به گزارش سلام سینما به نقل از ستاد خبری سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، نشست خبری سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر با حضور محمدمهدی عسگرپور دبیر جشنواره و سمیه علیپور مدیر روابط عمومی این رویداد صبح امروز یکشنبه ۱۹ اردیبهشت‌ماه به صورت مجازی آغاز شد.

عسگرپور در ابتدای این نشست رسانه‌ای بیان کرد: شرایطی که برای مجموعه جهان در طول این یک سال و نیم به وجود آمد، اساس چیزها را تغییر داد. جشنواره‌های سینمایی هم در این شرایط وضعیت جدید پیدا کردند. به شکل طبیعی فعالان هر حوزه شرایط جدید را برای خود تعریف کردند. چون اگر قرار باشد مسائل این‌چنینی تمهیدی برایش اندیشیده نشود، به بن‌بست می‌خوریم. در طول یک سال گذشته جشنواره‌های زیادی بودند که دستخوش تغییر شدند. علاقه‌مندان سینما این موضوعات را دیدند و پیگیری کردند.

عسگرپور ادامه داد: ما اولین جشنواره‌ای بودیم که برگزاری را لغو کردیم. در این مسیر تجاربی را به‌ دست آوردیم. قرار بود در نیمه اول سال جشنواره برگزار شود، اما عملاً شدنی نبود. چون غیر از آن جشنواره جهانی فجر به جشنواره ملی نزدیک می‌شد و برای همین ترجیح دادیم سال گذشته جشنواره را لغو کنیم. البته ما تجارب جدیدی به دست آوردیم، پلتفرم‌هایی طراحی کردیم تا برخی فعالیت‌های ما به شکل مجازی برگزار شود. ما از تجارب جشنواره‌های دیگر هم استفاده کردیم. تعدادی از رویدادهای جهانی با تغییر در زمان، برگزار شدند. برخی دیگر هم به شکل فیزیکی و برخی هم به شکل ترکیبی برگزار شدند.

عسگرپور توضیح داد: انتخاب فیلم‌های جشنواره و کارهای دیگر در قالب دبیرخانه دائمی انجام می‌شود. چون انتخاب فیلم از کشورهای مختلف پارامتر یک‌مجهولی نیست، همه جشنواره‌ها در طول سال، جریان کلی رویدادها و جشنواره‌های دیگر را رصد می‌کنند. از حدود دو سال و اندی پیش به این طرف، همکاران ما در ستاد جشنواره کار انتخاب فیلم را انجام می‌دادند. برخی از فیلم‌هایی که برای سال گذشته انتخاب شده بودند، عملاً دیگر غیرقابل استفاده بودند. چون یا اکران شده بودند یا در جشنواره‌های دیگر حضور پیدا کردند، به همین دلیل سیکل دیگری را پیگیری کردیم و در قالب آن بیش از هزار فیلم رصد شد.

وی همچنین توضیح داد: بخش‌هایی از جشنواره مثل خیلی از جشنواره‌های دیگر حذف شدند. همین اتفاق برای ما هم رخ می‌دهد. آن بخش‌هایی که متکی به حضور مهمانان است، یا به شکل مجازی باید برگزار می‌شد، یا به‌طور کامل حذف می‌شد. امسال بازار فیلم که محل خوبی برای سینمای ایران و منطقه است، به شکل مجازی برگزار می‌شود. جشنواره جهانی فجر در منطقه جزو معدود جاهایی است که بقیه می‌توانند از آن استفاده کنند. مهم‌ترین تصمیم ما این بود که این بخش به شکل مجازی برگزار شود و مهم‌ترین مسأله هم در این‌باره، پلتفرم امن بود.

