کوروش‌مگ: سردرد‌ها انواع مختلفی دارند و علل و علائم آن‌ها با هم متفاوت است. دردی رایج و گاهی ناتوان کننده که در روند روزمره زندگی ما اختلال ایجاد می‌کند.
اگرچه بیشتر انواع سردرد به صورت کوتاه مدت اتفاق می‌افتند و جای نگرانی برای سلامت کلی بدن ندارند، اما تشخیص علت ایجاد سردرد و نوع آن می‌تواند به شما کمک کند تا از روش مناسب تری برای درمان آن استفاده کنید. در این مقاله می‌توانید با انواع سردرد و درمانهای خانگی و دارویی آن آشنا شوید.
۱- سردرد میگرن
یکی از اولین و مهم‌ترین مشخصه‌های سردردهای میگرنی این است که فرد معمولاً درد را در یک طرف سر حس می‌کند. افرادی که میگرن دارند، در زمان سردرد به نور، صدا و بو‌ها حساس می‌شوند. حالت تهوع و استفراغ نیز از علائم شایع سردرد میگرنی است. این سردرد‌ها معمولاً بین ۵ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و با علائم زیر همراه است:
- زیگزاگ دیدن خطوط
- بی حسی
- سوزن سوزن شدن سر
- ضعف عضلانی
- مشکل در صحبت کردن
به طور معمول زمانی که میگرن عود می‌کند می‌تواند تا ۳ روز طول بکشد. این بیماری معمولاً در زنان ۳ برابر مردان است.
علت ایجاد میگرن
به طور کلی علت میگرن هنوز ناشناخته است، اما به طور قطع می‌توان گفت که این سردرد در برخی خانواده‌ها رایج‌تر است و می‌تواند زمینه ارثی داشته باشد. از طرف دیگر در بسیاری از مواقع علت سردرد در زنان نیز میگرن مربوط به تغییرات هورمونی است. برخی عوامل ایجاد سردردهای میگرنی:
- استرس و اضطراب
- اختلال در خواب
- تغییرات هورمونی
- گرسنگی
- کمبود آب
- مصرف برخی دارو‌ها و غذا‌ها
- قرار گرفتن در معرض چراغ‌ها و سر و صدای زیاد
درمان میگرن
بهترین درمان برای انواع سردردهای میگرنی استراحت کردن و دور بودن از استرس و اضطراب است. با شروع سردردهای میگرنی سعی کنید از آسپرین یا ایبوپروفن استفاده کنید. برخی پزشکان توصیه می‌کنند مصرف دارو‌های ضد تهوع نیز در طول سردرد میگرنی مصرف شود. رعایت کردن موارد زیر نیز می‌تواند به کاهش سردردهای میگرنی کمک کند.
در یک مکان تاریک و آرام استراحت کنید.
یک کیسه یخ یا پارچه سرد روی پیشانی یا سرتان خود قرار دهید.
آب بیشتری بنوشید.
در صورتی که زیاد به سردردهای میگرنی مبتلا می‌شوید می‌توانید تحت نظر پزشک با شروع شدن علائم دارو‌های سوماتریپتان یا ریزاتریپتان مصرف کنید.
بهترین روش درمان میگرن پیشگیری از ایجاد آن است. پس سعی کنید به موقع غذا بخورید. در طول روز آب بیشتری مصرف کنید و از استرس و اضطراب دور باشید و شب‌ها به موقع بخوابید.
از طب سوزنی کمک بگیرید.
۲- سردردهای تنشی
سردردهای تنشی نوعی دیگری از سردردهای شایع است که بسیاری از افراد آن را تجربه کرده اند. این سردرد معمولاً با علائم دیگری همراه می‌شود:
- حساسیت صورت، سر، گردن و شانه
- احساس فشار در پشت چشم‌ها
- حساسیت به نور و صدا
این سردرد‌ها معمولاً از ۳۰ دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد و شدت آن می‌تواند متفاوت باشد. معمولاً فردی که به سردردهای تنشی مبتلا می‌شود، می‌تواند به امور روزمره خود نیز رسیدگی کند.
