از خود که همه هنرها نتیجه یک ترکیب بودند امپرسیونیسم را میتوان نتیجه ی یک تجزیه دانست. برای این منظور ابتدا به تحلیل و بررسی بنیان های نظری این سبک می پردازیم و به یقین از آثار کلود مونه آغاز می کنیم .

امپرسیونیسم در نقاشی

سبک امپرسیونیسم برگرفته از لغت impress به مفهوم تأثیر آنی و اثرگذاری در ذهن است و نقاشان این سبک معمولاً پشت به سوژه خود نقاشی می کنند یا به عبارتی ابژه را آنی می نگرند و در ذهن خود آنرا تبدیل به سوژه ی اثر خود می کنند و بر روی بوم نقاشی را رسم می کنند، اما اینجا تفاوتی را چه از لحاظ فرم و شکل و به وجود آمدن اثر و چه از لحاظ مضمون که در ادامه به این مقوله خواهیم پرداخت، را با سبک های ما قبل خود به خصوص رئالیسم ( تأکید بر رئالیسم به دلیل تأثیر این سبک در ادبیات و حتی فلسفه است ) را شاهدیم .

هرقدر که در سبک رئالیسم به ابژه بها داده می شد و سعی بر آن بود تا قلم نقاش وفادار و تسلیم ابژه باشد و حتی به قول استادان این سبک؛ نقاشی رئالیستی در نگاه اول مانند عکس به نظر آید، در امپرسیونیسم سعی گشته بر نقش مدرک ( درک کننده، هنرمند) تأکید شود زیرا بنابه نگرش جدید آن زمان، پیرامون واقعیت و درک فرد از جهان هستی، که پایه گذار پدیدار شناسی در فلسفه و آرای هوسرل و بعدها، هایدگر نیز است، ابژه ها و مدرک ها ماهیت خود یا هستندگی شان را مرهون مدرک یا آن ذهن درک کننده است .امپرسیونیسم از دید ادبی موضوع داستان یا حکایت و یا گزارش نویسی وتجدید خاطره از راه نقش است ودر اصل بیانی است ضد رمانتیک وبه معنای مبتذل شدن و از کف دادن همه ی صفات قهرمانی یا همان خیزش اسطوره ایی، در نتیجه هر انسانی درک ویژه و خاصی را از جهان هستی دارد، مثلاً هنگامی که من یک لیوان را می بینم، آن لیوان برای من وجود دارد و حقیقت پیدا می کند . و زمانی که من آن را نمی‌بینم و ندیده باشم از حیث وجود برای من خارج می شود . پس به نوعی رابطه ی دیالکتیک بین سوژه ( هنرمند ) و ابژه ( اثر هنری ) برقرار می شود، پس بنا به همین اصل که در فلسفه ی پدیدار شناسی قاعده است، هنرمند امپرسیون با توجه به جهان ذهنی خود و ابژه را در ذهن خود می آفریند، نه از چشم خود به مانند دوربین عکاسی . در نتیجه حاصل آثاری مانند امپرسیون "طلوع خورشید" اثر مونه می شود که در نگاه اول غیرشفاف و حتی نامعلوم به نظر می رسد.

چون هنرمند پنجره ای که ما از آن به مثابه دریچه ای برای نگرستن به واقعیت در اختیار داریم را، بر آن شیشه ای کدر قرار می دهد و بنیان نظری این امر هم بر می گردد به نظریه ی پدیدار شناسی که ذکر شد و همچنین آرای نظرات نسبی گرایی متفکران بعد از نحله ی پوزیتویسم وجود دارد و همین طور در آثار امپرسیونیستی ( چه در نقاشی و چه در ادبیات ) نور سهمی عمده دارد؛ برای مثال در تابلوی امپرسیون طلوع خورسید شاهدیم پرتوهای نور به گونه ای غیرشفاف بر دریا و قایق تابیده است . در پس این تکنیک هم نظریه ای وجود دارد که امپرسیونیسم خلق یک انسان به عنوان نوری کمرنگ تر یا چراغی کم سوتر در فضای نورانی خورشید است و در کل میتوان آنرا سبکی باریک بین با گرایشهای موقر، عصبی، حساس و شهوانی و جویای موضوعات ظریف و مطبوع دانست، البته پر واضح است که هنرمند خلاق همواره از نظریه زمان خود جلوتر است و قاعدتاً او این نظریات را نخوانده که بعد هنرش را خلق کند و البته بر کسی پوشیده نیست که هنرمند امروز و هنرمندان معاصر جهان غرب بی خبر از نظریه و مطالعه نیستند، اما هنرشان در به اصطلاح جلوتر از زمان خویش بودن است و این امر درباره ی کلود مونه کاملاً صادق است زیرا در ابتدا که او آثارش را در سال ۱۸۷۴ پاریس به نمایش گذاشت مورد بی مهری و عتاب منتقدان و دوستداران هنر قرار گرفت، اما رفته رفته همگان بر ارزش کار او واقف گشتند آن چنان که اورا به عنوان یکی از پدران سبک امپرسیونیسم می شناسند.

درباره ی مقوله نور این نکته شایان ذکر می باشد، که آیا نور ماهیتش ذره است یا موج و یا هر دوی آنها ؟ از آنجا که درک ما از جهان ابژه ها به واسطه ی نور است، هنگامیکه خود نور ماهیتش در نزد صاحب نظران تبیین کننده‌اش مورد مناقشه است، پس ماهیت ابژه های تحت تأثیر آن چقدر نسبی خواهد بود ؟ حال در می یابیم که سبک امپرسیون و ناشفاف بودن نور و انعکاس آن در کل سوژه های خلق شده این آثار بر چه پایه و اساسی است و هنرمند که از زمانه خود جلوتر است، خلاقیتش هم بنا به این امر است، این نظرات را در اثر خود به منصه ی ظهور می رساند .

