تله مدیسین یا پزشکی از راه دور

ایده اصلی پزشکی از راه دور، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات  به منظور ارائه خدمات بهداشتی، مراقبتی و درمانی در زمان  و مکانی  است که بین  گیرنده  و فراهم کننده خدمات فاصله زمانی یا مکانی و یا هر دو وجود داشته باشد.

زمانی که به وسیله اینترنت، آزمایش‌ها و تشخیص‌های پزشکی درباره یک بیماری را در اختیار پزشکی دیگر در آن سوی جهان قرار می‌دهید و با وی مشورت می‌کنید، درحقیقت از پزشکی از راه دور استفاده کرده‌اید برقراری ارتباط پزشک و بیمار، معاینه از راه دور به کمک ارسال تصاویر رادیولوژی، ارسال سیگنال‌های حیاتی و گزارشهای متنی و صوتی شرح حال بیمار از یک سو و ارائه دستورات به صورت متن یا صوت و یا در مواردی خاص همچون جراحی از راه دور بصورت فرامین مکانیکی توسط پزشک، چرخه یک عملیات پزشکی از راه دور را تشکیل می‌دهد. پزشکی از راه دور مهارتی است که از ابزارهای چند رسانه‌ای بهره می‌گیرد و با استفاده از تعداد زیادی فناوری‌های روز شامل تصویر زنده، صدای زنده، داده‌ها و تصاویر پزشکی، سیستم‌های ارتباطی، متن‌ها، عکس‌ها و پارامترهای حیاتی مرتبط با پزشکی، می‌توان خدمات پزشکی را از فاصله دور به مکانی دیگر ارایه داد. طی سالهای اخیر و بخصوص پس از ظهور کرونا، اشتیاق به بهره گیری از ویزیت غیرحضوری در میان پزشکان و مخاطبین با استقبال مواجه شد.

مزایایی چون:

• دسترسی سریعتر به پزشکان و فراهم سازی امکان ویزیت در فواصل زمانی کوتاه تر
• حذف صف های انتظار طولانی جهت ویزیت
• عدم لزوم جابجایی فیزیکی و تحمل ترافیک
• کاهش هزینه مراجعه و رفت و آمد به مطب
• بهره گیری از پرونده الکترونیک بیمار، تشکیل بانک اطلاعاتی از روند رشد یا بیماریاستفاده از تجربیات پزشکان و متخصصان، در نقاط دیگر دنیا یا بهره گیری از هوش مصنوعی و ابزاریهای تشخیصی پیشرفته

دلایل بکارگیری تله مدیسین:

تله مدیسین در کشورهایی مانند ایران به لحاظ وسعت جغرافیایی  در موارد ذیل کاربرد بیشتری خواهد داشت:

1. .وجود پراکندگی جمعیت در بعضی از نقاط کشور و مناطق کوهستانی و دور افتاده
2. عدم دسترسی به مراکز تخصصی پزشکی در برخی  از نقاط کشور
3. افزایش جمعیت سالخورده و نیازمند به مراقبت های ویژه پزشکی
4. کمک به تشخیص سریع بیماری
5. اتخاذ تاکتیک های درمانی به روز
6. کاهش اتلاف وقت در بیماری های حاد و اورژانسی

بسیاری از بیماریها (مانند سکته قلبی و مغزی، پوکی استخوان) قابل پیشگیری می‌باشند. در مورد برخی دیگر از بیماریها بروز بیماری قابل پیشگیری نیست اما عوارض آنها قابل پیشگیری می‌باشد (مانند عوارض دیابت، گلوکوما) در مورد برخی دیگر بیماریها می‌توان با انجام تستهای تشخیصی در زمان مناسب آنها را در زمانی که قابل درمان هستند (مراحل اولیه) تشخیص داد (مانند سرطان پستان، سرطان پروستات، سرطان گردن رحم و سرطان روده بزرگ). خدمات تله مدیسین (پزشکی از راه دور) می‌توانند به افراد کمک کنند که تستهای تشخیصی خود را در زمینه طب پیشگیری به موقع دریافت کنند. به کمک تله مدیسین افراد می‌توانند در مورد پیشگیری و روشهای آن به موقع آگاه شده و اقدام مناسب را انجام دهند.

