علل، عوارض و درمان تارتار دندان

علل، عوارض و درمان تارتار دندان

مجموعه: پیشگیری بهتر از درمان

روش های از بین بردن تارتار و پلاک دندان  

تارتار دندان چیست؟

همه ما هر روز با خوردن و آشامیدن باعث ایجاد شدن باکتری ها و پلاک دندان می شویم که در صورت استفاده صحیح و به موقع از مسواک و نخ دندان از بین می روند. اما در صورت بی توجهی به رعایت بهداشت دهان به مرور زمان پلاک دندان، بزاق و مواد معدنی موجود در دهان باعث به وجود آمدن تارتار می شود که ماده ای سخت است و جلوه ای نامناسب در دندان ها ایجاد می کند.

همانطور که متوجه شدید تارتار و پلاک دندان دو مورد مجزاء اما مرتبط به یکدیگر هستند که ممکن است گاها اشتباه گرفته شوند. اما تارتار دندان معمولا در مناطقی که بزاق بیشتری وجود دارد ایجاد می شود. برای مثال دندان های آسیاب یا اطراف لثه از مکان های رایجی هستند. این مشکل ممکن است با التهاب و قرمزی لثه همراه شود که در صورت بی توجهی بیماری های بیشتری ایجاد می کند.

دلایل به وجود آمدن تارتار دندان

همانطور که متوجه شدید بزاق و مواد معدنی که در دهان وجود دارند در صورت وجود پلاک دندان به تارتار لثه تبدیل می شوند. بدین ترتیب می توان گفت عدم رعایت بهداشت دهان یعنی استفاده نکردن از خمیر دندان و نخ دندان است که در بروز این مشکل تاثیر گذار است.

البته با وجود رعایت بهداشت و مسواک های منظم بازهم احتمال تجمع پلاک دندان وجود دارد که مراجعه به دندان پزشک در دوره های منظم با پاکسازی آنها و جلوگیری از بروز تارتار همراه است. 

این عارضه در افراد به شکل های مختلفی ایجاد می شود و به طور کلی دلیل آن وجود باکتری هایی است که همواره در فضای دهان فعالیت می کنند.

عوارض ایجاد تارتار دندان

وجود پلاک دندان که باعث تارتار می شود بسیار ناخوشایند است و در مواردی باعث پوسیدگی و ایجاد حفره در دندان ها می شود. در صورت بی توجهی به آنها و عدم مقابله با تارتار دندان مشکلات جدی تری ایجاد می شوند که عبارتند از:

• بیماری های لثه

در صورتی که تارتار دندان به درستی برداشته نشود زمینه ایجاد بیماری های لثه و التهاب آن ایجاد می شود که با سوزش، تورم و خون ریزی همراه است. 

• التهاب مزمن لثه یا پریودنتیت

همچنین تارتار دندان ممکن است باعث ایجاد بیماری پریودنتیت شود که از مشکلات جزئی لثه جدی تر است. با بروز این حالت چرک فضای میان دندان و لثه را پر می کند که در نتیجه به شل شدن دندان و دردناک شدن روند جویدن ختم می شود.

علاوه بر این با بروز التهاب مزمن لثه فرد همواره بوی بد دهان را تجربه می کند که حتی با مسواک زدن و روش های دیگر نیز از بین نمی رود. بررسی هایی نیز نشان می دهد که ممکن است پریودنتیت باعث بروز ناراحتی های قلبی شود.

تاثیر سیگار کشیدن در ایجاد تارتار دندان

تحقیقات نشان می دهد که سیگار کشیدن به طور جدی سلامت دندان ها و بهداشت دهان را به خطر می اندازد. همچنین این افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تارتار هستند و با لک شدن دندان ها روبرو می شوند. علاوه بر این مصرف دخانیات باعث افزایش عفونت در لثه ها می شود و التهاب آنها را از هر زمانی بیشتر می کند.

راههای پیشگیری و درمان تارتار دندان

در اکثر موارد تنها روش استاندارد و مناسب برای درمان این مشکل و از بین بردن پلاک های دندان مراجعه به متخصص می باشد. دندان پزشک ها با فرایند دبریدمان دندان ها را با توجه به میزان آسیب دیدگی با یکی از روش های زیر تمیز می کنند:

- اسکالینگ: روشی است که طی آن پزشک با استفاده از ابزار و وسایل به خصوصی پلاک و تارتار را از روی مینای دندان و لثه جدا می کند.

