توجه داشته باشید که فتق دیسک کمر زمانی ایجاد می شود که دیسک بین مهره ها از محل طبیعی خود خارج شود و معمولا باعث وارد شدن فشار بر اعصاب ستون فقرات و بروز درد در کمر، دست ها، پاها و گردن خواهد شد. عمدتا فتق دیسک کمر از طریق روش های مختلفی مانند روش غیر جراحی و روش جراحی قابل درمان خواهد بود.
آشنایی با درمان فتق دیسک کمر
بهتر است بدانید به حالتی که دیسک های بین مهره ای ستون فقرات به دلیل ضربه یا فشار زیاد ناشی از کار، رانندگی یا نشستن پشت میز دچار ترم و آسیب شون فتق، هرنی، پارگی و یا بیرون زدگی دیسک کمر گفته می شود. توجه داشته باشید که این بیماری بسته به علت یا علل ایجاد کننده می تواند شدید و یا اینکه خفیف باشد و عمدتا با استفاده از علائم و نشانه هایی که دارد می توان به تشخیص این عارضه پرداخت و برای درمان دیسک کمر و تسکین به بهترین شکل ممکن اقدام نمود. به صراحت می توان گفت درد سیاتیک عموما زمانی بروز پیدا می کند که بخشی از عصب سیاتیک در اثر فتق دیسک زائده استخوانی ستون فقرات یا تنگ شدن کانال نخاعی تحت فشار قرار گیرد و نتیجه این امر باعث التهاب، درد و غالبا بی حسی تقریبی پای مربوط به آن بخش از عصب خواهد بود. جالب است بدانید مهره هایی که ستون فقرات را تشکیل می دهند توسط قطعات کوچک و نرمی به نام دییک از یکدیگر جدا خواهند شد و زمانی که دیسک ها سالم هستند مانند جذب کننده های ضربه در ستون فقرات عمل کرده و باعث می شوند تا ستون مهره انعطاف پذیر تر شود. اما چنانچه یکی از دیسک ها به خاطر کار زیاد، پشت میز نشینی و یا رانندگی آسیب ببیند ممکن است متورم شده و یا دچار پارگی شود که به آن فقت دیسک کمر و یا پارگی و بیرون زدگی دیسک گفته می شود.
علل بروز فتق دیسک کمر:
همانطور که متوجه شدید هر دیسک بین مهره ای مانند یک دونات ژله ای می باشد و زمانی که دیسک به دلیل افزایش سن یا وارد شدن ضربه دچار خرابی می شود قسمت نرم تر مرکزی ممکن است ورم کرده و دچار پارگی شود و به عبارتی از حلقه بیرونی دربرگیرنده آن بیرون بیاید. این پارگی عمدتا غیر عادی بوده و با نام فتق یا بیرون زدگی شناخته می شود. رایج ترین قسمتی از ستون فقرات که دچار فتق می شود بین مهره های چهارم و پنجم کمری در پایین کمر می باشد که این قسمت دائما ضربه ناشی از تحمل وزن بالا تنه را جذب کرده و اهمیت آن هنگامی که ایستاده اید و یا نشسته اید بیشتر خواهد شد. همچنین قسمت های پایین کمر در حرکات بدن در طول روز مانند زمانی که بالاتنه را از یک جهت به جهت دیگر می چرخانید و یا هنگامی که خم می شوید درگیر می کند.
علائم:
- درد پاها
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن اندام ها
- درد در باسن، ران یا ماهیچه ساق پا
- فلج و تحلیل رفتن و ضعف عضلات
- از دست دادن اختیار ادرار و مدفوع
- عدم تعادل و لنگیدن
- ضعف ماهیچه هایی که با دیسک در ارتباط هستند
- گرتفگی عضلات
- تشدید درد در حین نشستن و بلند شدن، هنگام بلند شدن، شب ها هنگام سرفه کردن، خندیدن و عطسه کردن
- بی اختیاری ادرار و مدفوع در موارد شدید
چگونگی تشخیص:
توجه داشته باشید زمانی که علائم بیان شده در فرد وجود داشته باشد پزشک به فتق و بیرون زدگی دیسک مشکوک خواهد شد و همچنین آزمایشات نورولوژیکی یا همان عصب شناسی نیز می توانند نشانه های غیر عادی و علت کمر درد را نشان دهند. برای انجام تست تشخیص می توانید زمانی که خوابیده اید و یا نشسته اید و پاها در حالت مستقیم قرار گرفته اند به آرامی آن ها را بالا بیاورید. این تست، تست بالا بردن پاها در حالت خوابیده وقتی که زانوها صاف هستند نامیده می شود که در این حالت ممکن است احساسی غیر عادی در کف یا ساق پاها داشته باشید. در برخی از موارد نوعی آزمایش خون انجام می شود تا اگر نشانه هایی از التهاب یا عفونت وجود داشت مشخص گردد. دقت داشته باشید که تصویر برداری با استفاده از اشعه ایکس نیز می تواند فرسایش یا دژنراتیو ستون فقرات را به خوبی نشان دهد. برای تشخیص اینکه آیا فتق دیسک اتفاق افتاده یا خیر معمولا ام آر آی یا سی تی اسکن انجام می شود و گاهی اوقات نیز مایلوگرام مورد استفاده قرار می گیرد تا ساختار هایی که توسط فتق و پارگی دیسک تحت تاثیر قرار گرفته اند را تعیین نماید. بهتر است بدانید که انجام تست نوار عصب و عضله نیز می تواند به صورت دقیق تعیین کند که کدام عصب ها توسط فتق دیسک تحریک شده اند.
