واژه عزت نفس را می توان در کنار واژه هایی مانند: آرامش و عشق و رشد قرار داد. عزت نفس در مرکز ناخودآگاه قرار دارد و هر رفتار، واکنش و تصمیم انسان به عزت نفس او برمی گردد. ما در این مقاله به افزایش عزت نفس می پردازیم.
راهکارهای افزایش عزت نفس را بدانیم
زمانی که عزت نفس شما پایین است، کاملا با مفهوم دوست داشتن خودتان بیگانه هستید. در این مواقع شما خودتان را بی ارزش می بینید و احساس می کنید که دیگر چیزی برای دوست داشتن وجود ندارد. هر چه احساس ناخوشایندی نسبت به خودتان داشته باشید، انرژی و انگیزه کمتری برای انجام دادن کارهایی دارید که باعث افزایش عزت نفس شما می شود. زمانی که ذهن شما، بر روی تفکر منفی متوقف می شود، عزت نفس به طور مداوم کاهش می یابد و اعتقاداتی در باور شما تقویت می شود که پایه و اساسی در واقعیت ندارند.
هیچ چیز مهم تر از این نیست که ما درباره خودمان چه احساسی داریم و چگونه می اندیشیم. داشتن دیدی مثبت به خودمان و جهان پیرامونمان و اینکه چه کسی هستیم و چه کار می کنیم و دوست داشتن خودمان یکی از مسائلی است که امروزه بسیار کم یاب شده است.
البته زمان هایی در زندگی هر فردی پیش می آید که اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و احساس خوبی نسبت به خود ندارد. اما هنگامی که عزت نفس پایین، به یک مسئله بلند مدت تبدیل می شود، می تواند آثار مخربی بر سلامت روانی و زندگی ما به جا بگذارد. «ماریا رابینسون» می گوید: هیچکس نمی تواند به عقب برگردد و دوباره شروع کند اما همه می توانند از همین امروز آغاز کنند و پایان تازه ای رقم بزنند.
عزت نفس ترکیبی است از اعتماد به نفس و احترام به خود. عزت نفس یعنی اعتقاد داشتن فرد به اینکه توانایی ها و شایستگی های لازم را برای زندگی دارد و لیاقت بهتر زندگی کردن را داراست. بنابراین ما می توانیم با ایجاد تغییراتی در ذهنیت و نگرش خودمان، به گونه ای عمل کنیم که آثار ناشی از عزت نفس پایین را تا حد زیادی کاهش دهیم. در ادامه با چند روش برای افزایش عزت نفس آشنا می شوید.
۱. برای خودتان هدف های کوچکی تعیین کنید.
هر روز برای خودتان سه هدف کوچک مشخص کنید که غیر قابل مذاکره باشند. شما در پایان سال، به چیزی فراتر از انتظار خود دست یافته اید. هر چه بر روی موفقیت های قبلی خود تمرکز کنید، بیشتر آن را کسب می کنید. تعیین هدف یکی از بهترین و موثرترین تکنیک هایی است که موفقیت های شما را بیشتر می کند و به شما کمک می کند تا ارزش واقعی خودتان را پیدا کنید. به خاطر داشته باشید حتی پس از بعد از بهتر شدن اوضاع، تعیین هدف های تازه را فراموش نخواهید کرد.
۲. به دیگران عشق بورزید.
اگر در گذشته عشق باعث آسیب رسیدن به شما شده است، اکنون برای نشان دادن عشق خود درنگ نکنید. هر چه عشق بیشتری را آشکار کنید، عشق بیشتری به سمت شما باز می گردد. از خودتان شروع کنید. به گونه ای عاشق خودتان باشید که به خواهر یا برادر یا بهترین دوست خود عشق می ورزید. برای افزایش عزت نفس به تعهد و تمرین نیاز دارید. شما باید ارزش اهمیت احساس خوشایند در رابطه با خود آگاه باشید، ارزش خودتان را بدانید و با کسی که هستید خشنود و راضی باشید. در غیر اینصورت باید در دام افسردگی و ناراحتی گرفتار بمانید.
برای افزایش عزت نفس، افکار و رفتار هایی را تمرین کنید که به تقویت عزت نفس شما نیز کمک می کند. شما باید به گونه ای رفتار کنید که گویی خودتان را باور دارید و به همان کسی که هستید عشق می ورزید حتی اگر احساسات شما به این چنین نیست. به خودتان دلایل عقلانی بدهید تا احساس غرور و موفقیت و ارزشمند بودن را به واسطه رشد فردی، یادگیری ها، تعیین اهداف، و دستاوردهایتان تجربه کنید. شما بیش از هر فرد دیگری شایسته دریافت عشق و محبت خودتان هستید.
۳. شکرگزار باشید و هر روز آن را تمرین کنید.
هر روز برای خود عبارتی امیدوار کننده و نوید بخش بنویسید و آن را در جایی قرار دهید که زیاد ببینید. تمام آن چیزی که برای آن ها احساس شکرگزاری می کنید را به روی کاغذ بیاورید. تمامی نعمت ها و موهبت های مربوط به افرادی که در زندگی آن ها تاثیر مثبتی بر شما داشته است.
