دلایل، مزایا و معایب تغییر شغل

دلایل، مزایا و معایب تغییر شغل

مجموعه: مشاوره خانواده

همه چیز درباره تغییر شغل

تغییر شغل از دید عمومی

احتمالا شما نیز حرف ها و مشاوره های بسیاری را از اطرافیان (اعضای خانواده تا دوستان و...) درباره تغییر شغل شنیده اید که توصیه هایی مانند «هرگز پیش از دوسال تجربه شغل خود را ترک نکن» یا «تغییر شغل باعث پسرفت و عقب افتادن‌تان می شود» و.. دارند. اما پیش از هر تصمیمی در جهت تغییر شغل بهتر است ابتدا خودتان تحقیق های لازم را انجام دهید و سپس برای مشورت سراغ افرادی بروید که منطقی فکر می کنند و نظری بدون جهت گیری به شما ارائه می دهند.

ممکن است شما نیز پس از چند ماه کار کردن در یک جا از شغل خود زده شوید و شوق و اشتیاق لازم برای ادامه را نداشته باشید، در چنین شرایطی مجبور نیستید دوسال آینده را صرف تلف کردن وقت خود کنید چرا که امروز بهترین زمان برای تصمیم گیری و تغییر است. در صورتی که از شغل خود ناراضی هستید و قصد تغییر شغل دارید با خواندن این مقاله می توانید مشکلات را شناسایی کرده و با ایجاد تغییراتی کیفیت زندگی خود را افزایش دهید.

دلایل تغییر شغل چیست؟

دلایل بسیاری هستند که در تصمیم برای تغییر شغل نقش دارند. برای مثال دهه دوم زندگی یعنی سن بیست الی سی سالگی زمانی است که احتمالا نیاز داشته باشیم شغل های مختلف را تست کنیم تا علایق خود را پیدا کنیم. تحت چنین شرایطی مسلما نیاز نیست برای هر شغل سال ها وقت بگذارید بلکه دوره های شش ماهه نیز می تواند دیدی بازتر نسبت به آن شغل به شما بدهد.

اگرچه ممکن است پس از مدت زمانی طولانی تر یا در دهه های دیگر زندگی به فکر تغییر شغل باشید؛ البته که این کار ممکن است ریسک بالایی داشته باشد و باعث ایجاد احساساتی همچون هیجان یا ترس شود اما همیشه یک راه کار منطقی وجود دارد. 

اگر شما نیز از شغل خود راضی نیستید، نباید باقی عمرتان را برای کار کردن در محیطی که از آن لذت نمی برید تلف کنید. همیشه برای ایجاد تغییر فرصت دارید اما پیش از هر موضوعی باید به دنبال علت این احساس باشید. ممکن است اتفاق خاصی شما را خشمگین کرده باشد یا از محیط کار، وظایفی که دارید، همکارها یا رِئیس خود ناراضی باشید. 

اگر از شغل خود متنفر شوید رویای تغییر مسیر شغلی در ذهن ما پرورش می یابد. اگر رابطه ای خوب با همکارها و رئیس خود ندارید یا نمی توانید محیط شرکت یا محل کار خود را تحمل کنید احتمالا نیازی به تغییر شغل ندارید. اما اگر همه چیز طبیعی است و با وجود حقوق مناسب، همکارهای خوب یا برخی مشکلات جزئی و قابل حل از رسیدن صبح شنبه وحشیت می کنید یا دوست ندارید به سرکار بروید احتمالا از حرفه خود راضی نیستید. 

بهتر است زمانی را به پیدا کردن مشکلات اختصاص دهید و ببینید بدون تغییر شغل می توانید آنها را حل کنید؟ یا چه انتظاراتی از شغل خود دارید که درحال حاضر براورده نمی شود؟ برخی از نشانه ها و دلایل نیاز به تغییر شغل عبارتند از:

۱. عدم وجود چالش های جدید

یکی از مهم ترین پیش نیازهای پیشرفت و یادگیری ایجاد چالش های جدید و نیاز به حل مسائل می باشد. تحقیقات نشان می دهد رضایت بخش ترین شغل ها آنهایی هستند که ذهن افراد را برای یادگیری بازتر و کنجکاوتر می کند و بدین ترتیب باعث بیشتر شدن خلاقیت،‌ پیشرفت،‌ افزایش کیفیت زندگی و رضایت شغلی می شود.

