قاتلی به نام استامینوفن!

همه ما وقتی دردی به سراغمان می آید قرص های مسکن نظیر استامینوفن
مصرف می کنیم اما آیا می دانید که این قرص را باید چگونه مصرف کنید و خوردن
خود سرانه آن می تواند چه عواقبی داشته باشد ما در این مطلب از پرشین وی
قصد داریم مضرات استامینوفن را به اشتراک خواهیم گذاشت

مضرات استامینوفن

استامینوفن به این دلیل که بدون نسخه به فروش میرسد تبدیل به یکی از داروهایی شده که بسیاری از افراد
برای استفاده از آن هیچ ترسی به دل راه نمیدهند و با کوچکترین احساس دردی مثل نقل و نبات این
قرص را استفاده میکنند.
زمانهای گذشته به این شکل امروز خبری از دوا و دکتر نبود و تعداد داروخانهها آنقدر کم بود که برای
پیدا کردن یک قرص ساده افراد باید مسافتی طولانی را طی میکردند اما به مرور زمان همه چیز تغییر کرده
است.تعداد پزشکان و داروخانهها روز به روز بیشتر و بیشتر میشود و در کنار همه این تغییرات، مصرف دارو به
ویژه به شکل خودسرانه افزایش پیدا کرده و مشکلی به نام سوءمصرف دارو مطرح است.

استامینوفن به این دلیل که بدون نسخه به فروش میرسد تبدیل به یکی از داروهایی شده که بسیاری از افراد
برای استفاده از آن هیچ ترسی به دل راه نمیدهند و با کوچکترین احساس دردی مثل نقل و نبات این
قرص را استفاده میکنند.

شناسایی بی نسخه ها
داروهای مختلف به شکلهای متفاوتی در سراسر جهان به فروش میرسند و برای تهیه برخی
از داروها به نسخه پزشک احتیاج است در حالی که برای برخی دیگر احتیاجی به نسخه پزشک نیست.

به آن دسته از داروهایی که برای خرید از داروخانه احتیاجی به نسخه پزشک نیست داروهای او تی سی (OTC)
میگویند که مخف (Over-the-counter)است و استامینوفن در این گروه داروهای قرار میگیرد و برای تهیه آن احتیاج به نسخه نیست.

خودت را معرفی کن!
استامینوفن یک دارو با ترکیب ان استیل پارا آمینوفنول(N-acetyl-para-aminophenole) است این دارو برای اولین بار
در سال ۱۹۵۵ ساخته شد و به عنوان مسکن و تب بر برای کودکان در قالب شربت «تیلنول» به بازار
آمد.

مضرات استامینوفن ها چه هستند

اکنون میلیونها نفر در سراسر جهان از استامینوفن برای درمان سردرد، کمردرد، سرماخوردگی و عنوان تب بر استفاده میکنند.در واقع
استامینوفن به عنوان یک مسکن، مقام اول را در بین داروهای مسکن دیگری که بدون نسخه پزشک از داروخانه ها
تهیه میشوند، در ایالات متحده امریکا و در سراسر دنیا دارد.
این قرص با نامهای تجاری استامینوفن، پاراستامول و تایلنول به فروش میرسد.

همه رقم موجود است
امروزه داروها به شکلهای مختلفی به فروش میرسند و استامینوفن نیز از این امر مستثنا
نیست.
استامینوفن در اشکال مختلف مانند قرص، شیاف، شربت و قطره به فروش میرسد.

استامینوفن در قالب قرصهایی با دوزهای مختلف ۳۲۵ میلیگرمی، قرص ۵۰۰ میلیگرمی و قرص جویدنی ۸۰ میلیگرمی به فروش میرسد.
استامینوفن به صورت شیاف با دوزهای ۱۲۵ میلیگرمی، ۳۲۵ میلیگرمی و شیاف سوسپانسیون ۱۲۰ میلیگرمی در بازار موجود است.
شربت ۱۲۰ میلیگرمی و قطره ۱۰۰ میلیگرمی استامینوفن( بیشتر برای کودکان) تجویز میشود.

آمارها چه میگویند؟
معمولا در تمامی نقاط دنیا آمار دقیقی از مصرف دارو وجود ندارد و آمارهای موجود در رابطه با مصرف
دارو معمولا به صورت تقریبی است با این حال براساس آمار سازمان دارو و غذای آمریکا (FDA) در سال ۲۰۰۵
میلادی آمریکاییها تعداد ۲۸ میلیارد دوز استامینوفن خریداری کردند که این رقم نشان دهنده آن است که میزان خرید استامینوفن
بسیار بالاست.

ایران هم جزو یکی از کشورهایی محسوب میشود که آمار مصرف دارو در آن بالاست و با اینکه آمار دقیقی
در رابطه با مصرف استامینوفن وجود ندارد، به نظر میرسد که مصرف سالانه این دارو در ایران حدودا بالای یک
میلیارد قرص در سال باشد.

اخبار جدید از سراسر جهان نشان میدهد که فروش استامینوفن با محدودیتهای روزافزونی روبه رو شده است و مسئولان حوزه
بهداشت و سلامت در سراسر دنیا به فکر محدودیت برای فروش این دارو هستند چرا که یکی از شایعترین مسمومیتهای
دارویی در سراسر جهان، مسمومیت با قرص استامینوفن است.

مصرف استامینوفن

قانون قرصی
شاید در نگاه اول استامینوفن قرص بیخطری به نظر برسد و شاید دلیل این مسئله را بتوان به خرید
راحت آن نسبت داد به همین دلیل قوانین جدیدی که محدود کننده فروش این قرص است در سراسر جهان مطرح
شده است.

برای مثال قوانین جدید ایالات متحده امریکا و کانادا اجازه نمیدهد که بیشتر از ۲۴ عدد قرص استامینوفن در یک
نوبت به یک نفر فروخته شود.
یکی دیگر از ممنوعیتهایی که در این کشورها در رابطه با قرص استامینوفن به وجود آمده، این است که به
کار بردن بیش از ۳۲۵ میلیگرم استامینوفن در داروهای سرماخوردگی در حال قدغن شدن است.

آمدنت بهر چه بود؟
استامینوفن یک داروی ضد درد و ضد تب است که برای بر طرف کردن دردهای
خفیف مانند سردرد، دندان درد، کمر درد و به عنوان تب بر به کار میرود.
‌

مکانیزم دقیق اثر استامینوفن هنوز به درستی معلوم نیست، اما به نظر میرسد که استامینوفن با مهار نمودن «پروستاگلندینها»
اثرات ضد درد و ضد تب خود را اعمال میکند.

استامینوفن از راه خوراکی و از راه مقعدی بسیار خوب جذب بدن میشود.
متابولیسم استامینوفن به طور وسیعی در کبد انجام و پسماندهای دارو از راه ادرار دفع میشوند.
نیمه عمر استامینوفن از ۱ تا ۴ ساعت است و اثر دارو در ۱ تا ۳ ساعت به حداکثر خود
میرسد.

استامینوفن دارویی نسبتأ بیخطر با عوارض جانبی کم است.
در مقایسه با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپیرین، بروفن و ژلوفن عوارض گوارشی و عوارض پلاکتی کمتری دارد،
به خوبی بیماران آن را تحمل میکنند و در دوره حاملگی هم مصرف آن زیر نظر پزشک مجاز است.

مضرات استامینوفن

یکی دیگر از مزایای استامینوفن این است که میتوان به عنوان یک ضد درد خوب و ساده و یک تب
بر خوب از آن در بیمارانی که قادر به استفاده از آسپیرین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیستند، استفاده
کرد.
استامینوفن در مقایسه با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، اثر زیادی در برطرف کردن التهاب مفاصل و روماتیسم ندارد.

نمای نزدیک عارضه
استامینوفن در مقایسه با سایر داروها، داروی کم خطری محسوب میشود اما ایجاد ضایعات پوستی و مخاطی حساسیتی، کهیر،
اگزما و حتی ضایعات پوستی تب دار ممکن است با مصرف استامینوفن ایجاد شود.
اما مهمترین عارضه جانبی کشنده استامینوفن که به خصوص با مصرف بی رویه دوزهای بالای این دارو اتفاق میافتد، نکروز
کبدی، نکروز توبولار کلیوی و اغما در اثر پایین افتادن قند خون است و شایعترین علت نارسایی کبد در سراسر
جهان مصرف بیرویه استامینوفن محسوب میشود.

مصرف خودسرانه، بی رویه و اشتباه استامینوفن چه در کودکان و چه در بزرگسالان میتواند مسمومیت کبدی و کلیوی ایجاد
کند و به سرعت کبد را از کار بیندازد و بیمار را به کام مرگ ببرد.

یکی دیگر از عوارض جانبی بسیار نادر استامینوفن، ایجاد مشکلات خونی است.

ممنوعیتهای مصرف
اگر چه فروش قرص استامینوفن بدون نسخه پزشک ممنوعیتی ندارد ولی بهتر است این قرص زیر نظر
پزشک تجویز شود چرا که استامینوفن جنبه درمانی ندارد و فقط درد را تسکین میدهد.

ممکن است فرد با مصرف استامینوفن یک درد کشنده مثل آپاندیسیت را برای چند ساعت برطرف کند ولی مشکل همچنان
باقی میماند و فرد بی خبر از این مسئله خود را به سمت مرگ میکشاند.
یکی دیگر از مواردی که در آن نباید از استامینوفن استفاده کرد بالا بودن فشار خون است که تشخیص این
مسئله توسط یک فرد عادی کار چندان راحتی نیست.

بسیاری از افراد زمانی که دچار سردرد میشوند سریعا استامینوفن میخورند در حالی که سر درد ممکن است ناشی از
بالا بودن فشار خون باشد.
همچنین افرادی که حساسیت به استامینوفن یا نارسایی کبدی دارند نباید از استامینوفن استفاده کنند.