۴. قبول کنید که فوق العاده هستید.
شما باید به توانایی های خود ایمان داشته باشید. فردی که عزت نفس پایینی دارد، هنگامی که کسی از او تعریف و تمجید می کند احساس می کند که آن شخص در حال فریب کاری است و کمتر پیش می آید که تمجید دیگران را بپذیرد. اگر در ظاهر تعریف کسی را بپذیرد، در درون خود نمی تواند این تعریف ها را بپذیرد که توانایی هایی دارد که تحسین دیگران را به دنبال داشته است.
افرادی هستند که در زندگی شان، موفقیت های ارزشمند و زیادی کسب کرده اند اما احساس می کنند هیچ کار مفیدی انجام نداده اند. در صورتی که این گونه نیست و این افراد برای موفقیت های خود تلاش کرده اما در ذهن خود باور ندارند و هر بار دیگران از موفقیت های آنان تعریف و تمجید می کنند، دچار عذاب وجدان می شوند که خدایی نکرده دیگران متوجه نشوند که من در حقیقت لیاقت این موفقیت را نداشته ام.
۵. فکر کردن بیش از حد را کنار بگذارید.
یکی دیگر از راهکارهای افزایش عزت نفس کنار گذاشتن فکر بیش از حد است. اگر در ذهن شما، دائما افکاری تکراری تراوش می کنید آن ها را متوقف نمایید. کاری مثبت را شروع کنید که ذهن شما را درگیر می کند و ارزش این را دارد که وقت زیادی برایش صرف کنید.
۶. از شکست خود درس بگیرید.
اگر در کاری شکست خوردید آن را بپذیرید و این شکست را به عنوان بخشی از رشد در آغوش بگیرید در غیر این صورت به ضعیف شدن عزت نفس کمک خواهید کرد. شکست ها سندی بر تلاش شما هستند و همیشه در آن ها درسی برای آموختن وجود دارد.
۷. مشتاق کمک گرفتن از دیگران باشید.
اگر از دیگران کمک بخواهید و طلب حمایت کنید، این نشانه ضعف شما نیست بلکه نشانه نیروی شهامت و اراده شما است. کمک گرفتن از دیگران به معنای آن است که شما در زندگی خود آماده تغییرات مثبت هستید.
۸. از سخن چینی و بدگویی دیگران پرهیز کنید.
ممکن استن بدگویی و غیبت و سخن چینی در کوتاه مدت برای شما هیجان انگیز و نیرو بخش باشد اما آنچه که در نهایت برای شما باقی می گذارد، تنفر و بیزاری از خودتان است. بنابراین برای افزایش عزت نفس از بدگویی و سخن چینی دیگران دوری نمایید.
۹. در صورت ارتکاب به خطا, طلب بخشش نمایید.
اگر به کسی بدی کردید و در حق دیگری خطایی مرتکب شده اید، با احساس گناه زندگی نکنید، و آن خطا را جبران کنید و از او طلب بخشش کنید تا علاوه بر داشتن وجدان آسوده به افزایش عزت نفس در وجود خود کمک نمایید.
۱۰. از تحلیل کنندگان انرژی دوری کنید.
اگر در زندگی شما، افرادی وجود دارند که شما را زمین می زنند و انرژی شما را تخلیه می کنند یا از شما به نفع خودشان استفاده می کنند، دوری کنید و آن ها را به تدریج از دایره زندگی خود خارج کنید. شما به افرادی نیاز دارید که مهربان و حمایتگر هستند، و قدر و ارزش شما را می دانند.
۱۱. مراقبت از یک حیوان خانگی را بر عهده بگیرید.
حیوانات خانگی عشق بدون شرط به ما می دهند و اشتیاق و تمایل ما به توجه و عشق و محبت را تامین می کنند. حیوانات خانگی به ما مسئولیت پذیری و شفقت و مهربانی را می آموزند و مسیر ما را از مسائل و مشکلاتمان منحرف می کنند.
۱۲. ورزش کنید.
ورزش کردن به شما کمک می کند تا از لحاظ جسمی، ذهنی و عاطفی احساس بهتری داشته باشید. ورزش احساس شادمانی و سرزندگی و سلامت روحی و جسمی را به شما هدیه می دهد و سبب افزایش عزت نفس نیز خواهد شد.
۱۳. به ظاهر خود بیشتر اهمیت دهید.
وقتثی شما در بهترین وضعیت ظاهری خود قرار دارید و ظاهر آراسته خو را حفظ می کنید، احساس بهتری را تجربه می کنید. تصویر ذهنی شما از عزت نفس در ظاهرتان نشان داده می شود، حتی اگر خودتان چنین احساسی نداشته باشید. اما وقتی به گونه ای رفتار می کنید که گویی عزت نفستان بالاست در نهایت این احساسات به آن واقعیت می بخشد.
۱۴. مهارت جدید بیاموزید.
به کار و مهارتی که به آن ها علاقه دارید بپردازید. این موضوع می تواند آشپزی، نجاری، نویسندگی و یا خوانندگی باشد. اگر در زندگی خود با اشتیاق به سمت مهارتی بروید که به آن علاقه دارید می توانید شادتر و با انگیزه تر زندگی کنید.