پس اگر شما نیز زمان زیادی را در محیط کاری خود بیکار هستید یا هرروز کارهایی را انجام می دهید که با روز قبل هیچ تفاوتی ندارد، به مرور از این شغل خسته خواهید شد و بهتر است به فکر یک تغییر خوب باشید.

۲. عملکرد ضعیف یا بهره وری پایین

وقتی شما زمان زیادی را بدون انجام فعالیت خاصی در محیط کار خود سپری کنید یا همه چیز مربوط به شغل خود را یاد گرفته باشید، ممکن است شغلتان خسته کننده به نظر برسد. در چنین شرایطی بهره وری افراد پایین می آید چرا که آنها قادر به استفاده از تمامی پتانسیل خود نیستند.

۳. حس کم ارزش بودن

ممکن است در ابتدای مسیر تصوری عالی و محشر از حرفه خود داشته باشید اما در اوج کار بفهمید که این کار شما را راضی نمی کند. اگر با کارفرمای خود مشکل دارید یا نمی توانید از تمامی پتانسیل و توانایی های خود استفاده کنید، چالش جدیدی در شغل کنونی تان وجود ندارد و... ممکن است با احساس کم ارزش بودن یا مفید نبودن مواجه شوید.

۴. کار کردن صرفا با اهداف مادی

اگرچه یکی از مهم ترین اهداف از کار کردن کسب درامد و دریافت حقوق و مزایا می باشد اما اگر شما تنها با دلیل حقوق خوب مشغول به انجام کاری هستید ممکن است در آینده از آن دل زده شوید. تحقیقات نشان می دهد میزان درامد تنها تا حدودی در ایجاد احساس شادی و خوشبختی تاثیر گذار است. پس رضایت شغلی از میزان درامد اهمیت بیشتری دارد و در چنین شرایطی به این توجه کنید در صورتی که به سمت علایق خود گام بردارید و در مسیر دلخواه تان باشید چقدر بیشتر از زندگی لذت خواهید برد و تا چه اندازه به موفقیت و نوآوری نزدیک تر می شوید؟

۵. مشکل با کارفرما

مشکل با کارفرما، سرپرست یا رئیس‌تان در محیط کاری می تواند باعث بروز احساسات ناخوشایندی شود. در صورتی که با کارفرمای خود مشکلات شدیدی دارید که قابل حل کردن نیستند یا از کار کردن در آن محیط برایتان لذت بخش نیست شاید بهتر باشد به یک مکان جدید برای کار کردن بروید یا گزینه های تغییر شغل را بررسی کنید.

۶. داشتن اولویت های جدید

هیچکدام از ما نسبت به آینده آگاه نیستیم؛ این بدین معنی است که احتمال به وجود آمدن اولویت های جدید یا تغییر اولویت ها پس از گذشت مدتی وجود دارد. ممکن است قصد ازدواج یا مهاجرت داشته باشید یا حتی بچه دار شوید و خیلی از دلایل دیگر که در صورت مواجه شدن با هرکدام از آنها شاید گزینه تغییر شغل برای بهبود کیفیت و شرایط زندگی موثر باشد.

۷. دنبال کردن علایق

جهانی که در آن زندگی میکنیم بسیار گسترده و غنی از دانش یا علوم مختلف می باشد. بسیاری از ما در کودکی رویاهای جاه طلبانه بسیاری داریم و دوست داریم علایق خود را دنبال کنیم. با این حال ممکن است با بیشتر شدن سن انتخاب های خود را عقلانی تر و منطقی تر کنیم اما این اتفاق همیشه باعث شادی نمی شود و تصمیم درستی نیست.

دنبال کردن علایق قدیمی یا جدید یکی از مهم ترین دلایلی است که می توانید با تغییر شغل به آن برسید.

۸. ایجاد مشکلات فیزیکی

کاری که درحال انجام آن هستید چه مقدار فشار فیزیکی روی شما ایجاد می کند؟‌ آیا از زمانی که شروع به کار کردن کرده اید احساس پیری می کنید؟ یا خطرها و ریسک های بسیاری را باید انجام دهید؟

اینکه حقوق و مزایای عالی داشته باشید شگفت انگیز است اما باید با خودتان فکر کنید که این کار ارزش آسیب هایش را دارد یا خیر. اگر به هیجان کار کردن در محیط های خطرناک عادت کرده اید و فکر می کنید با رعایت ایمنی مشکلی برایتان پیش نمی آید می توانید به کارتان ادامه دهید اما اگر شغل فعلی‌تان به شما صدمه میزند بهتر است به فکر تغییر آن باشید.

