عملکرد دستگاه اکسیژن ساز

به گزارش بهداشت نیوز، دستگاه اکسیژن ساز جهت تولید جریان گاز غنی شده از اکسیژن، نیتروژن ها را از منبع گاز جدا کرده و اکسیژن را متمرکز می کند.

تاریخچه:

دستگاه اکسیژن ساز خانگی در سال ۱۹۷۰ اختراع شد. قبل از این دوره برای اکسیژن رسانی خانگی از سیلندرهای اکسیژن بسیار سنگین و فشار بالا و یا از سیستم کوچک مایعات فریزری استفاده می کردند.

در هر دو این روش ها تامین کننده گان باید مکررا از خانه بازدیدو منبع اکسیژن را پر یا تعمیر کنند. اما اختراع دستگاه اکسیژن ساز، آن را به شایع ترین و پرطرفدار ترین روش انتقال اکسیژن در خانه تبدیل کرد.

طرز کار:

دستگاه های اکسیژن ساز اکثرا از تکنولوژی PSA ( جذب نوسانی فشار) استفاده می کنند این دستگاه اکسیژن را میگیرد و نیتروژن های آن را جدا می کند و یک گاز غنی شده از اکسیژن تولید می کند. و در اختیار کسانی که سطح اکسیژن خونشان پایین است قرار می دهد.

این دستگاه یک منبع اقتصادی اکسیژن در فرایند های صنعتی نیز می باشد و در این زمینه به ژنراتور گاز اکسیژن نیز معروف است. دستگاه اکسیژن ساز برای جذب گازها از یک غربال مولکولی استفاده می کند و با تکنیک جذب نوسانی فشار، نیتروژن را به مواد معدنی زئولیت تبدیل و نیتروژن ها را کاملا خارج می کند. این کار باعث باقی ماندن اکسیژن به عنوان گاز اصلی و اولیه می شود. در فشار های بالا زئولیت به دلیل گسترده بودن سطح و ویژگی های شیمیایی اش نیتروژن زیادی جذب می کند. پس از جمع آوری اکسیژن و دیگر مواد آزاد، فشار پایین می آید تا نیتروژن ها به راحتی دفع شود.

دستگاه اکسیژن ساز از یک کمپرسور هوا، دو سیلندر پر زئولیت، یک مخزن مساوی کننده فشار و چند شیر فلکه و لوله تشکیل شده است.

در ابتدا اولین سیلندر هوا را از کمپرسور دریافت کرده که این روند حدود ۳ ثانیه طول می کشد. در این حین فشار در سیلندر اول ۲.۵ برابر فشار فشار جوی میشود و زئولیت با نیتروژن اشباع می شود. زمانی که در سیلندر اول اکسیژن به مرحله خلوص میرسد، دریچه ای باز مشود و گاز اکسیژن خالص را به مخزن فشاری که به شلنگ بیمار متصل است، می رساند.

سپس هوا از کمپرسور وارد سیلندر دوم می شود و در اواسط سیکل دوم نیز یک تغییر شیر فلکه وجود دارد و گاز را به سیلندر اول واز آنجا به جو محیطی باز می گرداند.

دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل

از سال ۲۰۰۰ به بعد بسیاری از شرکت ها دستگاه اکسیژن ساز قابل حملی تولید کردند که بطور متوسط یک الی پنج لیتر اکسیژن به طور مداوم تولید می کند.

دستگاه های قابل حمل یا اکسیژن اکساز یا با وصل شدن به پریز برق کار میکنند و یا برای فعالیت های خارج از خانه دارای باتری هستند. این دستگاه ها سیار  هستند و به خروجی های DC در خودرو نیز وصل می شوند.

امنیت :

دستگاه های اکسیژن ساز مزیت هایی نسبت به سیلندر های اکسیژن دارند به طور مثال سیلندر های اکسیژنی دارای نشتی هستند و خطر آتش را بالا می برند.

دلیل استفاده :

دستگاه اکسیژن ساز برای انتقال اکسیژن به بیماران تنفسی به کار می رود. این دستگاه به منظور رساندن اکسیژن کاملا خالص به بیماران، دارای فیلترهای مخصوصی برای جداسازی نیتروژن از هوا می باشد.

دستگاه های اکسیژن ساز خانگی نیز همانند  تمامی دستگاه های اکساز دیگر جهت عملکرد صحیح  به نگهداری و سرویس احتیاج دارد و خوشبختانه نگهداری از این دستگاه های اکسیژن ساز خانگی کار بسیار ساده ای می باشد.

