طریقه کاشت و پرورش ریحان و توصیه های کاربردی برای رشد بهتر آن

ریحان، گیاهی خوردنی یک ساله می باشد که از تیره نعنا است و برای مصارف دارویی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. بهترین زمان برای کاشت این گیاه، فصول گرمسال می باشد. در ادامه این مطلب نحوه پرورش این سبزی پرطرفدار را آموزش دهیم.

پرورش این سبزی باید با بذرهایی با بیشترین احتمال رویش انجام شود. ریحان سبز، بهترین نوع برای پرورش می باشد. این نوع ریحان، متراکم بوده و ارتفاع آن به ۴۵ تا ۶۱ سانتی متر می رسد.

نحوه کاشت و پرورش ریحان

ریحان بنفش بیشتر مورد استقبال گل کاران قرار می گیرد. ریحان سبز شیرینی کمتر دارد. این گیاه با خیسانده شدن در سرکه سفید، رنگ زیبا و طبیعی به سرکه می بخشد.

ریحان های لیمویی نیز بویی شبیه به مرکبات دارند. ریحان تایلندی نیز طعمی شبیه به شیرین بیان دارد. گونه دیگر از ریحان طعمی شبیه دارچین با برگ ریز دارد. ریحان برگ کاهویی، نوع دیگری از ریحان ها می باشد.

نکات لازم برای پرورش سبزی ریحون

این گیاه را باید در خاک حاصل خیز باغ یا باغچه بکارید. باغچه این گیاه باید ۶ ساعت نور خورشید دریافت کند. خاک را باید برای پرورش آن آماده کرد. بعد از گذشت ۶ هفته از رویش ریحانها، سر آن ها را بگیرید. این کار موجب رشد ساقه های جانبی می شود. این کار سبب می شود گیاه زود گل ندهد. اگر ساقه های گل روییدند، آن ها را بچینید.

پرورش ریحان، به خاک گرم و رطوبت ثابت نیاز دارد. این کار باعث رشد این گیاه به شکل مطلوب خواهد شد. بهتر است برای کاشت ریحان از مالچ استفاده کنید. در نواحی سرد، مالچ دهی خاک را به تعویق بیندازید تا دمای خاک بین ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی گراد باقی بماند. در تابستان دمای خاک به سرعت افزایش می یابد و رطوبت خاک از بین می رود. در این مواقع باید مالچ را زودتر اضافه کنید.

ریحان به سرمای ملایم حساس و گیاهی گرما دوست می باشد. اگر قرار است دما به زیر منفی یک درجه سانتی گراد برسد، بهتر است باقی ریحان را نیز برداشت کنید.

ریحان به آفات بسیار کمی مبتلا می شود اما گاهی شته، سوسک و … به آن حمله می کند. باید شته ها را با شلنگ باغبانی از روی ریحان بشویید. برای جلوگیری از خورده شدن ریحان توسط سوسک ککی، باید ریحان ها را با پارچه نازک بپوشانید. تکه ای از مس می تواند درمانی برای حلزون جوانه های جدید باشد.

بیماری های گیاه ریحان اهمیت بیشتری دارد. پژمردگی قارچی ریحان، نوعی بیماری گیاهی است که به خصوص در گوجه فرنگی و موز، عامل آن قارچی از جنس Fusarium است. این قارچ اولین بار در سال ۱۹۹۰ کشف شد. این قارچ ها از دانه های وارد شده کشور ایتالیا می باشند.

علائم این بیماری افتادن برگ ها و پژمردگی آن ها می باشد که اغلب با لکه های تیره روی ساقه همراه هستند و این رویداد در دماهای بالای ۲۶.۵ درجه سانتی گراد رخ می دهد. اگر متوجه این علائم شدید، گیاه را فوراً از ریشه بیرون آورید و دور بیندازید. اگر بخشی از باغچه درگیر این موضوع شده، خاک را با وسایل باغبانی متفرق نسازید. این مسئله باعث تکثیر بیماری می شود. ریحان ها را در گلدان و ظروف دیگر بکارید.

از گونه ای به نام Nufar  استفاده کنید که دچار قارچ نشود. این گیاه به پوسیدگی باکتریایی حساس است. این پوسیدگی در اواخر فصل پاییز و در هوای سرد و مرطوب پدید می آید. برای کنترل این بیماری باید پرورش این گیاه در خاکی با زهکشی خوب انجام شود، بین گیاهان فاصله داده شود(تا بعد از باران خشک نشوند) و دور کردن گیاهان مبتلا از ریحانهای سالم انجام شود.