مصرف بیش از اندازه استامینوفن

معتاد شدی؟!
استامینوفن کدئین یک نوع از استامینوفن است و همان طور که از نامش پیداست علاوه بر استامینوفن
حاوی کدئین هم هست که برای تسکین بهتر درد، آن را به استامینوفن اضافه میکنند.

متأسفانه چون کدئین یک داروی مخدر است، چنانچه استامینوفن کدئین دار به مدت ۴۰ روزخودسرانه و به صورت مداوم مصرف
شود میتواند باعث ایجاد اعتیاد در بیمار شود و این دارو باید حتما توسط پزشک تجویز شود.

مصرف مکرر قرص استامینوفن کدئین باعث میشود که بدن به دوز پایین عادت کرده و فرد به مصرف قرصهای با
دوز بالاتر تمایل پیدا کند و به این شکل اعتیاد و وابستگی به دارو تشدید میشود.
برای درمان این مشکل باید از روانپزشک کمک گرفت.

مصرف مجاز دارو
بزرگسالان میتوانند بین ۳۲۵ تا ۵۰۰ میلیگرم از دارو را هر ۴ یا ۶ ساعت یک
بار مصرف کنند و میزان مصرف در کودکان، ۱۰ تا ۱۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر
۴ یا ۶ ساعت یک بار است.

دوز هر بار مصرف استامینوفن با در نظر گرفتن وزن افراد بزرگسال از ۳۲۵ تا ۱۰۰۰ میلیگرم متفاوت است، اما
مقدار مصرف روزانه استامینوفن در بزرگسالان نباید از ۴۰۰۰ میلیگرم تجاوز کند.

معمولترین مقدار مصرف روزانه استامینوفن ۱۰۰۰ میلیگرم در روز است که با این مقدار عوارض بسیار کمی ایجاد میشود.
دوز هر بار مصرف استامینوفن در کودکان از ۴۰ تا ۴۸۰ میلیگرم با توجه به سن و وزن آنها متغیر
است.
بهترین راه برای محاسبه مقدار هر دوز استامینوفن در کودکان همان ۱۰ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.
مثلأ اگر کودکی ۱۰ کیلوگرم وزن داشته باشد،

میتوان هر ۶ ساعت به او ۱۰۰ میلیگرم استامینوفن داد که میشود
یک سیسی یا ۱۵ قطره استامینوفن.
تعداد دوزهای استامینوفن در کودکان نباید از ۵ دوز در روز تجاوز کند.

بیشتر بدانید از عوارض جانبی قرص استامینوفن!

ممکن است برخی از افراد به قرص استامینوفن حساسیت داشته باشند و بدن آنها در برابر این دارو واکنش نشان دهد. در صورت بروز هر یک از علایم زیر سریعا اقدام کنید و نزد پزشک بروید:

نشانه ها و علایمی از واکنش آلرژیک مانند کهیر، تورم، خارج، بروز قرمزی و یا تاول بر روی پوست و پوسته پوسته شدن آن، خس خس سینه، درد در قفسه سینه، مشکل در تنقس، تورم گلو، گرفتگی صدا به طرز غیر معمول، تورم زبان، لبها، صورت، زبان.
نشانه ها و علایمی مانند ادرار تیره، احساس خستگی، عدم گرسنگی، تهوع و درد معده، مدفوع با رنگ روشن، استفراغ، پوست و یا چشم های زرد.
عدم ادرار و یا تغییر در عادات ادرار.
واکنش شدید پوستی.
در رابطه با واکنش های شدید پوستی بعد از مصرف قرص استامینوفن باید هوشیار باشید. این واکنش ها مشکلات زیادی را برای سلامتی به وجود می آورند و گاهی اوقات منجر به مرگ می شوند.

در صورت بروز تورم، قرمزی، تاول و یا پوسته پوسته شدن پوست که ممکن است با تب و یا بدون تب باشد، قرمزی و خارش چشم ها، تورم و درد در زبان، گلو و بینی حتما با اورژانس تماس بگیرید.

تمامی داروها دارای عوارض جانبی هستند. با این وجود بسیاری از افراد هیچ گونه واکنشی به داروها نشان نمی دهند و یا واکنش آنها بسیار محدود است.

در صورت بروز هر عوارضی بعد از مصرف قرص، و در این مورد ویژه قرص استامینوفن، سریعا با اورژانس تماس بگیرید و یا نزد پزشک بروید.

عوارض دیگری که ممکن است در صورت مصرف قرص استامینوفن رخ دهد به صورت زیر است:

سرگیجه
عصبی بودن
عدم خواب کافی
این مواردی که در این مقاله بدان اشاره شد عوارض پرتکراری هستند که بعد از مصرف قرص استامینوفن رخ داده اند.

همشهری / darookhaneonline