علت ایجاد سردرد تنشی
علت اصلی ایجاد سردردهای تنشی نامشخص است، اما معمولاً استرس، اضطراب و افسردگی مهم‌ترین عامل آن است. برخی عوامل دیگر:
- کمبود آب بدن
- قرار گرفتن در معرض صدای بلند
- ورزش نکردن
- خوب نخوابیدن
- قرار گرفتن در وضعیت نامناسب
- گرسنگی
- خستگی چشم
- درمان سردرد تنشی
معمولاً افرادی که به سردردهای تنشی مبتلا می‌شوند باید برای رفع سردرد فوری از مسکن‌های OTC مانند ایبوپروفن، استامینوفن و آسپرین استفاده کنند. برای بهبود این نوع از انواع سردرد و درمان آن باید به طور کلی تغییر سبک زندگی و استفاده از برخی روش‌های درمانی ساده می‌تواند از ایجاد سردردهای تنشی جلوگیری کند.
به اندازه بخوابید.
ورزش‌های کششی منظم انجام دهید.
به وضعیت نشستن و ایستادن خود بیشتر توجه کنید.
از سلامت چشم‌های خود مطمئن شوید.
استرس، اضطراب و افسردگی خود را مدیریت و درمان کنید.
از طب سوزنی استفاده کنید.
۳- سردردهای خوشه‌ای
این سردرد‌ها تا ۶ برابر بیشتر در مردان ایجاد می‌شوند و معمولاً با درد‌های شدید سوزشی یا سوراخ کننده در پشت و اطراف چشم همراه هستند. از دیگر علائم این سردرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرازیر شدن اشک از چشم‌ها
- متورم شدن پلک
- انسداد بینی آبریزش بینی
- حساسیت به نور و صدا
- بی قراری و تحریک پذیری
سردردهای خوشه‌ای معمولاً ناگهانی و بدون هشدار اولیه ظاهر می‌شوند. این سردرد‌ها از ۱۵ تا ۳ ساعت طول می‌کشند و حداکثر ۸ بار در روز اتفاق می‌افتند.
علت سردرد خوشه‌ای
به طور معمول این نوع سردرد بیشتر در افراد سیگاری بروز می‌کند. از طرف دیگر مصرف الکل نیز موجب تشدید علائم در افراد می‌شود.
درمان سردرد خوشه‌ای
درمان سردردهای خوشه‌ای به منظور کنترل سردرد و کاهش دفعات حمله انجام می‌شود. معمولاً پزشکان برای درمان این نوع از انواع سردرد و درمان آن از روش‌های زیر استفاده می‌کنند.
استفاده از اکسیژن درمانی می‌تواند در تسکین سردردهای خوشه‌ای مؤثر باشد.
برای تسکین درد گاهی اوقات استفاده از بی حسی‌های موضعی همانند لیدوکائین توصیه می‌شود.
درمان با سوماترپتان، توپیرامات، وراپامیل نیز می‌تواند در پیشگیری از علائم این نوع سردرد مؤثر باشد.
۴- سردردهای ورزشی
نوع دیگری از سردردهای که در اثر ورزش‌های سنگین ایجاد می‌شود، سردردهای ورزشی هستند. معمولاً این سردرد‌ها با کار‌ها و تمرین‌های زیر تحریک می‌شوند:
- دویدن
- پریدن
- وزنه برداری
- رابطه جنسی
- سرفه یا عطسه
- علت سردرد ورزشی
این سردرد‌ها معمولاً بسیار کوتاه مدت هستند و گاهی می‌توانند تا ۲ روز ادامه پیدا کنند و افرادی که سابقه خانوادگی میگرن دارند، بیشتر به این نوع سردرد مبتلا می‌شوند.