۹. ایجاد مشکلات روانی

سلامت روان از دیگر نکات مهمی است که در طول زندگی باید به آن اهمیت دهید. چالش ها و استرس بیش از حد در محیط کاری می تواند با تحت فشار قرار دادن افراد به بروز مشکلات روانی ختم شود. این مشکلات می تواند در قالب های مختلفی از پرخاشگری تا افسردگی متفاوت باشد.

از دیگر ضررهای کار کردن در این محیط ها می توان به گرفتگی عضلات، مشکلات خواب، عدم تمرکز و اضطراب اشاره کرد.

پیامدهای تغییر شغل و واکنش اطرافیان

اگر از تصمیم خود برای تغییر شغل مطمئن شده اید احتمالا می خواهید آن را با نزدیکان خود به اشتراک بگذارید اما احتمال زیادی وجود دارد که آنها از تصمیم شما استقبال نکنند چرا که بسیاری از مردم ترسی پنهان از تغییر دارند. برخی از واکنش های منفی که ممکن است با آن روبرو شوید عبارتند از:

• این یک تصمیم غیر منطقی است

ترس از تغییر به نوعی در تمامی ما وجود دارد. افراد سعی می کنند با شناخت خود از دنیای اطراف با ایجاد منطقه امن، زندگی خود را حفظ کنند. چنین باوری باعث می شود فارغ از درست یا غلط بودن تصمیم ها، به آنها پایبند باشید و در عین حال تصوری از شادی و رضایت بسازید. اما ایجاد تغییر در صورتی که با برنامه و درست پیش برود صد درصد بهتر خواهد بود. چرا که  اگر از تغییر کردن نترسید در صورت نارضایتی از وضعیت آینده نیز دوباره آن را اصلاح می کنید!

توجه کنید که تغییر عقیده بحثی کاملا منطقی و عملی است. برای مثال به جواب سوال «می خواهی در آینده چه کاره شوی؟» هنگامی که کودک بودید فکر کنید؛ احتمالا شما نیز کاری متفاوت تر نسبت به پاسخ آن روز ها را انتخاب کرده اید.

• برای تغییر شغل دیر شده است

چه کسی از آینده و مدت زمانی که در اختیار داریم خبر دارد؟! در حقیقت هیچکس نمی تواند زمان درستی برای تغییر شغل تعیین کند بلکه تنها خود شما با سنجیدن تمامی جوانب می توانید با ایجاد تغییرات با مراحل مختلف و برنامه ریزی به رویاهای خود برسید. 

• کسی تو را استخدام نخواهد کرد

یکی از باورهای اشتباهی که وجود دارد عدم امکان استخدام افراد پس از تغییر شغل مخصوصا در سنین بالاتر می باشد. این درحالی است که بسیاری از مدیران ممکن است تحت تاثیر شجاعت و شهامت شما برای تغییر قرار بگیرند.

علاوه بر این شما می توانید توانایی ها و دانشی که دارید و در حرفه جدید به کمکتان می آید را شناسایی کرده و به خوبی از آن استفاده کنید. 

• در صورت استخدام باید از صفر شروع کنید

افراد منفی گرا سعی می کنند با هر بهانه و دلیلی شما را از تغییر شغل منصرف کنند. یکی از این دلایل شروع دوباره و زمان بر بودن پیشرفت در شغل جدید می باشد اما به این نکته توجه کنید که با وجود  کم بودن احتمال استخدام در یک رده بالا در تجربه های اول از شغلی جدید بسیار پایین است، اما پس از گذشت مدتی و نشان دادن مهارت هایی که از قبل یاد گرفته اید می تواند در پیشرفت شما نقشی اساسی داشته باشد.

• تحصیلات آکادمیک پر هزینه و زمان بر هستند

مطمئنا بدون بدست آوردن دانش مورد نیاز امکان ورود به حرفه یا شغلی جدید وجود ندارد اما شما مجبور نیستید به سراغ تحصیلات دانشگاهی بروید. دوره ها و آموزش های مجازی یا فشرده بسیاری وجود دارند که برای افراد شاغل و پرمشغله مناسب هستند. با استفاده از پتانسیل شبکه و دنیای امروزی می توانید به راحتی دانش مورد نیاز را بدست آورید. 