حال به سبک کار هنرمند امپرسیون در نقاشی می پردازیم؛ نقاش امپرسیون بر خلاف اسلاف گذشته‌اش قلموی آغشته به رنگ را به شکل ضربی و کوبه ای بر بوم نقاشی می زند و سوژه را خلق می کند و از فضای کارگاهش و و درونیات افسانه ای خودش فاصله می گیرد و به طبیعت و قاب های لانگ شات در نقاشی می رسد و این آهنگ دور دیدن اثر امپرسیونیستی و فاصله ما از اثر به مثابه فاصله ی هنرمند از طبیعت، اثر را برای ما زیباتر و دلنشین تر می سازد، چون معمولاً امپرسیونیست ها در آثارشان نمای باز و به نوعی دور را ترکیب می کنند تا همان گونه که ذکر شد بر ناشفاف بودن واقعیت و همینطور نسبی بودن آن در مضمون آثارشان تأکیید کنند به طوری که در زمان دیدن این آثار در ذهن ما این امر تداعی می شود که انگار یک فضای مه آلود حد فاصل ما و جهانی است که به تصویر ( سوژه تابلو ) در آمده است.

امپرسیونیسم در ادبیات

ادبیات امپرسیونیسم نسبتاً زود رابطه ی خود را با ناتورئالیسم، پوزیتویسم و ماتریالیسم(ماده گرایی) می گسلد و تقریباً از همان آغاز قهرمان آن واکنش کمال گرایانه ای می شود که نقاشی پس از انحلال امپرسیونیسم بیان می کند. کلود مونه در هنرش از زمانه خود جلوتر بود ( به مانند دیگر هنرمندان هم عصر خودش ) و سبکی که به وجود آورد الهام بخش بسیاری از شاعران و نویسندگان قرن بیستم شد . از داستان های کوتاه فاکنر گرفته تا اشعار سیلویو پلات، و همین طور در آثار نویسندگان و شاعران وطنی که نمونه بارز آن را می توان در اشعار سهراب سپهری و برخی از آثار احمد شاملو یافت.

یا داستان های کوتاه گلشیری نیز این امر کاملاً به چشم می آید و جالب اینجاست که خود سپهری نیز نقاش سبک امپرسیون بود و در اشعارش هم این حالت مه گرفتگی و خیالی نیز کاملاً مشهود بود؛ مانند شعر مسافر، که در آن فضای غریب و مه آلود در سرتاسر شعر به چشم می خورد . پس هنگامی که ما از آثار کلود مونه و سبک امپرسیون صحبت می کنیم و آنرا مورد بررسی قرار می دهیم به یکی از بنیانی ترین نظریه های هنری و فلسفی که نحله های مختلف ( فلسفی و هنری ) در قرن بیستم به آن پرداختند روبرو می شویم . از پدیدارشناسی در فلسفه تا اشعار و داستان های کوتاه در ادبیات مدرن و حتی سبک کوبیسم و سورئالیسم در نقاشی، البته از لحاظ نسبی گرایی نه از لحاظ دید و زمان و مکان .

محتوای نهایی همه ی انواع امپرسیونیسم یعنی انطباق چیزهای نزدیک و دور، غرابت چیزهای نزدیکتر و غالب چیزهای روزمره که باید با فاصله ای خاص و تقریباً ناملموس واقعیت آن را درک کردو حیرت انگیز ترین بخش امپرسیونیسم قبول آن توسط روسیه و پیدایش نویسنده ای چون آنتوان چخوف است که خلوص ناب امپرسیونیستی در آثارش دیده می شودولی خالصترین بیان ناب امپرسیونیست را می توان در آثارو فلسفه ی برگسون و روشنترین و گویا ترین آن را در آثار پروست می توان دیدو در واقع امپرسیون فریادی بود که به دولت فرانسه هشدار داد و آن را از پذیرفتن میراثی عظیم باز داشت.

درگذشت مونه

مونه در 5 دسامبر سال 1926 در سن 86 سالگی بر اثرسرطان ریه درگذشت و در گورستان کلیسای ژی ورنی به خاک سپرده شد .

مونه اصرار داشت که مراسم خاک سپاری او ساده برگزار شود لیکن تنها حدود پنجاه نفر در این مراسم حضور داشتند.

خانه، باغ و برکه نیلوفرهای آبی ، توسط تنها وارث او ، پسرش میشل ؛ در سال 1966 به آکادمی هنرهای زیبای فرانسه (بخشی از انستیتو فرانسه) واگذار شده است.

در سال 1980 خانه و باغ پس از بازسازی و مرمت ؛ از طریق بنیاد کلود مونه، برای بازدید افتتاح گردید . علاوه بر یادگارهای مونه و وسایل دیگر زندگی او؛ این خانه شامل مجموعه ای از کارهای حکاکی روی چوب ژاپنی است .

این مکان یکی از دو جاذبه اصلی ژی ورنی است که میزبان گردشگران از سراسر جهان می باشد .

بیشتر بدانید : آثار دیده نشده از خالق امپرسیونیسم + تصاویرآثار دیده نشده از خالق امپرسیونیسم + تصاویر

بیشتر بدانید : نقاشان بزرگ جهان؛ بیوگرافی و نقاشی‌های پی‌یر آگوست رنوآر + تصاویر

تهیه و تدوبن: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
اختصاصی سیمرغ