روش کاشتن بذر ریحان در داخل گلدان

در اولین گام برای کاشت و پرورش ریحان در داخل گلدان یا باغچه منزل باید بذر های انتخاب شده سالم و استاندارد باشند و لازم است یک روز قبل از کاشت، بذر ها را داخل مقداری آب ولرم بریزید، حدوداً ۳ تا ۸ روز می توان بذر ها را داخل آب نگه داشت به طوری که کاملا متورم شوند.

در گام بعدی کاشت ریحان، باید به دنبال انتخاب گلدان مناسب باشید، بنابراین لازم است گلدانی مناسب با ارتفاع ۱۵ سانتی متر انتخاب کرده و داخل آن را با مخلوطی از خاکبرگ و خاک باغچه بُر کنید.

اکنون نوبت کاشتن بذر ریحان در داخل گلدان آماده شده می باشد، برای این منظور بذر ها را از داخل آب بیرون آورده و روی یک پارچه یا روزنامه قرار دهید تا نم آنها به طور کامل گرفته شود.

سپس بذر ها را حداکثر در عمق یک تا پنج سانتی متری و با فاصله پانزده سانتی متر از هم بپاشید و روی آنها را نیز با کمی خاک بپوشانید.

نکته : به هنگام کاشتن بذر ها؛ در صورتی که اندازه بذر دو میلی متر باشد، باید حداکثر حدود ۲ میلی متر روی آن را با خاک بپوشانید.

در مرحله بعدی و بعد از کاشت بذر ها داخل گلدان، لازم است سطح گلدان را با یک ورق روزنامه بپوشانید به طوری که بذر ها به طور کامل زیر روزنامه قرار گیرند.

برای آبیاری بذر ها نیز باید روزانه دو تا چهار بار با استفاده از آب پاشی کوچک، بر روی بذر ها آب بریزید به طوری که سطح خاک گلدان کاملا خیس شود و گلدان را باید ۲ تا ۵ روز در جای خیلی گرم قرار دهید.

زمانی که سبزی ریحان جوانه زد، لازم است هر روز آن را آبیاری کنید و نباید اجازه دهید که خاک گلدان خشک شود.

برداشت ریحان

بعد از پرورش ریحان، باید قبل از شکفته شدن گل ها، ذخیره و برداشت این گیاه انجام شود. گل دهی، زمانی که ۶ جفت برگ بر روی ساقه پدید آید، انجام می شود. برای باروری بیشتر محصول و افزایش ریحان، در هر برداشت باید ۲ برگ فقط روی ساقه قرار دهید. بنابراین اجازه ندهید بیش از ۴ جفت برگ روی ساقه رشد کند. باید هر سه هفته یک بار کل گیاه را برداشت کنید. در این صورت، تا پایان فصل ۱۲ تا ۱۴ ساقه جانبی خواهید داشت.

ریحان ها را در پایان روز برداشت کنید و اجازه دهید به میزان طولانی تری تازه بمانند. ریحان را در کیسه ای منفذ دار و در دمای ۱۵.۵ درجه سانتی گراد نگه دارید. ریحان هایی که در یخچال نگه داری می شوند، فقط ۲ یا ۳ روز باقی می مانند.

ساقه های ریحان را در گلدان آشپزخانه قرار دهید تا برای طبخ کنار دست شما باشند. اگر این ساقه ها در کنار گل های گلدان باشند، باید هر چند روز یک بار، آب آن را تعویض کنید.
برای حفظ طعم ریحان خشک شده، باید آن را در فریزر ذخیره سازید. برای فریز کردن سریع ریحان، باید بوته های ریحان را خشک و در کیسه های پلاستیکی بدون هوا بگذارید. برای خشک کردن ریحان، برگ را از ساقه جدا و در مکانی در سایه و مسیر باد، متفرق سازید. بعد از ۳ الی ۴ روز، ریحان ها را وارسی و اگر بین انگشتان خرد شد، با فر به طور کامل آن ها را خشک کنید. در غیر این صورت موقع ذخیره سازی به رنگ سیاه یا قهوه ای در می آیند. برای خشک کردن ریحان از کمترین درجه فر استفاده کنید و در آن را کمی باز بگذارید تا خشک شود و مدام ریحان ها را چک کنید.

در این مطلب با روش ها و نکات پرورش ریحان آشنا شدید. امیدواریم توضیحات ارائه شده در این زمینه کافی باشد و از ذکر مطالب لذت برده باشید. همچنین در صورت تمایل برای آشنایی با پرورش و تکثیر گیاهان مختلف می توانید در اینجا کلیک کنید.