عسگرپور در ادامه گفت: یکی دیگر از بخش‌های جشنواره کارگاه‌های آموزشی است، که آن را هم به شکل مجازی برگزار می‌کنیم. اساتید خوبی در این کارگاه‌ها خواهیم داشت. در حالت عادی ممکن بود این اساتید نتوانند به ایران سفر کنند، اما حالا می‌توانند به‌صورت مجازی آموزش بدهند. 
وی تأکید کرد: ما امسال مهمان خارجی نخواهیم داشت، اما درخواست زیادی داشتیم که افراد دوست داشتند به صورت فیزیکی بیایند. ترجیح دادیم مهمان به صورت فیزیکی نداشته باشیم.

عسگرپور در توضیح دیگر بخش‌های سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر گفت: مشابه بخش مسابقه ایران و مسابقه بین‌الملل که برای سینمای بلند است، بخش‌های فیلم‌های کوتاه هم وجود دارد. «جام جهان‌نما» و «جشنواره جشنواره‌ها» هم برگزار می‌شود که مربوط به  فیلم‌های مطرح و فیلم‌هایی است که به جشنواره‌های خارجی رفته‌اند.  بخش «مستند زیر ذره‌بین» مربوط به سینمای مستند، نمایش فیلم‌های مرمت‌شده را نیز خواهیم داشت. در این بخش ۱۰ فیلم بلند خارجی و ۴ فیلم ایرانی خواهیم داشت که عناوین آن را بعدا عنوان می‌کنیم. یکی از این فیلم‌ها مجموعه مستندهایی از دهه ۲۰ ایران است. اولین فیلم رنگی که در کشور ما فیلمبرداری شده و آمریکایی‌ها ساخته‌اند. در بخش سینمای ژانر که روی فیلم‌های ژانر تمرکز می‌کنند، ۵ تا ۷ فیلم و بخش شاخه‌‌های زیتون هم فیلم‌هایی خواهیم داشت.

وی درباره کارگاه‌های این دوره از جشنواره توضیح داد: کارگردانی، موسیقی فیلم، تدوین و... موضوع کارگاه‌ها را تشکیل می‌دهد. پردیس چارسو محل برگزاری جشنواره خواهد بود که در این محل، نمایشگاه پوستر خواهیم داشت که شامل فیلم‌های دهه ۶۰ و ۷۰  سینمای ایران خواهد بود. نکته مهم دیگر وجود گرافیست‌های مطرح است. پوسترهای دیگری هم برای فیلم‌هایی است که در کشور کوبا به نمایش درآمدند. چند گذر سینما هم خواهیم داشت که نام مکان آنها را بعدا می‌گوییم که با همکاری شهرداری اتفاق خواهد افتاد.

دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر در پایان صحبت‌های ابتدایی خود افزود: یکی از موضوعات این دوره، تجربه استفاده از سالن‌های روباز برای اکران است. پردیس چارسو فضایی را در طبقه بالایی دارد که به سینمای روباز اختصاص داده است. یک سالن سینمای کانون هم از سال‌های دور، سینمای روباز بوده و از آن استفاده نمی‌شده است. در چارسو یک سالن دیگر هم داریم که روباز نیست اما هوای خوبی در آن جریان دارد و می‌توان از آن استفاده کرد.

محمدمهدی عسگرپور دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فجر در ادامه این نشست سوالات اصحاب رسانه را پاسخ گفت.

عسگرپور در پاسخ به سوال رضا منتظری از «سینماپرس» درباره دلیل اصرار بر برگزاری جشنواره جهانی فجر در شرایط کرونایی به رغم تعطیلی رویدادهای جهانی توضیح داد:

جشنواره‌های ونیز، تورنتور، سن سباستین، بوسان، لندن، قاهره، آنتالیا به صورت حضوری برگزار شدند. بخشی به‌صورت مجازی و بخشی فیزیکی. پس گاهی اوقات ما بر مبنای اطلاعات روزنامه‌ای صحبت می‌کنیم و گاهی اطلاعات حرفه‌ای. یکی از مسائل ما به شکل طبیعی چون شغل ما این است و مسئولیت برگزاری جشنواره را دارم، باید ببینم چه جشنواره‌هایی چطور برگزار شده‌اند. 