جنبه های مثبت تغییر شغل

تغییر شغل می تواند مزایای بسیار زیادی داشته باشد. برای مثال در صورتی که شما مشکلات خود را پیدا کرده اید و متوجه شدید شغل و حرفه فعلی شماست که باعث افسردگی یا سایر اختلالات در زندگی‌تان شده است می توانید با تغییر آن کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.

علاوه بر این با بیشتر شدن تجربه هایتان در حوزه ای دیگر می توانید محصولات یا خدمات متنوعی را عرضه کنید.

مراحل تغییر شغل

اگر شما نیز نمی توانید دیگر حرفه فعلی خود را تحمل کنید و به فکر تغییر شغل هستید، بهتر است مراحل زیر را دنبال کنید:

۱. بررسی شرایط و احتمالات

نارضایتی شغلی می تواند با دلایل مختلفی صورت بگیرد. گاهی این حس به قدری عمیق می شود که در نتیجه افراد از شغل و حرفه خود متنفر می شود. به همین دلیل بهتر است ابتدا همه چیز را بررسی کرده و دلایل حس نارضایتی خود را پیدا کنید. اگر فکر می کنید تغییر شغل باعث بهتر شدن وضعیت شما می شود بهتر است چند وقتی را برای پیدا کردن حرفه مورد نظر و تغییر شغل صرف کنید.

۲. لیست کردن شغل های مورد علاقه

شما می توانید لیستی از شغل های مورد علاقه خود درست کنید یا در حرفه کنونی خود به سراغ شغل های جدید یا فعالیت در بخش های دیگری بروید. 

تغییر شغل جانبی (برای مثال انتقال به بخش فروشندگی به جای تعمیرات در یک فروشگاه خدمات و تعمیرات کامپیوتری) ممکن است راه حل مناسبی باشد. پس از اینکه علایق خود را پیدا کردید وقت برداشتن قدم بعدی است

۳. امتحان کردن شغل مورد نظر

پس از تهیه لیست علایق باید راجع به شغل های مورد نظر تحقیق کنید. بخشی از این تحقیق با پرسوجو یا جستجو در اینترنت و... انجام می شود اما در آخرین مرحله که گلچینی از شغل های مورد نظر در اختیار دارید می توانید آنها را به صورت پاره وقت امتحان کنید.

اگر ضرب المثل «آواز دهل شنیدن از دور خوش است» را شنیده باشید اهمیت این موضوع را به خوبی درک می کنید چرا که تجربه عملی به دست آمده از یک شغل می تواند کاملا متفاوت از تصورات ما باشد.

۴. رفتن به سفر کاری

می توانید از مرخصی و فرصت های خود برای شرکت در مصاحبه ها، برنامه های نتورکینگ یا آشنایی و تحقیق در رابطه با شغل های مورد نظرتان استفاده کنید. همچنین بهتر است در این مدت روابط جدیدی برای ورود به شغل مورد نظرتان نیز ایجاد کنید.

ورود به عرصه های مختلفی به عنوان کارآموز امکان پذیر است که با امتحان کردن این شغل ها در مدت کوتاهی می توانید میزان علاقه خود به آن را بررسی کنید.

۵. به یادگیری بپردازید

در قدم آخر پس از انتخاب شغل جدید و ورود به آن بهتر است برای پیشرفت هرچه سریع‌تر بخشی از وقت خود را برای یادگیری و تحصیل اختصاص دهید. بدین ترتیب می توانید با ترکیب تجربیات گذشته و آموخته های جدید خود یک قدم به نوآوری نزدیک شده و پیشرفت کنید.

۶. نکات اخلاقی را رعایت کنید

ممکن است در هنگام تغییر شغل احساسی عمل کنید و به بیان انتقادهای غیر سازنده بپردازید. بدگویی کردن یا انتقادهای غیر سازنده نه تنها باعث بهتر شدن احساس شما نمی شوند بلکه تجربه ای تلخ را برای خودتان و همکاران رقم می زنند. پس بهتر است آخرین روزهای کاری خود را نیز با سخت کار کردن و حفظ روحیه شاداب خود بگذرانید و پیش از جدا شدن از حتما میز یا محیط کاری خود را تمیز کنید.

گردآوری:بخش روانشناسی بیتوته