مدیرکل هنرهای نمایشی از تخصیص ۲ تا ۵ میلیون تومان برای حمایت از گروههای تئاتر آسیب دیده از کرونا خبر داده است اما سوال این است که این مبلغ قرار است چه دردی از دردها کم کند؟
ایران آرت: بابک احمدی در اعتماد نوشت: در روزهای پایانی هفته‌ای که گذشت با مدیرکل هنرهای نمایشی گفت‌وگویی انجام دادیم. قادر آشنا که تا یکی، دو ماه دیگر باید سکان مدیریت را به فرد مورد نظر دولت جدید تحویل دهد، در اظهارات خود از طرحی خبر داد که براساس آن، گروههای نمایشی پذیرای دستورالعمل ستاد مقابله با کرونا و به تبع، مرکز هنرهای نمایشی مشمول دریافت کمک هزینه تعطیلی می‌شدند. وعده‌ای که روز گذشته محقق شد و روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی در خبری از ارقام ریالی مد نظر مدیریت پرده برداشت. «مدیرکل هنرهای نمایشی از تخصیص کمک هزینه حمایتی به منظور جبران بخشی از خسارت‌های گروههای مورد تایید اداره کل هنرهای نمایشی که از دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا پیروی و اجرای خود را طی دو هفته اخیر تعطیل کردند، خبر داد. بر این اساس مقرر شد مبلغ سی تا پنجاه میلیون ریال به گروههای نمایشی تهران و بیست میلیون ریال به گروههای نمایشی دیگر استان‌ها اختصاص یابد. مبلغ حمایتی مذکور پس از شناسایی گروههای متضرر از تعطیلی سالنها از سوی اداره کل هنرهای نمایشی، پرداخت خواهد شد.»
گذشته از اینکه رسانه‌ها و فعالان هنرهای نمایشی همواره نسبت به وجود نگاه تمایز‌گذار بین هنرمندان پایتخت‌نشین و دیگر شهرها منتقد بوده و هستند، اما اصولا رقم اعلام شده به قدری ناباورانه بود که انتشار خبر بدون واکنش نماند. گرچه متن انتشار یافته تاکید می‌کرد مبلغ مورد نظر با هدف جبران «بخشی از خسارت وارده» تعیین شده است اما یک حساب و کتاب سرانگشتی به ما می‌گوید این مبالغ همان «بخشی» را هم پوشش نمی‌دهد. کافی است در نظر بیاوریم که سالنها و گروههای تئاتر حالا نزدیک به دو هفته تعطیلی را پشت‌سر گذاشته‌اند و اگر قرار باشد نصف ظرفیت بلیت‌فروشی صورت بگیرد، برای یک سالن 120 نفری باید فروش 60 بلیت و سالن 200 نفری ظرفیت 100 بلیت را محاسبه کنیم؛ بهای بلیت 40 تا 60 هزار تومان ضرب در چهارده روز تعطیلی به‌طور میانگین چیزی حدود 30 تا 70 میلیون تومان ضرر را نشان می‌دهد. این میانگین خسارتی است که یک گروه نمایشی فقط در دو هفته اخیر متحمل شده و کافی است توجه کنیم گروههای نمایشی از 5 تا 15 نفر عوامل (عدد کاملا تقریبی) را شامل می‌شوند. 3 یا 5 میلیون تومان مورد نظر مرکز هنرهای نمایشی قرار است چه دردی از دردها کم کند؟
گذشته از اینکه عده‌ای این رویکرد را «گدا پرور» و «سفله پرور» دور از شأن هنرمندان می‌دانند، اما پرسشی که برای نویسنده سطور پیش آمده این است که وقتی مشوق‌ها هیچ نسبتی با تنبیه ندارد، چطور می‌توان انتظار رعایت قانون و دستورالعمل داشت؟ اداره کل هنرهای نمایشی به این ترتیب پیام نمی‌فرستد که گروه‌ها جای پذیرش منطق صحیح پسِ تعطیلی سالن‌های تئاتر در وانفسای به وجود آمده، به کار خود ادامه دهند؟ پیام نمی‌فرستد که الان برنده وضعیت کنونی همان سالنها و گروه‌هایی هستند که بی‌اعتنا به نظر مدیرکل به کار خود ادامه دادند و چنین تحقیری را به جان نخریدند؟ صدرا صباحی کارگردان جوان تئاتر در گفت‌وگویی که با خبرگزاری صبا انجام داده پرسش‌های مشابهی را مطرح کرده است. این کارگردان حالا دو هفته تعطیلی نمایشش را پذیرفته و اصلا معلوم نیست با عبور از پیک دوباره کرونا، تماشاخانه ایرانشهر امکان ادامه اجراها را برایش فراهم کنند؛ بازی دو سر باخت همین است. او می‌گوید: « در این روزهایی که تئاتر و هنرمندان این حوزه به دلیل کرونا به‌شدت متضرر شده‌اند، جا دارد از اداره کل هنرهای نمایشی بپرسیم مگر چند نمایش اجرای‌شان لغو شده که بودجه‌ای در اختیار ارشاد نیست تا بتواند همه این گروه‌ها را حمایت کند؟ نزدیک به سه هفته است که اجراها لغو شده و همچنان همزمان بازگشایی سالن‌های تئاتر دولتی مشخص نیست. کاش به این موضوع هم توجه شود که بچه‌های تئاتر بار دیگر بلاتکلیف هستند و این شکل حمایت‌ها اتفاق مثبتی برای ضررهایی که در این دوران پاندمی کرونا به تئاتر زده، نیست.» اطمینان دارم در روزهای پیش‌رو شاهد واکنش‌های دیگری نیز خواهیم بود اما اگر واکنش خاصی هم اتفاق نیفتد هم فغان جماعت می‌ماند. همین‌که چند کارگردان تئاتر به خبرنگار پیام می‌فرستند: «این بود کمکی که آقایان وعده می‌دادند؟» و همان‌ها حالا در فضای رسمی و غیررسمی سکوت اختیار کرده‌اند، یعنی باخت! اینکه گفته شود اداره کل بودجه درخور برای حمایت از گروه‌ها در اختیار ندارد اصلا قابل پذیرش نیست. همه می‌دانیم 1- برنامه‌ها و جشنواره‌های رسمی هرطور شده باید برگزار شوند و برای آنها بودجه وجود دارد و 2- مگر چه تعداد گروه نمایشی به درخواست مدیریت پاسخ مثبت داده بودند که رقم حمایتی از آنها بار مالی آنچنانی شود بر گرده انجمن هنرهای نمایشی؟ این شیوه مدیریت حقیقتا حیرت‌آور است؛ به ویژه این تعجب زمانی دوچندان می‌شود که نام فردی در مقام مدیر مطرح است که اوضاع دشوارتر از این را هم تجربه کرده و با روند تولید آثار نمایشی آشناست. اگر امروز شاهد این نوع حمایت باشیم، جدا باید نگران روزگاری بود که مدیر تازه، معلوم نیست از کجا و با چه میزان شناخت بر مسند می‌نشیند. من که ناخن می‌جوم!
