گروه سینمایی هنرآنلاین: پس از آن که سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر به دبیری سیدرضا میرکریمی به پایان رسید، حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی محمدمهدی عسگرپور را به عنوان دبیر دوره بعدی معرفی کرد تا میرکریمی پس از چهار دوره دبیری از جشنواره جهانی فیلم فجر خداحافظی کند و جای خود را به یک تهیهکننده و کارگردان دیگر از سینمای ایران بدهد.
درست زمانی که بنا بود دور جدید برنامهریزی برگزاری جشنواره جهانی آغاز شود، ویروس کرونا شیوع پیدا کرده و کل جهان را درگیر خود کرد، سینما نیز از این قاعده مستثنی نماند و اتفاقا تعطیلی سالنهای سینمایی و همچنین تعویق چندین جشنواره جهانی باعث شد تا برگزارکنندگان ایرانی نیز دور جدید جشنواره را به زمانی دیگر موکول کنند. اما ماجرا به یک ماه و دوماه ختم نشد و جشنواره جهانی با یک سال تعویق در نهایت در خرداد ماه 1400 در پردیس سینمایی چارسو به دو شکل فیزیکی و آنلاین برگزار شد.
پاندمی کرونا در طی یک سالی که گذشت بسیاری از شیوهها را تغییر داد و شرایط برگزاری بسیاری از جشنوارهها تحت تاثیر این ویروس منحوس قرار گرفت. جشنوارههای ایرانی نیز به فراخور این اتفاق جریانهای متفاوتی را تجربه کردند. از جشنواره آنلاین حقیقت تا جشنواره نیمه فیزیکی و نیمه مجازی فیلم کوتاه تهران تا جشنواره کاملا فیزیکی فجر همه تجربیات روی هم گذاشته شد تا در نهایت جشنواره جهانی فیلم فجر برپا شود.
جشنوارهای که پس از جدایی از بخش ملی به نظر میرسید نوپا باشد حالا تحت تاثیر شرایط موجود قرار گرفته است و مدیران باید تمامی راههای ممکن را بررسی کنند و بهترین گزینهها را از دل آن انتخاب کنند.
در نهایت پس از بررسیهای بسیار عسگرپور و تیم مدیرانش به این نتیجه رسیدند که از میان بخشهای مختلف جشنواره آنچه را که میتوان به شکل مجازی برگزار کرد مجازی و در نهایت نمایش فیلمها را به دلیل بحث قاچاق و غیره که امکان نمایش آنلاین نداشت، به شکل فیزیکی برگزار کنند. بخشهای بازار، ویدئو لایبرری، کارگاهها همه به شکل مجازی در طی یک هفته برگزار شدند و اتفاقا با استقبال بسیار خوبی مواجه شدند.
در بخش بازار بیشترین استقبال از آثار انجام شد و بیش از هزار قرارملاقات صورت گرفت که موجب شد این بخش نیز مورد توجه واقع شود، تا حدی که بخش بازار یک هفته دیگر تمدید شد.
اما در بخش اکران به دلیل محدودیتهایی که وجود داشت، ظرفیت سالنها با نیمی از صندلیها در نظر گرفته شد و رعایت پروتکلهای بهداشتی در اولویت قرار گرفت. میان هر تماشاگر باید یک صندلی خالی باقی میماند تا فاصله اجتماعی رعایت شود، اما با این وجود استقبال بسیار خوبی از آثار سینمایی بخصوص آثار ایرانی انجام شد و ظرفیت سالنها تا حدی که مجاز بود پر شد، در نهایت نیز فیلمها به سئانس فوق العاده رسیدند. این نشان میدهد که مخاطب علاقمند به سینما هنوز وجود دارد تنها منتظر نمایش آثار خوب در سینماست تا بتواند به سالن تاریک بیاید و از دیدن فیلم در این شرایط لذت ببرد. مخاطبی که یک سال از این فضا دورمانده و تنها راه سرگرمیاش پلتفرمها بودند حالا حضور در سالن تاریک سینما برایش ارمغانی است که لذتی چندباره به همراه دارد.
