روزنامه خراسان: استفاده از اینترنت ماهواره ای استارلینک در ایران شدنی است؟
این داستان اینترنت ماهواره ای موضوعی است که در کشورمان محبوبیت خاصی پیدا کرده و برخی فکر می کنند تا چند ماه دیگر می توانند با خرید تجهیزات آن از این اینترنت استفاده کنند. البته این گمانه ها زمانی پر رنگ تر شد که ویدئویی از ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در این خصوص در شبکه های اجتماعی دست به دست شد. او در این ویدئو درباره اینترنت ماهواره‌ای استارلینک می‌گوید که با خرید تجهیزات و پرداخت اشتراک ماهانه می‌توان از این امکان در کشور استفاده کرد و با توجه به قیمت آن برای مجتمع ها به صرفه خواهد بود.
هرچند این صحبت های فیروزآبادی مربوط به دو ماه قبل، یعنی همزمان با گمانه زنی‌ها درباره کاندیداتوری او در انتخابات ریاست جمهوری بود اما برای بسیاری این سوال به وجود آمده که آیا واقعا می توان با خرید تجهیزات از اینترنت ماهواره ای در کشورمان استفاده کرد. هر چند تصاویری هم در همین زمینه از تجهیزات استارلینک که ادعا شده بود متعلق به ایران است منتشر و خیلی زود مشخص شد متعلق به کاناداست اما کلاهبردارانی درحال فروش این تجهیزات که اصلا وجود ندارد به مردم هستند. به هر حال قبل از این که در دام این کلاهبرداران بیفتید بهتر است از کم و کیف اینترنت ماهواره ای در ایران و نحوه فروش تجهیزات آن آگاه شوید.
استارلینک اصلا چیست؟
استارلینک پروژه ای است که توسط شرکت اسپیس ایکس انجام می شود و هدف آن مهیاسازی اینترنت در کره زمین و فضاست. این شرکت با استفاده از تعداد زیادی ماهواره که در اطراف زمین قرار می گیرند قصد دارد تمامی زمین را به اینترنت متصل کند. این سرویس می خواهد بهترین سرعت را برای مکان های دورافتاده که سرویس دهنده های اینترنت به آن ها خدماتی ارائه نمی کردند فراهم کند.
با اینترنت ماهواره ای، فیلترینگ از بین می رود؟
طی سال های گذشته چندین پروژه اینترنت ماهواره ای با شکست مواجه شده‌اند، اما این بار استارلینک از حمایت اسپیس ایکس برخوردار است و در صورت موفقیت‌آمیز بودن پروژه، فیلترینگ و مشکلات ارتباطات زمینی به کلی از بین خواهد رفت. گفتنی است این ماهواره‌ها در کنار ارائه ارتباط رادیویی، با ارتباطات لیزری، شبکه بزرگی را در زمین ایجاد می‌کنند که علاوه بر افزایش کیفیت و سرعت اینترنت، نحوه نظارت بر محتوا توسط کشورها و فیلترینگ را به کلی تغییر می‌دهند و می‌توان گفت عصر ارتباطات جدیدی شکل خواهد گرفت. اگر این شرکت ها از لحاظ اقتصادی با مشکل مواجه نشوند و فازهای بعدی طرح‌های خود را ادامه دهند، اپراتورهای اینترنت مستقر روی زمین نیز با مشکل بزرگی مواجه خواهند شد و حتی احتمال دارد به فراموشی سپرده شوند.
قیمت اشتراک و تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای
از جمله سوالات اساسی دیگری که در خصوص اینترنت ماهواره ای مطرح می‌شود، قیمت تجهیزات و خدمات آن است. برای روشن شدن این موضوع، می‌توان به ایمیلی که شرکت اسپیس ایکس به کاربران خود ارسال کرده استناد کرد. این شرکت قیمت خدمات خود را برای کاربران آمریکایی متشکل از 499 دلار هزینه خرید دیش ماهواره ای و ۹۹ دلار هزینه ماهانه سرویس اعلام کرده است. اگر این تجهیزات با همین حدود قیمت در دسترس متقاضیان ایرانی قرار گیرد به معنی هزینه حدود دو میلیون و ۳۰۰ تا دومیلیون و ۵۰۰ هزار تومانی با دلار 23 تا 25 هزار تومانی برای اشتراک ماهانه است. در ضمن باید برای خرید دیش ماهواره ای هم حدود 12 میلیون تومان هزینه پرداخت کرد که با توجه به سرعت بالا و اینترنت نامحدود برای مجتمع ها هزینه چندانی نخواهد بود.سرعت این اینترنت را هم از 50 تا 100 مگا بیت تخمین می زنند.
چطور این تجهیزات را خریداری کنیم؟
نکته مهمی که در این باره وجود دارد این است که این تجهیزات را چطور باید تهیه کرد. برای خرید تجهیزات هم اکنون باید در سایت این شرکت ثبت نام و پول تجهیزات را پرداخت کنید و در انتظار بمانید تا نوبت تان شود و این تجهیزات به دست تان برسد. در این میان، عده‌ای شیاد و فرصت طلب از نگرانی مردم برای دستیابی به اینترنت پرسرعت، باکیفیت و بدون محدودیت سوء‌استفاده کردند و مدعی فروش اشتراک و تجهیزات استارلینک شدند، این در حالی است که یورو نیوز در گزارشی به نقل از مدیران اسپیس ایکس مدعی شده که تعداد ثبت نام به حدی است که بیش از یک سال افراد برای دریافت تجهیزات باید در صف بمانند.البته برخی این مدت زمان را تا ۳ سال هم پیش بینی کرده اند. پس هرچند که در سایت اسپیس ایکس نام تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، بندرعباس، اهواز، سیستان و بلوچستان و ... به عنوان مراکز تحت پوشش اینترنت استارلینک ذکر شده ولی باز هم با توجه به آن چه نوشتیم گول تبلیغات کلاهبردارانی را که در فضای مجازی مدعی فروش تجهیزات استارلینک هستند، نخورید.
آیا اینترنت استارلینک در ایران قابل استفاده است؟
اگر چه از لحاظ تئوری می‌توان از اینترنت ماهواره‌ای در هر کجای جهان استفاده کرد و تنها لازمه آن داشتن یک دیش مخصوص است، ولی اسپیس ایکس خیلی واضح بارها اعلام کرده است که قصد ارائه اینترنت ماهواره‌ای بدون اجازه دولت ها را ندارد. البته حتی اگر اسپیس ایکس در مذاکره با مسئولان ایرانی موفق به کسب اجازه خدمات دهی در ایران شود، بسیار بعید است که به دلیل تحریم های آمریکا بتواند به صورت رسمی سرویس اینترنت خود را در ایران ارائه دهد. در این میان برخی معتقدند شاید با قاچاق تجهیزات به داخل کشور بتوان از این اینترنت در کشور استفاده کرد اما آنتن‌های استارلینک بنا به ماهیت شان باید از موقعیت دقیق جغرافیایی خود مطلع باشند تا بتوانند با تنظیم خودکار زاویه دیش در بهترین وضعیت برای ارتباط با ماهواره قرار بگیرند.
این یعنی اسپیس ایکس اگر بخواهد می‌تواند از موقعیت هر آنتن استارلینک باخبر باشد و آنتن هایی را که در کشورهای غیرمجاز هستند از کار بیندازد. حتی اسپیس ایکس می‌تواند ماهواره های خود را طوری تنظیم کند که هنگام عبور از بعضی کشورها سیگنالی ارسال نکنند؛ به ویژه این که کشورهایی مثل روسیه، چین و هند قابلیت منهدم کردن ماهواره در مدار را دارند و اسپیس ایکس هم علاقه‌ای به ایجاد تنش با این کشورها ندارد.
