سفر به تالاب انزلی گیلان | لاله های زیبای مرداب انزلی

سفر به تالاب انزلی گیلان | لاله های زیبای مرداب انزلی

Anzali Lagoon

با هم سفر مي کنیم به تالاب انزلی کـــه همه را شیفته گل های لاله مردابی مي کند و مي خواهید با قایق در ميان این گل ها اوقات رویایی داشته باشید. تالاب انزلی یا مرداب انزلی با مساحتی حدود ۲۰ هزار هکتار در اســـتان گیلان قرار دارد. مرداب انزلی از جالب‌ترین و بزرگترین زیستگاه‌های طبیعی جانواران ایران محسوب مي‌شود و هر ساله پذیرای تعداد زیادی از پرندگانی اســـت کـــه از سوی کشورهای همسایه شمالی به ایران مي‌آیند. تنوع گیاهی و جانوری این تالاب باعث شده تا افراد زیادی به دیدن این تالاب بیایند. تالاب انزلی به دلیل موقعیت جغرافیایی از نظر ميزان بالای رطوبت و آب با هیچ‌یک از تالاب‌های ایران قابل مقایسه نیست. همچنین تالاب انزلی چندین جزیره را در خود جای داده‌ اســـت.

آدرس : اســـتان گیلان، انزلی، خیابان تکاوران، پل هوایی، تعاونی نیزار

منبع‌ های رود : سوسر روگا، پیر بازار روگا، چپ خاله، راســـت خاله یا نهنگ روگا، مهدی روگا یا کلویر روگا

مساحت : ۲۰٬۰۰۰ هکتار

ميانگین عمق : ۱ متر (سال ۱۳۹۳)

تنوع گیاهی و جانوری : کپورماهیان ، قورباغه ، پرندگان مهاجر ، لاله مردابی

امکانات تفریحی : دیدن تالاب با قایق های موتوری و کایاک ، رستوران های محلی

آب و هوا : تالاب بطور کلی تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم دارد.

این تالاب به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، از نظر ميزان بالای رطوبت و آب با هیچ یک از تالاب‌های ایران قابل مقایسه نیست و از آن بعنوان تالابی منحصر به فرد یاد مي شود. شاید بیشتر متوجه شگفتی این تالاب بشوید اگر بگوییم کـــه تالاب انزلی، بر سر راه رودخانه هایی کـــه به دریای خزر مي ریزند قرار دارد و نقش یک تصفیه خانه را برای آنها بازی مي کند. این تالاب از جمله تالاب های طبیعی و آب شیرین کشور اســـت و از جمله زیباترین مناظر آبی منطقه به شمار مي رود. تالاب انزلی ميزبان جزایر متعددی اســـت و دو شهر بندرانزلی و آبکنار در ساحل آن قرار گرفته اند. شاید بیشتر تالاب انزلی را با لاله مردابی اش بشناسند؛ گیاهی کـــه بساطش را در این تالاب پهن مي کند و چهره ای جذاب به آن مي دهد. نقش این تالاب در رونق گردشگری منطقه و تاثیر اقتصادی آن را نیز نمي توان نادیده گرفت. این بار دقیق تر و با نگاهی ریزبینانه تر به این جاذبه نگاه کنید. در ادامه به شما از ویژگی های این تالاب و چند و چون آن مي گوییم.

تالاب انزلی از نوع تالابهای ساحلی “Coastal Wetland” بوده و به وسیلهٔ یک کانال کشتیرانی کـــه از طریق دو موج شکن واقع در تأسیسات بندرگاه انزلی حمایت و به دریای خزر متصل مي‌باشد. حوزه آبریز تالاب دارای مساحتی حدود ۳۷۴ هزار هکتار اســـت. تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالابهای بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید “کنوانسیون رامسر، سال ۱۹۷۵” و همچنین سازمان بین‌المللی حیات پرندگان این تالاب را به عنوان زیستگاه با اهميت برای پرندگان تشخیص داده‌اســـت. تالاب انزلی جزء تالاب‌های طبیعی و آب شیرین کشور بوده و دارای ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی اســـت کـــه پس از آبیاری مزارع و شالیزارها به همراه جریان‌های سطحی حوزه آبریز تالاب به آن وارد مي‌شوند. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به ۵/۲ متر مي‌رسد کـــه به دلیل نوسان‌های سطح آب دریای خزر، این مقدار متغیر اســـت.

از زیباترین مناظر آبی جهان

از جمله زیباترین مناظر آبی منطقه، تالاب بین‌المللی انزلی اســـت. این تالاب محل تخم ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومي و مهاجر اســـت. در داخل تالاب جزایر زیبایی وجود دارد و دو شهر زیبای بندرانزلی و آبکنار در ساحل آن قرار دارند. تالاب انزلی با وسعت ۱۸۰ تا ۲۰۰ کیلومتر مربع حکم تصفیه خانه را برای رودخانه‌هایی دارد کـــه به دریای خزر مي‌ریزد. این تالاب با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده ۵۰ گونه ماهی صدها گونه موجودات گیاهی اکوسیستم کم‌نظیری دارد. تالاب انزلی از سال ۱۳۵۴ جزو تالاب‌های بین‌المللی تحت حفاظت شد و مهم‌ترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و اســـتخوانی دریای خزر اســـت. تالاب بین‌المللی انزلی از سالیان دور همه ساله پذیرای مسافران بی‌شمار داخلی و جهانگردان خارجی اســـت.