در مجموع به دلیل شرایط موجود جشنواره در نهایت رعایت پروتکلهای بهداشتی باید برگزار میشد و یکی از راهکارهایی که مدیران این دوره برای آن در نظر گرفتند ایجاد سالنهای روباز برای نمایش آثار بود. سالنهای روباز یا سینما تابستانی عنوان جدیدی نیست و سبقهاش به سالهای بسیار دور در دهه 40 و 50 شمسی بر میگردد. در این سالنها که به شکل روباز هستند، مخاطبان میتوانند فیلم را بر پرده سینما اما بدون سقف ببینند. در دوران گذشته تماشاگر علاقمند به تماشای فیلم در کنار خانواده میتوانست با بساط شام بنشیند و برای ساعاتی سرگرم شود. هرچند که رفته رفته این شیوه فیلم دیدن منسوخ شد و تنها در چند استان همانند لرستان و کردستان باقی ماند، اما حالا تدبیری است که مدیران از آن استفاده کردهاند برای این که مخاطبان علاقمند اما نگران بتوانند به تماشای اثر بنشینند. یک سالن در پردیس سینمایی چارسو و یک سالن از سالنهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در این دوره از جشنواره مورد ارزیابی و آزمون و خطا قرار گرفتند. تنها امید است که شیوههای مورد نظر همانند طرح سینما ماشین برای یک دوره خاص نباشد و مدیران سینمایی برای استفاده بهینه از آنها تدابیری بیندیشند و تبلیغات مناسبی صورت گیرد تا مخاطب نیز از آن آگاهی یافته و به تماشای آثار بنشیند.
حالا جشنواره جهانی فیلم فجر با تدابیری که در نظر گرفته است و رایزنیهایی که طی سالهای گذشته با فدراسیون بین المللی انجمن تهیهکنندگان فیلم (فیاپف) انجام شد، موفق شد نشان درجه الف را گرفته و به عنوان یکی از پانزده جشنواره مهم درجه الف جهان شناخته شود. اتفاقی که برای سینمای ایران افتخارآفرین است و به نظر میرسد حالا جشنواره جهانی فیلم فجر بتواند آثار درخورتر و اسم و رسم دارتری را به سمت خود جلب کند.
سی و هشتمین دوره از جشنواره فیلم فجر در حالی به کار خود خاتمه داد که فیلم «نور طبیعی» ساخته دنژ ناگ و تهیهکنندگی اینسه بوکا – گروبه، کارولین پیراس و ملانی بلاکس دورف محصول مجارستان، لتونی، فرانسه، آلمان سیمرغ زرین بهترین فیلم بخش سینمای سعادت را از آن خود کرد.همچنین فیلم «سیارک» ساخته مهدی حسینیوند از ایران نیز موفق به دریافت سیمرغ زرین بهترین فیلم بخش جلوهگاه شرق شد.
هرچند سی و هشت دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر پشت سرگذاشته شد، اما پس از جدایی از بخش ملی بیشتر شبیه به کودک نوپایی است که باید حواسمان به آن باشد. جشنواره هنوز در مراحل آزمون و خطا به سر میبرد و به قوام لازم نرسیده است. همچنان جشنواره نقاط ضعفی دارد که باید مدیران در هر دوره بر اصلاح آن کوشاتر باشند و نقاط قوتش را تقویت کنند. امروز که جشنواره جهانی تبدیل به یکی از جشنوارههای درجه الف جهان شده است باید حواسمان را بیش از پیش به هرچه بهتر برگزار شدن جشنواره جمع کنیم و در تمامی بخشها قوایمان را بر بهتر شدن آن صرف کنیم. به نظر میرسد دفتر سی وهشتم بسته شد اما باید از همین امروز دفتر سی و نه را باز کنیم و بر بهتر بودن آن نسبت به دورههای پیشین برنامهریزی و دقت داشته باشیم.