هر تانکر اکسیژن در دستگاه های اکسیژن ساز خانگی به اندازه ۲۴۹.۶ دقیقه و یا ۴ ساعت و ۱۵ دقیقه اکسیژن دارا می باشد.

اکسیژن ساز خانگی برای چه زمانی مطلوب است؟

غلیظ کردن اکسیژن است، وسیله اکسیژن ساز یک دستگاهی است که با استفاده از برق کار می کند، به منظور آماده کردن اکسیژنی که بیماران به آن احتیاج دارند با روش غلیظ کردن هوای اتاق به اکسیژن خالص.

هوایی که ما در آن نفس میکشیم به شکل گسترده از نیتروژن ۷۸% و اکسیژن ۲۱% تولید شده است. این دستگاه با متراکم کردن هوای درونی محیطی بسته نیتروژن موجود آن را نابود کرده و اکسیژن بیشتر از ۹۵% را مورد استفاده مریض قرار می دهد.

انواع اکسیژن ساز

اکسیژن ساز ایستا یا خانگی

که بیشتر به اکسیژن ساز خانگی مشهور است نوعی از آن می باشد که فقط با استفاده از برق خانگی کار می کند. همه ی اکسیژن ساز های خانگی مثل کپسول اکسیژن گردش اکسیژن را به شکل پیاپی به شخص بیمار داده می شود. این نوع از اکسیژن ساز ها را به دلیل اینکه قابلیت حمل ندارد و استفاه از برق خانگی ضروری است، دستگاه اکسیژن ساز خانگی نامیده می شود درواقع با حجمی در حدود ۱۳ تا ۲۸ kg و توسط چرخ هایی که کارخانه های ساخت آنها برای این نوع از اکسیژن سازها تولید کردند به کارگیری از این نوع اکسیژن ساز ها به منظور استفاده در خانه بسیار مطلوب می باشد.

دستگاه اکسیژن ساز همراه

این نوع اکسیژن سازها خیلی به اکسیژن سازهای خانگی شباهت دارند با این اختلاف که به غیر از برق قابلیت کار کردن با باطری همچنین وجود دارند. اکثر دستگاه های همراه به شکل پالسی اکسیژن را انتقال می دهند اما نوع هایی مانند Respironics و oxygen plus وجود دارند که به شکل پی در پی همچنین اکسیژن را انتقال می دهند.

وسایل اکسیژن رسانی به بیمار

گونه های متفاوتی به منظورانتقال اکسیژن از وسیله به شخص بیمار وجود دارد که از مشهور ترین آن ها میتوان به ماسک صورتی و نازل Cannula اشاره کرد.

چه زمانی از اکسیژن ساز خانگی استفاده می شود؟

برای اشخاصی که از مشکلات ریوی برخوردارند مثل COPD و ILD و ... مورد استفاده است و به شکل گسترده بیمار هایی اکسیژن سطحی که تو خونشون است از وضعیت نرمال پایین تر است. اکسیژن ساز خانگی وقتی کاربرد دارد که شخص مریض به منظور زیاد کردن اکسیژن خون خودش احتیاج به اکسیژن بیشتر داشته باشد. مقدار استفاده از ایت وسیله را را دکتر تعیین می کند و این مقدار میتواند بین ۱ تا ۲۴ ساعت در طوا شبانه روز باشد. به منظور یک امر بسیار مهم این مورد را بایستی دقت کرد که بعد از اینکه پزشک تجویز کرد بلافاصله بایستی از دستگاه اکسیژن سازخانگی یا معمولی استفاده کرد.

نحوه کارکرد دستگاه اکسیژن سازخانگی چگونه است؟

در دید اول عملکرد این دستگاه بسیار آسان است. هوای محیط را دریافت می کند، نیتروژن موجود آن را نابود می کند و اکسیژن بهتر و بیشتر از ۹۵% در اختیار ما قرار می دهد. همانگونه که نیتروژن با ۷۸% و اکسیژن با ۲۱% درهوای اتاق یا هر محیطی وجود دارد با نابود کردن نیتروژن موجود قابلیت تبدیل آن بین %۹۰ تا ۹۵ % اکسیژن خالص وجود دارد.

استفاده در ۴ مرحله راحت:

   هوای محیط به درون دستگاه وارد می شود.

   نیتروژنی که در هوا وجود دارد به دام می افتد یا ااینکه به سطوح جذب می شود.

   اکسیژن خروجی را میتوان در ازای لیتر بر دقیقه تنظیم کرد.

   اکسیژن خالص با مقدار خلوصیت۹۰ تا ۹۵% به وسیله ماسک دستگاه یا نازل (سوند بینی) به شخص بیمار منتقل می شود.