عسگرپور ادامه داد: نکته دوم اینکه آیا در همین کشورها که جشنواره‌های خود را فیزیکی یا دوگانه برگزار کردند، جماعتی هم حضور داشتند که تا این حد اعتراض کنند؟ مثلا بگویند به جای برگزاری جشنواره این پول را بدهیم به بی‌بضاعت‌های سینما! من قصد تحقیر یک بخش را ندارم. من حداقل با این پدیده مواجه نشدم. این کشورهایی که اسم بردم همه جز کشورهای قدرتمند اقتصادی نیستند. کشورهایی که عرض و طول‌شان از جهات مختلف به ما نزدیک است. من روی این قائله اصلی که خیلی‌ها اشاره می‌کنند، سوال دارم.

عسگرپور توضیح داد: ما وقتی می‌گوییم که سینما چیست، بعضی از دوستان به تولید و عرضه اشاره می‌کنند و هرکس از دید خود می‌نگرد. وقتی می‌خواهیم به عنوان خبرنگار، مدیر، پخش‌کننده یا هرچیز دیگری وارد موضوع شویم باید متوجه این اکوسیستم باشیم. جشنواره‌ها در طول سال‌ها شکل گرفته‌اند، آیا این جشنواره‌ها فقط مهمانی‌اند؟ این تفکر روزنامه‌های زرد است که جشنواره را مهمانی و دورهمی می‌دانند که انگار عده‌ای با هم می‌نوشند، می‌رقصند و جوایزی هم می‌دهند! حالا ممکن است یکی به جشنواره کن رفته و فقط یک چیزی دیده، اما اکوسیستم یک رویداد فقط همین نیست.  بخشی نمایش فیلم است، بخشی بازار است. باید کامل دید.

عسگرپور تأکید کرد: من به دلیل مسئولیتم باید به این اکوسیستم فکر کنم. باید بدانیم با حذف چه چیزی به کجا لطمه می‌خورد. البته که مناسبات جهانی هم هست و باید بگردیم و راه جدید را پیدا کنیم. ما نمی‌توانیم بگوییم به دلیل فقر اهالی خانه سینما، جشنواره را تعطیل می‌کنیم. من اعلام کردم بودجه‌ها ردیف مشخص دارد و قابل انتقال به همدیگر نیستند. اداره این اکوسیستم تابع قوانین و بودجه‌بندی است و مواردی که جابه‌جایی آن مسئله ایجاد می‌کند و بازرسی کل کشور نظارت دارد. باید بگردیم و راه‌هایی پیدا کنیم. باید پابه‌پای دنیا پیش برویم، در دنیا گشتند و پیدا کردند.

عسگرپور در ادامه این نشست رسانه‌ای مجازی، در پاسخ به سوال محمدباقر صنیعی‌منش از خبرگزاری تسنیم درباره ارتقای بخش «شاخه‌های زیتون» در این دوره از جشنواره بیان کرد: در این بخش چند فیلم خوب در حوزه مقاومت داریم و در منطقه فیلم‌های خوبی در حال ساخت است. این بخش برای این است که به موضوع مقاومت توجه شود. در طول این سال‌ها وقتی این بحث مطرح شد که نگاه ملی و غیرملی داریم. گاهی آسیب‌زننده بود باید با یک جریان طبیعی رو‌به‌رو شویم، این جداسازی‌ها خیلی کار دست سینماگران داده است. یکی از کارکردهای جشنواره‌ها این است که به بخش‌هایی تمرکز و  توجه بیشتری می‌کنند.

دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در پاسخ به سوال نیوشا روزبان از خبرگزاری مهر درباره بودجه این رویداد توضیح داد: جریانی در طول این چند سال به نام شفاف‌سازی راه افتاده که اساسش در همه جا خوب است. یعنی اینکه بدانیم بودجه خبرگزاری‌ها و نهادها از کجاست؟ همه باید به این شفاف‌سازی پایبند باشند. نمی‌شود یک جا مدام بودجه‌اش را اعلام کند و بقیه جاها بودجه‌های خود را اعلام نکنند. ارشاد در این سال‌ها اطلاعات فعالیت‌های خود را اعلام کرده و این خوب است. کل بودجه جشنواره جهانی در زمانی که برگزار می‌شد به اندازه بودجه یک و نیم تا دو فیلم بود، در حال حاضر با حذفیات و وضعیت موجود، بودجه برگزاری به اندازه نیم فیلم خواهد بود. اگر فکر می‌کنید بودجه نیم فیلم زیاد است، بنشینم با هم درباره‌اش صحبت کنیم.

عسگرپور در پاسخ به سوال دیگری درباره حضور فیلم‌اولی‌ها در جشنواره سی‌وهشتم توضیح داد: جشنواره جهانی فجر نه فقط امسال که به استناد سال‌های قبل که به‌عنوان مخاطب، بعضی اوقات آثارش را دنبال کرده‌ایم، انصافا محل خوبی برای معرفی فیلم‌سازان جوان ایرانی بوده و هست. نه فقط در بخش رقابتی که در بخش بازار هم  کل مبادلاتی که صورت می‌گیرد، فرصت خوبی برای این جوانان بوده است. ما خوشبختانه در کشوری هستیم که هر سال جوانان زیادی اولین یا دومین فیلمشان را می‌سازند. بعضی از کشورهای اروپایی اصلا این شرایط را ندارند و برای همین این لقب را هم به سینمای ایران داده‌اند که ایران بهشت فیلم‌سازان اول است. جشنواره امسال هم همین‌طور است و متوجه می‌شوید که آثاری از نسل جدید فیلم‌سازان در این رویداد حاضر است.

عسگرپور در پاسخ به سوال میثم محمدی از سینمااعتماد، درباره شرایط برگزاری این دوره از جشنواره با وجود انتقادها گفت: من امسال دبیر جشنواره‌ام و به عنوان یکی از اعضای فیاپف که نایب رئیس آن در حوزه آسیا هستم، این توضیحات را می‌دهم. در جلسه مجامع عمومی این سازمان بارها با این سوال مواجه شده‌ام. واقعیت این است که ما گاهی اوقات حد و اندازه‌های خود را بی‌مقدار می‌دانیم. من بسیاری از فیلم‌سازان و جشنواره‌های مختلف را دیده‌ام. خیلی از فیلم‌سازان ما به جشنواره‌هایی رفته‌اند که شاید چهار بعدازظهر تعطیل شده‌اند! البته اشکال ندارد و آن جشنواره هم یک فرصت برای دیدن فیلم‌های ایرانی است. جشنواره جهانی فیلم فجر اما جز بهترین جشنواره‌ها در فیاپف است. البته فردا تیتر نزنید که من گفتم این جشنواره در کنار برلین و کن و... است. شما باید استراتژی کشورها را ببینید.

دبیر سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه «هفت صبح» درباره تأثیر برگزاری این رویداد بر ارتباط سینمای ایران با بازارهای جهانی توضیح داد: اگر اکوسیستم را در نظر نگیریم، هیچ چیزی، حتی تولید هم دستاورد ندارد. ولی وقتی به اکوسیستم توجه می‌کنیم، یک نفر دویست و یکمین فیلم خود را برای بازاری در جای دیگر دنیا ارسال می‌کند. ممکن است بعضی از کشورها بازار را به تعطیلی بکشانند، آن فیلم‌ساز آخری هم دیگر ساخت فیلم به دردش نمی‌خورد. کشورهایی که نامشان را بردیم و جشنواره را برگزار کردند، آن‌ها عقل نداشتند که برگزار کردند؟ شکمشان سیر بوده؟ یا آن‌ها هم به اکوسیستم توجه کردند؟ من ندیدم به جشنواره ای بگویند تو اگر برگزار نکنی چه اتفاقی می‌افتد! نه فقط به جشنواره‌های بزرگ و تاپ، که حتی جشنواره‌هایی که صد اثر دارند هم با این پرسش مواجه نیستند. یکی از کارکردهای جشنواره‌ها برگزاری‌های منظم یک‌ساله است که می‌تواند فیلم‌سازان را به بازارهای جهانی متصل کند.

