گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: مجید گیاهچی نویسنده و کارگردان تئاتر، که نگارش و تدوین کتاب «اسماعیل خلج» را از مجموعه (ماندگاران صحنه) در دست آماده‌سازی دارد، به هنرآنلاین گفت: در مورد این کتاب، بیش از ۶۰ درصد گفت‌وگوها انجام شده بود که متاسفانه به‌دلیل همه‌گیری کرونا و در انتظار تاکنون نافرجام برای پایان آن، کار به تعویق افتاد.
او خلج را جزو پنج نمایش‌نامه‌نویس مهم و ماندگار تاریخ تئاتر ایران دانست و افزود: این هنرمند اگر چه در فعالیت خود از پشتوانه علمی و دانشگاهی متعارف برخوردار نبود، اما با انگیزه‌های قوی فردی مطالعات و پژوهش‌های فراوانی داشته و هم‌چنان دارد. می‌توان ادعا کرد بیش از بسیاری از افرادی که مدارک دانشگاهی دارند، کتاب خوانده، مطالعه و پژوهش کرده و مهم‌تر از همه مشاهده‌گری حساس و دقیق با نگاه و دریافتی هنرمندانه، ویژه و منحصربه‌فرد بوده است. به هر حال او به شکل تجربی و بدون گذراندن هیچ دوره آموزشی خاصی وارد این حرفه شده، هر چند در مدت حضور در کارگاه نمایش از برخی آموزش‌های پراکنده برخوردار بوده و این اهمیت کار و موقعیت او را برجسته‌تر می‌کند.
گیاهچی با این توضیح که آثار خلج، زبان و نگاه ویژه و خاص خودش را دارد، تصریح کرد: در بیشتر آثارش به سوژه‌های اجتماعی و طبقات فرودست جامعه که عموما در جامعه و هم‌چنین عمده آثار هنری، نادیده گرفته شده و محذوف هستند، پرداخته است. با این تفاوت عمده و ویژگی خاص که او از اعماق و قلب این طبقات برخاسته و مبدل به زبانی برای این طبقات شده است، زبانی که این طبقات هرگز از آن برخوردار نبوده‌اند و عموما توسط زبان‌هایی به‌دور از حقیقت‌شان نمایندگی شده‌اند. بنابراین برخلاف بسیاری از دیگر آثار، موضع او نسبت به این طبقات که از جهتی باید گفت متاسفانه اکثریت جامعه ایران را تشکیل می‌دهند، نه موضع انتقادی با نگاهی از بالا به پایین است، که هیچ فضیلتی در این طبقات نمی‌بیند و نه موضع پایین به بالا و تصنعی و شعاری و قرار دادن آنان در جایگاه قهرمان، که نگاه قالب جامعه روشنفکری با گرایشات چپ است. خلج تصویری حقیقی، ناب و بی‌پیرایه از این طبقات ارائه می‌دهد با تمام ضعف‌ها و قوت‌هایشان، تصویری که در صورت عدم‌ظهور و حضور او شاید جای آن در ادبیات نمایشی ایران خالی می‌ماند. بنابراین علی‌رغم این که جوایزی به او اختصاص یافته و از این شانس برخوردار بوده که به‌نسبت متعارف در ایران موردتوجه باشد، اما به‌نظرم ابعاد مختلف کاری و جایگاه ویژه هنری خلج در ادبیات نمایشی ما ناشناخته مانده است.
او که تلاش دارد در کتاب ابعاد ناشناخته کار خلج و توجهات ویژه‌ای که او در نگارش نمایشنامه داشته را مدنظر قرار دهد، اظهارداشت: به‌نظرم او یکی از معدود شخصیت‌هایی است که می‌تواند برای نمایشنامهنویسی ایران به‌عنوان الگویی موفق، مورد توجه باشد تا به ارتقای موقعیت نمایشنامهنویسی ایرانی به‌عنوان مهم‌ترین رکن تئاتر ایران، کمک کند. کتاب «اسماعیل خلج» را انتشارات نمایش نشر می‌دهد.
گیاهچی با این توضیح که اخیرا از رساله دکترایش با عنوان «بررسی تحلیلی مدیریت تئاتر در ایران از ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۷» دفاع کرده، ادامه داد: در جلسه دفاع پیشنهاد شد این رساله در قالب یک کتاب توسط انتشارات دانشگاه هنر منتشر شود. در این رساله ضمن پرداختن به چرایی ضرورت تئاتر و بررسی تحلیلی و اجمالی چهل سال مدیریت تئاتر در ایران، با توجه به موانع و اشتباهات گذشته، پیشنهادهایی هم برای برون‌رفت از وضعیت نابه‌سامان فعلی، در جهت توسعه تئاتر ایران به‌عنوان یکی از طرق یاری رساندن به توسعه پایدار اجتماعی، ارائه شده است.
او که تصمیم دارد در صورت فراهم شدن شرایط مناسب پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد خود را نیز که به معرفی و بررسی نمایش‌نامه‌های بهرام بیضایی اختصاص دارد منتشر کند، اضافه‌کرد: در این پایان‌نامه با عنوان «کارنامه بهرام بیضایی» تمامی نمایش‌نامه‌های او را معرفی و مختصرا بررسی کرد‌ه‌ام و امیدوارم انتشار آن در قالب یک کتاب بتواند با استقبال خوانندگان روبه‌رو شود.
