ار جمله مواد معدنی ضروری برای بدن سدیم می باشد که نقش مهمی در بدن برعهده داشته و برای کارکرد مناسب بدن مورد احتیاج می باشد. منبع غنی برای جذب سدیم در برنامه غذایی افراد کلرید سدیم یا نمک می باشد که می توان با مصرف آن سدیم لازم برای بدن را تامین نمود. در همین راستا قصد داریم در این مطلب به جهت آگاهی شما عزیزان دلایل کمبود سدیم و راه های درمان و رفع این مشکل را مورد بررسی قرار دهیم.
کمبود سدیم در بدن
طبق بررسی های انجام شده اثبات شده است که با وجود این که سدیم برای مجموعه ای از فرآیندهای بدن ضرورت بسیار زیادی دارد ولی مصرف بیش از اندازه آن امکان دارد تاثیرات منفی زیادی بر روی سلامتی افراد بگذارد. همچنین می توان گفت کمبود سدیم در بدن که ناشی از دلایل و عوامل مختلفی می باشد می تواند سبب بروز خطرات و مشکلات مختلفی شود.
سدیم در واقع الکترولیتی مهم و حیاتی برای بدن می باشد که در نگه داری تعادل آب درون و بیرون سلول های بدن به میزان زیادی موثر می باشد و می توان گفت از رایج ترین اختلالات الکترولیت کم شدن میزان سدیم یا هیپوناترمی می باشد که بخصوص افراد پیر دچار آن می شوند. این عارضه در حقیقت زمانی رخ می دهد که تعادل میان آب و سدیم درون بدن به هم بخورد. به عبارت کلی می توان گفت هنگامی که میزان آب در بدن بیش از حد باشد و یا سدیم لازم در خون وجود نداشته باشد این مشکل پیش می آید.
وظایف سدیم در بدن
- باعث تنظیم میزان آب بدن شده و در نهایت با بالا بردن و کم کردن مصرف آب بدن درگیر خشکی و تورم نمی گردد.
- در هدایت نمودن موج های عصبی موثر می باشد.
- سدیم در شیره های گوارشی که در هضم غذا کمک کننده بوده وجود دارند.
- عملکرد عصب ها و عضله ها را بهبود می بخشد و در انقباض عضلات تاثیرگذار می باشد.
- در پیشگیری از ناتوانی در گرما و آفتاب زدگی اثرگذار می باشد.
- سدیم در کنترل میزان فشار خون کمک کننده بوده و موجب تنظیم عملکرد عضلات و اعصاب می گردد به همین خاطر میزان غلیظ بودن سدیم بوسیله بدن و با دقت زیادی مورد کنترل قرار می گیرد. با این وجود اغلب افراد به مقدار بالاتری از درصد لازم بدن خود از سدیم استفاده می کنند.
- با حضور سدیم مقدار تعادل اسیدی و بازی بدن ثابت مانده و یا به عبارت دیگر سدیم در نظم دهی میزان Ph بدن تاثیرگذار می باشد.
- سدیم در ساختار استخوان ها نیز وجود دارد.
- حضور سدیم در کارکرد مناسب دستگاه های بدن حیاتی می باشد.
- این عنصر سبب جذب مناسب قندهای ساده و آمینو اسیدها می شود.
نشانه های کم بودن سدیم در خون
این گونه علائم در افراد مختلف فرق دارد. در صورتی که میزان سدیم به مرور کم شود امکان دارد هیچ گونه علائمی ایجاد نگردد. ولی در صورتی که افت بسیار سریعی داشته باشد نشانه های زیادی را به دنبال خواهد داشت. در ادامه مواردی از علائم کمبود سدیم در بدن را معرفی کرده ایم.