عسگرپور در پاسخ به سوال رامین مارالی خبرنگار «صبح سینما» درباره مواجه این جشنواره با فیلم‌های خارجی و ممیزی آثار بیان کرد: هر جشنواره طبق سیاست‌های خود حرکت می‌کند. مثلا ما وقتی فیلم می‌سازیم می‌گوییم این فیلم به درد فلان جشنواره می‌خورد یا نه. درباره جشنواره فجر هم همین است. نه تنها ما بلکه خیلی از کشورها این موضوع را می‌دانند. در واقع آنها هم محدودیت‌های ما را به شکل کلی شناخته‌اند بنابراین باید فیلم‌هایی را انتخاب کنیم که به درد ما بخورد که البته این موضوعات کار را سخت می‌کند. گاهی به فیلم‌های برمی‌خوریم که نیاز به اصلاح کوچک دارد، این موضوع را با صاحب اثر مطرح می‌کنیم، اگر مایل بود اصلاحیه انجام می‌شود، اگر نبود فیلم از جشنواره خارج می‌شود البته خیلی از فیلم‌سازها پاسخ مثبت به درخواست ما می‌دهند.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره برنامه تجلیل‌ها و بزرگداشت‌های این رویداد بیان کرد: ما امسال برنامه بزرگداشت‌ها را نخواهیم داشت. چون این برنامه‌ها باید به شکل فیزیکی برگزار شود و ما مجبور به حذف شدیم، بعد از برطرف شدن شرایط موجود، برنامه را در سال آینده خواهیم داشت. 

عسگرپور درباره تأثیر برگزاری جشنواره‌ها در زنده نگه داشتن سینما ادامه داد: ما به هر حال در این دوره سخت به سر می‌بریم و باید ضمن رعایت پروتکل‌ها در جهت روحیه دادن به هم کمک کنیم. به هر حال  زمینه افسردگی نه در کشور ما، بلکه در همه جهان بالا رفته است. در کشورهای دیگر هم تولید دچار مشکل شده است و برای آنها عجیب بود که ما همچنان تولید داریم. واقعیت این است که وقتی محدودیت‌های مختلف داریم، زمینه‌های افسردگی پیش می‌آید و امکان راه‌اندازی بقیه فعالیت‌ها پیش نمی‌آید.

دبیر این رویداد بیان کرد: آمار و ارقام نشان‌داده حضور در سالن‌های سینما و برگزاری جشنواره‌ها تاثیری در شیوع بیماری نداشته است. با هر پدیده‌ای، برخوردهای مختلف می‌توان کرد. واقعیت این است که هر چقدر بتوانیم به عنوان مسئول روزنه‌ها را بیشتر کنیم که هم پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود و هم برنامه‌ها را داشته باشیم، خوب است.

وی در پاسخ به گلاویژ نادری از روزنامه سازندگی درباره سهم جشنواره جهانی از بازارهای جهانی فیلم گفت: بسیاری از فیلم‌های ایرانی در بازار جشنواره‌های خارجی به فروش رسیدند. ما با جشنواره‌های خارجی بیگانه نیستیم، برگزاری این جشنواره تنها به منزله سفره‌ایست که عده‌ای دور آن جمع شدند، برآورد ذهنی من این نیست. جشنواره‌های جهانی که ایشان دیده‌اند و من هم دیده‌ام، البته شاید به اندازه ایشان ندیده باشم. کارکرد جشنواره و بازارها این‌گونه نیست. وقتی خریداران اصرار دارند که در یک جشنواره چند سال متوالی حضور داشته باشند، یعنی جواب داده است. 

