تحقیق در مورد مسجد نصیرالملک

آشنایی با مسجد نصیرالملک شیراز و تاریخچه آن

به محض اینکه نام آثار تاریخی شیراز به میان می‌آید اماکنی مانند تخت جمشید، حافظیه و بازار وکیل خودنمایی می کنند. اما در این میان هیچ کس نمی‌تواند منکر زیبایی و درخشندگی مسجد نصیرالملک شود و این نام را از قلم بیاندازد. “مسجد نصیرالملک” به “مسجد صورتی” نیز شهرت دارد.

این بنا در محله “گود عربان” شیراز در خیابان لطفعلی خان زند قرار دارد. تنوع رنگ ها در کاشی کاری‌ها و شیشه‌های رنگی مسجد نصیرالملک سبب شده تا این مسجد جاذبه توریستی منحصربه‌فردی باشد. بین مسجدهای تاریخی ایران، مسجد نصیرالملک تصور ذهنی شما را از معماری یک مسجد تغییر می‌دهد.

تاریخچه مسجد نصیرالملک شیراز

ساخت این بنا منسوب به دوره ی قاجاریه می باشد. میرزا حسن علی خان حاکم فارس، ملقب به نصیرالملک در سال ۱۲۵۵ از حاج محمد حسن معمار و میرزا رضای کاشیگر خواست تا این مسجد را بسازند. ساخت بنای این مسجد بدون نصب شیشه های رنگی حدود ۱۱ سال طول کشید. چند سال بعد استاد حاج میرزا، شیشه‌های رنگی مسجد را طراحی و اجرا کرد و این اثر زیبا و دوست داشتنی خلق شد.

از بدو ورود به مسجد دو در چوبی بزرگ و طاق نمای مقرنس کاری شده و کاشی‌های هفت رنگ چشم نواز جلب توجه می‌کند. نکته‌ی قابل توجه اینکه حضور رنگ صورتی به جای استفاده‌ی متداول از رنگ آبی در کاشی کاری‌ها از همان ابتدا نوید یک هنر متفاوت را می‌دهد.

مسجد شامل قسمت‌های مختلف مانند حیاط طاق مروارید، ایوان جنوبی، گاوچاه و امامزاده زنجیری است، اما در ضلع غربی مسجد شبستان اصلی مسجدنصیرالملک قرار دارد که با شیشه‌های رنگی محصور شده است و دیدنی‌ترین قسمت این مسجد زیبا بحساب می‌آید. از سقف تا پنجره‌ها و ستون‌های شبستان غربی، دیدنی است. تمام کاشی‌ها از نقش‌های گل و آیاتی ازقران مجید که با خط ثلث نگاشته اند، پوشیده شده است.

دوازده ستون در دو ردیف شش تایی که یادآور ۱۲ امام معصوم است، در شبستان اصلی قرار گرفته است. اما این زیبایی ها با عبور انوار خورشید از شیشه‌های رنگی شبستان صد چندان می‌شود. ۷پنجره‌ی بزرگ با چارچوب‌های چوبی. وجود شیشه‌های رنگی جذابیت خاصی به این مسجد داده است و در ساعات ابتدایی صبح باعث شلوغ شدن مسجد برای بازدید از بازی چشم نواز رنگهاست.

امامزاده زنجیری

امامزاده زنجیری در واقع لقب و شهرت یکی از نوادگان امام سجاد علیه السلام به نام “سیدجلال‌الدین” می‌باشد. مقبره این امامزاده که آرامش بخش دلهاست در شمال شرقی مسجد در حیاطی کوچک قرار دارد که مانند شبستان اصلی دارای پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی است. این مقبره در دوره صفویه ساخته شده اما در دوره حکومت قاجار مرمت و تزئین شده است.

علت این نامگذاری به اعتقاد راسخ میرزا حسن خان نصیرالملک (والی فارس) به این امامزاده بوده است. به این صورت که وی افراد متهم را با زنجیر به ضریح امامزاده می‌بسته و اگر زنجیر پاره می‌شد نشان دهنده‌ی بی گناهی فرد بود و در غیر این صورت متهم گناهکار محسوب می‌گشت.

نکات جالب درباره ی مسجد نصیرالملک

در معماری و تزئین مسجد نصیرالملک شیراز نکاتی نهفته است که بیانش خالی از لطف نیست.

•  ستونهای بزرگ و سنگی مسجد به وسیله ی سنگهایی که از کوه‌های اطراف شیراز به دست آمده است ساخته شده است.
• هفت پنجره شبستان اصلی نماد هفت در بهشت هستند.
•  شیشه های رنگی شبستان از سه رنگ اصلی (قرمز، آبی و زرد) تشکیل شده است و در زمان مرمت این شیشه‌ها نیز، از شیشه‌های قدیمی خانه‌های دیگر استفاده شده است
•  در میان نقوش کاشی‌های مسجد می‌توان تصویری از کلیسا را هم دید.

این مسجد یکی از محبوب‌ترین آثار شیراز در نظر گردشگران خارجی است و هرساله مخصوصا در ساعات ابتدایی صبح این بنای زیبا پذیرای حضور گردشگرانی است که به شوق دیدن زیبایی‌های ناگفتنی و وصف نشدنی این مسجد به تماشا آمده‌اند.