اهمال کاری چیست و چه تاثیراتی دارد؟ + راه های مقابله

اهمال کاری چیست و چه تاثیراتی دارد؟ + راه های مقابله

مجموعه: برای زندگی بهتر

همه چیز درباره اهمال کاری 

اهمال کاری چیست؟

حتما شما نیز تجربه داشته اید که با وجود علاقه به انجام اموری همچون ورزش کردن یا تغییر در عادت ها و... آنها را به عقب می اندازید. اما چالش اهمال کاری به همین جا ختم نمی شود و ممکن است در بسیاری از مواقع حتی با وجود دانستن پیامدهای منفی، کارهای خود را به تعویق بی اندازیم.

امروزه این عادت در فارسی به عنوان اهمال کاری شناخته می شود و تعلل، فردا افکنی یا Procrastination  برخی دیگر از واژه های مورد استفاده هستند. این کلمه از زبان عربی به فارسی وارد شده است. همل به معنای بی توجهی، بی اعتنایی یا بی دقتی است؛ در گذشته نیز اهمال با همان معنای اصلی مورد استفاده قرار می گرفت اما اهمال کاری اصطلاحی است که به صورت خلاصه می توان آن را خود داری در انجام یک وظیفه تعریف کرد. اهمال کاری ممکن است به صورت آگاهانه،‌ از سر عادت یا ناآگاهانه صورت گیرد.

ریشه اهمال کاری

اگرچه مدت کمی است که اصطلاح اهمال کاری در زبان فارسی برای بیان این مشکل مورد استفاده قرار می گیرد، اما قرن های زیادی است که انسان ها به اهمال کاری دچار می شوند. فیلسوف های یونان باستان همچون سقراط و ارسطو کلمه Akrasia را برای بیان وضعیتی که بر خلاف صلاح خود رفتار می کنیم به کار می بردند و بررسی های امروزی نشان می دهد که آکرژیا نیز نوعی اهمال کاری است. پژوهشگران نظریه های مختلفی در رابطه با دچار شدن به اهمال کاری دارند و برخی از آنها تناقض زمانی را عامل اصلی این اتفاق دانسته و برخی دیگر معتقدند که اصل لذت در نهایت باعث اهمال کاری می شود.

جالب است بدانید انسان ها تنها موجوداتی نیستند که اهمال کاری می کنند؛ مطالعه ای روی الگوهای رفتاری کبوترها انجام شده است که طی آن دانشمندان به این نتیجه رسدند این رفتار به انسان ها محدود نمی شود و ممکن است حیوانات دیگری همچون کبوترها، انجام یک کار پیچیده در آینده را به وظیفه ای ساده ولی فوری ترجیح دهند.

چرا اهمال کاری می کنیم؟

اهمال کاری در حقیقت تجربه ای رایج است که شامل به تاخیر انداختن امور روزانه یا حتی وظایف مهم می شود؛ فرد اهمال کار ممکن است ارائه گزارش یا تحویل پروژه را با تاخیر انجام داده و حل و فصل مشکلات استرس زا را به زمانی در آینده موکول کند. انواع مختلف اهمال کاری همچون (اهمال کاری تحصیل، رفتاری یا غیر ارادی) به دلایل متفاوتی اتفاق می افتند. از جمله موثر ترین عواملی که در این پدیده نقش دارند نادیده گرفتن آینده، سطح آگاهی از وظایف، توانایی تصمیم گیری و تمرکز می شود. 

برخی از تحقیقات وجود عنصری به نام «تناقض زمانی» را عاملی برای این اتفاق می داند. این تحقیقات نشان می دهد مغز ما سیستم پاداش لحظه ای را نسبت به پاداش های آینده در اولویت قرار می دهد. از طرفی این امکان نیز وجود دارد که اصل لذت مسئول رفتارهای اهمال کارانه ما باشد چرا که انسان ها برای دوری از احساسات منفی، وظایف خود را با تاخیر انجام می دهند و به انجام اموری لذت بخش در لحظه می پردازند.

در چنین شرایطی با توجه به اهمیت موضوع ممکن است برخی از افراد با نزدیک شدن به موعد نهایی دچار استرس بیشتری شوند و برای دوری از آن به اهمال کاری بیشتری دست بزنند اما برخی دیگر نیز از این شرایط استفاده می کنند تا در سریع ترین زمان ممکن کار را به پایان برسانند.

برای درک بهتر این موضوع یک کشتی را تصور کنید که تنها یک ناخدا و کودکی بازیگوش در آن حضور دارند. فرد بالغ می داند که باید در مسیر تعیین شده قرار بگیرد تا پس از رسیدن به مقصد، مدتی را استراحت کرده و به تفریح بپردازد؛ اما کودک در تمام طول مسیر به دنبال شیطنت، بازیگوشی و توقف های بی مورد است که گرچه لذت بخش هستند اما باعث می شود کشتی از مسیر اصلی خارج شود.

بسیاری از ما نیز در طول مسیر به کودک بازیگوشی تبدیل می شویم که تنها می خواهد در لحظه زندگی کرده و لذت ببرد اما این اتفاق ممکن است عواقب منفی و خطرناکی در پی داشته باشد.