درمان سردرد ورزشی
به طور معمول برای درمان این نوع سردرد از مسکن‌های OTC استفاده می‌شود و از طرف دیگر بهتر است این افراد حتماً قبل از شروع ورزش بدن خون را به خوبی گرم کنند و بعد ورزش را آغاز کنند.
۵- سردرد مربوط به خواب
سردرد مربوط به خواب یا Hypnic نوعی سردرد نادر در افراد بالای ۵۰ سال است که می‌تواند موجب بیدار شدن فرد از خواب شود. بسیاری از افراد قبل از این سن نیز ممکن است این نوع سردرد را تجربه کنند. این سردرد‌ها معمولاً به صورت درد خفیف تا متوسط ضربان دار بروز می‌کنند و معمولاً در دو طرف سر احساس می‌شوند.
علت سردرد مربوط به خواب
سردرد مربوط به خواب می‌تواند تا ۳ ساعت ادامه پیدا کند و معمولاً با تهوع و حساس شدن به نور و صدا همراه است. علت بروز این نوع سردرد‌ها هنوز ناشناخته است و هیچ محرک شناخته شده‌ای برای ایجاد آن وجود ندارد.
درمان سردرد مربوط به خواب
اولین و مهم‌ترین روش درمان برای سردرد مربوط به خواب، مصرف کافئین است. برای جلوگیری از ایجاد این نوع از انواع سردرد و درمان آن می‌توانید قبل از خواب یک فنجان قهوه یا یک قرص کافئین مصرف کنید.
۶- سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
استفاده مرتب از برخی دارو‌ها می‌تواند موجب ایجاد سردرد شود. علائم سردرد شبیه به سردردهای تنشی و میگرنی است. در ابتدا استفاده از دارو‌های مسکن موجب کاهش علائم سردرد می‌شود. اما بعد از مدتی سردرد دوباره عود می‌کند و با مسکن نیز درمان نمی‌شود.
علت ایجاد سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
این نوع سردرد معمولاً با مصرف مسکن بیشتر از ۱۵ روز در ماه ایجاد می‌شود. در ادامه به مسکن‌ها و مواردی که می‌توانند موجب بروز این نوع سردرد شوند، اشاره شده است.
استفاده از مواد مخدر
استفاده مرتب از استامینوفن
مصرف تریپتان‌ها مانند سوماتریپتان
مصرف آسپرین و ایبوپروفن
درمان سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
تنها درمان این نوع سردرد قطع مصرف دارو‌های مسکن است. بهتر است درمان این نوع سردرد تحت نظر پزشک انجام شود. زیرا معمولاً لازم است این افراد با کمک یک برنامه منظم دارو‌ها را کاهش داده و از دارو‌های دیگری استفاده کنند.
۷- سردردهای سینوسی
این نوع سردرد با دردی مبهم و تپنده در اطراف چشم، گونه و پیشانی همراه است. درد می‌تواند با حرکت یا فشار بیشتر شود. گاهی اوقات درد‌های سینوسی در دندان و فک نیز پخش می‌شود. این سردرد‌ها با ترشحات غلیظ و سبز رنگ یا زرد بینی همراه است. معمولاً افراد علائم زیر را همراه با سردرد تجربه می‌کنند.
- مسدود شدن بینی
- تب
- حالت تهوع
- حساسیت به نور و صدا
سردردهای سینوسی معمولاً به ندرت اتفاق می‌افتد. اگر فردی علائم سردرد را دارد، ولی ترشحات بینی وجود ندارد، احتمالاً نوع سردرد میگرنی است.
علت ایجاد سردردهای سینوسی
این نوع سردرد‌ها می‌تواند به دلیل ایجاد عفونت در سینوس ایجاد شود. از طرف دیگر افرادی که به آلرژی‌های فصلی و مزمن مبتلا هستند نیز در معرض ابتلا به این نوع سردرد قرار دارند.