روش های درمان فتق دیسک کمر:
جالب است بدانید که درمان فتق دیسک کمر عمدتا از طریق دو روش جراحی و غیر جراحی صورت می گیرد که در ادامه سعی داریم به بیان آن ها به صورت کامل بپردازیم:
درمان های غیر جراحی:
روش های غیر جراحی شامل موارد مختلفی می شوند و از آنجایی که عمدتا ابتدایی و بسیار هستند به همین خاطر می توانید بدون جراحی درمان نمایید:
مراقبت از خود: در بیشتر موارد درد ناشی از فتق دیسک کمر در طی یک الی دو روز بهتر می شود و طی ۴ الی ۶ هفته کاملا برطرف خواهد شد و همچنین محدود کردن فعالیت ها و مصرف داروهای ضد دارویی نیز به شما در روند بهبود کمک خواهد کرد.
داروها: پزشک ممکن است داروهای تسکین دهنده درد شامل ضد التهاب غیر استروئیدی، شل کننده های عضلانی و استروئید ها را تجویز نماید زیرا اغلب داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین، ناپروکسن، نوبرین و ایبوپروفن برای کاهش التهاب و تسکین درد مورد استفاده قرار می گیرند. مسکن هایی مانند استامینوفن نیز می توانند شدت درد را تسکین دهند اما اثر ضد التهابی ندارند و استفاده طولانی مدت از مسکن ها ممکن است باعث زخم معده و همچنین مشکلات کلیوی و کبدی شود. دقت داشته باشید که برای کاهش تورم و التهاب ممکن است استروئید ها را تجویز کنند که بایستی آن را به صورت خوراکی با دوز کاهش یافته در طی یک دوره ۵ روزه مصرف نمایید. این دارو این مزیت را دارد که در مدت زمان ۲۴ ساعته تسکین درد تقریبا فوری را فراهم نماید.
تزریق استروئید: این عمل معمولا تحت فلوروسکوپی با اشعه ایکس انجام می شود شامل تزریق کورتیکواستروئیدها و یک ماده بی حس کننده در فضای اپیدورال ستون قفرات خواهد بود. این دارو برای کاهش تورم و التهاب اعصاب در کنار ناحیه دردناک مورد استفاده قرار می گیرد. حدود ۵۰ درصد از بیماران پس از تزریق اپیدورال متوجه تسکین می شوند اگرچه نتایج به نظر موقت است. به طور کلی برای رسیدن به اثر کامل ممکن است تزریقات تکرار شود و همچنین از آنجایی که زمان تسکین درد متفاوت است ممکن است هفته ها یا سال ها ادامه داشته باشد.
فیزیوتراپی: بهتر است بدانید که در واقع هدف از فیزیوتراپی کمک به شما در بازگشت هر چه سریع تر به فعالیت های کامل و جلوگیری از آسیب دیدگی مجدد است. همچنین فیزیوتراپی ها می توانند به شما در مورد وضعیت مناسب بدن، بلند شدن و تکنیک های پیاده روی آموزش دهند و با شما همکاری کنند تا عضلات کمر، شکم و پا را تقویت نمایید. همچنین شما را تشویق به کشش و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و پاها خواهند کرد زیرا تمرینات ورزشی و تقویتی عناصر اصلی در درمان شما هستند و باید بخشی از آمادگی جسمانی شما شوند.
درمان های جراحی:
به طور کلی در صورتی که علائم شما به طور قابل توجهی با درمان های محافظه کارانه بهبود نیابد جراحی برای فتق دیسک کمر به نام دیسککتومی ممکن است گزینه ای درمانی باشد.
در صورت بروز علائم آسیب عصبی مانند ضعف یا از دست احساس در پاها ممکن است جراحی نیز توصیه شود.
جراحی میکروسکوپی که در آن جراح برش حدود ۱ الس ۲ اینچی را در وسط کمر شما ایجاد می شود زیرا برای رسیدن به دیسک آسیب دیده عضلات ستون فقرات را باید جدا کرده و به سمت جلو حرکت کند تا مهره ها را در معرض دید خود قرار دهد. در واقع بخشی از استخوان برای مشخص شدن ریشه عصب و دیسک برداشته می شود و برخی از دیسک پاره شده که عصب نخاعی شما را لمس می کند با استفاده از ابزارهای ویژه به دقت برداشته خواهد شد. حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد از بیماران با موفقیت از دیسککتومی بهبود می یابند و در حدود ۶ هفته قادر به بازگشت به کار عادی خواهد خواهند بود.
دیسککتومی میکروآندوسکوپی که بدان حداقل تهاجم نیز گفته می شود در واقع جراح برش جزئی در قسمت کمر ایجاد خواهد کرد و بخشی از استخوان را برای مشخص شدن ریشه عصب و دیسک برمی دارد. سپس جراح از یک اندوسکوپ یا میکروسکوپ برای جدا نمودن دیسک اره شده استفاده خواهد کرد که این روش نسبت به دیسکتومی سنتی باعث آسیب دیدگی عضلات کمتری خواهد شد.
