همانطور که می دانید گرفتگی یا آبریزش بینی در دوران بارداری مسئله نسبتا رایجی است که برخی از زنان باردار بدون اینکه آلرژی داشته و یا به عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی دچار شده باشند در دوران بارداری دچار گرفتگی می شوند و اغلب اوقات با به کارگیری روش های درمان خانگی یا پزشکی به رفع گرفتگی بینی در بارداری می پردازند.
علل و روش های رفع گرفتگی بینی در بارداری
توجه داشته باشید که این مشکل ممکن است مشابه گرفتن بینی در هنگام سرد شدن هوا باشد اما این وضعیت تا حدودی ناشی از تغییرات هورمونی خواهد بود که در طول بارداری رخ می دهد برای مثال یک سطح بالاتر از استروژن در دوران بارداری می تواند باعث بروز التهاب در پوشش مفصل داخلی شود و مخاط بیشتری را تولید کند. همچنین از آنجایی که مادر در دوران بارداری گردش خون بیشتری دارد این مسئله می تواند عروق خونی کوچک را درون بینی متورم کرده و در نهایت منجر به گرفتگی بینی تان شود.
به صراحت می توان گفت که بیشتر از ۳۰ درصد زنان در دوران بارداری به ورم غشا مخاطی بینی مبتلا می شوند و این عارضه اغلب از اوایل شروع دوم بارداری آغاز شده و گاهی اوقات با پا به ماه گذاشتن مادر این وضعیت بدتر هم خواهد شد. بهتر است بدانید که گرفتگی و احتقان بینی عمدتا پس از زایمان برطرف می شود و پس از گذشته دو هفته به صورت کامل از بین خواهد رفت.
علل احتقان بینی در بارداری:
به طور کلی گرفتگی بینی از ماه دوم شروع می شود و در اواخر بارداری شدت می یابد که در نهایت پس از زایمان به صورت کامل رفع خواهد شد. توجه داشته باشید که افزایش هورمون استروژن در دوران بارداری می تواند باعث تورم پوشش مخاطی بینی و تولید مخاط بیشتر در بینی شما شود. همچنین که افزایش جریان خون بدن در دوران بارداری می تواند باعث تورم مویرگ های خونی درون بینی و در نتیجه گرفتگی و تورم بافت اطراف آن شود.
البته هورمون های دیگری نیز ممکن است در ایجاد این مشکل نقش داشته باشد برای مثال اگر گرفتگی بینی شما همراه با عطسه، گلودرد، سرفه، درد خفیف یا گره های لنفی متورم یا تب است احتمال دارد به سرماخوردگی در بارداری یا یک عفونت مشابه در این دوران دچار شده باشید.
توجه داشته باشید که عفونت های سینوسی نیز در دوران بارداری شایع هستند و اگر نشانه هایی از این بیماری مانند تب، سردرد، احساس درد یا فشار به ویژه زمانی که به جلو خم شده اید، داشتن ترشحات مخاطی سبز یا زرد رنگ و درد در فک بالایی دارید حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید. در برخی از موارد این علائم و به ویژه تب می تواند به خاطر وجود عفونتی باشد که بایستی بلافاصله درمان شود زیرا اگر عفونت درمان نشده ای در بدن زنان باردار باقی بماند احتمال زایمان زودرس را افزایش خواهد داد.
همچنین نشانه هایی مانند آبریزش بینی یا گرفتگی بینی به همراه مخاط آبکی، عطسه، خارش چشم ها، بینی، گلو یا گوش ها دارید احتمالا علت اصلی آن آلرژی است و ممکن است در دوران بارداری بهتر یا بدتر شود و یا حتی به مواردی که قبلا حساسیت نداشتید هم حساسیت پیدا کنید. بهتر است بدانید که فهمیدن علت گرفتگی بینی همیشه هم ممکن نیست و شاید گرفتگی بینی شما ناشی از دو عامل باشد برای مثال ممکن است آلرژی و رینیت بارداری را با هم تجربه کنید.
تشخیص گرفتگی بینی:
بهتر است بدانید که اگر تنها علامت شما گرفتگی بینی است احتمالا به رینیت بارداری مبتلا شده اید اما اگر گرفتگی خفیف بینی دارید، مداوم عطسه می کنید، سرفه، گلودرد، غدد متورم و تب دارید احتمالا مبتلا به سرماخوردگی یا بیماری دیگری شده اید.
به یاد داشته باشید که عفونت های سینوسی در بارداری کاملا شایع هستند و در صورت بروز علائم سینوزیت مانند تب، سردرد، مخاط سبز یا زرد، درد صورت، درد در فک بالایی و کاهش حس بویایی باید حتما به پزشک مراجعه نمایید. چنانچه گرفتگی بینی همراه با عطسه، خارش چشم، گلو، گوش و بینی دارید احتمالا دچار حساسیت شده اید و از آنجایی که این عارضه در دوران بارداری کاملا غیر قابل پیش بینی است امکان دارد بدتر یا شاید بهتر شود.
