خوراک چگونه گران شد؟

منبع: برترین ها

71

1400/2/29

06:57


کشاورزان و دامداران ایران از یک‌سو باید با رشد هزینه‌های تولید کنار بیایند و از سوی دیگر با بحران خشکسالی؛ در این میان هر‌ازگاهی رشد هزینه تولید و نبود تقاضا در بازار به‌گونه‌ای است که رها‌ کردن محصولات کشاورزی، به ‌دلیل مقرون‌به‌صرفه ‌نبودن جنجال به‌پا می‌کند.

همشهری: کشاورزان و دامداران ایران از یک‌سو باید با رشد هزینه‌های تولید کنار بیایند و از سوی دیگر با بحران خشکسالی؛ در این میان هر‌ازگاهی رشد هزینه تولید و نبود تقاضا در بازار به‌گونه‌ای است که رها‌ کردن محصولات کشاورزی، به ‌دلیل مقرون‌به‌صرفه ‌نبودن جنجال به‌پا می‌کند.

در نمونه تازه می‌توان به ماجرای فروش نرفتن پیاز تولیدی در یکی از استان‌ها اشاره کرد که تکرار پدیده رها‌ شدن سیب تولیدی کشاورزان آذربایجان‌غربی در حاشیه خیابان‌ها و جاده‌ها، یا ریختن شیر تولیدی دامداران در جلوی فرمانداری‌ها در سال‌های گذشته بود. اما راستی چه رازی است در پشت این پرده؛ چرا کشاورز و دامدار می‌گوید برایش صرف نمی‌کند؟ همزمان مردم نیز می‌گویند میوه و لبنیات و گوشت گران است.

خوراک چگونه گران شد

هیچ گزارش مستند و داده آماری دقیقی که نشان دهد قیمت تمام‌شده یک محصول کشاورزی یا دامداری از سر خرمن تا سر سفره مردم چه تجربه‌ای را پشت سر می‌گذارد، در دسترس نیست و همواره کلیدواژه تکراری مسئولان در مواجهه با نارضایتی کشاورز و دامدار و مصرف‌کننده در شهر و روستا این است که سود کلان را واسطه‌ها می‌برند.

سؤال اصلی اینجاست که آیا واقعا واسطه‌ها و دلال‌ها مقصرند یا می‌شود ریشه این وضعیت را در سیاستگذاری و دخالت دولت هم دانست؟ از زاویه دیگر اگر به این عارضه 40ساله نگاه شود، روشن می‌شود سودی که دلال و واسطه می‌برد نه ناشی از خطای کشاورز و دامدار و نه تقاضای مصرف‌کننده، بلکه برخاسته از اختلال در نظم و روند اقتصاد است.

سنتی بودن مسیر و امکانات حمل کالاها و محصولات کشاورزی و دامداری و فقدان یک نظام حمل‌ونقل فراگیر و گسست در این زنجیره حیاتی، ضعف و فساد در نظام توزیع کالاها به‌ویژه درون شهرها و میادین میوه‌وتره‌بار در نتیجه حذف اتحادیه‌های تعاونی در سال‌های متمادی و عدم‌سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، تنها بخشی از خطای سیاستگذاران بوده است.

افزون بر این دخالت دولت در قیمت‌گذاری و حذف انگیزه سرمایه‌گذاری در بخش تولید محصولات کشاورزی هم باعث شده تا بخش کشاورزی و دامداری ایران در گردابی سخت گرفتار بماند و روزبه‌روز قدرت و توان دفاعی کشور در حفظ امنیت غذایی مردم مورد تهدید واقع شود. چراکه کشاورزان و دامداران به‌ عنوان سربازان خط مقدم جبهه تولید محصولات کشاورزی بدون فرمانده و پشتیبانی ستاد از پا افتاده‌اند.

