علل،علایم و درمان یبوست ایدیوپاتیک مزمن

علل،علایم و درمان یبوست ایدیوپاتیک مزمن

مجموعه: بیماری های شایع کودکان

یبوست ایدیوپاتیک مزمن

یبوست ایدیوپاتیک مزمن چیست؟

به طور کلی یبوست اختلالی است که به موجب آن مواد دفعی در روده ی بزرگ دستگاه گوارش سفت می شوند و روند دفع آن ها به سختی و همراه با درد صورت می گیرد.

این عارضه نوعی بیماری ناتوان کننده است و عوارض جدی در بدن فرد ایجاد می کند. به گونه ای که در طب سنتی یبوست را ام الامراض می دانند یعنی تمامی بیماری های بدن از یبوست نشات می گیرند.

یبوست مزمن ایدیوپاتیک نوعی بیماری است که در طی آن فرد نشانه های یبوست را دارد اما در آزمایش های تشخیصی نشانه ی استانداردی از یبوست وجود ندارد. این نوع یبوست  معمولا در گروه سنی کودکان، بانوان، بزرگسالان و افراد در وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین شکل می گیرد.

علت شکل گیری یبوست ایدیوپاتیک مزمن 

علت های متعددی در رخ دادن یبوست ایدیوپاتیک کودکان دخیل هستند. عامل بروز یبوست پیروی از عادت های نادرست سبک زندگی است.

در ادامه به متداول ترین عوامل موثر در شکل گیری یبوست اشاره می کنیم:

• استرس و اضطراب

• کم تحرکی

• سندروم روده تحریک پذیر

• عوارض جانبی دارو های مختلف

• عدم مصرف کربوهیدرات و فیبر غذایی

• کم آبی بدن

نشانه های یبوست ایدیوپاتیک مزمن

یکی از برجسته ترین نشانه های وجود یبوست مزمن در کودکان، محدود شدن تعداد دفعات دفع به یک مرتبه  در هر 3 الی 15 روز می باشد. 

در شرایطی که کودک شما حداقل سه مورد از نشانه های ذکر شده را به مدت 3 ماه تجربه کرد، در اسرع وقت برای مراجعه به پزشک متخصص اقدام نمایید:

• مدفوعی شبیه به سنگریزه و پر از برجستگی

• کاهش اشتها

• احساس درد در ناحیه شکم

• احساس عدم تخلیه ی روده پس از انجام عمل دفع

• حالت تهوع

• نفخ شکمی

• وجود خون در مدفوع

• کاهش وزن بی مورد

• عدم تخلیه و نیاز به کمک در جهت تخلیه روده به صورت فشار بر شکم و بهره گیری از انگشت برای خارج سازی مدفوع

آزمایش های تشخیصی یبوست مزمن ایدیوپاتیک

عواملی از قبیل شدت و مدت زمان یبوست در انتخاب شیوه ی آزمایش نقش دارند. پزشک مربوطه سابقه ی پزشکی بیمار را بررسی می کند سپس از طریق انجام آزمایش های متعدد از قبیل معاینات فیزیکی، تست ترانزین روده ی بزرگ، دفکوگرافی، اندوسکوپی و رادیولوژی اقدام به تشخیص یبوست می کند.

درمان یبوست ایدیوپاتیک مزمن

متخصصان اطفال برای درمان یبوست مزمن ایدیوپاتیک همواره از رفتار درمانی و روان درمانی بهره می گیرند.

در ادامه ی مطلب چندین روش درمان در راستای بهبود یبوست ایدیوپاتیک را بیان می کنیم:

1. اصلاح و تغییر برنامه ی غذایی

پیروی از برنامه غذایی نامناسب به خصوص مصرف غذاهای فاقد کربوهیدرات و فاقد فیبر منجر به شکل گیری یبوست های مزمن می شود. پزشکان در راستای درمان یبوست، همواره توصیه می کنند غذاهایی را مصرف کنید که دارای فیبر غذایی هستند. 

فیبر های غذایی در تمامی مواد غذایی ارگانیک و گیاهی از قبیل میوه، سبزیجات، آجیل، دانه و غلات وجود دارد. در حقیقت، با مصرف فیبر غذایی ماده ای به نام ملین لاکتولوز وارد بدن می شود که به عبور مدفوع از روده ی کودک کمک می کند.

یکی دیگر از مولفه های اصلی در درمان یبوست چه در خصوص کودکان و چه در خصوص بزرگسالان، هیدراته است. هیدراته همان مصرف مایعات صرفا آب است. با مصرف آب مدفوع نرم می گردد و به راحتی از راست روده عبور می کند.

علاوه براین، متخصصان براین باور هستند که اغلب یبوست های مزمن ایدویوپاتیک در کودکان ناشی از عدم تحرک آن ها است. با انجام فعالیت های بدنی، عضلات روده شروع به فعالیت می کنند. با افزایش عضلات بدن، مدفوع به صراحت از سیستم گوارش عبور می کند و عمل دفع انجام می شود.

2. مصرف مواد ملین دار

پزشکان در اکثر موارد، داروهایی را تجویز می کنند که حاوی ملین تحریکی باشد. ملین تحریکی ماده ای است که با تحریک عصب روده موجب افزایش حرکات روده می گردد.

البته بهره گیری از مواد گیاهی به صورت استاندارد و بر اساس روش های علمی در درمان یبوست مزمن ایدیوپاتیک بازدهی بیشتری دارد.

شما می توانید مصرف میوه ها و مواد غذایی از قبیل روغن زیتون، کرچک، آب لیمو، قهوه، کشمش، انجیر، آلوئه ورا، شیره چغندر، اسفناج، موز، کلم، پرتقال، ماست، برگ سنا، نارگیل، سیب، زغال اخته، گلابی و خربزه را جایگزین داروهای ملین دار کنید. زیرا تمامی اسامی ذکر شده حاوی ماده ملین هستند.

3. آموزش بیوفیدبک

بیوفیدبک نوعی رفتار درمانی است که با هدف درمان اختلالات روده و یبوست صورت می گیرد. در طی این آموزش نحوه ی سفت و شل کردن عضلات لگن به بیمار آموزش داده می شود. درواقع انجام این حرکات به طریقه مناسب موجب حرکت مدفوع در روده ها می گردد.

4. جراحی

در راستای درمان یبوست ایدیوپاتیک مزمن کودکان، جراحی از نوع میکتومی رکتوم بسیار گسترده و موثر است. در جراحی رکتومی بیهوشی عمومی صورت می گیرد و پس از اتمام جراحی و تکمیل دوره ی نقاهت کودک می تواند به راحتی عمل اجابت را انجام دهد.

داروهای موثر در راستای درمان یبوست مزمن اطفال

داروهای متعددی توسط شرکت های داروسازی برای درمان یبوست ایدیوپاتیک تعبیه شده است. به طور مثال می توان به آمیتیزا، نازک، لوبی پروستون، لیناکلوتید و اسمزی اشاره کرد.

عوارض یبوست ایدیوپاتیک

یبوست های طولانی مدت به موجب تحمیل فشار بر روده و سیستم گوارش منجر به بروز بواسیر مقعدی، شقاق یا شکاف های مقعدی و افتادگی رکتوم می گردد.

گردآوری : بخش کودکان بیتوته