روش های بهبود احتقان بینی:
عمدتا برای رفع این مشکل می توانید مایعات زیادی بنوشید و هنگام شب سر خود را کمی بالاتر از بدن قرار دهید و همچنین انجام راهکارهایی که در ادامه بیان کرده ایم نیز می تواند برای رفع گرفتگی بینی در بارداری موثر باشد:
بخار آب می تواند به صورت موقت گرفتگی بینی شما را از بین ببرد و در اغلب اوقات آرامش بخش باشد. توصیه می شود که یک دوش آب گرم بگیرید و یا حوله ای را با آب جوش نمناک کنید و روی صورتتان بگذارید و در آن نفس بکشید.
هنگام دراز کشیدن یا خوابیدن بایستی سر خود را با قرار دادن چندین بالش بالا بیاورید.
برای افزایش رطوبت هوا از دستگاه های بخور در منزلتان استفاده کنید و هنگام شب آن را نزدیک سر خود قرار دهید. توصیه می شود که حتما به دستورهای روی بروشور برای تمیز نگه داشتن دستگاه بخور توجه کنید و روزانه آب داخل دستگاه را تعویض نمایید تا تبدیل به محیط رشد باکتری ها نشود.
می توانید از قطره های بینی یا اسپری بینی حاوی آب نمک استفاده کنید که در داروخانه ها بدون نیاز به نسخه توزیع می شود. برای استفاده از آن باید مقدار کمی از اسپری را در هر سوراخ بینی بچکانید یا اسپری نمایید.
توجه داشته باشید که ورزش کردن نیز می تواند به رفع گرفتگی بینی در بارداری کمک کند. البته در روزهایی که هوا آلوده است بیرون از منزل ورزش نکنید زیرا ممکن است این کار موجب تحریک مجاری بینی و بدتر شدن گرفتگی آن شود.
توصیه می شود که اگر گرفتگی بینی هم ندارید از محرک های احتمالی مانند قلیان و دود سیگار در بارداری و همچنین بخارهای مواد شیمیایی در این دوران دوری کنید زیرا باعث تشدید نشانه های گرفتگی بینی تان خواهد شد.
استفاده از دارو:
چنانچه گرفتگی بینی برایتان خیلی آزاردهنده است می توانید علائم خود را برای پزشک توضیح داده و از او بپرسید که مصرف چه داروهایی برای شما ضرر ندارد. به طور کلی توصیه می شود که در سه ماهه اول بارداری خود برای رفع گرفتگی بینی و هر نوع بیماری دیگری از مصرف هر دارویی پرهیز کنید مگر اینکه مصرف آن واقعا ضروری و توسط پزشک تجویز شده باشد زیرا در سه ماهه اول بارداری اعضای جنین در حال شکل گیری است.
اما اگر پزشک منعی برای این موضوع نمی بیند می توانید از داروهای ضداحتقان نیز استفاده نمایید. دقت داشته باشید که نباید در مصرف اسپری بینی افراط کنید زیرا این دارو می تواند باعث بازگشت التهاب مخاط شده و گرفتگی را شدید تر کند.
آیا گرفتگی بینی در بارداری خطرناک است؟
بهتر است بدانید که روند گرفتگی بینی در بارداری گاهی اوقات تنها چند هفته طول می کشد و گاهی نیز ممکن است تا پایان بارداری دست از سر شما برندارد. این بیماری علاوه بر اینکه باعث ناراحتی شما می شود می تواند روند خواب را نیز مختل کند چون وقتی که دراز می کشید، گرفتگی گوش و بینی تان تشدید تر خواهد شد و در مقابل کم خوابی نیز باعث می شود تا در طول روز احساس خستگی بیشتری داشته باشید.
به طور کلی گرفتگی بینی در بارداری اگر طولانی مدت باشد می تواند باعث بروز عوارضی مانند سینوزیت، عفونت گوش و جمع شدن مایعات در گوش شود که عمدتا رفع آن با تجویز آنتی بیوتیک های مجاز در بارداری انجام می شود زیرا برای مصرف برخی از آن ها در دوران بارداری محدودیت خواهید داشت.
دقت داشته باشید که رینیت بارداری در موارد شدید و طولانی مدت ممکن است علاوه بر مادر برای جنین هم خطرساز باشد زیرا همانطور که بیان شد گرفتگی بینی در بارداری می تواند باعث ایجاد اختلال در خواب مادر شود که این موضوع در توانایی کودک برای دریافت اکسیژن نیز تاثیرگذار خواهد بود. توصیه می شود که چنانچه به رینیت حاملگی، خروپف یا بیدار شدن مکرر از خواب در طول شب مبتلا هستید حتما با پزشک در میان بگذارید.