علاوه بر این عواملی نیز وجود دارند که ممکن است در نتیجه به اهمال کاری ختم شوند. از جمله این موارد عبارتند از:

• پرهیز از مواجهه

یکی از روش های دفاعی که افراد برای دوری از استرس و اضطراب مورد استفاده قرار می دهند عدم روبرو شدن با مسائل می باشد. در این شرایط آنها خودشان را به کارهای دیگری مشغول می کنند.

• حواس پرتی

یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است باعث اهمال کاری شود عدم تمرکز یا اختلال هایی همچون کم توجهی - بیش فعالی می باشد

• کم پنداری

بی ارزش دانستن موقعیت های پیش آمده که باعث از دست دادن آنها می شود

همچنین آلبرت الیس و ویلیام جی نال در کتاب «روانشناسی اهمال کاری» سه علت اصلی را برای این مشکل در نظر گرفتند که عبارتند از:

• خشم و دشمنی نسبت به دیگران

در برخی مواقع اهمال کاری روشی برای تخلیه خشم سرکوب شده نسبت به دیگران است که با تاخیر در انجام دادن وظایف مربوط به آنها همراه است.

• به خود رسیدن افراطی

در چنین شرایطی همزمان با اینکه توقع زیادی در خود داریم اما در برابر مشکلات و سختی های پیش آمده بسیار کم تحمل هستیم 

• احساس خود کم بینی

در این موقعیت افراد انرژی و رغبت لازم برای ادامه کار را از دست می دهند. این احساس از سه منبع اصلی سرچشمه می گیرد که عبارتند از کمال گرایی، تلاش برای جلب توجه دیگران و تمایل به انکار تصورات منفی؛ این عوامل در کنار یکدیگر با کاهش اعتماد به نفس باعث اهمال کاری می شوند.

پرسشنامه اهمال کاری

برای پی بردن به این مشکل راه ها و پرسشنامه های مختلفی وجود دارد اما به این نکته نیز توجه داشته باشید که اهمال کاری و به تاخیر انداختن کارها تنها در صورتی به عنوان یک مشکل شناخته می شوند که باعث کاهش کارایی شده، در فعالیت های ضروری وجود داشته باشد و در کل باعث به تعویق افتادن تمامی کارها شود.

بدین ترتیب اگر شما در یک روز جمعه خرید هدیه تولد برای دوست خود را از صبح به عصر موکول کنید با اینکه اهمال کاری انجام شده است اما احتمالا تاثیر منفی نداشته باشد. برای اینکه بفهمید شما نیز فردی اهمال کار هستید و این عادت همیشه در شما وجود دارد می توانید پرسشنامه استیل که توسط پیرس استیل از دانشگاه کلگری کانادا تهیه شده است را مطالعه کرده و پاسخ دهید.

سوالات این پرسشنامه عبارتند از:

۱. آیا به قدری با تاخیر تصمیم گیری می کنید که دیر می شود؟

۲. پس از تصمیم گیری اجرای آن را به آینده موکول می کنید؟

۳. پیش از رسیدن به تصمیم نهایی وقت خود را صرف موضوعات غیر مرتبط و کم ارزش می کنید؟

۴. با وجود کم بودن زمان بازهم به فعالیت های غیر مرتبط می پردازید؟

۵. حتی فعالیت های کم زحمت و ساده نیز تا چندین روز عقب می افتند؟

۶. معمولا خود را سرگرم انجام کارهای چند روز قبل می کنید؟!

۷. همیشه قصد دارید «از فردا» یا روزی در آینده شروع کنید؟

۸. در اکثر مواقع پیش از شروع یک کار، تاخیر های بی دلیل ایجاد می کنید؟

۹. همیشه وقت کم می آورید؟

۱۰. بیشتر کارهای خود را در زمان مشخص شده انجام نمی دهید؟

۱۱. در رساندن کارها به مهلت تعیین شده ضعیف عمل میکنید؟

۱۲. انجام کارها در آخرین دقایق بارها باعث هزینه های مالی شده است؟ 

در صورتی که اکثر مواقع با چنین مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنید بهتر است برای تغییر این عادت بد اقداماتی انجام دهید.

روش های مقابله با اهمال کاری 

برای اینکه بتوانید کارهای خود را به موقع انجام دهید باید پشتکار قوی داشته باشید و در ابتدای مسیر گام های کوچکی بردارید. برای مثال  پس از اتمام هرکار برای خود پاداشی در نظر بگیرید، به عواقب اهمال کاری تا جای ممکن اهمیت دهید، اهداف خود بلند مدت خود را به چندین هدف کوتاه مدت تبدیل کنید، برای یک روز کاری برنامه سنگینی نچینید و وظایف خود را به عادت تبدیل کنید.

همچنین ممکن است ایده جان پری، نویسنده‌ی کتاب The Art of Procrastination کارامد باشد. به طور خلاصه جان پری، معتقد است که ساختار دادن به اهمال کاری روش مناسبی است. او می گوید که بدین منظور لیستی از «کارهای دوست نداشتی» خود همراه دارد و فارغ از اهمیت موضوع، هرگاه فکر می کند دوست ندارد وظیفه الف را انجام دهد به سراغ یکی از کارهای گزینه ب، ج و د و... می رود. البته در این حالت هم ممکن است برخی از کارها در زمان مناسب خود به پایان نرسد اما او این عمل را نوعی فرار رو به جلو به جای بازگشت به عقب می داند.

گردآوری:بخش روانشناسی بیتوته