در کشور عزیزمان ایران نیز، زنجیره مشاوره آنلاین عملیاتی گردیده است. پس از راه اندازی نسخه الکترونیک در سطح مراکز ملکی سازمان تامین اجتماعی در سال ۹۵ و راه اندازی آن در سطح مراکز طرف قرارداد در سال ۹۶ و راه اندازی این پروسه توسط سازمان بیمه سلامت ایران زمینه برای ارائه خدمات از راه دور و مبتنی بر وب، آماده گردید. بدینصورت که متقاضی می تواند از راه دور مورد مشاوره پزشکی قرار گیرد، نسخه الکترونیک توسط پزشک در سیستم سازمانهای بیمه گر یا سایر شرکتهای عرضه کننده خدمات نسخه الکترونیک صادر  و بیمار بصورت حضوری یا با کمک گرفتن از برخی اپلیکیشن ها، اقلام خود را درب منزل تحویل گیرد. (البته هنوز محدودیت های قانونی در خصوص نسخ دارویی وجود دارد)

مجموعه سلامت نسل فردا، متشکل از اساتید متخصص و فوق تخصص حوزه کودکان، با هدف ارتقای سطح سلامت کودکان و تسهیل دسترسی خانواده ها به خدمات تخصصی درمانی، با بهره گیری از ابزارهای نوین و هوشمند پزشکی و درمانی، تشکیل شد. این مجموعه با بهره گیری از ظرفیت های فناوری اطلاعات، امکان مشاوره تصویری را برای خانواده های ایرانی فراهم نموده است. بصورتی که والدین بیمار (کودک) می توانند ضمن مراجعه به بخش کلینیک (www.kidz24.ir)  نسبت به رزرو نوبت بصورت الکترونیک از  پزشکان متخصص و فوق تخصص مجموعه، اقدام نموده و در زمان مورد نظر به سیستم مراجعه و به راحتی با پزشک خود بصورت تصویری مشاوره نمایند و نسخه خود را بصورت الکترونیک از سامانه دریافت نمایند. پزشکان حاذق مجموعه کیدز ۲۴ شامل:

• متخصصین کودکان و نوزادان
• فوق تخصص نوزادان،
• فوق تخصص گوارش و کبد کودکان
• فوق تخصص اعصاب و روان کودکان
• فوق تخصص عفونی اطفال
• فوق تخصص غدد اطفال
• فوق تخصص بیماری های تنفسی کودکان
• فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی کودکان

در گام نخست این مجموعه با راه اندازی کلینیک تخصصی و فوق تخصصی پزشکی در تمام حوزه های تخصصی کودکان بر بستر اینترنت و تسهیل فرآیند اخذ مشاوره پزشکی تلاش نمود تا فرصت برابر جهت دسترسی به اساتید مجرب جامعه پزشکی کشور را برای خانواده های سراسر این مرز و بوم فراهم نماید. ما معتقد هستیم ویزیت از راه دور نمی تواند جایگزین مشاوره حضوری باشد لیکن در موارد اورژانسی، تعطیلات رسمی، در شرایطی که دسترسی به پزشک حاذق بصورت رو در رو میسر نمی باشد و بالاخص در شرایط کرونایی موجود، یاری گر بیماران می باشد.

از دیگر فعالیت های ما:

برگزاری ورکشاپ ها و همایش های تخصصی سلامت مادر و کودک در جهت ارتقاء سطح آگاهی خانواده ها

و ارائه انواع خدمات پزشکی در منزل و انجام آزمایشات از جمله PCR (کرونا) می باشد.

نخستین همایش بین المللی تله مدیسین و سلامت الکترونیکی. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران،آبان ماه،۱۳۸۵

Fatehi, Farhad; Wootton, Richard (2012). “Telemedicine, telehealth or e-health? A bibliometric analysis of the trends in the use of these terms”. Journal of Telemedicine and Telecare. 18 (8): 460–۴۶۴٫ doi:10.1258/jtt.2012.gth108. ISSN ۱۳۵۷-۶۳۳X