درمان سردرد سینوسی
به طور معمول برای درمان این نوع از انواع سردرد و درمان خانگی آن از دارو‌های ضد احتقان بینی و مسکن‌های OTC استفاده می‌شود.
۸- سردرد کرونا
با پیدا شدن ورود ویروس کرونا، نوع دیگری از سردرد خطرناک نیز به انواع دیگر سردرد اضافه شد. سردردی که به دلیل عفونت ویروس کرونا در بدن ایجاد می‌شود، اما تشخیص آن به راحتی سایر سردرد‌ها نیست. قبل از هر اقدامی ابتدا باید بدانید که آیا سردرد نشانه کرونا است یا خیر؟ بهتر است بدانید که به طور معمول افرادی که به کرونا مبتلا می‌شوند، در کنار سردرد علائم دیگری را نیز تجربه می‌کنند:
- تب و لرز
- سرفه
- تنگی نفس
- کوتاه شدن تنفس
- درد عضلات
- از بین رفتن حس چشایی و بویایی
- خشکی گلو
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- درمان سردرد کرونایی
گاهی اوقات علت سردرد پیشانی بی خوابی، میگرن یا سرماخوردگی است و ارتباطی با کرونا ندارد.
۹- سایر انواع سردرد
سردرد‌هایی که تا به اینجای مقاله به آن‌ها اشاره شد، معمولاً رایج‌ترین انواع سردرد هستند. اما ممکن است برخی افراد به گونه‌های دیگر سردرد نیز مبتلا شوند. در ادامه به سایر انواع سردرد نیز اشاره شده است:
- سردرد ناشی از مصرف کافئین
- سردرد به دلیل ضربه خوردن به سر
- سردردهای قاعدگی و هورمونی
- سردردهای ناشی از فشار خون بالا
- سردردهای شوکی
انواع سردرد و درمان خانگی
برای بهبود انواع سردرد و درمان خانگی آن‌ها می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید.
منیزیم بیشتری مصرف کنید.
از غذا‌های فاقد گلوتن مصرف کنید.
از اسانس نعنا فلفلی و اسطوخودوس کمک بگیرید.
دمنوش بابونه گاوی میل کنید.
ویتامین ب کمپلکس مصرف کنید.
برای بهبود انواع سردرد و درمان خانگی آب بیشتری بنوشید.
بیشتر استراحت کنید.
برای سردردهای تنشی از کمپرس گرم و برای سردردهای میگرنی از کمپرس سرد استفاده کنید.
برای بهبود انواع سردرد و درمان خانگی مقداری خمیر پودر زنجبیل و آب به پیشانی خود بمالید.
برگ ریحان بجوید.
برای بهبود انواع سردرد و درمان آن مقداری لیمو ترش در آب گرم بریزید و مصرف کنید.
برای سردرد در بارداری چه بخوریم؟
برای درمان سردرد بارداری می‌توانید بیشتر استراحت کنید. آب بیشتری بنوشید و سعی کنید استرس و اضطراب را از خود دور کنید. از دوش آب گرم و ماساژ گردن و شانه کمک بگیرید. در صورتی که سردرد شما زیاد است می‌توانید از استامینوفن ساده و بدون کدئین نیز استفاده نمایید. استفاده از روغن نعنا، زنجبیل، روغن اسطوخودوس نیز می‌تواند در درمان سردردهای بارداری مؤثر باشد.
در این مقاله سعی کردیم تا با بررسی انواع سردرد و درمان آن نگاهی به علت‌های ایجاد سردرد و بهترین روش‌های برطرف کردن آن بیندازیم. به یاد داشته باشید که اگر سردردهای شما بیشتر از چند روز طول کشید یا نتوانستید نوع سردرد خود را در جدول انواع سردرد پیدا کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و هر چه سریع‌تر علت بروز سردردتان را پیدا کنید.