این تالاب، به واسطه گیاهان، جانوران و مورفولوژی و شکل بستر ارتباط با دریا و رژیم رودها دارای محیط زیستی ویژه اســـت. معروف‌ترین گیاه تالاب انزلی کـــه شهرت جهانی دارد «لاله تالابی» اســـت کـــه تالاب را به این دلیل تالاب لاله مردابی مي‌خوانند. در این تالاب بیش از ۱۰۰ گونه پرنده و ۵۰ گونه ماهی وجود دارند. بنابراین، این منطقه بهشتیست برای علاقه مندان به پرنده نگری و شناخت پرندگان و آبزیان مختلف. از جمله پرندگانی کـــه مي توان در این منطقه مشاهده کرد، مي توان حواصیل، انواع اردک، کشیم سیاه گردن، غاز پا کوتاه، قو، عروس غاز، یلوه کوچک و … را نام برد. در تالاب انزلی، چند منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش هم وجود دارند کـــه مامن زندگی گونه های نادری از پرندگان و ماهی های مختلف اند. پناهگاه حیات وحش سلکـــه، پناهگاه حیات وحش سرخانکل و منطقه حفاظت شده سیاه کشیم از این جمله اند.

چگونگی پیدایش

آنچه مسلم اســـت پس از سر برآوردن باریکـــه خشکی انزلی و غازیان از دریا و پیشرفت خشکی از طرفین منطقه وسیعی از دریا را از دریا جدا کرده و آن را در پشت سر خود در جنوب قرار داده و با کیلومترها فاصله از ساحل قدیمي ساحل جدیدی را تشکیل داده‌اســـت. پهنهٔ آب جدا شده از دریا را کـــه به صورت راکد در پشت باریکـــه خشکی انزلی و غازیان قرار گرفته تالاب یا مرداب انزلی مي‌نامند.

موقعیت جغرافیایی

این تالاب در جنوب غربی سواحل دریای خزر واقع در اســـتان گیلان، در عرض ۲۸ تا ۳۷ شمالی و طول ۲۵ تا ۴۹ شرقی واقع شده و از شمال به شهرستان انزلی، از جنوب به شهرستان صومعه‌سرا، از شرق به شهرستان رشت و از غرب به کپورچال و آبکنار انزلی محدود اســـت.

عمق تالاب

به گفته محمدجواد محمدی‌زاده، رئیس وقت سازمان محیط زیست ایران، ژرفای تالاب انزلی تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، حدود «۸ متر» بوده و امکان صید هفت تا هشت گونه ماهی در آن وجود داشته، اما تا تاریخ ۱۳ بهمن ۱۳۹۰ خورشیدی، به دلیل افزایش سطح رسوب‌ها، ژرفای این تالاب به «یک و نیم تا حداکثر دو متر» رسیده‌اســـت.

تفریح و گردشگری

قایق سواری و تماشای لاله مردابی

اگر دست تان برای انتخاب زمان سفر باز اســـت از اواخر خرداد تا اواخر تابستان را برای سفرتان به تالاب انزلی انتخاب کنید. در این هنگام از سال گل لاله مردابی ميهمان تالاب مي شود و لباسی سبز و گُل‌گلی به تن این جاذبه مي نشاند. لاله مردابی یا لاله تالابی یا لوتوس، گیاهی دارای برگ های مدور و قلبی شکل و بسیار بزرگ اســـت کـــه از آب بیرون مي آید و به رنگ سبز متمایل به آبی با گل های درشت دارای گلبرگ های صورتی رنگ ضخیم و متعدد دیده مي شود. بسیاری این گل را با نیلوفر آبی اشتباه مي گیرند؛ اما با کمي توجه به ظاهر آنها مي توانند متوجه تفاوت های شان بشوند. لاله مردابی از گیاهان شناور اســـت کـــه ریشه آنها در داخل آب و ساقه و برگ‌ها و گل در خارج از آب به صورت شناور قرار دارند.

در قسمت های مختلفی از بندر انزلی مي توانید با پرداخت هزینه سوار بر قایق شوید و به ميان آب بروید و تکـــه تکـــه آن را خودتان کشف کنید. فرصت دیدن زیبایی های این تالاب را از دست ندهید. زیبایی های این تالاب مي توانند بهانه های خوبی برای عکاسی باشند و عکس هایی کم نظیر را برای تان به ارمغان بیاورند.

لاله مردابی یا نیلوفر آبی؟

لاله مردابی یا لوتوس، گیاهی دارای برگ های مدور و قلبی شکل و بسیار بزرگ اســـت کـــه از آب بیرون مي آید و به رنگ سبز متمایل به آبی با گل های درشت دارای گلبرگ های صورتی ضخیم و متعدد دیده مي شود. بسیاری این گل را با نیلوفر آبی اشتباه مي گیرند؛ اما با کمي توجه به ظاهر آنها مي توان متوجه تفاوت های شان شد. اگر از اواخر بهار تا اواخر تابستان تالاب انزلی را برای سفر انتخاب کنید مي توانید گل لاله مردابی را کـــه در این فصل ميهمان تالاب مي شود، نظاره کنید.

مشاهده پرندگان

تعداد زیادی از پرندگانی کـــه از سوی کشورهای همسایه شمالی به ایران مي آیند، به تالاب انزلی پناه مي برند. همين امر باعث مي شود کـــه این مکان یکی از بهترین موقعیت ها را برای انجام فعالیتی به نام پرنده نگری فراهم آورد. مي توانید ساعت ها به تماشای پرنده ها و رفتارشان بنشینید و لذت ببرید. یک ایستگاه پرنده نگری در پناهگاه حیات وحش سلکـــه (کـــه در ادامه با آن آشنا مي شویم) ایجاد شده اســـت کـــه شما مي توانید با مراجعه به آن به تماشای پرندگان بپردازید. البته هنوز کار تجهیز این ایستگاه به پایان نرسیده اســـت و باید وسایلی مانند دوربین را با خود ببرید.در بخش گیاهان و جانوران از انواع پرندگانی کـــه مي توانید در این تالاب ببینید به طور مفصل سخن خواهیم گفت.

کایاک سواری

زمانی، کایاک تنها قایق اسکیموها بود کـــه با آن در دریای شمال و کشورهای اطراف قطب شمال در حرکت بودند اما این روزها کایاک سواری تفریح و ورزشی شناخته شده اســـت. در حاشیه تالاب انزلی مي توانید سوار بر کایاک ها شوید، لحظات هیجان انگیزی برای خود رقم بزنید و ورزشی متفاوت را تجربه کنید.

هزینه: 45 دقیقه 20000 تومان، یک ساعت 35000 تومان، یک ساعت و نیم 50000 تومان

ماهیگیری

یکی از تفریحاتی کـــه این روزها طرفداران زیادی دارد، ماهیگیری اســـت. در تالاب و رودخانه های انزلی مي توانید در سکوت و آرامش ماهیگیری را تجربه کنید و لذت ببرید. البته امکان اجاره وسایل را در این مکان ندارید و باید وسایل مورد نیاز را با خودتان ببرید و دست به کار شوید. حواس تان به فصل مناسب ماهیگیری هم باشد تا حیات جانداران را به خطر نیندازید. در این مورد مي توانید از راهنمایی های محلی ها بهره بگیرید.

سفر در فصول مختلف

بهار: در فصل بهار مي توانید به دیدن گل های زیبای این تالاب بروید و از دیدن آنها لذت ببرید.

تابستان: هوای گرم و مرطوب منطقه کمي آزاردهنده اســـت اما باز هم مسافران را در تالاب انزلی مي بینید.

پاییز و زمستان: هوا مرطوب و ملایم اســـت اما اثری از گل های مردابی دیده نمي شود.

تالاب انزلی در خطر جدی

تالاب انزلی از جمله تالاب‌های بین‌المللی ثبت‌شده ایران اســـت. این تالاب از نخستین تالاب‌های ثبت‌شده در معاهده رامسر در سال ۱۹۷۱ ميلادی اســـت.مرداب انزلی از آن‌جایی کـــه یک تالاب بین‌المللی ثبت شده‌اســـت، هم‌اکنون در فهرست مونترآل قرار گرفته‌اســـت. قرار گرفتن در این فهرست به معنای این اســـت کـــه «تالاب در حال خشک‌شدن اســـت و به مراقبت نیاز دارد» ، مشکل مهم تالاب انزلی آلودگی روز افزون آب آن اســـت. چرا کـــه تقریباً فاضلاب تمام خانه‌های مسکونی و اغلب کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی واقع در اطراف تالاب به درون آن یا به داخل رودخانه‌ هایی کـــه به تالاب مي‌ریزند سرازیر مي‌ شوند. طبق نظر موسسه اســـتاندارد در صورتی‌کـــه مقدار آمونیاک از ۵ درصد بیشتر و زباله‌ها و زواید این ناحیه به داخل مرداب ریخته شود تردیدی نیست کـــه با آلوده شدن بیش از پیش آب‌های مرداب کـــه محیط آن در گذشته به منزله بزرگترین زایشگاه و پرورش انواع ماهی فلس دار از جمله ماهی سفید بشمار مي‌ رفت باقی‌مانده منابع آبزی مرداب هم در معرض خطر انهدام قطعی قرار خواهد گرفت. از دیگر دلایلی کـــه موجب تهدید تالاب انزلی شده، افزایش سطح رسوب‌ها کـــه باعث کاهش عمق این تالاب شده و هم‌چنین تغییر کاربری زمين‌ها و تبدیل بخشی از «اراضی حاشیه تالاب» به زمين‌های کشاورزی اســـت.