راز گرانی‌ها از مسیر آمار

دیروز مرکز آمار ایران از راز افزایش قیمت‌ محصولات کشاورزی و دامداری پرده برداشت و اعلام کرد شاخص قیمت تولیدکننده محصولات گاوداری‌های صنعتی ایران در سال گذشته رشدی 32درصدی داشته که بیشترین رشد قیمت مربوط به کود گاو بوده که جهشی 72درصدی داشته است.

آن ‌هم در شرایطی که هزینه تولید صنعتی گوساله نر زیر 4‌ماه در سال گذشته 3.7درصد کمتر از سال98 بوده است. حالا این آمار را در کنار آمار دیگر مرکز آمار بگذارید که از رشد 45درصدی هزینه تولید محصولات زراعی و باغی ایران در سالی که گذشته رونمایی کرده و می‌گوید: دامداران سنتی با رشد 15درصدی میانگین هزینه‌ها مواجه شده‌اند.

به گزارش همشهری، این متغیرهای رشد هزینه دولت بیانگر خالص رشد هزینه محصولات کشاورزی سر خرمن و قبل از انتقال آن به ایستگاه‌های بعدی است و آنچه روشن است این است که هزینه‌های اضافه شده بر قیمت تمام‌شده محصولات کشاورزی و دامداری از سر خرمن و گاوداری تا میوه‌فروشی‌ها، قصابی‌ها و لبنیاتی‌ها به‌طور قابل ملاحظه‌ای بالاست.

مرکز آمار ایران روایت می‌کند که در سال99 شاخص قیمت تولیدکننده محصولات گاوداری‌های صنعتی در استان‌های یزد 54درصد و خراسان‌رضوی 47درصد بیشترین و استان‌های بوشهر منفی 6.4درصد و خوزستان 1.8درصد کمترین بوده که مشخص نیست چرا هزینه تولید محصولات گاوداری صنعتی در 2استان همجوار یعنی خوزستان و بوشهر با 2استان دیگر یعنی یزد و خراسان‌رضوی تا این اندازه تفاوت دارد.

این نهاد آماری می‌گوید: محصولات کشاورزی از مرحله اتمام تولید که اصطلاحا قیمت سرخرمن، قیمت عمده‌فروشی، قیمت خرده‌فروشی و... خوانده می‌شود تا مصرف نهایی تحت‌ تأثیر عوامل مختلف، قیمت‌های متفاوتی پیدا می‌کند و برای کشف قیمتی که صرفا ناشی از فعالیت کشاورزی ‌باشد، لازم است تأثیر عواملی نظیر هزینه‌های حمل‌ونقل و انبارداری، سود واسطه‌ها و... حذف شود.

هزینه تولید سرخرمن

گزارش رسمی مرکز آمار نشان می‌دهد نرخ تورم سالانه تولید در بخش زراعت، باغداری و دامداری سنتی ایران در زمستان پارسال 34.7درصد بوده اما رشد واقعی هزینه تولید در بخش کشاورزی و دامداری سنتی ایران را می‌توان در رشد نقطه به نقطه قیمت تمام‌شده 9گروه شاخص در زمستان سال گذشته نسبت به زمستان سال98 مشاهده کرد. شاخص کل قیمت تولید محصولات کشاورزی و دامداری سنتی ایران در زمستان سال گذشته در مقایسه با مدت مشابه سال قبل آن 2.9درصد جهش کرده است.

این گزارش می‌افزاید: رشد هزینه تولید غلات در بازه زمانی یادشده 146.6درصد، سبزیجات و حبوبات 78.2درصد، دیگر محصولات زراعی هم 64.3درصد بوده است. افزون بر این هزینه تولید محصولات باغی شامل میوه‌ها 79.2درصد بوده و پرورش‌دهندگان بز و بزغاله با جهش هزینه‌ها به میزان 31.1درصد، پرورش‌دهندگان گاو و گوساله سنتی با 23.4درصد و پرورش‌دهندگان گوسفند و بره با رشد 30.4درصدی هزینه‌های تولید مواجه شده‌اند.

خوراک چگونه گران شد

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو