یکی از موفق ترین ترانه سرایان چهار دهه اخیر ایران، زویا زاکاریان است.
برترین‌ها: در اینجا نقبی زده‌ایم به ماندگارترین ترانه‌های فارسی، آن‌ها که با همراهی ملودی به خانه‌ها نفوذ کردند و سال‌هاست که در شادی و غم، همراه ما هستند. از جنتی عطایی، اردلان سرفراز و شهیار قنبری نوشتیم و برای این قسمت «زویا زاکاریان» را محوریت قرار دادیم. لازم به ذکر است که به هر حال این فهرست ارائه شده می‌توانست جامع‌تر باشد، اما هر فهرستی نقص‌هایی دارد.
«زویا زاکاریان» ترانه‌سرا و نمایشنامه‌نویس ایرانی ارمنی‌تبار است. زویا در ۲۵ خرداد ۱۳۲۹ در محلهٔ پل چوبی تهران در خانواده‌ای از ارامنهٔ آذربایجان به دنیا آمد. پدر و برادرش هر دو نوازنده بودند و مادرش خواننده گروه کر بود. پس از اخذ دیپلم، به دانشگاه پهلوی شیراز رفت تا پزشکی بخواند، اما پس از یک سال برای تحصیل در رشته‌های هنری به تهران بازگشت. پس از بازگشت از شیراز در دانشگاه هنر‌های دراماتیک شروع به تحصیل کرد. «زویا زاکاریان» زمانی وارد عرصه‌ی ترانه‌سرایی شد که بزرگانی مانند جنتی‌عطایی و قنبری و سرفراز ساختار ترانه‌ی نوین را شکل داده بودند. نخستین ترانهٔ اجراشده‌اش «قُمری» نام داشت که با آهنگسازی «فرید زلاند»، تنظیم Eric Arconte در سال ۱۳۵۴ منتشر شد.
«زویا زاکاریان» با درکی عمیق از هنر و ادبیات و گزیده کاری‌های هنرمندانه پا به این عرصه گذاشت و در زمانی محدود بی‌هیچ خط و ربط سیاسی و اجتماعی و با آثاری معدود به جایگاهی رفیع رسید. او هم چنین نویسنده‌ی مجموعه تلویزیونی «مثل‌آباد» بود که از موفق‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی به‌شمار می‌آید. این مجموعه بسیاری از ضرب‌المثل‌های ایرانی را به شکل داستانی بازتاب می‌داد.
شب زده
عزیز بومی،ای هم قبیله رو اسب غربت چه خوش نشستی / تو این ولایت،ای با اصالت تو مونده بودی تو هم شکستی
ترانه «شب زده» که برای فیلم سینمایی «سلام تهران» ساخته شد، سلام تهران فیلمی به کارگردانی داریوش کوشان و نویسندگی جمشید صداقت‌نژاد ساختهٔ سال ۱۳۵۶. روایت کوچ جوانان صادق و ساده روستایی به شهر‌های بزرگ است.
گهواره
دلم تنگه برای گریه کردن کجاست مادر کجاست گهواره‌ی من / همون گهواره‌ای که خاطرم نیست همون امنیت حقیقی و راست
این دومین آهنگ فیلم «نازنین» به کارگردانی «علیرضا داوودنژاد» است که به دلیل حذف بخش‌هایی از فصل انتهایی آن در کپی‌های موجود اثری از این آهنگ وجود ندارد و فقط موسیقی بدون کلام آن در صحنه‌ای از فیلم شنیده می‌شود. این اثر مبیّن نبوغ هنری کم نظیر آهنگ ساز، ترانه سرا و خواننده است.
چلچله
چلچله بر میگرده خونه ش، گرده‌ی راهه رو شونه ش /خستگی آب میشه تو چشماش، میچکه رو خاک لونه ش
«زویا زاکاریان» هر زمان که قرار بر نشاندن کلام بر ملودی بوده هم آثار درخشانی پدید آورده است. اولین تجربه‌ی او در این فرم، ترانه‌ی «چلچله» بر ملودی «مارتیک» با صدای «شماعی‌زاده» است.
خالی
من خالی از عاطفه و خشم، خالی از خویشی و غربت/ گیج و مبهوت بین بودن و نبودن
آهنگ خالی با صدای ابراهیم حامدی که یکی از آهنگ‌های خاطره انگیز می‌باشد که در فیلم بوی گندم، نیز شنیده‌ایم. بوی گندم عنوان فیلمی اجتماعی به کارگردانی امیر مجاهد و فرزان دلجو است و در سال ۱۳۵۶ ساخته شد.بوی گندم داستان سیامک، اسی و تقی سه دوست آس و پاس است. تقی معتاد است و نصیحت‌های سیامک را برای ترک اعتیاد نمی‌پذیرد. سیامک با گندم آشنا می‌شود که رختشوی یک هنرستان دخترانه است.
معشوق
تو نه بارونی نه شن باد تو نه مرحمی نه فریاد /تو نه خسته‌ای نه همپا تو نه از غیری نه از ما
در این ترانه با صدای فائقه آتشین» که توسط «مارتیک» ساخته شده است. شاید برای نخستین بار در تاریخ ترانه‌ی ایران با رویکردی واقع گرایانه به نسبت عاشق و معشوق نگاه شده است.
منو بشناس
منو بشناس، منو بشناس، نذار ناشناس بمونم/ نذار یه عمر به تن تو، مثل یک لباس بمونم
این ترانه با صدای «فائقه آتشین» که توسط «شماعی زاده» ساخته شده و ناصر چشم آذر هم آن را تنظیم کرده است، در زمره معدود ترانه‌های زنانه‌ای است که راوی زن از معشوق خود می‌خواهد که برای دوام عشقشان قدم بردارد.
فصل تازه
نگاه کن من چه بی پروا، چه بی پروا / به مرز قصه‌های کهنه می‌تازم
یکی از تاثیرگذارترین ترانه‌های او ساخته «واروژان» و با صدای «فائقه آتشین» که بسیار شنیده شده است.
حریر
ای حریر بی تحمل‌ای شکستنی‌تر از گل /ای خود قصه رفتن تو باید بسازی با من
ترانه‌های او طرفداران زیادی در میان متولدین دهه‌های چهل، پنجاه و شصت دارد و یادآور خاطراتی بسیار شیرین برای آن‌ها است. حریر با صدا و آهنگسازی «مارتیک» با تنظیم «آرتور گریگوریان» یکی از آنهاست.
نامه
پاکت بی تمبر و تاریخ، نامه بی اسم و امضاء/ کوچه دلواپسی ها، برسه به دست بابا
ملودی و صدای «سیاوش قمیشی» باعث شد یکی از ماندگارترین آثار او و «زویا زاکاریان» رقم برخورد و بازتاب خوبی داشته باشد.
آذرآبادگان
من‌ای سر سبز وطن، آذرآبادگان من/ از تو جدا یکنفس، مبادا ایران من
بیشتر ترانه‌های «زویا زاکاریان» استحکام و انسجام زیادی دارد و ترکیب‌هایی که در آثارش است از درک و دریافت او از ادبیات غنی، تاریخ ایران و شناخت عالی او از موسیقی حکایت دارد.