- تمیز کردن عمیق دندان ها:‌ که برای پیشگیری از گسترش تارتار و کاهش ریسک پوسیدگی دندان ها استفاده می شود. در این روش پزشکان ترکیبات اسیدی که توسط باکتری ها تولید شده را از بین برده و سطح دندان ها را صیقلی تر می کنند.

- پولیش دندان: هم یکی دیگر از روش های رایج در تمیز کردن دندان است که طی آن پزشک رسوبات پلاک ها را از مینای دندان بر می دارد. این کار علاوه بر اینکه دندان ها را زیبا و درخشنده می کند تمامی آلودگی،‌ ناخالصی و جرم های موجود را تمیز می کنند که در پیشگیری از بیماری های دندان و دهان موثر است.

روش خانگی درمان تارتار دندان به طور کلی اقداماتی در جهت پیشگیری است اگرچه ممکن است در موارد خفیف هم کارساز باشد. اگر شما نیز دچار زردی دندان شده اید وقت را تلف نکنید و سریع تر برای انجام این کارها اقدام کنید:

• اهمیت به بهداشت دهان و دندان

اساسی ترین و اولین مرحله پیشگیری و درمان تارتار دندان است که بهتر است برای اثر بخشی بهتر حداقل دوبار در روز با مسواک نرم و خمیر دندان مرغوب مسواک بزنید تا در طولانی مدت نتیجه آن را مشاهده کنید. نکته مهم در رابطه با مسواک زدن شستن پشت دندان ها و سطوح داخلی است و بهتر است مسواک را با زاویه ۴۵ درجه با خط لثه در دست بگیرید. 

علاوه بر مسواک توصیه می شود با استفاده از نخ دندان قسمت هایی که با مسواک تمیز نشده اند را پاک کنید. در آخر نیز می توانید برای اثر بخشی بهتر از دهانشویه های حاوی کلرهگیزیدین استفاده کنید تا با فعال شدن غدد دهانی ذرات باقی مانده هم از بین بروند.

• روغن کشی دندان

یک روش با سابقه و قدیمی است که در کاهش باکتری های مضر دندان موثر است. روغن نارگیل مناسب ترین گزینه است چرا خواص ضد التهابی و جلوگیری از رشد پاتوژن در دهان را دارد اما تمامی روغن های خوراکی که خاصیت ضد میکروبی دارند برای این کار موثر هستند.

• استفاده از جوش شیرین

که در خنثی کردن بزاق دهان موثر است و مانع از رشد باکتری های پلاک ساز دهان می شود. همچنین خاصیت لایه برداری جوش شیرین باعث می شود روی دندان ها پاک شود. بدین منظور می توانید از مقداری جوش شیرین روی مسواک خود استفاده کنید.

• آلوئه ورا

از خواص ضد میکروبی آلوئه ورا غافل نشوید چرا که تاثیر زیادی در کنترل باکتری های دهان و بهبود بوی بد دهان دارد. همچنین به عنوان دهانشویه ای بدون سم و طبیعی با کمترین عوارض جانبی مورد استفاده قرار می گیرد. 

• چای سبز

یک منبع غنی از ترکیباتی به نام های کاتچین و پلی فنول است که برای سلامت و تمیزی دندان بسیار مفید هستند. شستشوی دهان و دندان با چای سبز باعث می شود فعالیت های باکتری ها در دهان مهار شده و احتمال پوسیدگی، تشکیل پلاک و تارتار دندان را کاهش می دهد. همچنین چای سبز به عنوان ماده ای فوق العاده و سرشار از آنتی اکسیدان هاست که مقداری فلوارید هم دارد.

• لبنیات

همه ما تاثیر شگفت انگیز مصرف لبنیات در بهبود ساختار استخوان ها و تامین کلسیم و فسفات بدن آگاه هستیم اما جالب است بدانید مصرف این محصولات و مخصوصا پنیر در کنترل PH بزاق دهان و جلوگیری از اسیدی شدن محیط (در اثر فعالیت های مضر باکتری ها) هم تاثیر گذار است.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته