koolia

كليه يكي از مهم‌ترين اندام‌هاي دروني بدن انسان است. اكثر اعضاي بدن براي عملكرد مطلوب وابسته به كليه‌ها هستند. برای دفع سموم بدن، خون از گلومرول کلیه ها که نقش صافی را دارند، عبور می‌کند.

این صافی باعث می‌شود مواد ضروری برای اعضای مختلف بدن، بازجذب شده و در عین حال، سموم و مواد زائد دفع شوند.

درمان و علائم وجود پروتئین در ادرار

افراد مبتلا به پروتئین اوریا مقادیر غیرمعمول زیادی پروتئین در ادرار دارند که این وضعیت اغلب نشانه ای از وجود بیماری کلیوی است. کلیه ها به عنوان فیلتر به طور معمول اجازه عبور پروتئین زیادی را نمی دهند.

هنگامی که بیماری کلیوی به آنها آسیب می رساند پروتئین هایی مانند آلبومین از خون به داخل پوست بدن نشت می کنند. هنگام تولید بیش از حد پروتئین توسط بدن احتمال ابتلا به پروتئینوری وجود دارد.

بیماری کلیه اغلب علائم اولیه ندارد و پروتئین موجود در پوست ممکن است یکی از نخستین علائم باشد. پزشک پروتئین اوریا را در یک آزمایش ادرار طی یک آزمایش معمولی می تواند تشخیص دهد.

علائم پروتئین در ادرار

بیشتر افراد مبتلا به پروتئینوری هیچ علائمی را به ویژه در موارد اولیه یا خفیف مشاهده نمی کنند. با گذشت زمان هرچه بیماری تشدید شود علائمی مانند موارد زیر می تواند نمایان شوند از جمله:

  • ادرارکف مانند یا حباب دار
  • ورم در دست ها، پاها ، شکم و حتی صورت
  • دفعات زیاد ادرار کردن
  • تنگی نفس
  • خستگی
  • از دست دادن اشتها
  • ناراحتی معده و استفراغ
  • گرفتگی عضلات در شب

دلایل بروز پروتئین در ادرار

برخی از موارد رایج می توانند باعث پروتئینوری شوند. این شامل:

  • کمبود آب بدن
  • التهاب
  • فشار خون پایین
  • تب
  • فعالیت شدید
  • استرس زیاد
  • سنگ کلیه
  • مصرف روزانه آسپرین
  • دمای بسیار پایین

شرایطی که به کلیه ها نیز آسیب می رساند هم می تواند باعث وجود پروتئین زیاد در ادرار شود که دو مورد شایع از این شرایط دیابت و فشار خون بالا است. سایر موارد جدی که می توانند باعث پروتئینوری شوند عبارتند از:

  • اختلالات ایمنی مانند لوپوس
  • التهاب کلیه (گلومرولونفریت)
  • نوعی سرطان خون به نام مولتیپل میلوما
  • پره اکلامپسی که زنان باردار را مبتلا می کند
  • تجمع پروتئین در اندام ها (آمیلوئیدوز)
  • بیماری قلب و عروق
  • همولیز داخل عروقی وضعیتی که در آن سلول های قرمز خون از بین می روند
  • سرطان کلیه
  • نارسایی قلبی

عوامل خطر پروتئین در ادرار

مواردی که احتمال وجود پروتئین در ادرار را بیشتر می کند عبارتند از:

  • چاقی
  • سن بالای 65 سال
  • سابقه خانوادگی بیماری کلیوی
  • نژاد آمریکایی آفریقایی، بومی آمریکایی، اسپانیایی تبار یا جزیره اقیانوس آرام
  • برخی از افراد در حالت ایستاده بیش از دراز کشیدن پروتئین به ادرار وارد می کنند که به این بیماری پروتئینوری اورتوستاتیک گفته می شود.

بیشتر بخوانید:عطاريها مجاز به تشخيص بيماري و تجويز داروي گياهي نيستند

تشخیص پروتئین در ادرار

غربالگری پروتئین در ادرار به عنوان بخشی از یک معاینه بهداشت عمومی یا بررسی برای فرد دارای علائم بیماری انجام می شود. برخی از آزمایش های غربالگری عبارتند از:

بررسی پروتئین ادرار: تشخیص حضور هر نوع پروتئینی در ادرار است. این روش به تنهایی روی یک نمونه ادرار تصادفی یا به عنوان بخشی از آزمایش ادرار انجام می شود.

اندازه گیری کمی پروتئین ادرار

آلبومین ادرار (میکروآلبومین)، نوعی آزمایش حساس برای نظارت بر افراد مبتلا به دیابت برای مقدار کمی آلبومین، پروتئین اصلی خون در ادرار استفاده می شود.

با گذشت زمان دیابت بر عملکرد کلیه ها تاثیر می گذارد و این آزمایش به عنوان یک شاخص اولیه محسوب می شود که دیابت باعث آسیب به کلیه شده است. انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند افراد مبتلا به دیابت نوع 2 سالانه برای پایش سطح میکرو آلبومین در ادرار (میکروآلبومینوری) غربالگری شوند و در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1، پنج سال پس از تشخیص و بعد از آن هر سال آزمایش شود.

نتیجه مثبتی در آزمایش تست غربالگری به دنبال آزمایش های بیشتر ادرار برای تعیین میزان پروتئین و نوع پروتئین در ادرار است.

آلبومین ادرار 24 ساعته، مقدار آلبومین را طی 24 ساعت اندازه گیری می کند. این تست می تواند به پزشک برای ارزیابی میزان آسیب کلیه ها کمک کند.

نسبت آلبومین / کراتینین ادرار به عنوان جایگزین برای جمع آوری ادرار به مدت 24 ساعت است و می تواند روی نمونه ادرار تصادفی انجام شود که در این مورد کراتینین نیز مورد اندازه گیری قرار می گیرد. کراتینین به عنوان یک ماده به میزان ثابت در ادرار آزاد می شود.

هنگامی که هر دو پروتئین و کراتینین در یک نمونه تصادفی اندازه گیری می شود نسبت آلبومین/کراتینین ادرار محاسبه می شود. محاسبه مقدار کراتینین را در نمونه ادرار تصادفی دقیق تر نشان دهنده مقدار آلبومین در ادرار است.

پروتئین ادرار 24 ساعته، مقدار پروتئین آزاد شده در ادرار را در یک دوره 24 ساعت اندازه گیری می کند، این یک ارزیابی دقیق تر از میزان پروتئینوری نسبت به آزمایش ادرار تصادفی ادرار است.

نسبت پروتئین ادرار/ کراتینین (UPCR)، اندازه گیری پروتئین و کراتینین در یک نمونه تصادفی مشابه نسبت آلبومین/ کراتینین ادرار است.

الکتروفورز پروتئین های ادرار، یک آزمایش برای تعیین انواع مختلف و غلظت نسبی پروتئین موجود در ادرار است. این آزمایش ادرار به طور خاص برای تشخیص حضور پروتئین بنس جونز برخی اوقات مورد استفاده قرار می گیرد.

هنگامی که الکتروفورز پروتئین غیرطبیعی را نشان دهد آزمایش ایمنوفیکسیشن برای اندازه گیری پروتئین غیرطبیعی انجام می شود که علاوه بر ارزیابی ایمنی برای زنجیرهای آزاد نیز انجام می شود.

علاوه بر آزمایش ادرار چندین آزمایش دیگر نیز وجود دارد که برای ارزیابی عملکرد کلیه یا ارزیابی پروتئین موجود در ادرار استفاده می شود. این آزمایش ها در همان زمان با غربالگری پروتئین ادرار یا در پیگیری درمان انجام می شوند. آزمایش ها عبارتند از:

نیتروژن اوره خون و کراتینین، آزمایش خون مورد استفاده برای ارزیابی عملکرد کلیه اوره و کراتینین مواد زائد حاوی نیتروژن هستند که از خون به ادرار منتقل می شوند.

اگر کلیه ها به درستی عمل نکنند اوره و کراتینین در خون باقی می مانند و سطح آن افزایش می یابد.

برآورد تصادفی گلومرولی، با استفاده از سطح کراتینین خون همراه با سن و مقادیر اختصاص داده شده برای جنسیت و نژاد برای محاسبه میزان تخمین میزان ادرار فیلتر شده نرخ eGFR با آسیب پیشرونده کلیه کاهش می یابد.

کلیرانس کراتینین، اندازه گیری کراتینین در یک نمونه ادرار 24 ساعته و نمونه خون برای محاسبه مقدار کراتینین که از خون پاک شده است و به ادرار منتقل می شود. این محاسبه برای ارزیابی کلی عملکرد کلیه بر اساس میزان دفع کراتینین از بدن اجازه می دهد.

پروتئین توتال، به عنوا یک آزمایش خون تمام پروتئین موجود در سرم را اندازه گیری می کند.

آلبومین، به عنوان یک آزمایش خون غلظت آلبومین (پروتئین شایع در سرم خون ) را اندازه گیری می کند.

الکتروفورز پروتئین های سرم، تعیین انواع و مقادیر نسبی پروتئین در سرم خون است و با الگوی الکتروفورز ادرار برای تعیین اینکه آیا خون منبع پروتئین دیده شده در ادرار است یا خیر استفاده می شود.

زنجیره های آزاد سبک سرم، یک آزمایش خون که برای کمک به تشخیص و نظارت بر شرایط انجام می شود که  با افزایش تولید زنجیره های سبک آزاد خون همراه است بیماری هایی از قبیل مولتیپل میلوما.

علاوه بر این، یک پزشک متخصص احتمال می رود در برخی شرایط بیوپسی کلیه را تجویز کند که در آن یک نمونه کوچک از بافت کلیه توسط میکروسکوپ توسط یک متخصص پاتولوژی مورد بررسی قرار می گیرد و ممکن است شاهدی از بیماری کلیوی باشد.

مطالعات بیشتری با استفاده از میکروسکوپ الکترونی، ایمونوهیستوشیمی و ایمونوفلورسانس نیز ممکن است برای بیوپسی کلیه انجام شود. آزمایش های تصویربرداری با سی تی اسکن و سونوگرافی نیز می توانند سنگ کلیه، تومور یا انسداد دیگر را تشخیص دهند.

درمان پروتئین در ادرار

پروتئینوری نشانه بیماری دیگری است، بنابراین درمان بستگی به این دارد که بفهمیم چه چیزی باعث آن شده است. اگر پروتئینوری خفیف باشد یا مدت کوتاهی طول بکشد به احتمال زیاد به دزمان نیاز ندارد، اما قبل از اینکه منجر به نارسایی کلیه شود درمان آن بسیار مهم است.

پزشک به احتمال زیاد به ویژه برای افراد مبتلا به دیابت و فشارخون دارو تجویز می کند. بیشتر افراد یکی از دو نوع داروی فشار خون را مصرف می کنند:

  • مهار کننده های ACE (بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین)
  • ARB (مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین)

درمان خانگی برای پروتئین در ادرار

با رعایت نکات زیر طی 120 روز می توان این مشکل را برطرف کرد که عبارتند از:

  • دوسین (یک واحد سیاه دانه نیم کوب + ۳ واحد عسل) این ترکیب روزی ۲ قاشق مرباخوری هر ۱۲ ساعت استفاده شود.
  • سرکه انگبین (یک واحد سرکه انگور طبیعی + 2  واحد عرق نعنا + دو واحد عسل) یک سوم لیوان را با این ترکیب پر کرده و آب نیز به آن اضافه کنید و هر 12 ساعت یک بار مصرف شود.
  • افزایش تحرک و پیاده روی روزانه نیم ساعت
  • کاهش مصرف مواد غذایی سرخ شده، روغن جامد و جایگزین کردن روغن ها با روغن زیتون و کنجد
  • عدم نوشیدن آب سرد یا یخ به ویژه بین غذا
  • انجام بادکش روی کلیه ها یک شب در میان طی ۲۱ مرحله
  • حجامت عام دو مرحله ای هر ۴۰  روز یک بار

بیشتر بخوانید:درمان افسردگی با قرص فلوکسیتین

طول درمان ۱۲۰ روز است . موارد زیر را رعایت کنید تا به درمان برسید.

الف) دوسین (۱ واحد سیاه دانه نیم کوب + ۳ واحدعسل) از این ترکیب روزی

۲ قاشق مرباخوری هر ۱۲ ساعت میل شود.

ب) سرکه انگبین(یک واحد سرکه انگور طبیعی+۲ واحد عرق نعنا + دو واحد

عسل) از این ترکیب ۳/۱ لیوان ریخته الباقی آب ریخته هر ۱۲ساعت میل شود.

ج) افزایش تحرک و پیاده روی روزانه نیم ساعت

د) کاهش سرخ کردنیها و روغن جامد و تعویض روغن  به روغن زیتون و کنجد.

و) آب سرد بین غذا نخوردن و آب یخ نخوردن

ذ) بادکش روی کلیه ها یک شب در میان ۲۱ مرحله

ز) حجامت عام دو مرحله هر ۴۰  روز یکبار

مترجم: الهه زارعی