علل ، علایم و درمان بیماری نوروبلاستوما

علل ، علایم و درمان بیماری نوروبلاستوما

مجموعه: بیماری های شایع کودکان

نوروبلاستوما، تومور بدخیم در دوران کودکی 

نوروبلاستوما چیست؟

نوروبلاستوما بیماری نادری است که اغلب کودکان را درگیر می کند. در این بیماری تومور توپری به وجود می آید که این تومور در نتیجه رشد غیر طبیعی و کنترل نشده سلول های عصبی به نام نوروبلاست است. 

در حالت طبیعی این سلول های عصبی نابالغ رشد می کنند و بالغ می شوند و تبدیل به سلول های عصبی طبیعی می شوند. اما در بیماری نوروبلاست این سلول ها تبدیل به سلول های سرطانی می شوند.

این تومور معمولا در قسمت فوقانی کلیه ها ایجاد می شوند اما گاهی اوقات در سایر قسمت های بدن مانند اطراف قفسه سینه و ستون فقرات و گردن و کلا هر جایی که سلول های عصبی هستند نیز به وجود می آیند.   

این بیماری اغلب روی کودکان زیر پنج سال تأثیر می گذارد و به ندرت در بین کودکان بزرگتر نیز بروز می کند. 

در برخی از موارد نوروبلاستوما به طور خود بخود و به مرور رفع می شود اما در برخی موارد نیاز به درمان های متعدد دارد. 

عوامل بروز نوروبلاستوما 

تومور سرطانی نوروبلاستوما در نتیجه یک جهش ژنتیکی در سلول های بدن ایجاد می شود. در نتیجه این جهش ژنتیکی سلول های بدن از رشد طبیعی خارج شده و از کنترل خارج  می شوند. این رشد غیر طبیعی سلول ها سبب ایجاد توده های توپر می شوند و سلول های دیگر را از عملکرد طبیعی خارج می کنند.  

در نوروبلاستوما این رشد غیر طبیعی بر سلول های نابالغ و در دوران جنینی بر روی بدن فرد مبتلا اثر می گذارد. این سلول ها نوروبلاست نام دارند و همزمان با رشد کودک در دوران جنینی این سلول ها نیز رشد می کنند و به سلول های عصبی بالغ تبدیل می شوند. 

علائم بیماری نوروبلاستوما 

علائم این بیماری با توجه به محل قرار گرفتن تومور و میزان کوچکی و بزرگی آن و میزان رشد آن خیلی متفاوت است. در برخی از موارد ممکن است بیمار دارای علائمی مانند نوروبلاستوما باشد اما مبتلا به این بیماری نباشد. 

در نوروبلاستومای شکمی که از شایع ترین نوع این بیماری است به علائمی مانند موارد زیر می توان اشاره کرد:

تورم و درد در ناحیه شکم و احساس سیری که در نهایت منجر به کاهش وزن می شود. 

ایجاد توده ای در زیر پوست که می توان آن را لمس کرد اگر چه با درد همراه نیست

اسهال یا یبوست و مشکل در ادرار کردن 

ورم پاها و یا بیضه کودک که به علت فشار تومور ها بر روی رگهای خونی و عروق لنفاوی است

علائم نوروبلاستومای سینه‌ای:

• ورم قفسه سینه و خس خس سینه 

• درد در قفسه‌ٔ سینه

• تغییراتی در چشم‌ها؛ مثل: افتادگی پلک یا یکسان نبودن اندازه‌ٔ مردمک‌ها

نحوه تشخیص بیماری نوروبلاستوما

در صورتی که پزشک احتمال وجود این بیماری را دهد آزمایش هایی برای بیمار تجویز می کند که شامل موارد زیر است:

آزمایش ادرار، آزمایش خون، عکس برداری با اشعه ایکس، سی تی اسکن، ام آی آر، سونوگرافی و اسکن استخوان و بافت برداری. 

در این آزمایش ها پزشک با بررسی نتیجه آن ها به محل قرار گیری و میزان پیشرفت تومور پی می برد و مشخص می کند که آیا تومور به قسمت های دیگر نیز سرایت کرده و مرحله سرطان را تعیین می کند. 

ممکن است پزشک آزمایش دیگری به نام MIBG نیز تجویز کند تا میزان گسترش سلول های سرطانی را بررسی کند. 

این بیماری در موارد بسیار نادری در دوران جنینی از طریق سونوگرافی نیز قابل تشخیص است. 

درمان نوروبلاستوما 

این بیماری در برخی از موارد به طور خودبخود رفع می شود. اما در بیشتر موارد این بیماری به درمان نیاز دارد. درمان این بیماری به عوامل متعددی مانند سن کودک، میزان گسترش تومور و ویژگی های تومور بستگی دارد. 

کودکان مبتلا به این بیماری از نظر ریسک به سه گروه ریسک پایین و متوسط وبالا تقسیم می شوند. احتمال درمان کودکان مبتلا با ریسک پایین و موسط بیشتر از مبتلایان با ریسک بالا است. 

در برخی موارد ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار انتظار بکشد و تحت مراقبت باشد تا به طور خود بخود رفع شود. 

در موارد دیگر پزشک درمان این بیماری را از طریق عمل جراحی برای برداشتن تومور توصیه می کند و یا پرتو درمانی را تجویز می کند. در صورتی که تومور گسترش زیادی نداشته باشد و به بخش های دیگر سرایت نکرده باشد با برداشتن آن بیماری به طور کامل درمان می شود. 

اما در مواردی که تومور پیشرفت زیادی کرده باشد، پزشک شیمی درمانی یا عمل جراحی را به همراه پرتو درمانی و پیوند مغز استخوان یا سلول های بنیادی تجویز می کند. 

از جمله درمان های دیگر که پزشک ممکن است تجویز کند درمان با رتینوئید می باشد. 

گردآوری:بخش کودکان بیتوته