- حالت کما
- ایجاد سردرد
- احساس گیجی
- بروز تشنج
- از دست رفتن انرژی و احساس خستگی و خواب آلودگی
- داشتن حالت تهوع و استفراغ
- وجود ضعف در عضله ها و ایجاد گرفتگی در عضلات
- احساس بی قراری و حس تحریک پذیری
دلایل افت سدیم در خون
علل زیادی در بروز این عارضه نقش دارند. در صورتی که بدن میزان زیادی آب و الکترولیت از دست بدهد امکان دارد میزان سدیم نیز خیلی کاهش یابد. در ادامه به دلایل اصلی ایجاد این مشکل اشاره خواهیم کرد.
- استفراغ شدید و بروز اسهال
- مشکلات و اختلالات مربوط به کبد
- وجود سندروم کوشینگ که موجب بالا رفتن میزان کورتیزول می گردد.
- کم کاری تیروئید در ایجاد این عارضه نقش موثری داشته به طوری که میزان کم هورمون تیروئید می تواند منجر به کم شدن میزان سدیم خون گردد.
- کم شدن میزان آب بدن
- استفاده از بعضی داروها همچون داروهای ضدافسردگی و ضد درد
- بیماری های قلبی و انواع اختلال و نارسایی در قلب
- خوردن بیش از اندازه آب در زمان انجام فعالیت های ورزشی
- وجود بیماری های کلیوی و یا نارسایی کلیه
- استفاده از داروهای ادرار آور
- حالت پرنوشی اولیه که در این شرایط فرد به دلیل تشنگی بیش از اندازه به میزان زیادی مایعات می نوشد.
- وجود نوسانات در هورمون های غده فوق کلیه
- خوردن بیش از اندازه آب در بروز این عارضه موثر بوده چرا که این عمل موجب می شود سدیم بر عملکرد کلیه در دفع آب اثر بگذارد. با توجه به این که سدیم از راه تعریق از بین می رود بنابراین خوردن زیاد آب در طی فعالیت های ورزشی سنگین می تواند سطح سدیم خون را کاهش دهد.
- وجود بیماری دیابت بی مزه که نوعی بیماری نادر بوده که در اثر آن بدن هورمون ضد ادرار تولید نمی کند.
- سندروم هورمون ضد دیورتیک نامناسب که بدن را سرشار از آب نگه می دارد.
عوامل موثر بر کاهش سدیم در خون
- بالا رفتن مقدار سن
- برنامه غذایی نامناسب که دارای میزان سدیم کافی نمی باشد.
- مصرف داروهای ضد افسردگی
- مصرف داروهای ادرار آور و دیورتیک
- مشکلات قلبی، نارسایی کلیوی، سندروم تولید نامناسب هورمون ضد ادراری و دیگر بیماری ها
- انجام دادن فعالیت های ورزشی شدید به شکل دائم
- محیط زندگی با آب و هوای گرم
نحوه درمان کاهش سدیم
رفع و بهبودی افت سدیم در خون بستگی به دلیل بروز این عارضه داشته و در هر فردی متفاوت می باشد. در ادامه راه های درمان آن را شرح داده ایم.
- قطع و یا کاهش دادن استفاده از مایعات مختلف
- تزریق محلول سدیم درون رگ
- درمان نمودن اختلالات و بیماری های مهم و زمینه ای
- تنظیم نمودن میزان داروهای ادرار آور
- در صورتی که فرد ورزشکار می باشد توجه به این نکته ضروری می باشد که در زمان ورزش به میزان مناسبی آب مصرف نماید.
- استفاده از برخی داروها برای رفع نشانه هایی همچون تشنج، حالت تهوع و سردرد تحت نظر پزشک متخصص
- ایجاد تعادل در میزان آب و الکترولیت
در مطلب ارائه شده علائم و دلایل کمبود سدیم در خون را به همراه راه های موثر درمان آن شرح دادیم که امیدواریم نهایت استفاده را از آن برده باشید. همچنین با مراجعه به مطالب پیشین آرگا می توانید رفع گرفتگی رگ ها و درمان سوء هاضمه با استفاده از روش های طب سنتی آن ها را بیابید.