وی در پاسخ به احمدرضا معراجی از خبرگزاری ایلنا درباره کمک جشنواره جهانی به مناطق محروم مانند دیگر رویدادهای سینمایی یک سال گذشته، توضیح داد: بودجه ما همان‌طور که عرض کردم به اندازه نیم فیلم است و امیدواریم که در همین محدوده بتوانیم جشنواره را برگزار کنیم. ما نه تهیه‌کننده هستیم که ده، یازده فیلم داشته باشیم نه چیز بیشتری! پس در محدوده همان بودجه نیم فیلم جشنواره را برگزار می‌کنیم و تجربه خوبی است که بتوان در همین محدوده جشنواره‌ای برگزار شود که نیمی از آن هم مجازی باشد. این تجربه ناخواسته، شاید باعث شود که بعضی از جشنواره‌ها بخواهند بعضی از بخش‌هایشان را مجازی برگزار کنند.

عسگرپور در پاسخ به سوال حسن‌پور از خبرگزاری «‌میزان» درباره حضور مهمانان خارجی به صورت مجازی بیان کرد: مهمانان خارجی صرفا به صورت مجازی در ورکشاپ‌ها حضور پیدا می‌کنند.

ی در پاسخ به غزل نهانی از رادیو تهران درباره شرایط حضور مخاطبان در جشنواره سی‌وهشتم توضیح داد: ما باشگاه مخاطبان داریم. هواداران جشنواره که در طول این سال‌ها اتفاقا تعداد آن‌ها زیاد هم شده، بنابراین سهمیه‌ای به آنها اختصاص پیدا می‌کند. اصحاب رسانه، مسئولان و افرادی که بلیت می‌خرند، دیگر مخاطبان ما خواهند بود.

وی در پاسخ به سوال عسگری از سایت «تیوال» درباره اینکه چه تلاشی شده تا جشنواره جهانی فجر به نام پیشنهادی «جشنواره تهران» تغییر نام بدهد، بیان کرد: تلاشی نشده چون بیش از سی سال است که در مقطع حساس کنونی هستیم و حالا خیلی این وضعیت حساس‌تر شده است. بنابراین فعلا در این زمینه تلاشی نخواهد شد.

عسگرپور در پاسخ به سوال نرگس عاشوری از روزنامه ایران درباره فرمول انتخاب آثار هم گفت: ما نباید فراموش کنیم که داریم از موجودی سینمای ایران آثاری را برای یک بخش انتخاب می‌کنیم. شما در نظر بگیرید ما می‌خواهیم برای اسکار فیلم معرفی کنیم، از یک سری از فیلم‌هایی که داریم انتخاب می‌کنیم. ما از ظرفیت موجود سینمای ایران باید استفاده کنیم. پارامترهایی که دوستان در نظر می‌گیرند که این آثار از جهت ساختار قابل رقابت با آثار خارجی حاضر در جشنواره باشند، ساختارهایی که برای انتخاب آثار خارجی هم در نظر می‌گیریم. البته جشنواره جهانی تلاش کرده در عین حالی که این پارامترها را در نظر بگیرد، سکویی برای آثار و فیلم‌سازان جدید هم باشد تا معرفی کند. اما از جهت مضامین، به طور خاص اگر سه فیلم داریم که از لحاظ ساختار نمره خوبی دارند و پارامترهایی که گفتیم را رعایت کرده‌اند، به سراغ مضامینی می‌رویم که بیشتر نگاه ملی داشته باشند.

در بخش پایانی نشست رسانه‌ای سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر از پوسترهای این رویداد رونمایی شد. عسگرپور درباره پوسترها بیان کرد: پوسترهای سال‌های قبل جشنواره ترکیبی از عکس فیلم‌ها بود اما  امسال پوسترها را طراحی کردیم. امسال دو پوستر داریم که یکی اصلی و دیگری در کنارش استفاده می‌شود. طراح این پوسترها حمیدرضا بیدقی است.