۱۵. باید به افکار درونی خود آگاه باشید.
گفتگوی درونی در هر موقعیت خوب یا بد با ما همراه است و می تواند حس و حال ما را بسیار بدتر یا بسیار بهتر کند. شما می توانید در گفتگوهای درونی خود، مواردی را که باعث شادی یا ترس در شما می شوند را شناسایی کنید و در جایی یادداشت کنید. برای این کار کافی است هنگام این گفتگو ها مانند یک ناظر باشید و به جای تاثیر گرفتن از صحبت های درونی خودتان، ببینید که در شرایط مختلف از کدام ترس ها و ناامیدی ها و کدام شادی و توانایی های خود صحبت می کنید.
اگر شما واقعا به حکم یک ناظر بی طرف عمل کنید مواردی را در درون خود شناسایی می کنید که هیچ فردی آن ها را به شما نگوید، زیرا هیچکس شما را به اندازه خودتان نمی شناسد. بعد از این که به شناسایی درون خود پرداختید، سعی کنید مهارت های خود را بشناسید و ببینید کدام کار را به گونه ای انجام می دهد که کسی مثل شما قادر به انجام دادن آن نیست.
اگر در این مرحله شروع به خود تخریبی کردید به صورت آگاهانه از این کار دست بکشید و کمی بعد دوباره امتحان کنید. فراموش نکنید همه انسان ها می توانند حداقل یک کار را بسیار عالی انجام دهند و آن را به پایان برسانند، پس بدانید این توانایی درون شما هم وجود دارد، فقط کافی است کمی صبور باشید و ناامید نشوید.
۱۶. نه گفتن را یاد بگیرید.
کسانی که عزت نفس پایینی دارند، همیشه احساس می کنند که برای راضی کردن دیگران باید همیشه «بله» بگویند، حتی در مواقعی که تمایل به انجام این کار ندارند. انجام این کار باعث می شود شما را به فردی افسرده و خشمگین و بی میل و تحت فشار و غمگین تبدیل کند. در اکثر مواقع، نه گفتن مشکلی در روابط شما ایجاد نمی کند. شما می توانید نه گفتن را به روش های مختلفی تکرار کنید تا جایی که دیگران پیام شما را دریافت کنند و به این طریق عزت نفس خود را بالا ببرید.
۱۷. خلاق باشید.
انجام کارهای خلاقانه، شما را در وضعیتی جاری و سیال قرار می دهد. در این حالت شما با آنچه که انجام می دهید ارتباط درونی پیدا می کنید. این کار سبب تقویت عملکرد مغز می شود و شما را به سمت کاری هدایت می کند که مورد علاقه شما می باشد و به آن عشق می ورزید.
۱۸. محیط پیرامون خود را تغییر دهید.
تغییر دادن محیط پیرامون روشی دیگر برای افزایش عزت نفس می باشد بنابراین برای ایجاد تغییر و تحول به یک سفر چند روزه بروید. گذراندن اوقاتی خارج از خانه به شما در تقویت انرژی و داشتن انگیزه کمک بسیار خواهد کرد.
۱۹. کتاب هایی پر انگیزه و انرژی بخش بخوانید.
مقالات و کتاب هایی را بخوانید که شما را تعالی می دهد و باعث می شوند احساساتی مثبت را تجربه کنید. از تبلیغات و وبسایت هایی که تصویر ذهنی و ضعیفی را در شما ایجاد می کند، بپرهیزید.
۲۰. تایید کردن را تمرین کنید.
دفترچه ای برای خود تهیه کنید و در آن جملات و عبارات مثبت و عاشقانه ای که مربوط به خودتان است را یادداشت کنید. این عبارات و جملات را هر روز بعد از بیدار شدن از خواب و شب ها پیش از خوابیدن تکرار کنید.
شما می توانید شروع یه یادداشت کردن شواهدی کنید که این باورهای منفی را به چالش می کشد. « من در ورزش بسکتبال مهارت زیادی دارم.» یا « من آدم بسیار مهربان و با ملاحظه ای هستم». هدفتان این باشد که حداقل پنج مورد را در این فهرست یادداشت کنید و به طور منظم موارد دیگر را به آن اضافه کنید. این فهرست را در جایی قرار دهید که زیاد آن را ببیند. با یان کار شما به یاد می آورید که چقدر خوب و مثبت هستید.
دکتر ویلیامز در این خصوص می گوید: «این کار برای این است که به افراد کمک کند تا متوجه شوند که مانند هر کس دیگری، در کنار نقاط ضعف، نقاط قوت هم دارند و شروع به پیدا کردن نقاط قوت در خودشان کنند.» او هم چنین می گوید: « ممکن است اعتماد به نفس پایین شما، در زمان حالف به خاطر اتفاقاتی باشد که در زمان کودکی و نوجوانی تان رخ داده باشد. اما شما در هر سنی باشید می توانید رشد کنید و راه های جدیدی برای شناخت خودتان پیدا کنید.
